گنجور

 
صفی علیشاه

۱- آیات ۱ تا ۴: بسم الله الرحمن الرحیم - الم (۱) ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین (۲) الذین یؤمنون بالغیب و یقیمون الصلاة و مما رزقناهم ینفقون (۳) و الذین یؤمنون بما أنزل إلیک و ما أنزل من قبلک و بالآخرة هم یوقنون (۴)

۲- آیات ۵ تا ۷: أولٰئک علیٰ هدی من ربهم و أولٰئک هم المفلحون (۵) إن الذین کفروا سوٰاء علیهم أ أنذرتهم أم لم تنذرهم لاٰ یؤمنون (۶) ختم اللٰه علیٰ قلوبهم و علیٰ سمعهم و علیٰ أبصٰارهم غشٰاوة و لهم عذٰاب عظیم (۷) - آنها بر هدایتند از پروردگارشان و آنها ایشانند رستگاران (۵) بدرستی که آنان که کافر شدند یکسان است بر ایشان خواه بیم داده باشی ایشان را یا بیم نداده باشی که ایمان نمی‌آورند (۶) مهر نهاد خدا بر دلهای ایشان و بر گوشهای ایشان و بر چشمهای ایشان پرده ایست و مر ایشان را عذابی است بزرگ (۷)

۳- آیات ۸ تا ۱۰: و من النٰاس من یقول آمنٰا باللٰه و بالیوم الآخر و مٰا هم بمؤمنین (۸) یخٰادعون اللٰه و الذین آمنوا و مٰا یخدعون إلاٰ أنفسهم و مٰا یشعرون (۹) فی قلوبهم مرض فزٰادهم اللٰه مرضا و لهم عذٰاب ألیم بمٰا کٰانوا یکذبون (۱۰) - و از مردمان باشند کسانی که می‌گویند گرویدیم بخدا و بروز آخر و نیستند ایشان مر گروندگان (۸) فریب می‌دهند خدا را و آنان که گرویدند و فریب نمی‌دهند مگر خودهاشان را و نمی‌دانند (۹) در دلهاشان مرض است پس افزود ایشان را خدا مرض و مر ایشان را عذابی است دردناک بآنچه بودند که تکذیب می‌کردند (۱۰)

۴- آیات ۱۱ تا ۱۶: و إذٰا قیل لهم لاٰ تفسدوا فی الأرض قٰالوا إنمٰا نحن مصلحون (۱۱) ألاٰ إنهم هم المفسدون و لٰکن لاٰ یشعرون (۱۲) و إذٰا قیل لهم آمنوا کمٰا آمن النٰاس قٰالوا أ نؤمن کمٰا آمن السفهٰاء ألاٰ إنهم هم السفهٰاء و لٰکن لاٰ یعلمون (۱۳) و إذٰا لقوا الذین آمنوا قٰالوا آمنٰا و إذٰا خلوا إلیٰ شیٰاطینهم قٰالوا إنٰا معکم إنمٰا نحن مستهزؤن (۱۴) اللٰه یستهزئ بهم و یمدهم فی طغیٰانهم یعمهون (۱۵) أولٰئک الذین اشتروا الضلاٰلة بالهدیٰ فمٰا ربحت تجٰارتهم و مٰا کٰانوا مهتدین (۱۶) - و چون گفته شود مر ایشان را که تباهی نکنید در زمین گفتند جز این نیست که ما به اصلاح‌آورندگانیم (۱۱) آگاه باشید که ایشان فساد کننده‌اند و لیکن نمی‌دانند (۱۲) و چون گفته شود مر ایشان را که بگروید چنان که گرویدند مردمان، گفتند آیا بگرویم چنان که بگرویدند بیخردان‌؟ آگاه باش که ایشانند بیخردان و لیکن نمی‌دانند (۱۳) و چون ملاقات کنند آنان که ایمان آوردند، گفتند گرویدیم و چون داخل شوند بسوی شیطانهاشان گفتند بدرستی که ما با شماییم، جز این نیست که ما استهزا کنندگانیم (۱۴) خدا استهزا می‌کند بایشان و وا می‌گذارد ایشان را در زیاده‌رویشان کور و حیرانند (۱۵) آنها کسانی‌اند که خریدند گمراهی را به هدایت، پس سود نکرد تجارتشان و نبودند راه‌یافتگان(۱۶)

۵- آیات ۱۷ تا ۲۲: مثلهم کمثل الذی استوقد نٰارا فلمٰا أضٰاءت مٰا حوله ذهب اللٰه بنورهم و ترکهم فی ظلمٰات لاٰ یبصرون (۱۷) صم بکم عمی فهم لاٰ یرجعون (۱۸) أو کصیب من السمٰاء فیه ظلمٰات و رعد و برق یجعلون أصٰابعهم فی آذٰانهم من الصوٰاعق حذر الموت و اللٰه محیط بالکٰافرین (۱۹) یکٰاد البرق یخطف أبصٰارهم کلمٰا أضٰاء لهم مشوا فیه و إذٰا أظلم علیهم قٰاموا و لو شٰاء اللٰه لذهب بسمعهم و أبصٰارهم إن اللٰه علیٰ کل شی‌ء قدیر (۲۰) یٰا أیها النٰاس اعبدوا ربکم الذی خلقکم و الذین من قبلکم لعلکم تتقون (۲۱) الذی جعل لکم الأرض فرٰاشا و السمٰاء بنٰاء و أنزل من السمٰاء مٰاء فأخرج به من الثمرٰات رزقا لکم فلاٰ تجعلوا للٰه أندٰادا و أنتم تعلمون (۲۲) - مثل ایشان مانند مثل کسی است که برافروخت آتش را پس چون روشن کرد آنچه پیرامنش بود برد خدا بروشنائیشان و رها کرد ایشان را در تاریکی‌ها که نمی‌بینند (۱۷) کران‌اند، گنگان‌اند، کوران‌اند پس ایشان برنمیگردند (۱۸) یا چون بارانی از آسمان در آن تاریکیها و رعد و برق می‌گردانند انگشته ایشان را در گوشهاشان از آوازهای رعد از بیم مرگ و خدا احاطه کننده است بکافران (۱۹) نزدیک باشد که برق بر چشمه ایشان را هرگاه روشن کند بر ایشان راه روند در آن و چون تاریک سازد بر ایشان بایستند و اگر خواسته بود خدا برده بود بگوشهاشان و چشمهاشان بدرستی که خدا بر هر چیزی تواناست (۲۰) ای مردمان بپرستید پروردگار خود را که آفرید شما را و کسانی که پیش از شما بودند تا شاید شما پرهیزکار شوید (۲۱) آنکه گردانید برای شما زمین را بساطی و آسمان را بنائی و فرو فرستاد از آسمان آب را پس بیرون آورد بآن از میوه‌ها روزی را برای شما پس مگردانید از برای خدا همتایان را و شما می‌دانید (۲۲)

۶- آیات ۲۳ تا ۲۴: و إن کنتم فی ریب ممٰا نزلنٰا علیٰ عبدنٰا فأتوا بسورة من مثله و ادعوا شهدٰاءکم من دون اللٰه إن کنتم صٰادقین (۲۳) فإن لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتقوا النٰار التی وقودها النٰاس و الحجٰارة أعدت للکٰافرین (۲۴) - و اگر بوده باشید در شک از آنچه فرو فرستاده ایم بر بندۀ خود پس بیاورید به سوره‌ای مانند آن و بخوانید گواهان خود را از جز خدا اگر هستید راست‌گویان (۲۳، پس اگر نکردید و هرگز نخواهید پس بترسید از آن آتش که آتش‌انگیز آن مردمان کافرند و سنگ کبریت آماده شده برای کافرین (۲۴)

۷- آیه ۲۵: و بشر الذین آمنوا و عملوا الصٰالحٰات أن لهم جنٰات تجری من تحتها الأنهٰار کلمٰا رزقوا منهٰا من ثمرة رزقا قٰالوا هٰذا الذی رزقنٰا من قبل و أتوا به متشٰابها و لهم فیهٰا أزوٰاج مطهرة و هم فیهٰا خٰالدون (۲۵) - و مژده ده یا محمد آنان که گرویدند و کردند کار شایسته بدرستی که مر ایشان‌راست بهشتها که می‌رود از زیر آنها نهرها هرگاه که روزی داده شود از آن میوه روزی دادنی را گویند این میوه‌ایست که روزی داده شدیم از پیش و بیارند بآن مانند یکدیگر و مر ایشان‌راست در آن جفتهای پاکیزه و ایشان در آن جاویدان‌اند (۲۵)

۸- آیه ۲۶: إن اللٰه لاٰ یستحیی أن یضرب مثلا مٰا بعوضة فمٰا فوقهٰا فأما الذین آمنوا فیعلمون أنه الحق من ربهم و أما الذین کفروا فیقولون مٰا ذٰا أرٰاد اللٰه بهٰذٰا مثلا یضل به کثیرا و یهدی به کثیرا و مٰا یضل به إلا الفٰاسقین (۲۶) - بدرستی که خدا شرم نکند و باک نداد اینکه بزند داستان که باشد از پشه، پس آنچه برتر باشد پس اما آنان که گرویدند پس می‌دانند که آن کلام حق است از پروردگارشان و اما آنان که کافر شدند پس می‌گویند که چه چیز خواسته خدا باین داستانی را که گمراه کند بآن بسیاری را و راه نماید بآن بسیاری را و گمراه نکند بآن مگر تبه‌کاران را (۲۶)

۹- آیه ۲۷: الذین ینقضون عهد اللٰه من بعد میثٰاقه و یقطعون مٰا أمر اللٰه به أن یوصل و یفسدون فی الأرض أولٰئک هم الخٰاسرون (۲۷) - آنان که می‌شکنند عهد و پیمان خدا را بعد از عهد و پیمانش و می‌برند آنچه فرمود و امر کرد خدا بآن که بپیوندند و فساد می‌کنند در زمین آنها ایشانند زیانکاران (۲۷)

۱۰- آیه ۲۸: کیف تکفرون باللٰه و کنتم أموٰاتا فأحیٰاکم ثم یمیتکم ثم یحییکم ثم إلیه ترجعون (۲۸) - چگونه کافر شوید بخدا و حال آنکه بودید مرده‌ها پس زنده کرد شما را پس میراند شما را پس زنده می‌کند شما را پس بسوی او بازگشت کنید (۲۸)

۱۱- آیه ۲۹: هو الذی خلق لکم مٰا فی الأرض جمیعا ثم استویٰ إلی السمٰاء فسوٰاهن سبع سمٰاوٰات و هو بکل شی‌ء علیم (۲۹) - اوست آنکه آفرید برای شما آنچه در زمین همگی پس مستولی شد و قصد کرد بسوی آسمان پس راست کرد هفت آسمان را و او بهر چیزی توانست (۲۹)

۱۲- آیه ۳۰: و إذ قٰال ربک للملاٰئکة إنی جٰاعل فی الأرض خلیفة قٰالوا أ تجعل فیهٰا من یفسد فیهٰا و یسفک الدمٰاء و نحن نسبح بحمدک و نقدس لک قٰال إنی أعلم مٰا لاٰ تعلمون (۳۰) - و چون گفت پروردگارت مر فرشتگان را بدرستی که من پدید آورنده او در زمین جانشین، گفتند آیا می‌گردانی در زمین کسی را که کند در آن و بریزد خونها را و ما بپاکی مشغولیم بحمد تو و تنزیه کنیم مر تو را؟ گفت بدرستی که من داناترم آنچه را که نمی‌دانید (۳۰)

۱۳- جذبه: من دم از عشق ار زنم مجنون شوم - یا نه مجنون خود ندانم چون شوم

۱۴- آیات ۳۱ تا ۳۳: و علم آدم الأسمٰاء کلهٰا ثم عرضهم علی الملاٰئکة فقٰال أنبئونی بأسمٰاء هٰؤلاٰء إن کنتم صٰادقین (۳۱) قٰالوا سبحٰانک لاٰ علم لنٰا إلاٰ مٰا علمتنٰا إنک أنت العلیم الحکیم (۳۲) قٰال یٰا آدم أنبئهم بأسمٰائهم فلمٰا أنبأهم بأسمٰائهم قٰال أ لم أقل لکم إنی أعلم غیب السمٰاوٰات و الأرض و أعلم مٰا تبدون و مٰا کنتم تکتمون (۳۳) - و آموخت او مرا نامها همه آن را پس عرض آنها را بر رشتگان پس گفت خبر دهید مرا بنامهای این مسمیات اگر هستید راستگویان (۳۱)، گفتند پاکی تو نیست ما را دانستنی مگر آنچه آموختی ما را بدرستی که تویی دانای درست کردار (۳۲)، گفت ای آدم خبر ده ایشان را بنامهای ایشان پس چون آگاه کرد ایشان را بنامهای ایشان گفت آیا نگفتم مر شما را بدرستی که من داناترم نهانی آسمان‌ها و زمین را و می‌دانم آنچه آشکار کنید و آنچه شما پنهان کنید (۳۳)

۱۵- آیه ۳۴: و إذ قلنٰا للملاٰئکة اسجدوا لآدم فسجدوا إلاٰ إبلیس أبیٰ و استکبر و کٰان من الکٰافرین (۳۴) - و هنگامی که گفتیم مر فرشتگان را که سجده کنید مر آدم را، پس سجده کردند مگر ابلیس که ابا و طلب بزرگی کرد و بود از کافران (۳۴)

۱۶- آیات ۳۵ تا ۳۷: و قلنٰا یٰا آدم اسکن أنت و زوجک الجنة و کلاٰ منهٰا رغدا حیث شئتمٰا و لاٰ تقربٰا هٰذه الشجرة فتکونٰا من الظٰالمین (۳۵) فأزلهما الشیطٰان عنهٰا فأخرجهمٰا ممٰا کٰانٰا فیه و قلنا اهبطوا بعضکم لبعض عدو و لکم فی الأرض مستقر و متٰاع إلیٰ حین (۳۶) فتلقٰی آدم من ربه کلمٰات فتٰاب علیه إنه هو التوٰاب الرحیم (۳۷) - و گفتیم ای آدم ساکن شو تو و جفتت بهشت را و بخورید از آن تمام هر جا که خواهید و نزدیکی مکنید این درخت را پس بوده باشید از ستمکاران (۳۵)، پس فریفت ایشان را شیطان از آن درخت پس بیرون کرد ایشان را از آنچه بودند در آن و گفتیم ما فرو شوید پاره‌ای شما مر پاره‌ای را دشمن و مر شما راست در زمین قرارگاه و برخورداری تا قیامت (۳۶)، پس پرسید آدم از پروردگارش کلماتی را پس پذیرفت بر او بدرستی که اوست توبه‌پذیر مهربان (۳۷)

۱۷- جذبه: میرود هر دم دلم از بوی او - میروم تا میکشد گیسوی او

۱۸- آیه ۳۸: لنا اهبطوا منهٰا جمیعا فإمٰا یأتینکم منی هدی فمن تبع هدٰای فلاٰ خوف علیهم و لاٰ هم یحزنون (۳۸) - گفتم فرود آیید از آن همگی، پس اگر آمد شما را از من هدایتی پس کسی که پیروی کرد هدایت مرا پس نیست ترسی بر ایشان و نه ایشان اندوهناک شوند (۳۸)

۱۹- آیات ۳۹ تا ۴۰: و الذین کفروا و کذبوا بآیٰاتنٰا أولٰئک أصحٰاب النٰار هم فیهٰا خٰالدون (۳۹) یٰا بنی إسرٰائیل اذکروا نعمتی التی أنعمت علیکم و أوفوا بعهدی أوف بعهدکم و إیٰای فارهبون (۴۰) - و آنان که کافر شدند و تکذیب کردند بنشانهای ما آنهااند یاران آتش، ایشانند در آن جاویدان (۳۹) ای فرزندان یعقوب یاد کنید نعمت مرا که انعام کردم بر شما و وفا کنید بعهد من تا وفا کنم بعهد شما و از من پس بترسید (۴۰)

۲۰- آیات ۴۱ تا ۴۲: و آمنوا بمٰا أنزلت مصدقا لمٰا معکم و لاٰ تکونوا أول کٰافر به و لاٰ تشتروا بآیٰاتی ثمنا قلیلا و إیٰای فاتقون (۴۱) و لاٰ تلبسوا الحق بالبٰاطل و تکتموا الحق و أنتم تعلمون (۴۲) - و بگروید بآنچه فرو فرستادم تصدیق کننده‌ای مر آنچه با شماست و نبوده باشید اول کافر بآن و مخرید بآیتهای من بهای اندک را و از من پس بترسید (۴۱) و نپوشید حق را بیهوده و پنهان مکنید حقرا و شما می‌دانید (۴۲)

۲۱- آیات ۴۳ تا ۴۵: و أقیموا الصلاٰة و آتوا الزکٰاة و ارکعوا مع الرٰاکعین (۴۳)أتأمرون النٰاس بالبر و تنسون أنفسکم و أنتم تتلون الکتٰاب أ فلاٰ تعقلون (۴۴) و استعینوا بالصبر و الصلاٰة و إنهٰا لکبیرة إلاٰ علی الخٰاشعین (۴۵) - و بپا دارید نماز را و بدهید زکات را و رکوع کنید با رکوع‌کنندگان (۴۳) آیا امر می‌کنید مردمان را بنیکی و فراموش می‌کنید خودتان را و شما می‌خوانید کتاب را اما پس در نمی‌یابید (۴۴) و یاری جویید بشکیبایی و نماز و بدرستی که آن بزرگست مگر بر تضرع‌کنندگان (۴۵)

۲۲- جذبه: دور آخر شد زمستان، یار ماند - غیر رفت و خانه بر دلدار ماند

۲۳- آیه ۴۶: الذین یظنون أنهم ملاٰقوا ربهم و أنهم إلیه رٰاجعون (۴۶) - و آنان که گمان می‌برند که ایشان ملاقات کنند پروردگارشان را و اینکه ایشان بسوی او بازگشت‌کنندگانند (۴۶)

۲۴- آیات ۴۷ تا ۴۸: یٰا بنی إسرٰائیل اذکروا نعمتی التی أنعمت علیکم و أنی فضلتکم علی العٰالمین (۴۷) و اتقوا یوما لاٰ تجزی نفس عن نفس شیئا و لاٰ یقبل منهٰا شفٰاعة و لاٰ یؤخذ منهٰا عدل و لاٰ هم ینصرون (۴۸) - ای پسران یعقوب یاد کنید نعمت مرا که انعام کردم بر شما و بدرستی که افزونی دادم من شما را بر جهانیان (۴۷) و بترسید روزی را که جزا داده نشود نفسی بدل از نفسی چیزی را و قبول نشود از آن شفاعتی و گرفته نشود از آن عوضی و نه ایشان یاری کرده شوند (۴۸)

۲۵- آیات ۴۹ تا ۵۰: و إذ نجینٰاکم من آل فرعون یسومونکم سوء العذٰاب یذبحون أبنٰاءکم و یستحیون نسٰاءکم و فی ذٰلکم بلاٰء من ربکم عظیم (۴۹) و إذ فرقنٰا بکم البحر فأنجینٰاکم و أغرقنٰا آل فرعون و أنتم تنظرون (۵۰) و چون نجات دادیم شما را از آل فرعون که عذاب می‌کردند شما را بدی عذاب می‌کشند پسران شما را و زنده می‌کنند زنان شما را و در این شما راست محنتی از پروردگار شما بزرگ (۴۹) و هنگامی که شکافتیم برای شما دریا را پس رهانیدیم شما را و غرق کردیم آل فرعون را و شما نگاه می‌کردید (۵۰) - و چون نجات دادیم شما را از آل فرعون که عذاب می‌کردند شما را بدی عذاب می‌کشند پسران شما را و زنده می‌کنند زنان شما را و در این شما راست محنتی از پروردگار شما بزرگ (۴۹) و هنگامی که شکافتیم برای شما دریا را پس رهانیدیم شما را و غرق کردیم آل فرعون را و شما نگاه می‌کردید (۵۰)

۲۶- آیات ۵۱ تا ۵۲: و إذ وٰاعدنٰا موسیٰ أربعین لیلة ثم اتخذتم العجل من بعده و أنتم ظٰالمون (۵۱) ثم عفونٰا عنکم من بعد ذٰلک لعلکم تشکرون (۵۲) و چون وعده دادیم موسی را چهل شب، پس گرفتید شما گوساله را از بعدش و شما ستمکارانید (۵۱)، پس عفو کردیم از شما از بعد آن، تا شاید شما شکر کنید (۵۲) - و چون وعده دادیم موسی را چهل شب، پس گرفتید شما گوساله را از بعدش و شما ستمکارانید (۵۱)، پس عفو کردیم از شما از بعد آن، تا شاید شما شکر کنید (۵۲)

۲۷- آیات ۵۳ تا ۵۴: و إذ آتینٰا موسی الکتٰاب و الفرقٰان لعلکم تهتدون (۵۳) و إذ قٰال موسیٰ لقومه یٰا قوم إنکم ظلمتم أنفسکم باتخٰاذکم العجل فتوبوا إلیٰ بٰارئکم فاقتلوا أنفسکم ذٰلکم خیر لکم عند بٰارئکم فتٰاب علیکم إنه هو التوٰاب الرحیم (۵۴) - و هنگامی که دادیم موسی را کتاب و فرقان تا شاید شما راه یافته شوید (۵۳) و هنگامی که گفت موسی مرقوم خود را ای قوم بدرستی که شما ستم کردید خودهاتان را بسبب گرفتن شما گوساله را پس بازگشت کنید بسوی پروردگار خود، پس بکشید خودهاتان را این بهتر است برای شما نزد پروردگارتان، پس پذیرفت بر شما بدرستی که او توبه‌پذیر مهربانست (۵۴)

۲۸- آیات ۵۵ تا ۵۷: و إذ قلتم یٰا موسیٰ لن نؤمن لک حتٰی نری اللٰه جهرة فأخذتکم الصٰاعقة و أنتم تنظرون (۵۵) ثم بعثنٰاکم من بعد موتکم لعلکم تشکرون (۵۶) و ظللنٰا علیکم الغمٰام و أنزلنٰا علیکم المن و السلویٰ کلوا من طیبٰات مٰا رزقنٰاکم و مٰا ظلمونٰا و لٰکن کٰانوا أنفسهم یظلمون (۵۷) - و هنگامی که گفتید ای موسی هرگز نمی‌گرویم مر ترا تا اینکه ببینیم خدا را آشکارا، پس گرفت شما را صاعقه و شما نگاه می‌کردید (۵۵)، پس برانگیختیم شما را از پس مرگ شما تا شاید شما شکر کنید (۵۶) و سایبان کردیم بر شما ابر را و فرو فرستادیم بر شما من و سلوی بخورید از پاکیزه‌های آنچه روزی دادیم شما را و ستم نکردیم و لیکن بودند خودشان ستم می‌کردند (۵۷)

۲۹- آیات ۵۸ تا ۶۱: و إذ قلنا ادخلوا هٰذه القریة فکلوا منهٰا حیث شئتم رغدا و ادخلوا البٰاب سجدا و قولوا حطة نغفر لکم خطٰایٰاکم و سنزید المحسنین (۵۸) فبدل الذین ظلموا قولا غیر الذی قیل لهم فأنزلنٰا علی الذین ظلموا رجزا من السمٰاء بمٰا کٰانوا یفسقون (۵۹) و إذ استسقیٰ موسیٰ لقومه فقلنا اضرب بعصٰاک الحجر فانفجرت منه اثنتٰا عشرة عینا قد علم کل أنٰاس مشربهم کلوا و اشربوا من رزق اللٰه و لاٰ تعثوا فی الأرض مفسدین (۶۰) و إذ قلتم یٰا موسیٰ لن نصبر علیٰ طعٰام وٰاحد فادع لنٰا ربک یخرج لنٰا ممٰا تنبت الأرض من بقلهٰا و قثٰائهٰا و فومهٰا و عدسهٰا و بصلهٰا قٰال أ تستبدلون الذی هو أدنیٰ بالذی هو خیر اهبطوا مصرا فإن لکم مٰا سألتم و ضربت علیهم الذلة و المسکنة و بٰاؤ بغضب من اللٰه ذٰلک بأنهم کٰانوا یکفرون بآیٰات اللٰه و یقتلون النبیین بغیر الحق ذٰلک بمٰا عصوا و کٰانوا یعتدون (۶۱) - و هنگامی که گفتیم درآیید این قریه را پس بخورید از آن هر جا که خواهید فراوان و داخل شوید در را سجده‌کنان و بگویید حطه‌ای می‌آمرزیم برای شما گناهان شما را و زود افزاییم نیکوکاران را (۵۸) پس بدل کردند آنان که ستم کردند سخنی را بجز آنکه گفته شد مر ایشان را، پس فرو فرستادیم بر آنان که ستم کردند عذاب را از آسمان بآنچه که بودند فسق می‌کردند (۵۹) و چون آب خواست موسی برای قومش پس گفتم بزن بعصای خود آن سنگ را، پس جاری شد از آن دوازده چشمه بتحقیق که دانستند همۀ مردم آبخورشان را، بخورید و بیاشامید از روزی خدا و تجاوز مکنید در زمین فساد کننده (۶۰) و چون گفتید ای موسی هرگز صبر نکنیم بر طعام تنها، پس بخوان برای ما پروردگارت را برای ما از آنچه می‌رویاند از زمین از سبزیش و خیارش و سیرش و عدسش و پیازش، گفت آیا بدل می‌کنید آنچه آن فروتر است بآنچه آن بهتر است، فرود آیید در شهر پس بدرستی که برای شماست آنچه خواستید و زده شد برایشان خاری و بیچارگی و برگشتند به غضبی از خدا این بسبب آنکه ایشان بودند که کافر شدند بآیتهای خدا و می‌کشتند پیغمبران را بناحق این بسبب آنچه نافرمانی کردند و بودند که تجاوز می‌کردند (۶۱)

۳۰- آیه ۶۲: إن الذین آمنوا و الذین هٰادوا و النصٰاریٰ و الصٰابئین من آمن باللٰه و الیوم الآخر و عمل صٰالحا فلهم أجرهم عند ربهم و لاٰ خوف علیهم و لاٰ هم یحزنون (۶۲) - بدرستی که آنان که ایمان آوردند و آنان که یهود شدند و ترسایان و ستاره‌پرستان هر که ایمان آورد بخدا و روز بازپسین و کردار شایسته، پس مر ایشان راست مزد ایشان نزد پروردگارشان و نیست ترسی بر ایشان و نه ایشان اندوهناک شوند (۶۲)

۳۱- آیه ۶۳ تا ۶۶: و إذ أخذنٰا میثٰاقکم و رفعنٰا فوقکم الطور خذوا مٰا آتینٰاکم بقوة و اذکروا مٰا فیه لعلکم تتقون (۶۳) ثم تولیتم من بعد ذٰلک فلو لاٰ فضل اللٰه علیکم و رحمته لکنتم من الخٰاسرین (۶۴) و لقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت فقلنٰا لهم کونوا قردة خٰاسئین (۶۵) فجعلنٰاهٰا نکٰالا لمٰا بین یدیهٰا و مٰا خلفهٰا و موعظة للمتقین (۶۶) - و چون گرفتیم پیمان شما را و بلند کردیم بالای شما طور را فرا گیرید آنچه دادیم شما را بتوانایی و یاد کنید آنچه در آنست تا شاید شما بپرهیزید (۶۳)، پس برگشتید از بعد ازین پس اگر نبود فضل خدا بر شما و رحمت او هر آینه بودید از زیانکاران (۶۴) و هر آینه بتحقیق دانستید آنان که تعدی کردند از شما در شنبه پس گفتیم مر ایشان را که بشوید بوزینه‌ها رانده شده (۶۵)، پس گردانیدیم آن را عبرتی برای آنکه باشد میان دو دستشان و آنچه باشد پس سرشان و پندی از برای پرهیزکاران (۶۶)

۳۲- آیات ۶۷ تا ۷۳: و إذ قٰال موسیٰ لقومه إن اللٰه یأمرکم أن تذبحوا بقرة قٰالوا أ تتخذنٰا هزوا قٰال أعوذ باللٰه أن أکون من الجٰاهلین (۶۷) قٰالوا ادع لنٰا ربک یبین لنٰا مٰا هی قٰال إنه یقول إنهٰا بقرة لاٰ فٰارض و لاٰ بکر عوٰان بین ذٰلک فافعلوا مٰا تؤمرون (۶۸) قٰالوا ادع لنٰا ربک یبین لنٰا مٰا لونهٰا قٰال إنه یقول إنهٰا بقرة صفرٰاء فٰاقع لونهٰا تسر النٰاظرین (۶۹) قٰالوا ادع لنٰا ربک یبین لنٰا مٰا هی إن البقر تشٰابه علینٰا و إنٰا إن شٰاء اللٰه لمهتدون (۷۰) قٰال إنه یقول إنهٰا بقرة لاٰ ذلول تثیر الأرض و لاٰ تسقی الحرث مسلمة لاٰ شیة فیهٰا قٰالوا الآن جئت بالحق فذبحوهٰا و مٰا کٰادوا یفعلون (۷۱) و إذ قتلتم نفسا فادٰارأتم فیهٰا و اللٰه مخرج مٰا کنتم تکتمون (۷۲) فقلنٰا اضربوه ببعضهٰا کذٰلک‌ و یحی اللٰه الموتیٰ و یریکم آیٰاته لعلکم تعقلون (۷۳) - چون گفت موسی مر قومش را بدرستی که خدا می‌فرماید شما را اینکه بکشید گاوی را گفتند آیا می‌گیری ما را باستهزاء گفت پناه می‌برم بخدا اینکه بوده باشیم از نادانان (۶۷)، گفتند بخوان از برای ما پروردگارت را تا بیان کند برای ما چیست این گفت او می‌گوید که آن گاویست نه پیر از پا افتاده و نه جوان کار در نیامده، متوسط این، پس بکنید آنچه مأمور می‌شوید (۶۸)، گفتند بخوان برای ما پروردگارت را تا بیان کند برای ما رنگ آن را گفت که او می‌گوید آن گاویست زرد خالص که رنگش شاد می‌سازد نگرندگان را (۶۹)، گفتند بخوان برای ما پروردگارت را تا ظاهر کند از برای ما چیست این بدرستی که آن گاو شبیه است بر ما و بدرستی که اگر بخواهد خدای هر آینه هدایت‌یافتگانیم (۷۰) گفت که او می‌گوید که آن گاویست که نه رام باشد که شیار کند زمین را و نه آب دهد کشت را بی‌عیبی که نباشد رنگ دیگر در آن، گفتند اکنون آوردی براستی، پس کشتند آن را و نبود نزدیک که بکنند (۷۱) و چون کشتند نفسی را پس مرافعه کردید در آن و خدا بیرون آورنده است آنچه را که شما گمان می‌کردید (۷۲)، پس گفتیم که بزنید آن را بپاره آن گاو همچنین زنده می‌کند خدا مردگان را و می‌نماید شما را آیات خود تا شاید شما دریابید بعقل (۷۳)

۳۳- آیه ۷۴: ثم قست قلوبکم من بعد ذٰلک فهی کالحجٰارة أو أشد قسوة و إن من الحجٰارة لمٰا یتفجر منه الأنهٰار و إن منهٰا لمٰا یشقق فیخرج منه المٰاء و إن منهٰا لمٰا یهبط من خشیة اللٰه و ما اللٰه بغٰافل عمٰا تعملون (۷۴) پس سخت شد دلهای شما بعد از این پس آنها بودند چون سنگها یا سخت‌تر در شدت و بدرستی که از سنگها هر آینه جاری می‌شود از او جویها و بدرستی که از آن هر آینه شکافته می‌شود پس بیرون می‌آید از آن آب و بدرستی که از آن هر آینه فرود می‌آید از ترس خدا و نیست خدا بی‌خبر از آنچه می‌کنید (۷۴) - پس سخت شد دلهای شما بعد از این پس آنها بودند چون سنگها یا سخت‌تر در شدت و بدرستی که از سنگها هر آینه جاری می‌شود از او جویها و بدرستی که از آن هر آینه شکافته می‌شود پس بیرون می‌آید از آن آب و بدرستی که از آن هر آینه فرود می‌آید از ترس خدا و نیست خدا بی‌خبر از آنچه می‌کنید (۷۴)

۳۴- جذبه: رفتم از خود محو آن سیما شدم - رفته رفته غرقۀ دریا شدم

۳۵- آیه ۷۵: أفتطمعون أن یؤمنوا لکم و قد کٰان فریق منهم یسمعون کلاٰم اللٰه ثم یحرفونه من بعد مٰا عقلوه و هم یعلمون (۷۵) - آیا پس طمع دارید که بگرود برای شما و بتحقیق که بودند گروهی از ایشان که می‌شنیدند سخن خدا را پس تغییر می‌دادند آن را بعد از آنچه یافته بودند آن را و ایشان می‌دانند (۷۵)

۳۶- آیات ۷۶ تا ۷۷: و إذٰا لقوا الذین آمنوا قٰالوا آمنٰا و إذٰا خلاٰ بعضهم إلیٰ بعض قٰالوا أ تحدثونهم بمٰا فتح اللٰه علیکم لیحاجوکم به عند ربکم أ فلاٰ تعقلون (۷۶) أ و لاٰ یعلمون أن اللٰه یعلم مٰا یسرون و مٰا یعلنون (۷۷) - و چون ملاقات کنند آنان که ایمان آوردند گفتند ایمان آوردیم و چون خلوت کنند بعض ایشان بسوی بعضی گفتند آیا خبر می‌دهید بآنچه گشود خدا بر شما تا حجت آورند شما را بآن نزد پروردگار شما آیا پس در نمی‌یابید (۷۶) آیا نمی‌دانند که خدا می‌داند آنچه پنهان می‌کنند و آنچه آشکار می‌کنند (۷۷)

۳۷- آیات ۷۸ تا ۸۲: و منهم أمیون لاٰ یعلمون الکتٰاب إلاٰ أمٰانی و إن هم إلاٰ یظنون (۷۸) فویل للذین یکتبون الکتٰاب بأیدیهم ثم یقولون هٰذٰا من عند اللٰه لیشتروا به ثمنا قلیلا فویل لهم ممٰا کتبت أیدیهم و ویل لهم ممٰا یکسبون (۷۹) و قٰالوا لن تمسنا النٰار إلاٰ أیٰاما معدودة قل أتخذتم عند اللٰه عهدا فلن یخلف اللٰه عهده أم تقولون علی اللٰه مٰا لاٰ تعلمون (۸۰) بلیٰ من کسب سیئة و أحٰاطت به خطیئته فأولٰئک أصحٰاب النٰار هم فیهٰا خٰالدون (۸۱) و الذین آمنوا و عملوا الصٰالحٰات أولٰئک أصحٰاب الجنة هم فیهٰا خٰالدون (۸۲) - و از ایشان بیسوادانند که نمی‌دانند کتاب را مگر آرزوها و نیستند ایشان مگر اینکه گمان می‌برند (۷۸)، پس وای مر آنان که می‌نویسند کتاب را بدستهایشان، پس می‌گویند این از نزد خداست تا بخرند بآن بهای اندک را پس وای مر ایشان را از آنچه نوشته دستهایشان و وای ایشان را از آنچه کسب می‌کنند (۷۹) و گفتند هرگز نمی‌رسد ما را آتش مگر روزهایی شمرده شده، بگو آیا فرا گرفتید نزد خدا پیمان خود را پس هرگز خلاف نکند خدا پیمان خود را آیا می‌گویند بر خدا آنچه را که نمی‌دانند (۸۰)، آری هر کس کسب کند بدی را و احاطه کند بآن گناهش پس آنها یاران آتشند ایشان در آن جاویدان (۸۱) و آنان که گرویدند و کردند کارهای شایسته ایشانند یاران بهشت، ایشانند در آن جاویدان (۸۲)

۳۸- آیه ۸۳: و إذ أخذنٰا میثٰاق بنی إسرٰائیل لاٰ تعبدون إلا اللٰه و بالوٰالدین إحسٰانا و ذی القربیٰ و الیتٰامیٰ و المسٰاکین و قولوا للنٰاس حسنا و أقیموا الصلاٰة و آتوا الزکٰاة ثم تولیتم إلاٰ قلیلا منکم و أنتم معرضون (۸۳) - و چون گرفتیم پیمان از بنی اسرائیل که نپرستند مگر خدا را و بپدر و مادر نیکی کردن و صاحب قرابت و یتیمان و مسکینان و بگویید برای مردم نیکی را و بپا بدارید نماز را و بدهید زکات را، پس برگشتید مگر اندکی از شما و شما رو گردانندگانید (۸۳)

۳۹- آیات ۸۴ تا ۸۶: و إذ أخذنٰا میثٰاقکم لاٰ تسفکون دمٰاءکم و لاٰ تخرجون أنفسکم من دیٰارکم ثم أقررتم و أنتم تشهدون (۸۴) ثم أنتم هٰؤلاٰء تقتلون أنفسکم و تخرجون فریقا منکم من دیٰارهم تظٰاهرون علیهم بالإثم و العدوٰان و إن یأتوکم أسٰاریٰ تفٰادوهم و هو محرم علیکم إخرٰاجهم أ فتؤمنون ببعض الکتٰاب و تکفرون ببعض فمٰا جزٰاء من یفعل ذٰلک منکم إلاٰ خزی فی الحیٰاة الدنیٰا و یوم القیٰامة یردون إلیٰ أشد العذٰاب و ما اللٰه بغٰافل عمٰا تعملون (۸۵) أولٰئک الذین اشتروا الحیٰاة الدنیٰا بالآخرة فلاٰ یخفف عنهم العذٰاب و لاٰ هم ینصرون (۸۶) - و هنگامی که گرفتیم پیمان از شما که مریزید خونهاتان را و بیرون مکنید خودهاتان را از خانه‌هاتان پس اقرار کردید و شما گواهی می‌دهید (۸۴) پس شما آنهایید که می‌کشید خودهاتان را و بیرون می‌کنید گروهی را از شما از خانه‌هاشان هم پشت می‌شوید برایشان بر گناه و بیداد و اگر آورند شما را اسیری فدیه می‌دهید ایشان را و آن حرامست بر شما اخراجشان آیا پس می‌گروید بپاره‌ای کتاب و کافر می‌شوید بپاره‌ای، پس نیست پاداش آنکه می‌کند این را از شما مگر خواری در زندگانی دنیا و روز قیامت برگردانیده شوند بسوی سخت‌تر شکنجه و نیست خدا بیخبر از آنچه می‌کنید (۸۵) آنها آنانند که می‌خریدند زندگانی دنیا را بآخرت پس تخفیف داده نمی‌شود از ایشان عذاب و نه ایشان یاری کرده می‌شوند (۸۶)

۴۰- آیات ۸۷ تا ۸۹: و لقد آتینٰا موسی الکتٰاب و قفینٰا من بعده بالرسل و آتینٰا عیسی ابن مریم البینٰات و أیدنٰاه بروح القدس أ فکلمٰا جٰاءکم رسول بمٰا لاٰ تهویٰ أنفسکم استکبرتم ففریقا کذبتم و فریقا تقتلون (۸۷) و قٰالوا قلوبنٰا غلف بل لعنهم اللٰه بکفرهم فقلیلا مٰا یؤمنون (۸۸) و لمٰا جٰاءهم کتٰاب من عند اللٰه مصدق لمٰا معهم و کٰانوا من قبل یستفتحون علی الذین کفروا فلمٰا جٰاءهم مٰا عرفوا کفروا به فلعنة اللٰه علی الکٰافرین (۸۹) - و هر آینه بتحقیق دادیم موسی را کتاب و بر اثر هم فرستادیم بعد از او رسول و دادیم عیسی پسر مریم را معجزه‌ها و قوت دادیم او را بروح پاکیزه آیا پس هرگاه آمد شما را فرستاده بآنچه نمی‌خواست نفسهای شما سرکشی کردید پس پاره‌ای را تکذیب کردید و پاره‌ای را کشتید (۸۷) و گفتید دلهای ما غلاف‌دار است بلکه لعنت کرد ایشان را خدا بکفرشان پس کمی می‌گروند (۸۸) و چون آمد ایشان را کتابی از نزد خدا تصدیق کننده مر آنچه با ایشان است و بودند از پیش که طلب فتح می‌کردند بر آنان که کافر شدند پس چون آمد ایشان را آنچه شناختند کافر شدند بآن پس لعنت خدا بر کافران (۸۹)

۴۱- آیه ۹۰: بئسما اشتروا به أنفسهم أن یکفروا بمٰا أنزل اللٰه بغیا أن ینزل اللٰه من فضله علیٰ من یشٰاء من عبٰاده فبٰاؤ بغضب علیٰ غضب و للکٰافرین عذٰاب مهین (۹۰) - بدست آنچه فروختند بآن خودشان را آنکه کافر شدند بآنچه فرو فرستاد خدا از راه حسد اینکه فرو می‌فرستد خدا از فضل خود بر هر که می‌خواهد از بندگانش پس بازگشت کردند بغضبی بر غضبی و مر کافران راست عذابی خوار کننده (۹۰)

۴۲- آیه ۹۱: و إذٰا قیل لهم آمنوا بمٰا أنزل اللٰه قٰالوا نؤمن بمٰا أنزل علینٰا و یکفرون بمٰا ورٰاءه و هو الحق مصدقا لمٰا معهم قل فلم تقتلون أنبیٰاء اللٰه من قبل إن کنتم مؤمنین (۹۱) - و چون گفته شد مر ایشان را که بگروید بدانچه فرو فرستاد خدا گفتند می‌گرویم بدانچه فرو فرستاده شد بر ما و کافر می‌شوند بآنچه سوای آنست و او حقست تصدیق کننده مر آنچه با ایشانست بگو پس چرا کشتید پیغمبران خدا را از پیش اگر بودید گروندگان (۹۱)

۴۳- آیات ۹۲ تا ۹۳: و لقد جٰاءکم موسیٰ بالبینٰات ثم اتخذتم العجل من بعده و أنتم ظٰالمون (۹۲) و إذ أخذنٰا میثٰاقکم و رفعنٰا فوقکم الطور خذوا مٰا آتینٰاکم بقوة و اسمعوا قٰالوا سمعنٰا و عصینٰا و أشربوا فی قلوبهم العجل بکفرهم قل بئسمٰا یأمرکم به إیمٰانکم إن کنتم مؤمنین (۹۳) - و هر آینه بتحقیق آمد شما را موسی بحجتها پس گرفتید گوساله را از بعدش و شما ستمکارانید (۹۲) و هنگامی که گرفتیم پیمان شما را و بلند کردیم بالای شما طور را بگیرید آنچه دادیم شما را بتوانایی و بشنوید گفتند شنیدیم و نافرمانی کردیم و آمیخته کرده شد در دلهایشان گوساله بکفرشان بگو بد چیزیست آنچه امر می‌کنند بآن ایمان شما اگر هستید گروندگان (۹۳)

۴۴- آیات ۹۴ تا ۹۵: قل إن کٰانت لکم الدٰار الآخرة عند اللٰه خٰالصة من دون النٰاس فتمنوا الموت إن کنتم صٰادقین (۹۴) و لن یتمنوه أبدا بمٰا قدمت أیدیهم و اللٰه علیم بالظٰالمین (۹۵) - بگو اگر باشد برای شما سرای آخرت نزد خدا خالص از جز مردمان پس آرزو کنید مرگ را اگر هستید راستگویان (۹۴) و هرگز آرزو نمی‌کنند آن را ابدا بآنچه پیش داشته دستهایشان و خدا دانا است بستمکاران (۹۵)

۴۵- جذبه: دل بپا خیزد چو او بی پی شود - وین به غیر از شور عشقی کی شود

۴۶- آیه ۹۶: و لتجدنهم أحرص النٰاس علیٰ حیٰاة و من الذین أشرکوا یود أحدهم لو یعمر ألف سنة و مٰا هو بمزحزحه من العذٰاب أن یعمر و اللٰه بصیر بمٰا یعملون (۹۶) - و هر آینه می‌یابی ایشان را حریص‌تر مردمان بر زندگی و از آنها که شرک آوردند دوست می‌دارد یکی از ایشان کاش عمر داده می‌شد هزار سال و نیست او دور کننده‌اش از عذاب که عمر داده شود و خداوند بینا است بدانچه می‌کنند (۹۶)

۴۷- آیات ۹۷ تا ۹۸: قل من کٰان عدوا لجبریل فإنه نزله علیٰ قلبک بإذن اللٰه مصدقا لمٰا بین یدیه و هدی و بشریٰ للمؤمنین (۹۷) من کٰان عدوا للٰه و ملاٰئکته و رسله و جبریل و میکٰال فإن اللٰه عدو للکٰافرین (۹۸) بگو آنکه باشد - دشمن مر جبرئیل را پس بدرستی که او فرود آورد آن را بر دل تو بفرمان خدا باور کننده مر آنچه میان دو دوست او و رهنما و مژده دهنده مر گروندگان را (۹۷) آنکه باشد دشمن مر خدا را و فرشتگان او و فرستادگان او و جبرئیل و میکائیل را پس بدرستی که خدا دشمنست مر کافران را (۹۸)

۴۸- آیات ۹۹ تا ۱۰۱: و لقد أنزلنٰا إلیک آیٰات بینٰات و مٰا یکفر بهٰا إلا الفٰاسقون (۹۹) أ و کلمٰا عٰاهدوا عهدا نبذه فریق منهم بل أکثرهم لاٰ یؤمنون (۱۰۰) و لمٰا جٰاءهم رسول من عند اللٰه مصدق لمٰا معهم نبذ فریق من الذین أوتوا الکتٰاب کتٰاب اللٰه ورٰاء ظهورهم کأنهم لاٰ یعلمون (۱۰۱) - و هر آینه بتحقیق فرو فرستادیم ما بسوی تو حجتهای روشن و کافر نمی‌شوند بآن مگر بدکاران (۹۹)، آیا هرگاه پیمان بستند عهدی را که انداختند آن را گروهی از ایشان بلکه بیشتر ایشان نمی‌گروند (۱۰۰) و چون آمد ایشان را فرستاده از نزد خدا باور کننده مر آنچه را با ایشانست انداخت گروهی از آن کسانی که داده شدند کتاب، کتاب خدا پس پشتهاشان گویا ایشان نمی‌دانند (۱۰۱)

۴۹- آیات ۱۰۲ تا ۱۰۳: و اتبعوا مٰا تتلوا الشیٰاطین علیٰ ملک سلیمٰان و مٰا کفر سلیمٰان و لٰکن الشیٰاطین کفروا یعلمون النٰاس السحر و مٰا أنزل علی الملکین ببٰابل هٰاروت و مٰاروت و مٰا یعلمٰان من أحد حتٰی یقولاٰ إنمٰا نحن فتنة فلاٰ تکفر فیتعلمون منهمٰا مٰا یفرقون به بین المرء و زوجه و مٰا هم بضٰارین به من أحد إلاٰ بإذن اللٰه و یتعلمون مٰا یضرهم و لاٰ ینفعهم و لقد علموا لمن اشترٰاه مٰا له‌ فی الآخرة من خلاٰق و لبئس مٰا شروا به أنفسهم لو کٰانوا یعلمون (۱۰۲) و لو أنهم آمنوا و اتقوا لمثوبة من عند اللٰه خیر لو کٰانوا یعلمون (۱۰۳) - و پیروی کردند آنچه را می‌خواندند شیاطین بر ملک سلیمان و کافر نشد سلیمان و لیکن شیاطین کافر شدند می‌آموختند مردمان را جادویی و آنچه فرو فرستاده شد بر دو ملک ببابل هاروت و ماروت و نیاموختند هیچ احدی را تا آنکه و نیستند ایشان ضرر رساننده می‌گفتند جز این نیست که ما آزمایشیم پس کافر مشو پس می‌آموختند از آنها آنچه جدایی می‌انداختند بآن میان مرد و جفت او و نیستند ایشان ضرر رساننده بدان از احدی مگر بفرمان خدا و می‌آموختند آنچه ضرر رسانید ایشان را و نه سود ایشان را و هر آینه بتحقیق دانستند مر آنکه خرید آن را نیست مر آن را در آخرت از بهره و هر آینه بد است آنچه خریدند بآن خودشان را اگر بودند که می‌دانستند (۱۰۲) و اگر آنکه ایشان گرویدند و پرهیزکار شدند هر آینه مزدانه از نزد خدا بهتر است اگر باشند که بدانند (۱۰۳)

۵۰- آیه ۱۰۴: یٰا أیها الذین آمنوا لاٰ تقولوا رٰاعنٰا و قولوا انظرنٰا و اسمعوا و للکٰافرین عذٰاب ألیم (۱۰۴) - ای آنان که ایمان آوردید مگویید راعنا و بگویید انظرنا و بشنوید و مر کافران راست عذاب دردناک (۱۰۴)

۵۱- آیه ۱۰۵: مٰا یود الذین کفروا من أهل الکتٰاب و لا المشرکین أن ینزل علیکم من خیر من ربکم و اللٰه یختص برحمته من یشٰاء و اللٰه ذو الفضل العظیم (۱۰۵) - دوست نمی‌دارند آنان که کافر شدند از اهل کتاب و نه مشرکان آنکه فرو فرستاده شود بر شما از نیکی از پروردگار شما و خداوند مخصوص می‌سازد برحمت خود هر که را می‌خواهد و خدا صاحب فضل بزرگست (۱۰۵)

۵۲- آیه ۱۰۶: مٰا ننسخ من آیة أو ننسهٰا نأت بخیر منهٰا أو مثلهٰا أ لم تعلم أن اللٰه علیٰ کل شی‌ء قدیر (۱۰۶) - آنچه منسوخ کنیم از آیتی یا ترک کنیم آن را بیاریم بهتر از آن یا مانند آن را آیا نمی‌دانی که خدا بر هر چیزی توانا است (۱۰۶)

۵۳- آیه ۱۰۷: ألم تعلم أن اللٰه له ملک السمٰاوٰات و الأرض و مٰا لکم من دون اللٰه من ولی و لاٰ نصیر (۱۰۷) - آیا نمی‌دانید که خدا مر او راست پادشاهی آسمانها و زمین و نیست برای شما از غیر خدا هیچ دوستی و نه یاری کنندۀ (۱۰۷)

۵۴- آیات ۱۰۸ تا ۱۰۹: أم تریدون أن تسئلوا رسولکم کمٰا سئل موسیٰ من قبل و من یتبدل الکفر بالإیمٰان فقد ضل سوٰاء السبیل (۱۰۸) ود کثیر من أهل الکتٰاب لو یردونکم من بعد إیمٰانکم کفٰارا حسدا من عند أنفسهم من بعد مٰا تبین لهم الحق فاعفوا و اصفحوا حتٰی یأتی اللٰه بأمره إن اللٰه علیٰ کل شی‌ء قدیر (۱۰۹) - آیا می‌خواهید آنکه سؤال کنید پیغمبرتان را چنان که سؤال کرده شد موسی از پیش و آنکه بدل بگیرد کفر را بایمان پس بتحقیق که گمگشته در میان راه (۱۰۸) دوست داشته بسیاری از اهل کتاب کاش برمیگردانید شما را بعد از ایمان شما کافران از روی حسد از نزد خودشان بعد از آن ظاهر شد مر ایشان را حق پس عفو کنید و درگذرید تا آنکه بیاورد خدا فرمانش را بدرستی که خدا بر هر چیز توانا است (۱۰۹)

۵۵- آیه ۱۱۰: و أقیموا الصلاٰة و آتوا الزکٰاة و مٰا تقدموا لأنفسکم من خیر تجدوه عند اللٰه إن اللٰه بمٰا تعملون بصیر (۱۱۰) - و بر پا بدارید نماز را و بدهید زکاة را و آنچه پیش فرستاده‌اید برای خودتان از نیکی یابید آن را نزد خدا بدرستی که خدا بآنچه می‌کنید بینا است (۱۱۰)

۵۶- آیات ۱۱۱ تا ۱۱۲: و قٰالوا لن یدخل الجنة إلاٰ من کٰان هودا أو نصٰاریٰ تلک أمٰانیهم قل هٰاتوا برهٰانکم إن کنتم صٰادقین (۱۱۱) بلیٰ من أسلم وجهه للٰه و هو محسن فله أجره عند ربه و لاٰ خوف علیهم و لاٰ هم یحزنون (۱۱۲) - و گفتند هرگز داخل نمی‌شود بهشت را مگر هر کس باشد یهود یا ترسا اینست آرزوهاشان بگو بیاورید حجت خود را اگر باشید راستگویان (۱۱۱) آری آنکه خالص کرد وجهش را برای خدا و او نیکوکار است پس از برای اوست مزد او نزد پروردگارش و نیست بیمی بر ایشان و نه ایشان غمگین می‌شوند (۱۱۲)

۵۷- آیه ۱۱۳: و قٰالت الیهود لیست النصٰاریٰ علیٰ شی‌ء و قٰالت النصٰاریٰ لیست الیهود علیٰ شی‌ء و هم یتلون الکتٰاب کذٰلک قٰال الذین لاٰ یعلمون مثل قولهم فاللٰه یحکم بینهم یوم القیٰامة فیمٰا کٰانوا فیه یختلفون (۱۱۳) - و گفتند یهودان نیستند ترسایان بر چیزی و گفتند ترسایان نیستند یهودان بر چیزی و ایشان تلاوت می‌کنند کتاب را همچنین گفتند آنان که نمی‌دانند مانند گفتار ایشان پس خدا حکم می‌کند میانشان روز قیامت در آنچه بودند که در آن اختلاف می‌کردند (۱۱۳)

۵۸- آیات ۱۱۴ تا ۱۱۷: و من أظلم ممن منع مسٰاجد اللٰه أن یذکر فیها اسمه و سعیٰ فی خرٰابهٰا أولٰئک مٰا کٰان لهم‌ أن یدخلوهٰا إلاٰ خٰائفین لهم فی الدنیٰا خزی و لهم فی الآخرة عذٰاب عظیم (۱۱۴) و للٰه المشرق و المغرب فأینمٰا تولوا فثم وجه اللٰه إن اللٰه وٰاسع علیم (۱۱۵) و قٰالوا اتخذ اللٰه ولدا سبحٰانه بل له مٰا فی السمٰاوٰات و الأرض کل له قٰانتون (۱۱۶) بدیع السمٰاوٰات و الأرض و إذٰا قضیٰ أمرا فإنمٰا یقول له کن فیکون (۱۱۷) - و کیست ستمکارتر از آنکه منع کرد مسجدهای خدا را که مذکور شود در آن نامش و کوشید در ویرانی آن آن گروه نیست از برایشان اینکه داخل شوند در آن مگر بیم دارندگان مر ایشان راست در دنیا خواری و ایشان‌راست در آخرت عذاب بزرگ (۱۱۴) و مر خدای راست مشرق و مغرب پس هر جا که رو آورید پس آنجاست ذات خدا بدرستی که خدا وسعت‌دهندۀ داناست (۱۱۵) و گفتند فرا گرفته خدا فرزندی را منزه است بلکه مر او راست هر چه در آسمانها و در زمین است همه مر او را فرمان بردارند (۱۱۶) پدیدآرنده آسمانها و زمین است و چون اراده کند امری را پس جز این نیست که می‌گوید مر آن را باش پس می‌باشد (۱۱۷)

۵۹- آیه ۱۱۸: و قٰال الذین لاٰ یعلمون لو لاٰ یکلمنا اللٰه أو تأتینٰا آیة کذٰلک قٰال الذین من قبلهم مثل قولهم تشٰابهت قلوبهم قد بینا الآیٰات لقوم یوقنون (۱۱۸) - و گفتند آنان که نمی‌دانند چرا سخن نمی‌کند ما را خدایا بیاورد ما را حجتی همچنین گفتند آنان که پیش از ایشان مثل گفتار ایشان شباهت داشته بهم دلهاشان بتحقیق بیان کردیم آیتها را برای گروهی که یقین کنند (۱۱۸)

۶۰- آیات ۱۱۹ تا ۱۲۰: إنٰا أرسلنٰاک بالحق بشیرا و نذیرا و لاٰ تسئل عن أصحٰاب الجحیم (۱۱۹) و لن ترضیٰ عنک الیهود و لا النصٰاریٰ حتٰی تتبع ملتهم قل إن هدی اللٰه هو الهدیٰ و لئن اتبعت أهوٰاءهم بعد الذی جٰاءک من العلم مٰا لک من اللٰه من ولی و لاٰ نصیر (۱۲۰) - بدرستی که ما فرستادیم تو را بحق مژده دهنده و بیم دهنده و پرسیده نشود از یاران دوزخ (۱۱۹) و هرگز خشنود نشوند از تو یهود و نه ترسا تا آنکه پیروی کنی کیش ایشان را بگو بدرستی که هدایت خدا آن هدایتیست و اگر پیروی کردی خواهشهای ایشان را بعد از آنکه آمد تو را از دانش نباشد مر تو را از خدا هیچ دوستی و نه یاری کنی (۱۲۰)

۶۱- آیه ۱۲۱: الذین آتینٰاهم الکتٰاب یتلونه حق تلاٰوته أولٰئک یؤمنون به و من یکفر به فأولٰئک هم الخٰاسرون (۱۲۱) - آن کسان که دادیمشان کتاب را می‌خوانند آن را حق خواندنش آن گروه می‌گروند بآن و هر کس کافر شد بآن پس آن گروه ایشانند زیانکاران (۱۲۱)

۶۲- آیات ۱۲۲ تا ۱۲۳: یا بنی إسرٰائیل اذکروا نعمتی التی أنعمت علیکم و أنی فضلتکم علی العٰالمین (۱۲۲) و اتقوا یوما لاٰ تجزی نفس عن نفس شیئا و لاٰ یقبل منهٰا عدل و لاٰ تنفعهٰا شفٰاعة و لاٰ هم ینصرون (۱۲۳) - ای پسران یعقوب بیاد آرید نعمت مرا که انعام کردم بر شما و اینکه من افزونی دادم شما را بر جهانیان (۱۲۲) و بپرهیزید روزی را که جزا داده نمی‌شود نفسی از نفسی چیزی و پذیرفته نشود از آن عطائی و سود نبخشد آن را شفاعتی و نه ایشان یاری کرده می‌شوند (۱۲۳)

۶۳- آیه ۱۲۴: و إذ ابتلیٰ إبرٰاهیم ربه بکلمٰات فأتمهن قٰال إنی جٰاعلک للنٰاس إمٰاما قٰال و من ذریتی قٰال لاٰ ینٰال عهدی الظٰالمین (۱۲۴) - و هنگامی که آزمود ابراهیم را پروردگارش بسخنان پس تمام کرد آنها را گفت بدرستی که من گرداننده‌ام تو را برای مردم پیشوا گفت و از نسل من گفت نمی‌رسد عهد من ستمکاران را (۱۲۴)

۶۴- آیه ۱۲۵: و إذ جعلنا البیت مثٰابة للنٰاس و أمنا و اتخذوا من مقٰام إبرٰاهیم مصلی و عهدنٰا إلیٰ إبرٰاهیم و إسمٰاعیل أن طهرٰا بیتی للطٰائفین و العٰاکفین و الرکع السجود (۱۲۵) - و هنگامی که گردانیدیم خانه را بازگشتن گاه برای مردمان و امن و بگیرید از مقام ابراهیم نمازگاه و عهد کردیم بسوی ابراهیم و اسماعیل اینکه پاکیزه نمائید خانۀ مرا برای طواف‌کنان و معتکفان و رکوع‌کنندگان و ساجدان (۱۲۵)

۶۵- آیه ۱۲۶: و إذ قٰال إبرٰاهیم رب اجعل هٰذٰا بلدا آمنا و ارزق أهله من الثمرٰات من آمن منهم باللٰه و الیوم الآخر قٰال و من کفر فأمتعه قلیلا ثم أضطره إلیٰ عذٰاب النٰار و بئس المصیر (۱۲۶) - و هنگامی که گفت ابراهیم پروردگارا بگردان این شهر را امن و روزی بده اهلش را از میوه‌ها هر که بگرود از ایشان بخدا و روز بازپسین گفت و آنکه کافر شد پس برخوردار کنم او را اندک پس ملجاء سازم او را بسوی عذاب آتش و بد بازگشتی است (۱۲۶)

۶۶- آیات ۱۲۷ تا ۱۲۸: و إذ یرفع إبرٰاهیم القوٰاعد من البیت و إسمٰاعیل ربنٰا تقبل منٰا إنک أنت السمیع العلیم (۱۲۷)ربنٰا و اجعلنٰا مسلمین لک و من ذریتنٰا أمة مسلمة لک و أرنٰا منٰاسکنٰا و تب علینٰا إنک أنت التوٰاب الرحیم (۱۲۸) - و آن هنگام که برداشت ابراهیم پایه‌ها از خانه و اسماعیل پروردگار ما بپذیر از ما بدرستی که تویی شنوای دانا (۱۲۷)پروردگار ما و بگردان ما را که گردن نهنده مر تو را و از ذریۀ ما گروهی گردن نهندگان مر تو را و بنما ما را مناسک ما را و بپذیر بر ما بدرستی که تویی توبه‌پذیر و مهربان (۱۲۸)

۶۷- آیات ۱۲۹ تا ۱۳۷: ربنٰا و ابعث فیهم رسولا منهم یتلوا علیهم آیٰاتک و یعلمهم الکتٰاب و الحکمة و یزکیهم إنک أنت العزیز الحکیم (۱۲۹) و من یرغب عن ملة إبرٰاهیم إلاٰ من سفه نفسه و لقد اصطفینٰاه فی الدنیٰا و إنه فی الآخرة لمن الصٰالحین (۱۳۰) إذ قٰال له ربه أسلم قٰال أسلمت لرب العٰالمین (۱۳۱) بهٰا إبرٰاهیم بنیه و یعقوب یٰا بنی إن اللٰه اصطفیٰ لکم الدین فلاٰ تموتن إلاٰ و أنتم مسلمون (۱۳۲) أم کنتم شهدٰاء إذ حضر یعقوب الموت إذ قٰال لبنیه مٰا تعبدون من بعدی قٰالوا نعبد إلٰهک و إلٰه آبٰائک إبرٰاهیم و إسمٰاعیل و إسحٰاق إلٰها وٰاحدا و نحن له مسلمون (۱۳۳) تلک أمة قد خلت لهٰا مٰا کسبت و لکم مٰا کسبتم و لاٰ تسئلون عمٰا کٰانوا یعملون (۱۳۴) و قٰالوا کونوا هودا أو نصٰاریٰ تهتدوا قل بل ملة إبرٰاهیم حنیفا و مٰا کٰان من المشرکین (۱۳۵) قولوا آمنٰا باللٰه و مٰا أنزل إلینٰا و مٰا أنزل إلیٰ إبرٰاهیم و إسمٰاعیل و إسحٰاق و یعقوب و الأسبٰاط و مٰا أوتی موسیٰ و عیسیٰ و مٰا أوتی النبیون من ربهم لاٰ نفرق بین أحد منهم و نحن له مسلمون (۱۳۶) فإن آمنوا بمثل مٰا آمنتم به فقد اهتدوا و إن تولوا فإنمٰا هم فی شقٰاق فسیکفیکهم اللٰه و هو السمیع العلیم (۱۳۷) - و وصٰی پروردگار ما و برانگیز در ایشان فرستاده از ایشان بخواند بر ایشان آیات تو را و تعلیم بکند ایشان را کتاب و حکمت را و پاک سازد ایشان را بدرستی که تو تویی غالب درست کردار (۱۲۹) و آن کیست برگردد از کیش ابراهیم مگر کسی که خوار کرده باشد نفسش را و هر آینه بتحقیق برگزیدیم او را در دنیا و بدرستی که او در آخرت هر آینه از شایستگان است (۱۳۰) هنگامی که گفت مر او را پروردگارش که فرمان بر گفت فرمان بردارم مر پروردگار جهانیان را (۱۳۱) و وصیت کرد بدان ابراهیم پسران خود را و یعقوب ای پسران من بدرستی که خدا برگزید از برای شما دین پس نمیرید البته مگر اینکه باشید شما مسلمانان (۱۳۲) آیا بودید گواهان هنگامی که حاضر شد یعقوب را مرگ هنگامی که گفت مر پسرانش را که می‌پرستید از بعد من گفتند می‌پرستیم خدای تو را و خدای پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحق خدایی یگانه و ما مر او را منقادانیم (۱۳۳) آنها گروهی‌اند که گذشتند مر آنها را آنچه کسب کردند و برای شما است آنچه کسب کردید و پرسیده نشوید از آنچه بودند که می‌کردند (۱۳۴) و گفتند بوده باشید یهود یا ترسا تا هدایت یابید بگو بلکه کیش ابراهیم حق کرا است و نسزد که باشد از مشرکان (۱۳۵) بگوئید گرویدیم بخدا و آنچه که ما فرو فرستادیم شد بسوی ما و آنچه فرو فرستاده شد بسوی ابراهیم و اسماعیل و اسحق و یعقوب و اسباط و آنچه آمده شد بموسی و عیسی و آنچه داده شد پیغمبران را از پروردگارشان جدایی نمی‌اندازیم میان یکی از ایشان و ما مر او را گردن ننهندگانیم (۱۳۶) پس اگر بگروید بمانند آنچه ایمان آوردند باو پس بتحقیق که هدایت یابید و اگر رو بگردانید پس جز این نیست که ایشان در مخالفتند پس زود باز دارد ایشان را و اوست شنوای دانا (۱۳۷)

۶۸- آیه ۱۳۸: صبغة اللٰه و من أحسن من اللٰه صبغة و نحن له عٰابدون (۱۳۸) - رنگ خدا و کیست نیکوتر از خدا در رنگ کردن و ما مر او را پرستندگانیم (۱۳۸)

۶۹- آیات ۱۳۹ تا ۱۴۱: قل أ تحاجوننٰا فی اللٰه و هو ربنٰا و ربکم و لنٰا أعمٰالنٰا و لکم أعمٰالکم و نحن له مخلصون (۱۳۹) أم تقولون إن إبرٰاهیم و إسمٰاعیل و إسحٰاق و یعقوب و الأسبٰاط کٰانوا هودا أو نصٰاریٰ قل أ أنتم أعلم أم اللٰه و من أظلم ممن کتم شهٰادة عنده من اللٰه و ما اللٰه بغٰافل عمٰا تعملون (۱۴۰) تلک أمة قد خلت لهٰا مٰا کسبت و لکم مٰا کسبتم و لاٰ تسئلون عمٰا کٰانوا یعملون (۱۴۱) - بگو آیا خصومت می‌کنید ما را در خدا و اوست پروردگار ما و پروردگار شما و برای ما است کردارهای ما و برای شما است کردار شما و ما مر او را مخلصانیم (۱۳۹) آیا می‌گویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحق و یعقوب و اسباط بودند یهود یا ترسا بگو آیا شما داناترید یا خدا و کیست ستمکارتر از آنکه بپوشد گواهی را که در نزد اوست از خدا و نیست خدا بیخبر از آنچه می‌کنید (۱۴۰) آنها گروهی‌اند که گذاشتند مر آنها راست آنچه کسب کردند و مر شما راست آنچه کسب کردید و پرسیده نشوید از آنچه بودند می‌گروند (۱۴۱)

۷۰- آیه ۱۴۲: سیقول السفهٰاء من النٰاس مٰا ولاٰهم عن قبلتهم التی کٰانوا علیهٰا قل للٰه المشرق و المغرب‌ یهدی من یشٰاء إلیٰ صرٰاط مستقیم (۱۴۲) - زود باشد بگویند بیخردان از مردمان چه چیز گردانید ایشان را از قبلۀ ایشان که بودند بر آن بگو مر خدای راست مشرق و مغرب هدایت می‌کند هر که را می‌خواهد بسوی راه راست (۱۴۲)

۷۱- آیه ۱۴۳: و کذٰلک جعلنٰاکم أمة وسطا لتکونوا شهدٰاء علی النٰاس و یکون الرسول علیکم شهیدا و مٰا جعلنا القبلة التی کنت علیهٰا إلاٰ لنعلم من یتبع الرسول ممن ینقلب علیٰ عقبیه و إن کٰانت لکبیرة إلاٰ علی الذین هدی اللٰه و مٰا کٰان اللٰه لیضیع إیمٰانکم إن اللٰه بالنٰاس لرؤف رحیم (۱۴۳) - و همچنین گردانیدیم شما را امتی میانه تا بوده باشید گواهان بر مردمان و می‌باشد پیغمبر بر شما گواه و نگردانیدیم ما قبله را که بودی بر آن مگر آنکه بدانیم کسی را که پیروی می‌کند پیغمبر را از آنکه برگردد بر پاشنه‌هایش و اگر چه بوده باشد هر آینه بزرگ مگر بر آن کسانی که هدایت کرد خدا و نیست که باشد خدا تا ضایع کند ایمان شما را بدرستی که خدا بمردمان مهربان و بخشنده است (۱۴۳)

۷۲- آیات ۱۴۴ تا ۱۵۲: قد نریٰ تقلب وجهک فی السمٰاء فلنولینک قبلة ترضٰاهٰا فول وجهک شطر المسجد الحرٰام و حیث مٰا کنتم فولوا وجوهکم شطره و إن الذین أوتوا الکتٰاب لیعلمون أنه الحق من ربهم و ما اللٰه بغٰافل عمٰا یعملون (۱۴۴) و لئن أتیت الذین أوتوا الکتٰاب بکل آیة مٰا تبعوا قبلتک و مٰا أنت بتٰابع قبلتهم و مٰا بعضهم بتٰابع قبلة بعض و لئن اتبعت أهوٰاءهم من بعد مٰا جٰاءک من العلم إنک إذا لمن الظٰالمین (۱۴۵) الذین آتینٰاهم الکتٰاب یعرفونه کمٰا یعرفون أبنٰاءهم و إن فریقا منهم لیکتمون الحق و هم یعلمون (۱۴۶) الحق من ربک فلاٰ تکونن من الممترین (۱۴۷) و لکل وجهة هو مولیهٰا فاستبقوا الخیرٰات أین مٰا تکونوا یأت بکم اللٰه جمیعا إن اللٰه علیٰ کل شی‌ء قدیر (۱۴۸) و من حیث خرجت فول وجهک شطر المسجد الحرٰام و إنه للحق من ربک و ما اللٰه بغٰافل عمٰا تعملون (۱۴۹) و من حیث خرجت فول وجهک شطر المسجد الحرٰام و حیث مٰا کنتم فولوا وجوهکم شطره لئلاٰ یکون للنٰاس علیکم حجة إلا الذین ظلموا منهم فلاٰ تخشوهم و اخشونی و لأتم نعمتی علیکم و لعلکم تهتدون (۱۵۰) کمٰا أرسلنٰا فیکم رسولا منکم یتلوا علیکم آیٰاتنٰا و یزکیکم و یعلمکم الکتٰاب و الحکمة و یعلمکم مٰا لم تکونوا تعلمون (۱۵۱) فاذکرونی أذکرکم و اشکروا لی و لاٰ تکفرون (۱۵۲) - بتحقیق می‌بینیم گردیدن رویت را در آسمان پس هر آینه رو بگردانیم تو را البته قبله که خواهی آن را پس بگردان رویت را جانب مسجد الحرام و هر جا که بوده باشید پس بگردانید روهاتان را جانب آن و بدرستی که آنان که داده شدند کتاب را هر آینه می‌دانند که آن حق است از پروردگارشان و نیست خدا بیخبر از آنچه می‌کنند (۱۴۴) اگر هرگاه بیاوری تو آنان را که داده شدند کتاب را بهر آیتی بیرون شوند قبلۀ تو را و نیستی تو پیرو قبله ایشان را و نیستند پاره ایشان که تابع باشند قبله بعضی را و اگر پیروی کردی خواهشهایشان را بعد از آنکه آمد تو را از دانش بدرستی که تو آن‌گاه هر آینه از ستمکارانی (۱۴۵) آنان که دادیم ایشان را کتاب می‌شناسند آن را هم چنان که می‌شناسند پسرانشان را و بدرستی که گروهی از ایشان هر آینه پنهان می‌کنند حق را و ایشان می‌دانند (۱۴۶) راستی از پروردگار تو است پس نباشید البته از شک‌کنندگان (۱۴۷)و برای هر یک جایی است که او روآورندۀ آنست پس پیشی گیرید خیرات را هر جا که بوده باشید می‌آرد بشما خدا همه گیرا بدرستی که خدا بر هر چیز تواناست (۱۴۸) و از جایی که بیرون رفتی پس بگردان رویت را جانب مسجد الحرام و بدرستی که او هر آینه حقست از پروردگار تو و نیست خدا بیخبر از آنچه می‌کنید (۱۴۹) و از جایی که بیرون شدی پس بگردان رویت را جانب مسجد الحرام و جایی که باشید پس بگردانید روهاتان را جانب آن تا اینکه نبوده باشید برای مردمان بر شما حجتی مگر آنان که ستم کردند از ایشان پس مترسید از ایشان و بترسید مر او تا تمام کنم نعمت خود را بر شما و تا شاید شما هدایت بیابید (۱۵۰) هم چنان که فرستادیم در شما فرستاده از شما می‌خواند بر شما آیتهای ما را و پاک سازد شما را و تعلیم کند شما را کتاب و حکمت و تعلیم کند شما را آنچه که نبوده باشد که بدانید (۱۵۱) پس یاد کنید مرا تا یاد کنم شما را و شکر کنید مرا و ناسپاسی مکنید مرا (۱۵۲)

۷۳- آیات ۱۵۳ تا ۱۵۷: یٰا أیها الذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلاٰة إن اللٰه مع الصٰابرین (۱۵۳) و لاٰ تقولوا لمن یقتل فی سبیل اللٰه أموٰات بل أحیٰاء و لٰکن لاٰ تشعرون (۱۵۴) و لنبلونکم بشی‌ء من الخوف و الجوع و نقص من الأموٰال و الأنفس و الثمرٰات و بشر الصٰابرین (۱۵۵) الذین إذٰا أصٰابتهم مصیبة قٰالوا إنٰا للٰه و إنٰا إلیه رٰاجعون (۱۵۶) أولٰئک علیهم صلوٰات من ربهم و رحمة و أولٰئک هم المهتدون (۱۵۷) - ای آن کسانی که گرویدید یاری جویید بشکیبایی و نماز بدرستی که خدا با شکیبایانست (۱۵۳) و مگویید مر آن را که کشته شود در راه خدا مردگانند بلکه زندگانند و لیکن نمی‌فهمند (۱۵۴) و هر آینه می‌آزمائیم شما را بچیزی از ترس و گرسنگی و کمی از مالها و نفسها و میوه‌ها و مژده ده شکیبایان را (۱۵۵) آنان که هرگاه برسد ایشان را مصیبتی گفتند بدرستی که ما از برای خدائیم و بدرستی که ما بسوی او بازگشت‌کنندگانیم (۱۵۶) آن گروه بر ایشان رحمتها از پروردگارشان و رحمت و آن گروه ایشانند هدایت‌یافتگان (۱۵۷)

۷۴- آیه ۱۵۸: إن الصفٰا و المروة من شعٰائر اللٰه فمن حج البیت أو اعتمر فلاٰ جنٰاح علیه أن یطوف بهمٰا و من تطوع خیرا فإن اللٰه شٰاکر علیم (۱۵۸) - بدرستی که صفا و مروه از نشانهای خداست پس هر کس حج کرد آن خانه را یا عمره کرد پس نیست باکی بر او اینکه طواف کند بآن دو تا و هر کس که رغبت کند نیکی را پس بدرستی که خدا شکر کنندۀ دانا است (۱۵۸)

۷۵- آیه ۱۵۹: إن الذین یکتمون مٰا أنزلنٰا من البینٰات و الهدیٰ من بعد مٰا بینٰاه للنٰاس فی الکتٰاب أولٰئک یلعنهم اللٰه و یلعنهم اللاٰعنون (۱۵۹) - بدرستی که آنان که می‌پوشانند آنچه را که ما فرو فرستادیم از معجزها و هدایت بعد از آنکه بیان کردیم برای مردمان در کتاب آن گروهند که لعنت می‌کند ایشان را خدا و لعنت می‌کنند ایشان را لعنت‌کنندگان (۱۵۹)

۷۶- آیات ۱۶۰ تا ۱۶۲: إلا الذین تٰابوا و أصلحوا و بینوا فأولٰئک أتوب علیهم و أنا التوٰاب الرحیم (۱۶۰) إن الذین کفروا و مٰاتوا و هم کفٰار أولٰئک علیهم لعنة اللٰه و الملاٰئکة و النٰاس أجمعین (۱۶۱) خٰالدین فیهٰا لاٰ یخفف عنهم العذٰاب و لاٰ هم ینظرون (۱۶۲) - مگر آنان که توبه کردند و بسامان آوردند و بیان کردند پس آن گروه را توبه می‌پذیرم بر ایشان و منم توبه‌پذیر بخشاینده (۱۶۰) بدرستی که آنها که کافر شدند و مردند و ایشان کافران بودند آنهایند که بر ایشان است لعنت خدا و فرشتگان و مردمان همگی (۱۶۱) جاویدان در آن سبک نمی‌شود از ایشان عذاب و نه ایشان مهلت داده می‌شوند (۱۶۲)

۷۷- آیه ۱۶۳: و إلٰهکم إلٰه وٰاحد لاٰ إلٰه إلاٰ هو الرحمٰن الرحیم (۱۶۳) - و خدای شما خدائیست یگانه نیست خدایی مگر او بخشندۀ مهربان (۱۶۳)

۷۸- آیه ۱۶۴: إن فی خلق السمٰاوٰات و الأرض و اختلاٰف اللیل و النهٰار و الفلک التی تجری فی البحر بمٰا ینفع النٰاس و مٰا أنزل اللٰه من السمٰاء من مٰاء فأحیٰا به الأرض بعد موتهٰا و بث فیهٰا من کل دابة و تصریف الریٰاح و السحٰاب المسخر بین السمٰاء و الأرض لآیٰات لقوم یعقلون (۱۶۴) - بدرستی که در آفرینش آسمانها و زمین و اختلاف شب و روز کشتی که می‌رود در دریا بآنچه منفعت می‌رساند مردمان را و آنچه فرو فرستاد خدا از آسمان از آب پس زنده کرد بدان زمین را بعد از مردنش و پراکنده کرد در آن از هر جنبندۀ و گردانیدن بادها و ابر که مسخر است میان آسمان و زمین مر حجت‌ها است برای قومی که دریابند بعقل (۱۶۴)

۷۹- آیه ۱۶۵: و من النٰاس من یتخذ من دون اللٰه أندٰادا یحبونهم کحب اللٰه و الذین آمنوا أشد حبا للٰه و لو یری الذین ظلموا إذ یرون العذٰاب أن القوة للٰه جمیعا و أن اللٰه شدید العذٰاب (۱۶۵) - و از مردمان آنکه فرا گیرد از غیر خدا همتایان دوست می‌دارد ایشان را چون دوستی خدا و آنان که گرویدند سخت‌ترند در دوستی مر خدای را و اگر نبینی آنان که ستم کردند چون نبینند عذاب را بدرستی که توانایی مر خدای راست همگی و بدرستی که خدا سخت عذاب است (۱۶۵)

۸۰- جذبه: داده یکجا خانمان بر باد عشق - رفته یاد از یادشان جز یاد عشق

۸۱- آیات ۱۶۶ تا ۱۶۷: إذ تبرأ الذین اتبعوا من الذین اتبعوا و رأوا العذٰاب و تقطعت بهم الأسبٰاب (۱۶۶) و قٰال الذین اتبعوا لو أن لنٰا کرة فنتبرأ منهم کمٰا تبرؤا منٰا کذٰلک یریهم اللٰه أعمٰالهم حسرٰات علیهم و مٰا هم بخٰارجین من النٰار(۱۶۷) - هنگامی که بیزاری جویند آنان که پیروی کردند از آنان که پیروی کردند و دیدند عذاب را و بریده شود بایشان سببها (۱۶۶) و گفتند آنان که پیروی کردند کاش بود برای ما بازگشتی پس بیزاری جستیم از ایشان هم چنان که بیزاری جستند از ما چنین بنماید ایشان را خدا کردارهایشان را حسرتهاست بر ایشان و نیستند ایشان بیرون رونده از آتش (۱۶۷)

۸۲- آیات ۱۶۸ تا ۱۶۹: یٰا أیها النٰاس کلوا ممٰا فی الأرض حلاٰلا طیبا و لاٰ تتبعوا خطوٰات الشیطٰان إنه لکم عدو مبین (۱۶۸) إنمٰا یأمرکم بالسوء و الفحشٰاء و أن تقولوا علی اللٰه مٰا لاٰ تعلمون (۱۶۹) - ای مردمان بخورید از آنچه در زمین است حلال پاکیزه و پیروی مکنید گامهای شیطان را بدرستی که او مر شما را دشمنی است هویدا (۱۶۸) اینست و جز این نیست که امر می‌کند شما را ببدی و زشتی و اینکه بگوئید بر خدا آنچه را که نمی‌دانید (۱۶۹)

۸۳- آیات ۱۷۰ تا ۱۷۱: و إذٰا قیل لهم اتبعوا مٰا أنزل اللٰه قٰالوا بل نتبع مٰا ألفینٰا علیه آبٰاءنٰا أ و لو کٰان آبٰاؤهم لاٰ یعقلون شیئا و لاٰ یهتدون (۱۷۰) و مثل الذین کفروا کمثل الذی ینعق بمٰا لاٰ یسمع إلاٰ دعٰاء و ندٰاء صم بکم عمی فهم لاٰ یعقلون (۱۷۱) - و چون گفته شد مر ایشان را متابعت کنید آنچه را که فرو فرستاده خدا گفتند بلکه پیروی می‌کنیم آنچه را که یافته‌ایم بر آن پدران خود را اگر چه بوده باشد پدرانشان نمی‌دانند چیزی را و نه هدایت یابند (۱۷۰) و داستان آنان که کافر شدند چون داستان آنان که بانگ زند بآنچه نمی‌شنود مگر دعا و آوازی را کرانند گنگانند کورانند پس ایشان نمی‌دانند (۱۷۱)

۸۴- آیات ۱۷۲ تا ۱۷۳: یٰا أیها الذین آمنوا کلوا من طیبٰات مٰا رزقنٰاکم و اشکروا للٰه إن کنتم إیٰاه تعبدون (۱۷۲) إنمٰا حرم علیکم المیتة و الدم و لحم الخنزیر و مٰا أهل به لغیر اللٰه فمن اضطر غیر بٰاغ و لاٰ عٰاد فلاٰ إثم علیه إن اللٰه غفور رحیم (۱۷۳) - ای آن کسانی که گرویدید بخورید از پاکیزه‌های آنچه روزی دادیم شما را و شکر کنید مر خدای را اگر بوده باشید که او را بپرستید (۱۷۲) جز این نیست که حرام شد بر شما مردار و خون و گوشت خوک و آنچه صدا بلند کرد بآن برای غیر خدا پس هر که بیچاره شد جز خروج کننده بامام و نه تجاوز کنند پس نیست گناهی بر او و بدرستی که خدا آمرزنده مهربان است (۱۷۳)

۸۵- آیات ۱۷۴ تا ۱۷۶: إن الذین یکتمون مٰا أنزل اللٰه من الکتٰاب و یشترون به ثمنا قلیلا أولٰئک مٰا یأکلون فی بطونهم إلا النٰار و لاٰ یکلمهم اللٰه یوم القیٰامة و لاٰ یزکیهم و لهم عذٰاب ألیم (۱۷۴) أولٰئک الذین اشتروا الضلاٰلة بالهدیٰ و العذٰاب بالمغفرة فمٰا أصبرهم علی النٰار (۱۷۵) ذٰلک بأن اللٰه نزل الکتٰاب بالحق و إن الذین اختلفوا فی الکتٰاب لفی شقٰاق بعید (۱۷۶) - بدرستی که آن کسانی که می‌پوشند آنچه را فرو فرستاد خدا از کتاب و می‌فروختند بآن بهایی را کم آن گروه‌اند که نمی‌خورند در شکمهاشان مگر آتش را و نه سخن می‌کند ایشان را خدا روز قیامت و نه پاک می‌گرداند ایشان را و برای ایشان است عذاب دردناک (۱۷۴) آن گروه ایشانند که خریدند گمراهی را براه هدایت و خدای را بآمرزش پس چه شکیبا کرد ایشان را بر آتش (۱۷۵) این بسبب آنکه خدا فرو فرستاد کتاب را براستی و بدرستی که آنان که اختلاف کردند در کتاب هر آینه در مخالفتند دور (۱۷۶)

۸۶- آیه ۱۷۷: لیس البر أن تولوا وجوهکم قبل المشرق و المغرب و لٰکن البر من آمن باللٰه و الیوم الآخر و الملاٰئکة و الکتٰاب و النبیین و آتی المٰال علیٰ حبه ذوی القربیٰ و الیتٰامیٰ و المسٰاکین و ابن السبیل و السٰائلین و فی الرقٰاب و أقٰام الصلاٰة و آتی الزکٰاة و الموفون بعهدهم إذٰا عٰاهدوا و الصٰابرین فی البأسٰاء و الضرٰاء و حین البأس أولٰئک الذین صدقوا و أولٰئک هم المتقون (۱۷۷) - نیست نیکی آنکه بگردانید رویهای خودتان را جانب مشرق و مغرب و لیکن نیکو آنست که ایمان آورد بخدا و روز آخر و فرشتگان و کتاب و پیغمبران را و داد مال را بر دوستی او صاحبان قرابت و یتیمان و فقیران و راه‌گذران و سؤال‌کنندگان و در خلاص کردنها و بر پا داشت نماز را و داد زکاة را و وفاکنندگان بعهدشان چون پیمان بندند و شکیبایان در شدتها و ضررها و وقت کارزار آنهااند آنان که راستی کردند و آنهااند ایشان پرهیزکاران (۱۷۷)

۸۷- آیه ۱۷۸: یٰا أیها الذین آمنوا کتب علیکم القصٰاص فی القتلیٰ الحر بالحر و العبد بالعبد و الأنثیٰ بالأنثیٰ فمن عفی له من أخیه شی‌ء فاتبٰاع بالمعروف و أدٰاء إلیه بإحسٰان ذٰلک تخفیف من ربکم و رحمة فمن اعتدیٰ بعد ذٰلک فله عذٰاب ألیم (۱۷۸) - ای آنان که گرویدید نوشته شد بر شما قصاص در کشتها آزاد بآزاد بنده ببنده و زن بزن پس هر که در گذشت مر او از برادرش چیزی پس از پی رفتنی است بنیکی و ادا کردن بسوی او بنیکی این سبک کردنی است از پروردگارتان و رحمت پس هر که درگذشت از حد بعد از این پس برای اوست عذاب پر درد (۱۷۸)

۸۸- آیه ۱۷۹: و لکم فی القصٰاص حیٰاة یٰا أولی الألبٰاب لعلکم تتقون (۱۷۹) - و برای شما است در قصاص زندگی ای خداوندان خردها شاید شما بپرهیزید (۱۷۹)

۸۹- آیه ۱۸۰: کتب علیکم إذٰا حضر أحدکم الموت إن ترک خیرا الوصیة للوٰالدین و الأقربین بالمعروف حقا علی المتقین (۱۸۰) - نوشته شد بر شما چون حاضر شود یکی از شما را مرگ اگر وا گذارید مالی را به نیکی وصیت کردن برای پدر و مادر و نزدیکی بنیکی سزاوار بودن بر پرهیزکاران (۱۸۰)

۹۰- آیات ۱۸۱ تا ۱۸۲: فمن بدله بعد مٰا سمعه فإنمٰا إثمه علی الذین یبدلونه إن اللٰه سمیع علیم (۱۸۱) فمن خٰاف من موص جنفا أو إثما فأصلح بینهم فلاٰ إثم علیه إن اللٰه غفور رحیم (۱۸۲) - پس هر که بدل کند آن را بعد از آنکه شنید آن را پس جز این نیست که گناهش بر آن کسانست که بدل کنند آن را بدرستی که خدا شنوندۀ دانا است (۱۸۱) پس هر که ترسید از وصیت کننده میلی یا گناهی پس بصلاح آورد میانشان پس نیست گناهی بر او بدرستی که خدا آمرزندۀ مهربان است (۱۸۲)

۹۱- آیات ۱۸۳ تا ۱۸۷: یٰا أیها الذین آمنوا کتب علیکم الصیٰام کمٰا کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون (۱۸۳) أیٰاما معدودٰات‌ فمن کٰان منکم مریضا أو علیٰ سفر فعدة من أیٰام أخر و علی الذین یطیقونه فدیة طعٰام مسکین فمن تطوع خیرا فهو خیر له و أن تصوموا خیر لکم إن کنتم تعلمون (۱۸۴) شهر رمضٰان الذی أنزل فیه القرآن هدی للنٰاس و بینٰات من الهدیٰ و الفرقٰان فمن شهد منکم الشهر فلیصمه و من کٰان مریضا أو علیٰ سفر فعدة من أیٰام أخر یرید اللٰه بکم الیسر و لاٰ یرید بکم العسر و لتکملوا العدة و لتکبروا اللٰه علیٰ مٰا هدٰاکم و لعلکم تشکرون (۱۸۵) و إذٰا سألک عبٰادی عنی فإنی قریب أجیب دعوة الدٰاع إذٰا دعٰان فلیستجیبوا لی و لیؤمنوا بی لعلهم یرشدون (۱۸۶) أحل لکم لیلة الصیٰام الرفث إلیٰ نسٰائکم هن لبٰاس لکم و أنتم لبٰاس لهن علم اللٰه أنکم کنتم تختٰانون أنفسکم فتٰاب علیکم و عفٰا عنکم فالآن باشروهن و ابتغوا مٰا کتب اللٰه لکم و کلوا و اشربوا حتٰی یتبین لکم الخیط الأبیض من الخیط الأسود من الفجر ثم أتموا الصیٰام إلی اللیل و لاٰ تباشروهن و أنتم عٰاکفون فی المسٰاجد تلک حدود اللٰه فلاٰ تقربوهٰا کذٰلک یبین اللٰه آیٰاته للنٰاس لعلهم یتقون (۱۸۷) - ای آنان که گرویدید نوشته شد بر شما روزه چنان که نوشته شد بر آنان که از پیش شما بودند تا شاید بپرهیزید (۱۸۳) روزهای شمرده شده پس کسی که بوده باشد از شما بیمار یا بر سفر پس مدت شمرده شد از روزهای دیگر و بر آن کسانی که طاقت دارند آن را فدا دهند طعام بیچاره‌ای را پس هر که رغبت کرد نیکی را پس آن بهتر است مر او را و اگر روزه بگیرید بهتر است مر شما را اگر باشید که بدانید (۱۸۴) ماه رمضان آنکه فرو فرستاده شد در آن قرآن بهدایت برای مردمان و بینه‌ها از هدایت و فرقان پس هر که حاضر است از شما این ماه را پس باید روزه بگیرد آن را و آنکه باشد بیمار یا بر سفری پس شمرده شد از روزهای دیگر می‌خواهد خدا بشما آسانی را و نمی‌خواهد بشما دشواری را و از برای آنکه تمام کنید شماره را و تا ببزرگی یاد کنید خدا را بر آنچه راه نمود شما را و تا شاید شما شکر کنید (۱۸۵) و چون پرسندت بندگان من از من پس بدرستی که من زودپذیرنده‌ام خواندن خواننده را چون خواند مرا پس بپذیر مرا و باید ایمان آورید بمن تا شاید شما بفلاح رسید (۱۸۶) حلال شد برای شب روزه جماع با زنانتان آنهااند لباس برای شما و شما لباسید ایشان را دانسته خدا که شما بودید که خیانت کردید خودتان را پس پذیرفت بر شما و درگذشت از شما پس اکنون مباشرت کنید ایشان را و بجوئید آنچه نوشته خدا برای شما و بخورید و بیاشامید تا آنکه پدید آید برای شما رشته سفید از رشته سیاه از صبح پس تمام کنید روزه را تا شب و مباشرت مکنید ایشان را و شمائید معتکفان در مسجدها اینست حدهای خدا پس نزدیک مشوید آن را همچنین هویدا می‌کند خدا آیتهایش را برای مردمان تا شاید ایشان بپرهیزند (۱۸۷)

۹۲- آیه ۱۸۸: و لاٰ تأکلوا أموٰالکم بینکم بالبٰاطل و تدلوا بهٰا إلی الحکٰام لتأکلوا فریقا من أموٰال النٰاس بالإثم و أنتم تعلمون (۱۸۸) - و مخورید مالهای خودتان را میان خودتان بباطل و نپندارید آن را بسوی حاکمها تا آنکه بخورید پارۀ را از مالهای مردمان ببدی و شما می‌دانید (۱۸۸)

۹۳- آیات ۱۸۹ تا ۱۹۰: یسئلونک عن الأهلة قل هی موٰاقیت للنٰاس و الحج و لیس البر بأن تأتوا البیوت من ظهورهٰا و لٰکن البر من اتقیٰ و أتوا البیوت من أبوٰابهٰا و اتقوا اللٰه لعلکم تفلحون (۱۸۹) و قٰاتلوا فی سبیل اللٰه الذین یقٰاتلونکم و لاٰ تعتدوا إن اللٰه لاٰ یحب المعتدین (۱۹۰) - می‌پرسند ترا از ماهها بگو این وقتهاست برای مردمان و حج و نیست نیکی اینکه درآئید خانه‌ها را از پشتهای آنها و لیکن نیکست کسی که پرهیز کند و در آئید خانه‌ها را از درهایشان و بپرهیزید خدا را تا شاید شما رستگار شوید (۱۸۹) و کار زار کنید در راه خدا آنان را که کارزار می‌کنند شما را و از حد تجاوز مکنید بدرستی که خدا دوست نمی‌دارد ازحدگذرندگان را (۱۹۰)

۹۴- آیات ۱۹۱ تا ۱۹۴: و اقتلوهم حیث ثقفتموهم و أخرجوهم من حیث أخرجوکم و الفتنة أشد من القتل و لاٰ تقٰاتلوهم عند المسجد الحرٰام حتٰی یقٰاتلوکم فیه فإن قٰاتلوکم فاقتلوهم کذٰلک جزٰاء الکٰافرین (۱۹۱) فإن انتهوا فإن اللٰه غفور رحیم (۱۹۲) و قٰاتلوهم حتٰی لاٰ تکون فتنة و یکون الدین للٰه‌ فإن انتهوا فلاٰ عدوٰان إلاٰ علی الظٰالمین (۱۹۳) الشهر الحرٰام بالشهر الحرٰام و الحرمٰات قصٰاص فمن اعتدیٰ علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدیٰ علیکم و اتقوا اللٰه و اعلموا أن اللٰه مع المتقین (۱۹۴) - و بکشید ایشان را هر جا که یافتیدشان و بیرون کنید ایشان را از هر جا که بیرون کردند شما را و فتنه سخت‌تر است از کشتن و کارزار مکنید ایشان را نزد مسجد الحرام تا آنکه کارزار کنند شما را در آن پس اگر کارزار کنند شما را پس بکشید ایشان را همچنین است پاداش کافران (۱۹۱) پس اگر بازایستید پس بدرستی که خدا آمرزنده مهربانست (۱۹۲) و کارزار کنید ایشان را تا اینکه نبوده باشد فتنه و باشد دین برای خدا پس اگر بازایستید پس نیست دشمنی مگر بر ستمکاران (۱۹۳) ماه حرام بماه حرام است و حرمتها قصاص است پس آنکه درگذرد بر شما پس تعدی کنید بر آن بمانند آنچه تعدی کردند بر شما و بپرهیزید خدا را و بدانید که بدرستی که خدا با پرهیزکاران است (۱۹۴)

۹۵- آیه ۱۹۵: و أنفقوا فی سبیل اللٰه و لاٰ تلقوا بأیدیکم إلی التهلکة و أحسنوا إن اللٰه یحب المحسنین (۱۹۵) - و انفاق کنید در راه خدا و میندازید بدستهای خود خودتان را بسوی هلاکت و نیکی کنید بدرستی که خدا دوست می‌دارد نیکوکاران را (۱۹۵)

۹۶- آیات ۱۹۶ تا ۲۰۳: و أتموا الحج و العمرة للٰه فإن أحصرتم فما استیسر من الهدی و لاٰ تحلقوا رؤسکم حتٰی یبلغ الهدی محله فمن کٰان منکم مریضا أو به أذی من رأسه ففدیة من صیٰام أو صدقة أو نسک فإذٰا أمنتم فمن تمتع بالعمرة إلی الحج فما استیسر من الهدی فمن لم یجد فصیٰام ثلاٰثة أیٰام فی الحج و سبعة إذٰا رجعتم تلک عشرة کٰاملة ذٰلک لمن لم یکن أهله حٰاضری المسجد الحرٰام و اتقوا اللٰه و اعلموا أن اللٰه شدید العقٰاب (۱۹۶) الحج أشهر معلومٰات فمن فرض فیهن الحج فلاٰ رفث و لاٰ فسوق و لاٰ جدٰال فی الحج و مٰا تفعلوا من خیر یعلمه اللٰه و تزودوا فإن خیر الزٰاد التقویٰ و اتقون یٰا أولی الألبٰاب (۱۹۷) لیس علیکم جنٰاح أن تبتغوا فضلا من ربکم فإذٰا أفضتم من عرفٰات فاذکروا اللٰه عند المشعر الحرٰام و اذکروه کمٰا هدٰاکم و إن کنتم من قبله لمن الضٰالین (۱۹۸) ثم أفیضوا من حیث أفٰاض النٰاس و استغفروا اللٰه إن اللٰه غفور رحیم (۱۹۹) فإذٰا قضیتم منٰاسککم فاذکروا اللٰه کذکرکم آبٰاءکم أو أشد ذکرا فمن النٰاس من یقول ربنٰا آتنٰا فی الدنیٰا و مٰا له فی الآخرة من خلاٰق (۲۰۰) و منهم من یقول ربنٰا آتنٰا فی الدنیٰا حسنة و فی الآخرة حسنة و قنٰا عذٰاب النٰار (۲۰۱) أولٰئک لهم نصیب ممٰا کسبوا و اللٰه سریع الحسٰاب (۲۰۲) و اذکروا اللٰه فی أیٰام معدودٰات فمن تعجل فی یومین فلاٰ إثم علیه و من تأخر فلاٰ إثم علیه لمن اتقیٰ و اتقوا اللٰه و اعلموا أنکم إلیه تحشرون (۲۰۳) - و تمام کنید حج و عمره را برای خدا پس اگر بازداشته شوید شما پس آنچه میسر شود از هدیه و قربانی و نه تراشید سرهاتان را تا آنکه برسد قربانی بجایش پس کسی که باشد از شما بیمار یا او را آزاری است از سرش پس فدیه دهد از روزه یا صدقه یا قربانی کردن پس چون ایمن شدید پس بدرستی که تمتع گذارد بعمره بسوی حج پس آنچه میسر شود از قربانی پس هر که نیافت نیافت پس روزه سه روز درحج و هفت روز هنگامی که بازگشتید اینست ده روز تمام این از برای کسی که نبوده باشد اهلش حاضر در مسجد الحرام و بپرهیزید خدا را و بدانید که خدا سخت عقوبتست (۱۹۶) حج ماههای معلومست پس هر که واجب کرد در آن حج را پس نیست جماع و نه کارهای بد و نه جنگ در حج و هر چه می‌کنید از نیکی می‌داند آن را خدا و توشه گیرید پس بدرستی که بهتر توشه پرهیزکاریست و بپرهیزید مرا ای صاحبان عقلها (۱۹۷) نیست بر شما گناهی اینکه بجوئید زیادتی را از پروردگارتان پس چون برگشتید از عرفات پس یاد کنید خدا را نزد مشعر الحرام و یاد کنید او را هم چنان که راهنمود شما را و اگر چه بودید از پیش از این هر آینه از گمراهان (۱۹۸) پس بازگردید از آنجا که برگشتید مردمان و طلب آمرزش کنید خدا را بدرستی که خدا آمرزندۀ مهربانست (۱۹۹) پس چون گذاردید مناسک حجتان را پس یاد کنید خدا را مانند یاد کردن شما پدران خود را یا سخت‌تر یاد کردنی را پس از مردمان هر که می‌گوید پروردگار ما بده ما را در دنیا و نیست مر او را در آخرت از هیچ بهره‌ای (۲۰۰) و از ایشان آنکه می‌گوید پروردگار ما بده ما را در دنیا نیکی و در آخرت نیکویی و نگاهدار ما را از عذاب آتش (۲۰۱) آنها مر ایشان را بهره‌ایست از آنچه کسب کردند و خداوند زود حساب است (۲۰۲) و یاد کنید خدا را در روزهای شمرده شده پس هر که شتاب کند در دو روز پس نیست گناهی بر او و کسی که واپس ماند پس نیست گناهی بر او برای آنکه پرهیز کرد و بپرهیزید از خدا و بدانید که شما بسوی او حشر کرده می‌شوید (۲۰۳)

۹۷- آیات ۲۰۴ تا ۲۰۶: و من النٰاس من یعجبک قوله فی الحیٰاة الدنیٰا و یشهد اللٰه علیٰ مٰا فی قلبه و هو ألد الخصٰام (۲۰۴) و إذٰا تولٰی سعیٰ فی الأرض لیفسد فیهٰا و یهلک الحرث و النسل و اللٰه لاٰ یحب الفسٰاد (۲۰۵) و إذٰا قیل له اتق اللٰه أخذته العزة بالإثم فحسبه جهنم و لبئس المهٰاد (۲۰۶) - و از مردمان کسی که بشگفت آرد تو را گفتارش در زندگانی دنیا و گواه می‌آورد خدا بر آنچه در دل اوست و او شدیدالعداوتست (۲۰۴) و چون برگردد شتاب کند در زمین تا فساد کند در آن و نابود کند کشت را و نسل را و خدا دوست نمی‌دارد فساد را (۲۰۵) و چون گفته شود مر او را بپر خدا را بگیرد او را حمیت بگناهکاری پس بس باشد او را جهنم و هر آینه بد بستری است (۲۰۶)

۹۸- آیه ۲۰۷: و من النٰاس من یشری نفسه ابتغٰاء مرضٰات اللٰه و اللٰه رؤف بالعبٰاد (۲۰۷) - و از مردمان آنکه می‌فروشد خودش را برای جستن خشنودی خدا و خدا مهربانست بر بندگان (۲۰۷)

۹۹- آیات ۲۰۸ تا ۲۱۲: یٰا أیها الذین آمنوا ادخلوا فی السلم کافة و لاٰ تتبعوا خطوٰات الشیطٰان إنه لکم عدو مبین (۲۰۸) فإن زللتم من بعد مٰا جٰاءتکم البینٰات فاعلموا أن اللٰه عزیز حکیم (۲۰۹) هل ینظرون إلاٰ أن یأتیهم اللٰه فی ظلل من الغمٰام و الملاٰئکة و قضی الأمر و إلی اللٰه ترجع الأمور (۲۱۰) سل بنی إسرٰائیل کم آتینٰاهم من آیة بینة و من یبدل نعمة اللٰه من بعد مٰا جٰاءته فإن اللٰه شدید العقٰاب (۲۱۱) زین للذین کفروا الحیٰاة الدنیٰا و یسخرون من الذین آمنوا و الذین اتقوا فوقهم یوم القیٰامة و اللٰه یرزق من یشٰاء بغیر حسٰاب (۲۱۲) - ای آنان که گرویدید درآئید در صلح همگی و پیروی مکنید گامهای شیطان را بدرستی که او برای شما دشمنی است هویدا (۲۰۸) پس اگر لغزیدید بعد از آنکه آمد شما را معجزها پس بدانید که خدا غالب درست کردار است (۲۰۹) آیا انتظار می‌برند مگر اینکه بیاید ایشان را خدا در سایبانها از ابر و فرشتگان و حکم شد کار و بسوی خدا برمیگردد کارها (۲۱۰) بپرس پسران یعقوب را چند دادیم ایشان را از آیت روشن و هر که مبدل کند نعمت خدا را بعد از آنکه آمد او را پس بدرستی که خدا سخت عقوبت است (۲۱۱) آراسته شد از برای آنان که کافر شدند زندگانی دنیا و سخریه کنند از کسانی که گرویدند و آنان که پرهیز زبر ایشانند روز قیامت و خدا روزی می‌دهد هر کرا می‌خواهد بیرون شماره (۲۱۲)

۱۰۰- آیه ۲۱۳: کٰان النٰاس أمة وٰاحدة فبعث اللٰه النبیین مبشرین و منذرین و أنزل معهم الکتٰاب بالحق لیحکم بین النٰاس فیما اختلفوا فیه و ما اختلف فیه إلا الذین أوتوه من بعد مٰا جٰاءتهم البینٰات بغیا بینهم فهدی اللٰه الذین آمنوا لما اختلفوا فیه من الحق بإذنه و اللٰه یهدی من یشٰاء إلیٰ صرٰاط مستقیم (۲۱۳) - بودند مردمان گروهی تنها پس برانگیخت خدا پیغمبران را مژده دهنده و بیم دهنده و فرو فرستاد با ایشان کتاب را براستی و درستی تا حکم کند میان مردمان در آنچه اختلاف کردند در آن و اختلاف نکردند در آن مگر آنان که داده شدند بعد از آنچه آمد ایشان را معجزها از راه سرکشی میانشان پس هدایت کرد خدا آن کسانی را که گرویدند مر آنچه را اختلاف کردند در آن از حق بفرمان او و خدا هدایت می‌کند هر که را می‌خواهد بسوی راه راست (۲۱۳)

۱۰۱- آیات ۲۱۴ تا ۲۱۵: أم حسبتم أن تدخلوا الجنة و لمٰا یأتکم مثل الذین خلوا من قبلکم مستهم البأسٰاء و الضرٰاء و زلزلوا حتٰی یقول الرسول و الذین آمنوا معه متیٰ نصر اللٰه ألاٰ إن نصر اللٰه قریب (۲۱۴) یسئلونک مٰا ذٰا ینفقون قل مٰا أنفقتم من خیر فللوٰالدین و الأقربین و الیتٰامیٰ و المسٰاکین و ابن السبیل و مٰا تفعلوا من خیر فإن اللٰه به علیم (۲۱۵) - یا پنداشتید که در می‌آیید بهشت را و چون آمد شما را داستان آنان که گذشتند پیش از شما رسید ایشان را سختی‌ها و ضررها و از جای کنده شدند تا آنکه می‌گویند برسول و آنان که گرویدند با او کی باشد یاری خدا آگاه باش که یاری خدا نزدیکست (۲۱۴) می‌پرسند تو را که چه چیز انفاق بکنند بگو آنچه را انفاق کردید از نیکی پس از برای پدر و مادر و نزدیکان و ایتام و حاجتمندان و راه‌گذران و آنچه می‌کنید از نیکی پس بدرستی که خدا بدین داناست (۲۱۵)

۱۰۲- آیه ۲۱۶: کتب علیکم القتٰال و هو کره لکم و عسیٰ أن تکرهوا شیئا و هو خیر لکم و عسیٰ أن تحبوا شیئا و هو شر لکم و اللٰه یعلم و أنتم لاٰ تعلمون (۲۱۶) - نوشته شد بر شما کارزار و آن مشقت است برای شما و شاید اینکه ناخوش دارید چیزی را و آن بهتر است برای شما و شاید اینکه دوست بدارید چیزی را و آن بدست برای شما و خدا می‌داند و شما نمی‌دانید (۲۱۶)

۱۰۳- آیات ۲۱۷ تا ۲۱۸: یسئلونک عن الشهر الحرٰام قتٰال فیه قل قتٰال فیه کبیر و صد عن سبیل اللٰه و کفر به و المسجد الحرٰام و إخرٰاج أهله منه أکبر عند اللٰه و الفتنة أکبر من القتل و لاٰ یزٰالون یقٰاتلونکم حتٰی یردوکم عن دینکم إن استطٰاعوا و من یرتدد منکم عن دینه فیمت و هو کٰافر فأولٰئک حبطت أعمٰالهم فی الدنیٰا و الآخرة و أولٰئک أصحٰاب النٰار هم فیهٰا خٰالدون (۲۱۷) إن الذین آمنوا و الذین هٰاجروا و جٰاهدوا فی سبیل اللٰه أولٰئک یرجون رحمت اللٰه و اللٰه غفور رحیم (۲۱۸) - می‌پرسند تو را از ماه حرام کارزار در آن بگو کارزار در آن بزرگست و بازداشتن از راه خدا و کفر است بدو و مسجد حرام و بیرون کردن ابلیس از آن بزرگتر است نزد خدا و فتنه بزرگتر است از کشتن و همیشه کارزار می‌کنند شما را تا اینکه برگردانند شما را از دین خود اگر توانایی داشته باشند و هر که برگردد از شما از دین خود پس بمیرد و او کافر است پس آن گروه ناچیز می‌شود کردارشان در دنیا و آخرت و آن گروهند یاران آتش ایشانند در آن جاویدان (۲۱۷) بدرستی که آنان که گرویدند و آنان که هجرت کردند و جهاد کردند در راه خدا آن گروه امید می‌دارند رحمت خدا را و خدا آمرزندۀ مهربان است (۲۱۸)

۱۰۴- آیات ۲۱۹ تا ۲۲۰: یسئلونک عن الخمر و المیسر قل فیهمٰا إثم کبیر و منٰافع للنٰاس و إثمهمٰا أکبر من نفعهمٰا و یسئلونک مٰا ذٰا ینفقون قل العفو کذٰلک یبین اللٰه لکم الآیٰات لعلکم تتفکرون (۲۱۹) فی الدنیٰا و الآخرة و یسئلونک عن الیتٰامیٰ قل إصلاٰح لهم خیر و إن تخٰالطوهم فإخوٰانکم و اللٰه یعلم المفسد من المصلح و لو شٰاء اللٰه لأعنتکم إن اللٰه عزیز حکیم (۲۲۰) - می‌پرسند تو را از شراب و قمار بگو در آنها گناه بزرگست و منفعتها از برای مردمان و گناه آنها بیشتر است از نفع ایشان و می‌پرسند از تو که چه چیز انفاق کردند بگو گذشت همچنین ظاهر می‌سازد خدا برای شما آیتها را تا شاید شما فکر بکنید (۲۱۹) در دنیا و آخرت و می‌پرسند تو را از ایتام بگو بصلاح آوردن مر ایشان را بهتر است و اگر آمیزش کنید ایشان را پس برادران شمایند و خدا می‌داند فساد کننده را از اصلاح کننده و اگر می‌خواست خدا هر آینه در رنج می‌انداخت شما را بدرستی که خدا غالب درستکار است (۲۲۰)

۱۰۵- آیات ۲۲۱ تا ۲۲۲: و لاٰ تنکحوا المشرکٰات حتٰی یؤمن و لأمة مؤمنة خیر من مشرکة و لو أعجبتکم و لاٰ تنکحوا المشرکین حتٰی یؤمنوا و لعبد مؤمن خیر من مشرک و لو أعجبکم أولٰئک یدعون إلی النٰار و اللٰه یدعوا إلی الجنة و المغفرة بإذنه و یبین آیٰاته للنٰاس لعلهم یتذکرون (۲۲۱) و یسئلونک عن المحیض قل هو أذی فاعتزلوا النسٰاء فی المحیض و لاٰ تقربوهن حتٰی یطهرن فإذٰا تطهرن فأتوهن من حیث أمرکم اللٰه إن اللٰه یحب التوٰابین و یحب المتطهرین (۲۲۲) - و نکاح مکنید زنهای مشرکه را تا اینکه بگروند و هر آینه کنیز مؤمنه بهتر است از مشرکه و اگر چه خوش آمد شما را و نکاح مکنید کافران را تا آنکه بگروند و هر آینه بندۀ مؤمن بهتر است از مشرک و اگر چه خوش آید شما را آن گروه می‌خوانند بسوی آتش و خدا می‌خواند بسوی بهشت و آمرزش بفرمان او و ظاهر می‌کند آیاتش را برای مردمان تا شاید شما یادآوری کنید (۲۲۱) و می‌پرسند تو را از حیض بگو او بد است پس کناره جویید زنان را در حیض و نزدیک مشوید ایشان را تا آنکه پاک شوند پس چون پاک شوند پس بیارید ایشان را از هر جا که فرمود شما را خدا بدرستی که خدا دوست می‌دارد توبه‌کنندگان را و دوست می‌دارد پاکیزگان را (۲۲۲)

۱۰۶- آیات ۲۲۳ تا ۲۲۵: نسٰاؤکم حرث لکم فأتوا حرثکم أنٰی شئتم و قدموا لأنفسکم و اتقوا اللٰه و اعلموا أنکم ملاٰقوه و بشر المؤمنین (۲۲۳) و لاٰ تجعلوا اللٰه عرضة لأیمٰانکم أن تبروا و تتقوا و تصلحوا بین النٰاس و اللٰه سمیع علیم (۲۲۴) لاٰ یؤٰاخذکم اللٰه باللغو فی أیمٰانکم و لٰکن یؤٰاخذکم بمٰا کسبت قلوبکم و اللٰه غفور حلیم (۲۲۵) - زنان شما کشتزارند برای شما پس بیائید کشتزارتان را هر جا که خواهید و مقدم دارید برای خودهاتان و بپرهیزید خدا را و بدانید اینکه شما ملاقات‌کننده‌اید او را و مژده بده گروندگان را (۲۲۳) و مگردانید خدا را دست‌آویز برای سوگندهاتان که نیکی کنید و بپرهیزید و بصلاح آورید میان مردمان و خدا شنوای دانا است (۲۲۴) نمی‌گیرد شما را خدا به بیهوده در سوگندهاتان و لیکن می‌گیرد شما را بآنچه کسب کرده دلهای شما و خدا آمرزنده بردبار است (۲۲۵)

۱۰۷- آیه ۲۲۶: للذین یؤلون من نسٰائهم تربص أربعة أشهر فإن فٰاؤ فإن اللٰه غفور رحیم (۲۲۶) - مر آن کسانی که دور باشند از زنانشان انتظار چهار ماه پس اگر باز آیید پس بدرستی که خدا آمرزنده مهربانست (۲۲۶)

۱۰۸- آیات ۲۲۷ تا ۲۲۹: و إن عزموا الطلاٰق فإن اللٰه سمیع علیم (۲۲۷) و المطلقٰات یتربصن بأنفسهن ثلاٰثة قروء و لاٰ یحل لهن أن یکتمن مٰا خلق اللٰه فی أرحٰامهن إن کن یؤمن باللٰه و الیوم الآخر و بعولتهن أحق بردهن فی ذٰلک إن أرٰادوا إصلاٰحا و لهن مثل الذی علیهن بالمعروف و للرجٰال علیهن درجة و اللٰه عزیز حکیم (۲۲۸) الطلاٰق مرتٰان فإمسٰاک بمعروف أو تسریح بإحسٰان و لاٰ یحل لکم أن تأخذوا ممٰا آتیتموهن شیئا إلاٰ أن یخٰافٰا ألاٰ یقیمٰا حدود اللٰه فإن خفتم ألاٰ یقیمٰا حدود اللٰه فلاٰ جنٰاح علیهمٰا فیما افتدت به تلک حدود اللٰه فلاٰ تعتدوهٰا و من یتعد حدود اللٰه فأولٰئک هم الظٰالمون (۲۲۹) - و اگر اراده کنید طلاق را پس بدرستی که خدا شنوای داناست (۲۲۷) و زنان طلاق داده شده انتظار می‌برند بخودشان سه طهر و حلال نیست مر ایشان را اینکه بپوشند آنچه را که آفرید خدا در زهدانهای ایشان اگر بوده باشند که ایمان آورند بخدا و روز آخر و شوهرهاشان سزاوارترند بباز آوردنشان در این اگر اراده کنید اصلاح را و مر ایشان راست مانند آنچه بر ایشان است بنیکی و مر مردان راست بر ایشان مرتبه‌ها و خدا غالب درست کار است (۲۲۸) طلاق دو بار است پس نگهداشتن بنیکی یا رها کردن بخوبی و حلال نیست برای شما که بگیرید از آنچه داده شد ایشان را چیزی مگر آنکه بترسند اینکه بر پا نداشته باشند حدهای خدا را پس اگر ترسیدید که بر پا ندارید حدهای خدا را پس نیست گناهی بر آن دو تا در آنچه فدا دهد زن بدان اینست حدهای خدا پس در مگذرید آن را و هر که درگذشت حدهای خدا را پس آن گروه ایشانند ستمگران (۲۲۹)

۱۰۹- آیات ۲۳۰ تا ۲۳۱: فإن طلقهٰا فلاٰ تحل له من بعد حتٰی تنکح زوجا غیره فإن طلقهٰا فلاٰ جنٰاح علیهمٰا أن یترٰاجعٰا إن ظنٰا أن یقیمٰا حدود اللٰه و تلک حدود اللٰه یبینهٰا لقوم یعلمون (۲۳۰) و إذٰا طلقتم النسٰاء فبلغن أجلهن فأمسکوهن بمعروف أو سرحوهن بمعروف و لاٰ تمسکوهن ضرٰارا لتعتدوا و من یفعل ذٰلک فقد ظلم نفسه و لاٰ تتخذوا آیٰات اللٰه هزوا و اذکروا نعمت اللٰه علیکم و مٰا أنزل علیکم من الکتٰاب و الحکمة یعظکم به و اتقوا اللٰه و اعلموا أن اللٰه بکل شی‌ء علیم (۲۳۱) - پس اگر طلاق دهدش پس حلال نیست مر او را بعد از آن تا آنکه نکاح کند جفتی جز او پس اگر طلاق داد او را پس نیست گناهی بر آنها که برگردند اگر گمان داشته باشند که برپا بدارند حدهای خدا را و بدان این است حدهای خدا که بیان می‌کند آن را برای قومی که می‌دانند (۲۳۰) و چون که طلاق دادید زنان را پس برسند بآخر این را پس بتحقیق ستم کرد خود را و مگیرید آیتهای خدا را استهزاء و بپا دارید نعمت خدا را بر خودتان و فرو نفرستاد بر شما از شما مدتشان پس نگاهدارید ایشان را بخوبی یا سر دهید ایشان را بنیکی و نگاه مدارید ایشان را از راه ضرر تا تعدی کنید و کسی که بکند کتاب و حکمت پند می‌دهد شما را بدو و بپرهیزید خدا را و بدانید که خدا بهمه چیز داناست (۲۳۱)

۱۱۰- آیه ۲۳۲: و إذٰا طلقتم النسٰاء فبلغن أجلهن فلاٰ تعضلوهن أن ینکحن أزوٰاجهن إذٰا ترٰاضوا بینهم بالمعروف ذٰلک یوعظ به من کٰان منکم یؤمن باللٰه و الیوم الآخر ذٰلکم أزکیٰ لکم و أطهر و اللٰه یعلم و أنتم لاٰ تعلمون (۲۳۲) - و چون طلاق دادید زنان را پس برسند مدت خودشان را پس منع مکنید ایشان را که نکاح کنند شوهرشان را هرگاه برضای هم روند میانشان بنیکی این پند داده می‌شود بدو آنکه باشد از شما ایمان می‌آورد بخدا و روز آخر این شما را پاکیزه‌تر است برای شما و پاک‌تر و خدا می‌داند و شما نمی‌دانید (۲۳۲)

۱۱۱- آیه ۲۳۳: و الوٰالدٰات یرضعن أولاٰدهن حولین کٰاملین لمن أرٰاد أن یتم الرضٰاعة و علی المولود له رزقهن و کسوتهن بالمعروف لاٰ تکلف نفس إلاٰ وسعهٰا لاٰ تضار وٰالدة بولدهٰا و لاٰ مولود له بولده‌ و علی الوٰارث مثل ذٰلک فإن أرٰادٰا فصٰالا عن ترٰاض منهمٰا و تشٰاور فلاٰ جنٰاح علیهمٰا و إن أردتم أن تسترضعوا أولاٰدکم فلاٰ جنٰاح علیکم إذٰا سلمتم مٰا آتیتم بالمعروف و اتقوا اللٰه و اعلموا أن اللٰه بمٰا تعملون بصیر (۲۳۳) - و مادران که شیر می‌دهند فرزندان خود را در دو سال تمام برای آنکه بخواهد که تمام کند شیر دادن را و بر کسی که مولود مر او راست روزیشان و پوشششان بخوبی تکلیف کرده نشود نفسی را مگر باندازۀ آن تا ضرر رسانیده نشود مادری بفرزندش و نه آنکه مولود مر او راست بفرزندش و بر وارث است مانند این پس اگر بخواهند از شیر گرفتن را از روی خوشنودی از آنها و مشورت پس نیست باکی بر آن و اگر اراده کنید که بدایه بدهید فرزندانتان را پس نیست باکی بر شما چون گردن نهید آنچه را داده شدید بنیکی و بپرهیزید خدا را و بدانید که خدا بآنچه می‌کنید بینا است (۲۳۳)

۱۱۲- آیات ۳۲۴ تا ۲۳۵: والذین یتوفون منکم و یذرون أزوٰاجا یتربصن بأنفسهن أربعة أشهر و عشرا فإذٰا بلغن أجلهن فلاٰ جنٰاح علیکم فیمٰا فعلن فی أنفسهن بالمعروف و اللٰه بمٰا تعملون خبیر (۲۳۴) و لاٰ جنٰاح علیکم فیمٰا عرضتم به من خطبة النسٰاء أو أکننتم فی أنفسکم علم اللٰه أنکم ستذکرونهن و لٰکن لاٰ توٰاعدوهن سرا إلاٰ أن تقولوا قولا معروفا و لاٰ تعزموا عقدة النکٰاح حتٰی یبلغ الکتٰاب أجله و اعلموا أن اللٰه یعلم مٰا فی أنفسکم فاحذروه و اعلموا أن اللٰه غفور حلیم (۲۳۵) - و آنان که وفات می‌کنند از شما و وامی‌گذارند جفتهاشان را انتظار ببرند بخودشان چهار ماه و ده روز پس چون برسند مدتشان را پس نیست گناهی بر شما در آنچه کردند در خودشان بنیکی و خدا بدانچه می‌کنید آگاه است (۲۳۴) و نیست گناهی بر شما در آنچه بکنایه خبر دادیم بدین از خواستگاری زنان یا پنهان داشتید در خودتان دانست خدا که شما زود باشد که یاد کنید ایشان را و لیکن وعده نمی‌دهد ایشان را پنهانی را مگر آنکه بگوئید گفتاری نیکو و قصد مکنید بستن نکاح را تا اینکه برسد کتاب مدت او و بدانید که خدا می‌داند آنچه را که در نفسهای شما است پس حذر کنید و بدانید که خدا آمرزنده بردبار است (۲۳۵)

۱۱۳- مناجات: ای خدا ما را به فضل خود ببخش - ور خطای ما گذشت از حد ببخش

۱۱۴- آیات ۲۳۶ تا ۲۳۷: لاٰ جنٰاح علیکم إن طلقتم النسٰاء مٰا لم تمسوهن أو تفرضوا لهن فریضة و متعوهن علی الموسع قدره و علی المقتر قدره متٰاعا بالمعروف حقا علی المحسنین (۲۳۶) و إن طلقتموهن من قبل أن تمسوهن و قد فرضتم لهن فریضة فنصف مٰا فرضتم إلاٰ أن یعفون أو یعفوا الذی بیده عقدة النکٰاح و أن تعفوا أقرب للتقویٰ و لاٰ تنسوا الفضل بینکم إن اللٰه بمٰا تعملون بصیر (۲۳۷) - نیست گناهی بر شما اگر طلاق دادید زنان را ما دام که مس نکرده‌اید ایشان را یا مقرر کرده باشید ایشان را مهری و برخورداری ایشان بر هر که توانگر است اندازه‌اش و بر هر که تنگدست است اندازه‌اش برخورداری بنیکی حق را بر نیکوکاران (۲۳۶) و اگر طلاق دادید ایشان را پیش از آنکه مس کنید ایشان را و بتحقیق که واجب کرده بر شما مر ایشان را مهری پس نیم آنچه معین کردید مگر اینکه ببخشند یا نبخشند آن کسانی که بدست اوست بستن نکاح و اگر ببخشید نزدیک‌تر است مر پرهیزکاری را و فراموش مکنید احسان را میان خودتان بدرستی که خدا بآنچه می‌کنید بینا است (۲۳۷)

۱۱۵- آیات ۲۳۸ تا ۲۴۲: حٰافظوا علی الصلوٰات و الصلاٰة الوسطیٰ و قوموا للٰه قٰانتین (۲۳۸) فإن خفتم فرجٰالا أو رکبٰانا فإذٰا أمنتم فاذکروا اللٰه کمٰا علمکم مٰا لم تکونوا تعلمون (۲۳۹) و الذین یتوفون منکم و یذرون أزوٰاجا وصیة لأزوٰاجهم متٰاعا إلی الحول غیر إخرٰاج فإن خرجن فلاٰ جنٰاح علیکم فی مٰا فعلن فی أنفسهن من معروف و اللٰه عزیز حکیم (۲۴۰) و للمطلقٰات متٰاع بالمعروف حقا علی المتقین (۲۴۱) کذٰلک یبین اللٰه لکم آیٰاته لعلکم تعقلون (۲۴۲) - نگاهداری کنید بر نمازها و نماز میانه و برپا شوید برای خدا دست‌به‌دعابرداشتگان (۲۳۸) پس اگر ترسیدید پس پیادگان و سواران پس چون ایمن شدید پس یاد بیارید خدا را هم چنان که آموخت شما را آنچه که نبودید که بدانید (۲۳۹) و آن کسانی که وفات می‌کنند از شما و وا می‌گذارند جفتها را وصیتی مر جفتهاشان را بهرۀ تا سال بدون بیرون کردن پس اگر بیرون روند پس نیست باکی بر شما در آنچه کردند در خودشان از نیکی و خدا غالب درست کردار است (۲۴۰) و مر طلاق داده شدها را بهره‌ایست بنیکی براستی بر پرهیزکاران (۲۴۱) همچنین ظاهر می‌کند خدا برای شما آیتهایش را تا شاید شما دریابید بعقل (۲۴۲)

۱۱۶- آیات ۲۴۳ تا ۲۴۴: ألم تر إلی الذین خرجوا من دیٰارهم و هم ألوف حذر الموت فقٰال لهم اللٰه موتوا ثم أحیٰاهم إن اللٰه لذو فضل علی النٰاس و لٰکن أکثر النٰاس لاٰ یشکرون (۲۴۳) و قٰاتلوا فی سبیل اللٰه و اعلموا أن اللٰه سمیع علیم (۲۴۴) - آیا نمی‌نگری بسوی آنان که بیرون رفتند از خانه‌هاشان و ایشان هزاران بودند از ترس مرگ پس گفت مر ایشان را خدا بمیرید پس زنده کرد ایشان را بدرستی که خدا هر آینه صاحب فضل است بر مردمان و لیکن بیشتر مردم شکر نمی‌کنند (۲۴۳) و کارزار کنید در راه خدا و بدانید که خدا شنوای داناست (۲۴۴)

۱۱۷- آیه ۲۴۵: من ذا الذی یقرض اللٰه قرضا حسنا فیضٰاعفه له أضعٰافا کثیرة و اللٰه یقبض و یبصط و إلیه ترجعون (۲۴۵) - کیست آن کسی که وام بدهد خدا را وامی نیکو پس دو چندان بکند آن را برای اوست دو چندان بسیار و خدا می‌گیرد و می‌گشاید و بسوی او باز می‌گردید (۲۴۵)

۱۱۸- آیه ۲۴۶: ألم تر إلی الملإ من بنی إسرٰائیل من بعد موسیٰ إذ قٰالوا لنبی لهم ابعث لنٰا ملکا نقٰاتل فی سبیل اللٰه قٰال هل عسیتم إن کتب علیکم القتٰال ألاٰ تقٰاتلوا قٰالوا و مٰا لنٰا ألاٰ نقٰاتل فی سبیل اللٰه و قد أخرجنٰا من دیٰارنٰا و أبنٰائنٰا فلمٰا کتب علیهم القتٰال تولوا إلاٰ قلیلا منهم و اللٰه علیم بالظٰالمین (۲۴۶) - آیا نمی‌نگری بسوی گروهی از پسران یعقوب بعد از موسی آن‌گاه که گفتند مر پیغمبری را که مر ایشان را بود برانگیز برای ما پادشاهی که کارزار کنیم در راه خدا گفت آیا باشید شما اگر نوشته شد بر شما کارزار نکنید گفتند و چیست ما را که کارزار نکنیم در راه خدا و بتحقیق که بیرون شدیم ما از خانه‌های خود و فرزندانمان پس چون نوشته شد بر ایشان کارزار برگشتند مگر اندکی از ایشان و خدا دانا است به ستمکاران (۲۴۶)

۱۱۹- آیه ۲۴۷: و قٰال لهم نبیهم إن اللٰه قد بعث لکم طٰالوت ملکا قٰالوا أنٰی یکون له الملک علینٰا و نحن أحق بالملک منه و لم یؤت سعة من المٰال قٰال إن اللٰه اصطفٰاه علیکم و زٰاده بسطة فی العلم و الجسم و اللٰه یؤتی ملکه من یشٰاء و اللٰه وٰاسع علیم (۲۴۷) - و گفت مر ایشان را پیغمبرشان بدرستی که خدا بتحقیق برانگیخت برای شما طالوت را پادشاه گفتند چگونه باشد مر او را پادشاهی بر ما و ما سزاوارتریم بپادشاهی از او و داده نشده فراخنایی را از مال گفت بدرستی که خدا برگزید او را بر شما و افزود او را گشادگی در دانایی و بدن و خدا پادشاهیش هر که را می‌خواهد و خدا وسعت دهنده دانا است (۲۴۷)

۱۲۰- آیه ۲۴۸: و قٰال لهم نبیهم إن آیة ملکه أن یأتیکم التٰابوت فیه سکینة من ربکم و بقیة ممٰا ترک آل موسیٰ و آل هٰارون تحمله الملاٰئکة إن فی ذٰلک لآیة لکم إن کنتم مؤمنین (۲۴۸) - و گفت مر ایشان را پیغمبرشان بدرستی که نشانی پادشاهی او آنست که بیاید شما را تابوت که در او است آرام از پروردگارتان و وامانده از آنچه گذاشت آل موسی و آل هارون بر می‌دارندش فرشتگان بدرستی که در این هر آینه نشانه‌ایست برای شما اگر باشید گروندگان (۲۴۸)

۱۲۱- آیه ۲۴۹: فلمٰا فصل طٰالوت بالجنود قٰال إن اللٰه مبتلیکم بنهر فمن شرب منه فلیس منی و من لم یطعمه فإنه منی إلاٰ من اغترف غرفة بیده فشربوا منه إلاٰ قلیلا منهم فلمٰا جٰاوزه هو و الذین آمنوا معه قٰالوا لاٰ طٰاقة لنا الیوم بجٰالوت و جنوده قٰال الذین یظنون أنهم ملاٰقوا اللٰه کم من‌ فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة بإذن اللٰه و اللٰه مع الصٰابرین (۲۴۹) - پس چون جدا شد طالوت با لشکرهایش گفت بدرستی که خدا آزمایش کننده است شما را بجویی پس هر آنکه آشامید از آن پس نیست از من و آنکه بخشید آن را پس بدرستی که او از منست مگر آنکه بردارد کفی را بدستش پس آشامیدند از آن مگر اندکی از ایشان پس چون گذشت آن را او و آنان که گرویدند با او گفتند طاقت نیست ما را امروز بجالوت و لشگرهایش گفتند آنان که گمان می‌بردند که ایشان دیدار کننده‌اند خدا را بسا از گروه اندک که غالب شد گروه بسیار را بفرمان خدا و خدا با شکیبایان است (۲۴۹)

۱۲۲- آیه ۲۵۰: و لمٰا برزوا لجٰالوت و جنوده قٰالوا ربنٰا أفرغ علینٰا صبرا و ثبت أقدٰامنٰا و انصرنٰا علی القوم الکٰافرین (۲۵۰) - و چون برابر شد مر جالوت را و لشگرهایش گفتند پروردگار ما فرو ریز بر ما شکیبایی را و ثابت بدار پاهای ما را و یاری ده ما را بر قوم کافران (۲۵۰)

۱۲۳- آیه ۲۵۱: فهزموهم بإذن اللٰه و قتل دٰاود جٰالوت و آتٰاه اللٰه الملک و الحکمة و علمه ممٰا یشٰاء و لو لاٰ دفع اللٰه النٰاس بعضهم ببعض لفسدت الأرض و لٰکن اللٰه ذو فضل علی العٰالمین (۲۵۱) - پس گریزانید ایشان را بفرمان خدا و کشت داود جالوت را و داد او را خدا پادشاهی و حکمت و آموخت او را آنچه می‌خواست و اگر نباشد دفع خدا مردم را پارۀ بپارۀ هر آینه تباه می‌شد زمین و لیکن خدا صاحب فضلست بر جهانیان (۲۵۱)

۱۲۴- آیه ۲۵۲: تلک آیٰات اللٰه نتلوهٰا علیک بالحق و إنک لمن المرسلین (۲۵۲) - اینست آیتهای خدا که می‌خوانیم آن را بر تو براستی و بدرستی که تو هر آینه از فرستادگانی (۲۵۲)

۱۲۵- آیه ۲۵۳: تلک الرسل فضلنٰا بعضهم علیٰ بعض منهم من کلم اللٰه و رفع بعضهم درجٰات و آتینٰا عیسی ابن مریم البینٰات و أیدنٰاه بروح القدس و لو شٰاء اللٰه ما اقتتل الذین من بعدهم من بعد مٰا جٰاءتهم البینٰات و لٰکن اختلفوا فمنهم من آمن و منهم من کفر و لو شٰاء اللٰه ما اقتتلوا و لٰکن اللٰه یفعل مٰا یرید (۲۵۳) - این فرستادگان را زیادتی دادیم بعض ایشان را بر بعض از ایشان کسی است که سخن کرد خدا را و بلند کرد پارۀ ایشان را درجه‌ها و دادیم عیسی پسر مریم را معجزها و قوت دادیم او را بروح پاکیزه و اگر بخواهد خدا کارزار نمی‌کردند آنان که بعد از ایشان از بعد آنچه آمد ایشان را معجزها و لیکن اختلاف کردند پس از ایشان کسی است که گروید و از ایشان کسی است که کافر شد و اگر می‌خواست کارزار نمی‌کردند و لیکن خدا می‌کند آنچه اراده کند (۲۵۳)

۱۲۶- جذبه: من بر اینم خود دم ار ناگه زنم - زود باز آیم سخن کوته کنم

۱۲۷- آیه ۲۵۴: یٰا أیها الذین آمنوا أنفقوا ممٰا رزقنٰاکم من قبل أن یأتی یوم لاٰ بیع فیه و لاٰ خلة و لاٰ شفٰاعة و الکٰافرون هم الظٰالمون (۲۵۴) - ای آنان که گرویدید انفاق کنید از آنچه روزی کرد شما را پیش از آنکه بیاید روزی که نباشد بیعی در آن و نه دوستی و نه شفاعتی و کافران ایشانند ستمکاران (۲۵۴)

۱۲۸- آیه ۲۵۵: اللٰه لاٰ إلٰه إلاٰ هو الحی القیوم لاٰ تأخذه سنة و لاٰ نوم له مٰا فی السمٰاوٰات و مٰا فی الأرض من ذا الذی یشفع عنده إلاٰ بإذنه یعلم مٰا بین أیدیهم و مٰا خلفهم و لاٰ یحیطون بشی‌ء من علمه إلاٰ بمٰا شٰاء وسع کرسیه السمٰاوٰات و الأرض و لاٰ یؤده حفظهمٰا و هو العلی العظیم (۲۵۵) - خداست که نیست خدایی جز او زندۀ پاینده است نمی‌گیرد او را پینکی و نه خواب مر او راست هر چه در آسمانها و هر چه در زمینست کیست آنان که شفاعت بکند نزد او مگر بفرمان او می‌داند آنچه میان دستهای ایشانست و آنچه پس ایشانست و احاطه نمی‌کنند بچیزی از دانش او مگر بآنچه خواست وسعت یافته کرسی او آسمانها و زمین و گران نیست او را نگهداری آنها و او بلند مرتبه بزرگست (۲۵۵)

۱۲۹- تمثیل: تا بفهمی با تو گویم یک مثال - چون مثل شرط است در فهم مقال

۱۳۰- آیات ۲۵۶ تا ۲۵۷: لاٰ إکرٰاه فی الدین قد تبین الرشد من الغی فمن یکفر بالطٰاغوت و یؤمن باللٰه فقد استمسک بالعروة الوثقیٰ لا انفصٰام لهٰا و اللٰه سمیع علیم (۲۵۶) اللٰه ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمٰات إلی النور و الذین کفروا أولیٰاؤهم الطٰاغوت یخرجونهم من النور إلی الظلمٰات أولٰئک أصحٰاب النٰار هم فیهٰا خٰالدون (۲۵۷) - نیست اکراهی در دین بدرستی که پیدا شد راه راست از گمراهی پس آنکه کافر می‌شود بطاغوت و می‌گرود بخدا پس بحقیقت چنگ زد بدست گیری استواری که نیست انقطاعی مر او را و خدا شنوای داناست (۲۵۶) خداست دوست آنان که گرویدند بیرون آورد ایشان را از تاریکیهای کفر بروشنایی ایمان و آنان که کافر شدند دوستان ایشانند طاغوت بیرون آورد ایشان را از روشنی بتاریکی آنها اهل آتشند ایشان در آن جاویدانند (۲۵۷)

۱۳۱- تحقیق: مجملی زآن گویم ار هوشت بجاست - کثرت از وحدت نپنداری جداست

۱۳۲- آیه ۲۵۸: ألم تر إلی الذی حاج إبرٰاهیم فی ربه أن آتٰاه اللٰه الملک إذ قٰال إبرٰاهیم ربی الذی یحیی و یمیت قٰال أنا أحیی و أمیت قٰال إبرٰاهیم فإن اللٰه یأتی بالشمس من المشرق فأت بهٰا من المغرب فبهت الذی کفر و اللٰه لاٰ یهدی القوم الظٰالمین (۲۵۸) - آیا ننگرستی بآنگه حجت گرفت ابراهیم را در حق پروردگارش که داد او را خدا پادشاهی چون گفت ابراهیم پروردگار من آنست که زنده می‌کند و می‌میراند گفت من زنده می‌کنم و می‌میرانم گفت ابراهیم پس بدرستی که خدا می‌آورد آفتاب را از مشرق پس بیاورش از مغرب پس سرگشته ماند آنکه کافر شد و خدا راه ننماید گروه ستمکاران را (۲۵۸)

۱۳۳- آیه ۲۵۹: أو کالذی مر علیٰ قریة و هی خٰاویة علیٰ عروشهٰا قٰال أنٰی یحیی هٰذه اللٰه بعد موتهٰا فأمٰاته اللٰه مائة عٰام ثم بعثه قٰال کم لبثت قٰال لبثت یوما أو بعض یوم قٰال بل لبثت مائة عٰام فانظر إلیٰ طعٰامک و شرٰابک لم یتسنه و انظر إلیٰ حمٰارک و لنجعلک آیة للنٰاس و انظر إلی العظٰام‌ کیف ننشزهٰا ثم نکسوهٰا لحما فلمٰا تبین له قٰال أعلم أن اللٰه علیٰ کل شی‌ء قدیر (۲۵۹) - یا چون آنکه گذشت بر دهی و آن افتاده بود بر سقفهایش گفت چگونه زنده کند این را خدا پس از مرگش پس میرانیدش خدا صد سال پس زنده کردش گفت چند درنگ کردی گفت درنگ کردم یک روز یا برخی از روز گفت بلکه درنگ کردی صد سال پس بنگر بخوردنی خود و آشامیدنی خود که بوی نگردانید و بنگر بدراز گوشت و تا بگردانیم ترا نشانه برای مردمان و بنگر باستخوانها که چگونه از جای برداریمش پس بپوشانیمش گوشت پس چون روشن شد مر او را گفت می‌دانم که خدا بر همه چیزی تواناست (۲۵۹)

۱۳۴- آیه ۲۶۰: و إذ قٰال إبرٰاهیم رب أرنی کیف تحی الموتیٰ قٰال أ و لم تؤمن قٰال بلیٰ و لٰکن لیطمئن قلبی قٰال فخذ أربعة من الطیر فصرهن إلیک ثم اجعل علیٰ کل جبل منهن جزءا ثم ادعهن یأتینک سعیا و اعلم أن اللٰه عزیز حکیم (۲۶۰) - و چون گفت ابراهیم ای پروردگار من بنمای مرا که چگونه زنده می‌سازی مردگان را گفت آیا باور نداری گفت آری و لیکن از برای آنکه بیاراید دلم گفت پس بگیر چهار تا را از پرنده پس پاره پاره کن آنها را بسویت پس بگردان بر هر کوهی از آنها جزئی را پس بخوانشان که می‌آیند ترا شتافتنی و بدان که خدا غالب درست کردار است (۲۶۰)

۱۳۵- آیه ۲۶۱: مثل الذین ینفقون أموٰالهم فی سبیل اللٰه کمثل حبة أنبتت سبع سنٰابل فی کل سنبلة مائة‌ حبة و اللٰه یضٰاعف لمن یشٰاء و اللٰه وٰاسع علیم (۲۶۱) - مثل کسانی که انفاق می‌کنند مالهاشان را در راه خدا چون مثل دانه‌ایست که برویاند هفت خوشه که در هر خوشه صد دانه باشد و خدای می‌افزاید از برای آنکه می‌خواهد و خدا فراخ رحمت داناست (۲۶۱)

۱۳۶- آیات ۲۶۲ تا ۲۶۳: الذین ینفقون أموٰالهم فی سبیل اللٰه ثم لاٰ یتبعون مٰا أنفقوا منا و لاٰ أذی لهم أجرهم عند ربهم و لاٰ خوف علیهم و لاٰ هم یحزنون (۲۶۲) قول معروف و مغفرة خیر من صدقة یتبعهٰا أذی و اللٰه غنی حلیم (۲۶۳) - آنان که انفاق می‌کنند مالهاشان را در راه خدا پس از پی نمی‌کنند آنچه را انفاق کردند منتی و نه آزاری مر ایشان راست مزدشان نزد پروردگارشان و نیست بیمی بر ایشان و نه ایشان اندوهناک می‌شوند (۲۶۲) گفتار خوب و آمرزش بهتر است از صدقه که در پی باشد آن را آزاری و خدا بی‌نیاز بردبار است (۲۶۳)

۱۳۷- آیه ۲۶۴: یٰا أیها الذین آمنوا لاٰ تبطلوا صدقٰاتکم بالمن و الأذیٰ کالذی ینفق مٰاله رئٰاء النٰاس و لاٰ یؤمن باللٰه و الیوم الآخر فمثله کمثل صفوٰان علیه ترٰاب فأصٰابه وٰابل فترکه صلدا لاٰ یقدرون علیٰ شی‌ء ممٰا کسبوا و اللٰه لاٰ یهدی القوم الکٰافرین (۲۶۴) - ای آن کسانی که گرویدید باطل مسازید صدقه‌های خود را بمنت نهادن و آزار چون کسی که انفاق می‌کند مالش را به جهت دیدار مردمان و نمی‌گردد بخدا و روز بازپسین پس مثل او چون داستان سنگ همواریست که بر او باشد خاکی پس رسیده باشد آن را بارانی بزرگ قطره پس واگذاشته باشد آن را قادر نیستند بر چیزی از آنچه کسب کردند و خدا راه ننماید گروه کافران را (۲۶۴)

۱۳۸- آیه ۲۶۵: و مثل الذین ینفقون أموٰالهم ابتغٰاء مرضٰات اللٰه و تثبیتا من أنفسهم کمثل جنة بربوة أصٰابهٰا وٰابل فآتت أکلهٰا ضعفین فإن لم یصبهٰا وٰابل فطل و اللٰه بمٰا تعملون بصیر (۲۶۵) - و مثل آنان که انفاق می‌کنند مالهاشان را به جهت طلب خشنودی خدا و ثابت گردانیدنی از خودهاشان چون مثل بوستانیست بر بلندی که برسدش باران بزرگ قطره پس بدهد ثمرش را دو چندان پس اگر نرسد آن را باران بزرگ قطره پس باران خورد قطره و خدا بآنچه می‌کنید بیناست (۲۶۵)

۱۳۹- آیه ۲۶۶: أیود أحدکم أن تکون له جنة من نخیل و أعنٰاب تجری من تحتها الأنهٰار له فیهٰا من کل الثمرٰات و أصٰابه الکبر و له ذریة ضعفٰاء فأصٰابهٰا إعصٰار فیه نٰار فاحترقت کذٰلک یبین اللٰه لکم الآیٰات لعلکم تتفکرون (۲۶۶) - آیا دوست می‌دارد یکی از شما که باشد مر او را بوستانی از درخت خرما و انگورها که روان باشد از زیرشان نهرها مر او را باشد در آن از همه میوه‌ها و برسد آن را پیری و مر او را باشد اولاد ناتوان پس رسد آن را گردبادی که در آن باشد آتشی پس بسوزد همچنین بیان می‌فرماید خدا برای شما آیتهای را باشد که شما اندیشه کنید (۲۶۶)

۱۴۰- آیه ۲۶۷: یٰا أیها الذین آمنوا أنفقوا من طیبٰات مٰا کسبتم و ممٰا أخرجنٰا لکم من الأرض و لاٰ تیمموا الخبیث منه تنفقون و لستم بآخذیه إلاٰ أن تغمضوا فیه و اعلموا أن اللٰه غنی حمید (۲۶۷) - ای آن کسانی که ایمان آوردید انفاق کنید از خوبهای آنچه کسب کردید و از آنچه بیرون آوردیم برای شما از زمین و قصد مکنید پلید را که از آن انفاق کنید و نیستید گیرنده آن مگر آنکه چشم بپوشید در آن و بدانید که خدا بی‌نیاز ستوده است (۲۶۷)

۱۴۱- آیات ۲۶۸ تا ۲۷۱: الشیطٰان یعدکم الفقر و یأمرکم بالفحشٰاء و اللٰه یعدکم مغفرة منه و فضلا و اللٰه وٰاسع علیم (۲۶۸) یؤتی الحکمة من یشٰاء و من یؤت الحکمة فقد أوتی خیرا کثیرا و مٰا یذکر إلاٰ أولوا الألبٰاب (۲۶۹) و مٰا أنفقتم من نفقة أو نذرتم من نذر فإن اللٰه یعلمه و مٰا للظٰالمین من أنصٰار (۲۷۰) إن تبدوا الصدقٰات فنعمٰا هی و إن تخفوهٰا و تؤتوها الفقرٰاء فهو خیر لکم و یکفر عنکم من سیئٰاتکم و اللٰه بمٰا تعملون خبیر (۲۷۱) - شیطان وعده می‌دهد شما را بدرویشی و می‌فرماید شما را ببدی و خدا وعده می‌کند شما را آمرزش از خود و احسان و خدا فراخ رحمت داناست (۲۶۸) می‌دهد حکمت کسی را که می‌خواهد و هر که داده شود حکمت پس بحقیقت داده شده خوبی بسیار و پند نگیرند مگر صاحبان خرد (۲۶۹) و آنچه را انفاق کردید از نفقه یا لازم گردانیدید از نذری پس بدرستی که خدا می‌داندش و نیست مر ستمکاران را هیچ یاری‌کنندگان (۲۷۰)اگر ظاهر کنید صدقه‌ها را پس چیزیست آن و اگر پوشیده دارید آن را و بدهید آنها را بدرویشان پس آن بهتر است مر شما را و می‌گرداند کفاره از شما از گناهانتان و خدا بآنچه می‌کند آگاه است (۲۷۱)

۱۴۲- آیات ۲۷۲ تا ۲۷۳: لیس علیک هدٰاهم و لٰکن اللٰه یهدی من یشٰاء و مٰا تنفقوا من خیر فلأنفسکم و مٰا تنفقون إلا ابتغٰاء وجه اللٰه و مٰا تنفقوا من خیر یوف إلیکم و أنتم لاٰ تظلمون (۲۷۲) للفقرٰاء الذین أحصروا فی سبیل اللٰه لاٰ یستطیعون ضربا فی الأرض یحسبهم الجٰاهل أغنیٰاء من التعفف تعرفهم بسیمٰاهم لاٰ یسئلون النٰاس إلحٰافا و مٰا تنفقوا من خیر فإن اللٰه به علیم (۲۷۳) - نیست بر تو هدایتشان و لیکن خدا راه می‌نماید آن را که خواهد و آنچه را که انفاق می‌کنید از مالی پس باشد از برای خودهامان و انفاق نمی‌کنید مگر از برای طلب رضای خدا و آنچه را انفاق می‌کنید از مالی بتمام داده می‌شود بشما و شما ستمدیده نشوید (۲۷۲) از برای درویشانیست که باز داشته شده‌اند در راه خدا که توانایی ندارند سیر کردنی در زمین می‌پندار ایشان را نادان بحال ایشان توانگران از عفت گزینی می‌شناسی ایشان را بعلامتشان سؤال نمی‌کنند از مردمان بابرام و آنچه را انفاق می‌کنید از مالی پس خدا بآن دانا است (۲۷۳)

۱۴۳- آیات ۲۷۴ تا ۲۷۸: الذین ینفقون أموٰالهم باللیل و النهٰار سرا و علاٰنیة فلهم أجرهم عند ربهم و لاٰ خوف علیهم و لاٰ هم یحزنون (۲۷۴) الذین یأکلون الربٰا لاٰ یقومون إلاٰ کمٰا یقوم الذی یتخبطه الشیطٰان من المس ذٰلک بأنهم قٰالوا إنما البیع مثل الربٰا و أحل اللٰه البیع و حرم الربٰا فمن جٰاءه موعظة من ربه فانتهیٰ فله مٰا سلف و أمره إلی اللٰه و من عٰاد فأولٰئک أصحٰاب النٰار هم فیهٰا خٰالدون (۲۷۵) یمحق اللٰه الربٰا و یربی الصدقٰات و اللٰه لاٰ یحب کل کفٰار أثیم (۲۷۶) إن الذین آمنوا و عملوا الصٰالحٰات و أقٰاموا الصلاٰة و آتوا الزکٰاة لهم أجرهم عند ربهم و لاٰ خوف علیهم و لاٰ هم یحزنون (۲۷۷) یٰا أیها الذین آمنوا اتقوا اللٰه و ذروا مٰا بقی من الربٰا إن کنتم مؤمنین (۲۷۸) - آنان که انفاق می‌کنند مالهای خود را بشب و روز پنهان و آشکار پس مر آنها راست مزدشان نزد خداشان و نیست بیمی برایشان و نه ایشان اندوهناک شوند (۲۷۴) آنها که می‌خورند سود بر سود را برنخیزند مگر هم چنان که برمیخیزد آنکه مصروع می‌کندش شیطان از جنون آن باینست که آنها گفتند نیست بیع مگر مثل ربا و حلال کرده خدا بیع را و حرام کرده ربا را پس آنکه آمد او را پندی از پروردگارش پس باز ایستاد مر او راست آنچه گذشت و کارش با خدا است و کسی که عود کرد پس ایشان اهل آتشند ایشان در آن جاویدانند (۲۷۵) بی‌برکت می‌کند خدا ربا را و افزونی می‌دهد صدقه‌ها را و خدا دوست نمی‌دارد هر ناسپاس گناهکار را (۲۷۶) بدرستی که آنان که گرویدند و کردند کارهای شایسته و برپا داشتند نماز را و دادند زکاة را مر آنها راست مزدشان نزد پروردگارشان و نیست خوفی برایشان و نه ایشان اندوهناک شوند (۲۷۷) ای آن کسانی که گرویدید بترسید از خدا و واگذارید آنچه را ماند از ربا اگر هستید گروندگان (۲۷۸)

۱۴۴- آیات ۲۷۹ تا ۲۸۱: فإن لم تفعلوا فأذنوا بحرب من اللٰه و رسوله و إن تبتم فلکم رؤس أموٰالکم لاٰ تظلمون‌ و لاٰ تظلمون (۲۷۹) و إن کٰان ذو عسرة فنظرة إلیٰ میسرة و أن تصدقوا خیر لکم إن کنتم تعلمون (۲۸۰) و اتقوا یوما ترجعون فیه إلی اللٰه ثم توفٰی کل نفس مٰا کسبت و هم لاٰ یظلمون (۲۸۱) - و ستم کرده نمی‌شوید (۲۷۹) پس اگر نگروید پس اعلام دهید بحربی از خدا و رسولش و اگر توبه کردید پس شما راست سرمایهای مالهاتان ستم نمی‌کنید و اگر بوده باشید صاحب عسرتی پس مهلت دادنی است تا وقت یسر و اگر صدقه کنید بهتر است از برای شما اگر باشید که بدانید (۲۸۰) و بترسید از روزی که گردانیده می‌شوید در آن بسوی خدا پس تمام داده شود هر نفسی را آنچه اندوخته و ایشان ستم کرده نشوند (۲۸۱)

۱۴۵- آیات ۲۸۲ تا ۲۸۳: یٰا أیها الذین آمنوا إذٰا تدٰاینتم بدین إلیٰ أجل مسمی فاکتبوه و لیکتب بینکم کٰاتب بالعدل و لاٰ یأب کٰاتب أن یکتب کمٰا علمه اللٰه فلیکتب و لیملل الذی علیه الحق و لیتق اللٰه ربه و لاٰ یبخس منه شیئا فإن کٰان الذی علیه الحق سفیها أو ضعیفا أو لاٰ یستطیع أن یمل هو فلیملل ولیه بالعدل و استشهدوا شهیدین من رجٰالکم فإن لم یکونٰا رجلین فرجل و امرأتٰان ممن ترضون من الشهدٰاء أن تضل إحدٰاهمٰا فتذکر إحدٰاهما الأخریٰ و لاٰ یأب الشهدٰاء إذٰا مٰا دعوا و لاٰ تسئموا أن تکتبوه صغیرا أو کبیرا إلیٰ أجله ذٰلکم أقسط عند اللٰه و أقوم للشهٰادة و أدنیٰ ألاٰ ترتٰابوا إلاٰ أن تکون تجٰارة حٰاضرة تدیرونهٰا بینکم فلیس علیکم جنٰاح ألاٰ تکتبوهٰا و أشهدوا إذٰا تبٰایعتم و لاٰ یضار کٰاتب و لاٰ شهید و إن تفعلوا فإنه فسوق بکم و اتقوا اللٰه و یعلمکم اللٰه و اللٰه بکل شی‌ء علیم (۲۸۲) و إن کنتم علیٰ سفر و لم تجدوا کٰاتبا فرهٰان‌ مقبوضة فإن أمن بعضکم بعضا فلیؤد الذی اؤتمن أمٰانته و لیتق اللٰه ربه و لاٰ تکتموا الشهٰادة و من یکتمهٰا فإنه آثم قلبه و اللٰه بمٰا تعملون علیم (۲۸۳) - ای آن کسانی که ایمان آوردید چون معامله کنید بوامی تا وقتی نام برده پس بنویسیدش و باید که بنویسد میانتان نویسنده براستی و باید ابا نکند کاتبی که بنویسد هم چنان که آموزانیدش خدا پس باید بنویسد و باید املا کند کسی که بر اوست حق و باید بترسد از خدا که پروردگار اوست و کم نکنید از آن چیزی را پس اگر باشد آن کسی که بر اوست حق کم خرد یا عاجز یا نتواند که املا کند او پس باید املا کند ولیش براستی و گواه برگیرید دو گواه از مردانتان پس اگر نباشند دو مرد پس یک مرد و دو زن از آنان که راضی باشید از گواهان تا چون فراموش کند یکی از آن دو پس بیاد آورد یکیشان دیگری را و باید ابا نکنند گواهان وقتی که خوانده شوند و نه نازل شوید که بنویسید آن را کوچک یا بزرگ تا مدتش آن راست‌تر است نزد خدا و ثابت‌تر از برای شهادت و نزدیکتر بآنکه شک نکنید مگر آنکه باشد سودایی حاضر که می‌گردانیده باشید آن را میانتان پس نیست بر شما گناهی که ننویسید آن را و گواه برگیرید چون مبایعه کنید و باید که ضرر رسانیده نشود نویسنده و نه گواهی و اگر بکنید پس آن نافرمانی است بشما و بترسید از خدا و می‌آموزد شما را خدا و خدا بهمه چیزی داناست (۲۸۲) و اگر باشید بر سفری و نیابید کاتبی را پس گروگانی باید گرفته شود پس اگر امین داند برخی از شما برخی را پس باید ادا کند آنکه امین داشته شده امانتش را او باید که بترسد از خدا که پروردگار اوست و مپوشید شهادت را و هر که بپوشد آن را پس او گناهکار است دلش و خدا بآنچه می‌کنید داناست (۲۸۳)

۱۴۶- آیه ۲۸۴: للٰه مٰا فی السمٰاوٰات و مٰا فی الأرض و إن تبدوا مٰا فی أنفسکم أو تخفوه یحٰاسبکم به اللٰه فیغفر لمن یشٰاء و یعذب من یشٰاء و اللٰه علیٰ کل شی‌ء قدیر (۲۸۴) - مر خدا راست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است و اگر اظهار کنید آنچه در نفسهای شماست یا نهان داریدش محاسبه می‌کند شما را بآن خدا پس می‌آمرزد برای آنکه خواهد و عذاب می‌کند آن را که می‌خواهد و خدا بر همه چیزی تواناست (۲۸۴)

۱۴۷- آیات ۲۸۵ تا ۲۸۶: آمن الرسول بمٰا أنزل إلیه من ربه و المؤمنون کل آمن باللٰه و ملاٰئکته و کتبه و رسله لاٰ نفرق بین أحد من رسله و قٰالوا سمعنٰا و أطعنٰا غفرٰانک ربنٰا و إلیک المصیر (۲۸۵) لاٰ یکلف‌ اللٰه نفسا إلاٰ وسعهٰا لهٰا مٰا کسبت و علیهٰا ما اکتسبت ربنٰا لاٰ تؤٰاخذنٰا إن نسینٰا أو أخطأنٰا ربنٰا و لاٰ تحمل علینٰا إصرا کمٰا حملته علی الذین من قبلنٰا ربنٰا و لاٰ تحملنٰا مٰا لاٰ طٰاقة لنٰا به و اعف عنٰا و اغفر لنٰا و ارحمنٰا أنت مولاٰنٰا فانصرنٰا علی القوم الکٰافرین (۲۸۶) - گروید رسول بآنچه فرو فرستاده شد بسوی او از پروردگارش و گروندگان همگی گرویدند بخدا و فرشتگان او و کتابهای او و رسولان او تفرقه نمی‌کنیم میان احدی از رسولانش و گفتند شنیدیم و فرمان بردیم آمرزش ترا می‌طلبیم ای پروردگار ما و بسوی تست مرجع (۲۸۵) تکلیف نمی‌کند خدا نفسی را مگر باندازه طاقتش مر او راست آنچه کسب کرده و بر اوست آنچه کسب کرده‌ای پروردگار ما مؤاخذه مکن ما را اگر فراموش کردیم یا خطا کردیم ای پروردگار ما و بار مکن بر ما بار گرانی را هم چنان که بار کردی آن را بر آنان که بودند پیش از ما ای پروردگار ما و بار مکن ما را آنچه نیست توانایی ما را بآن و در گذر از ما و بیامرز ما را و رحم کن ما را تویی صاحب اختیار ما پس یاری کن ما را بر گروه کافران (۲۸۶)