مجملی زآن گویم ار هوشت بجاست
کثرت از وحدت نپنداری جداست
کی ز علت یافت معلول انفِصام
وحدت آمد داد کثرت را نظام
بعد علت جایز از معلول نیست
بل دوییت بینشان معقول نیست
عین آن وحدت شد این کثرت همه
همچنان باقی است بر وحدت همه
پس نباشد هیچ چیز از ممکنات
منفصل در آنی از سلطان ذات
گر خدا خواهد چو پیش آید مقام
شرح این معنی تو را گویم تمام
اندر اینجا بیش از این دستور نیست
گویم آن کز وی زبان معذور نیست
حق گذارد در دهانِ ما کلام
بشنود هم هر چه گوییم او تمام
حق نیوشندة سخنها مطلق است
تا نگویی آنچه او بر ناحق است
هم بود دانا بر اسرار ای فقیر
تا نیندیشی خلافی در ضمیر
کن زبان خود به گفتنها مطیع
تا نگردد هیچ بر قولی شنیع
کن ضمیر خود مصفاء از دغل
کوست دانا بر ضمیر و بر عمل
او تو را چون دوست گشتی گشت دوست
در تولّی پس مددکار تو اوست
آردت بیرون ز ظلمات شکوک
سوی نور علم و ایقان در سلوک
چون کسانی که حق آنها را ولی است
در ولای حق روانشان منجلی است
وآن کسان که کافر و سرکش شدند
یار طاغوتند و در آتش شدند
سوی ظلمت تاختند از بحر نور
هم به ماتم خانه از دارالسرور
مُرد یعنی نور استعدادشان
از صفاتِ نفسِ ظلمت زادشان
اهل نارند این گروه اندر سکون
در جحیم جهل و غفلت خالدون
خالدون یعنی صفات شوم زشت
گشت اندر نفسشان خُلق و سرشت
همچو اندر بولهب ، جهل و حسد
روح معنی مرده بودش در جسد
بین مثالش در وجود و بود خویش
عقل روشن رای و نفس دیو کیش
عقل بر اخلاق نیکت رهنماست
نفس میلش بر فساد و بر هواست
هر یک ار غالب شود بر دیگری
در تو گردد خُلق و بی شک زآن سری
یا به جنّت در خلودی یا به نار
هر دو عین توست نیکو یاد دار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، بیان شده است که کثرت (تنوع و تعدد موجودات) از وحدت (یکپارچگی) جدا نیست و هر چیزی که وجود دارد در واقع تجلی وحدت است. بنابراین، علت و معلول نمی‌توانند از هم جدا شوند و این مسئله را باید درک کرد. همچنین اشاره شده که هر چیزی در ممکنات نمی‌تواند از ذات خداوند (سلطان ذات) جدا باشد.
شاعر به این موضوع می‌پردازد که صحبت‌های ما باید مطابق با حقیقت باشد و نباید بر چیزهای نادرست بگوییم. او تأکید می‌کند که خداوند بر اسرار و ضمیر ما آگاه است و باید در گفتار و اعمال خود بی‌غش و پاک باشیم.
در نهایت، بیان می‌شود که انسان واقعی دارای نور و استعداد است و در صورتی که تحت ولایت حق قرار بگیرد، از شک و تردید رهایی یافته و به علم و ایقان می‌رسد. کسانی که سرکش و کافرند در جهل و غفلت باقی می‌مانند و ویژگی‌های زشت در وجود آنها گسترش می‌یابد. شاعر مؤکداً به اهمیت عقل و اخلاق نیک اشاره کرده و می‌گوید که تسلط یکی بر دیگری (بین عقل و نفس) می‌تواند مسیر انسان را به بهشت یا جهنم تعیین کند.
هوش مصنوعی: اگر به هوش و درایت خود اعتماد داری، می‌گویم که این موضوع به طور خلاصه چیست: نباید فکر کنی که بسیاری از چیزها از یک اصل واحد جدا هستند.
هوش مصنوعی: کی، زمانی که علت، معلول را به وجود آورد، وحدت از هم گسسته شد و نظم به کثرت بخشیده شد.
هوش مصنوعی: علت و معلول نمی‌توانند از یکدیگر جدا باشند، زیرا رابطه‌ای منطقی و معقول بین آنها وجود دارد.
هوش مصنوعی: همه این کثرت‌ها در واقع همان وحدت را منعکس می‌کنند و این وحدت همچنان در پس همه‌چیز وجود دارد.
هوش مصنوعی: این می‌گوید که هیچ چیزی از موجودات ممکن نمی‌تواند در لحظه‌ای از وجود شاه حقیقی جدا باشد. به عبارتی دیگر، همه چیز در هر لحظه به وجود او وابسته است و نمی‌تواند از او جدا شود.
هوش مصنوعی: اگر خدا بخواهد و زمانی که زمینه فراهم شود، تمام جزئیات این موضوع را برایت توضیح می‌دهم.
هوش مصنوعی: اینجا دیگر چیزی بیشتر از این نمی‌گویم، چون از این موضوع چیزی نمی‌توان گفت که زبان قادر به بیان آن باشد.
هوش مصنوعی: خداوند کلامی در دهان ما قرار داده است که او هم از هر چیزی که بیان کنیم آگاه است و همه چیز را کامل می‌داند.
هوش مصنوعی: حق شنونده‌ی سخنها از هر قید و شرطی آزاد است تا نگویی آنچه را که او به ناحق می‌داند.
هوش مصنوعی: انسان هوشمند به رازها و نکته‌های زندگی آگاه است، ای بی‌پول، تا زمانی که نتوانی درون خود را به چیزهای نادرست مشغول کنی.
هوش مصنوعی: زبان خود را به گفتارهای نیکو عادت کن، تا هیچ‌گاه به گفتارهای زشت و ناپسند متمایل نشوی.
هوش مصنوعی: خودت را از نیرنگ و فریب پاک کن، زیرا شخص دانا بر اسرار درون و رفتار افراد واقف است.
هوش مصنوعی: وقتی که او به دوستیت درآمد، در حقیقت به تو کمک می‌کند و به نوعی یاری‌دهنده‌ات می‌شود.
هوش مصنوعی: تو را از تاریکی‌های شک و تردید بیرون می‌آورد و به سوی نور علم و یقین در مسیر سیر و سلوک هدایت می‌کند.
هوش مصنوعی: افرادی که حقوقشان به عهده ولی (وکیل) است، در مسیر حق و عدالت همیشه روشن و نمایان هستند.
هوش مصنوعی: افرادی که از خداوند دور شده و به کفر و سرکشی روی آورده‌اند، طرفدار ظلم و فساد هستند و در آتش عذاب گرفتار خواهند شد.
هوش مصنوعی: به سمت تاریکی رفتند، از دریای نور هم به خانه‌ی سوگواری و غم و اندوه رسیدند.
هوش مصنوعی: مرگ به این معناست که نور توانایی‌هایشان تحت تأثیر ویژگی‌های منفی روحشان خاموش شده است.
هوش مصنوعی: این گروه در جهنم جهل و غفلت به زندگی خود ادامه می‌دهند و همواره در حالتی بی‌حرکت و بدون آگاهی هستند.
هوش مصنوعی: خالدون به معنای ویژگی‌های ناپسند است که در درون آنها رسوخ کرده و طبیعت و رفتارشان را تحت تاثیر قرار داده است.
هوش مصنوعی: همچون انسانی که در دنیای جهل و حسد زندگی می‌کند، روح واقعی او در وجودش مرده است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که وجود و واقعیت انسان شبیه به مثالی است که عقل و تفکر روشن آن را درک می‌کند، در حالی که نفس انسان ممکن است به سمت نیرنگ و وسوسه‌هایی شبیه به ویژگی‌های دیوانه‌وار برود.
هوش مصنوعی: عقل تو را به سمت رفتارهای خوب هدایت می‌کند، در حالی که نفس‌ات به فساد و خواسته‌های نادرست تمایل دارد.
هوش مصنوعی: هر کس بر دیگری تسلط یابد، تأثیرات آن در شخصیت و رفتار تو نمایان می‌شود و بدون شک این موضوع راز و دلیل خاصی دارد.
هوش مصنوعی: تو یا در بهشت به آرامش خواهی رسید یا در آتش، هر دو حالت به نوعی به تو مربوط می‌شود. به خوبی به یاد داشته باش این را.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.