قُلْ إِنْ کٰانَتْ لَکُمُ اَلدّٰارُ اَلْآخِرَةُ عِنْدَ اَللّٰهِ خٰالِصَةً مِنْ دُونِ اَلنّٰاسِ فَتَمَنَّوُا اَلْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صٰادِقِینَ (۹۴) وَ لَنْ یَتَمَنَّوْهُ أَبَداً بِمٰا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَ اَللّٰهُ عَلِیمٌ بِالظّٰالِمِینَ (۹۵)
بگو اگر باشد برای شما سرای آخرت نزد خدا خالص از جز مردمان پس آرزو کنید مرگ را اگر هستید راستگویان (۹۴) و هرگز آرزو نمی‌کنند آن را ابدا بآنچه پیش داشته دستهایشان و خدا دانا است بستمکاران (۹۵)
« در بیان قومی که خود را از راه خطاءصاحب راه و عارف باالله میگفتند و تحقیق آنکه موت ارادی مراد است نه اضطراری »
گو بر ایشان بر شما بی معذرت
گر بود خالص سرای آخرت
دون مردم یعنی از دون اُمم
جز یهود و جز نصاری بیش و کم
زآنکه می گفتند ما صاحب رهیم
محرم حقّیم و ابناء اللّهیم
راه دین و لطف حق، مخصوص ماست
غیر ما مردود از آن حصن و سراست
راست گر گویید و دارید این یقین
موت را خواهید از حق بهر دین
زآنکه دنیا، جای اندوه و غم است
هر دمی در وی هزاران ماتم است
آنکه دارد خانمان و عیش خوش
از چه در گلخن خورد دوغ تُرش
چون ندارد در سرای خویش رو
چون نسازد عیش خوش را آرزو
باشد این ویرانه اش بیفایده
گو بمیر و رو نشین بر مائده
گر دهندت ره به قصر پادشاه
چون به کهدانی و قُوت توست کاه؟
کن تمنّا عالمی را کاندر آن
هست وسعتها و نعمتها عیان
کی کنند آن را تمنّا تا ابد
دستهاشان زآنکه پیش آورده بد
یعنی افعالی فرستاده ز پیش
که ندارند آرزوی موت خویش
حق بود دانا به غدّاران همه
بر خسیسان و ستمکاران همه
چون شنیدی متن و تفسیر ای عزیز
گوش کن تأویل اگر داری تمیز
کن تأمل اندکی در این جواب
این چرا فرموده با اهل کتاب
وآنگهی کآن احمد (ص) پاکیزه صوت
خود نموده منع ز استدعای موت
پس یقین موتی که باید آرزو
داشت آن را شُد ارادی ز امر او
چار موت است آنکه از حکم ملوک
گشته تعیین بهر ارباب سلوک
موت ابیض باشد اول در ثبوت
اکتفا کردن به قوت لایموت
سعی کردن سخت در رزق حلال
وآنگهی کم خوردن اندر کل حال
تا به اندک نیستی قانع ز خور
طی نگردد راه، روز خود مبر
گر که خوردی نی تو رهرو، کاهلی
ره گرسنه طی کن ار صاحبدلی
اشکم خالی و پر دور از درنگ
این رود ره با پر ، آن با اسب لنگ
کن به موت ابیض ار مردی رجوع
موت ابیض نزد مردان چیست ، جوع
موت اخضر چیست آن عریانی است
از لباس کبر و هم سلطانی است
جامۀ نو را به طفلان واگذار
راه تجرید آن به عریانی سپار
شو مجرد یعنی از سودای خلق
جامه گو اطلس بود یا کهنه دلق
وآن مجرد کاندر این هنگامه نیست
بند عریانی و فکر جامه نیست
جامه را گوید حقت کوتاه کن
تن مجرد یعنی از دلخواه کن
جامه برکن ، رخت عریانی بپوش
آرزوها را بهل برجا بکوش
موت سیّم احمر است ای ذو فنون
وآن بود مردن ز میل نفس دون
خون نفس ار ریختی، روحانی ای
رسته ای از قید هستی، فانی ای
نفس سرکش را بکُش آسوده شو
پاک از وسواس آن آلوده شو
هر دم او را هست وسواسی دگر
باید از وی داشتن پاسی دگر
بند وسواسش چو بُرّی رسته ای
از خلاف او به حق پیوسته ای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، سخن از ادعای برخی افراد است که خود را به عنوان راهنمایان و عارفان الهی معرفی می‌کنند. آیات قرآنی بیان می‌کند که اگر آنان بخواهند به حقیقت ایمان خود اطمینان داشته باشند، باید آرزوی مرگ کنند؛ زیرا حفاظت از سرای آخرت مخصوص آنان است. اما آنان هرگز به این آرزو نمی‌رسند، چرا که اعمال ناپسندی دارند.
در ادامه، شاعر به رتبه‌های مختلف مرگ اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که مرگ ارادی، به معنای جدا شدن از دنیای فانی و عیوب آن است. مرگ‌های مختلف با ویژگی‌های خاصی تعریف می‌شوند، از جمله «موت ابیض» که به معنی قناعت و تلاش در رزق حلال و «موت اخضر» که در آن آدمی از لباس کبر و فخر آزاد می‌شود.
در نهایت، با تأکید بر ضرورت خلع از خواسته‌های دنیوی و تجرد از آنچه که بر دنیا تعلق دارد، بیان می‌شود که انسان باید از وسوسه‌های نفس دوری کند و به حقیقت بپیوندد.
هوش مصنوعی: بگویید: اگر خانه آخرت نزد خدا برای شما خالص و ویژه از دیگران است، پس اگر راست می‌گویید، آرزوی مرگ کنید. و هرگز آن را نخواهند خواست به خاطر آنچه که پیش فرستاده‌اند و خداوند از ستمکاران باخبر است.
هوش مصنوعی: اگر برای شما در نزد خدا خانه‌ای خالص برای آخرت وجود داشته باشد، پس اگر راست‌گو هستید، آرزو کنید که بميريد. اما کسانی که دستشان به اعمال بد آغشته است، هرگز آرزوی مرگ نمی‌کنند، چون از آنچه که انجام داده‌اند آگاه هستند و خداوند به اعمال نادرست آنها آگاه است.
هوش مصنوعی: گروهی را توصیف می‌کند که خود را به عنوان افرادی آگاه و صاحب‌نظر در امور معنوی معرفی می‌کردند. در واقع، آنها به نوعی مرگ ارادی را مدنظر داشتند و نه مرگ ناخواسته یا اجباری.
هوش مصنوعی: اگر بر آنها به شما بدون هیچ گونه عذرخواهی رفتار شود، باز هم در سرای آخرت، کارها خالص و بی‌عیب خواهد بود.
هوش مصنوعی: مردم پست و کم‌ارزش‌تر از دیگر اقوام، فقط یهودیان و مسیحیان هستند.
هوش مصنوعی: چون میگفتند ما راهنما و صاحب طریقیم، در نزد حق مقام والایی داریم و مثل فرزندان خدا شناخته می‌شویم.
هوش مصنوعی: راه دین و نعمت‌های الهی ویژه ماست و دیگران از آن مکان و محافظت دور هستند.
هوش مصنوعی: اگر با صداقت سخن بگویید و به این باور باشید که مرگ واقعیت دارد، در این صورت برای دینتان از حق بهره‌مند خواهید شد.
هوش مصنوعی: دنیا مکانی است پر از اندوه و ناراحتی و در هر لحظه، دلایل زیادی برای غم و غصه وجود دارد.
هوش مصنوعی: کسی که دارای خانه و زندگی خوبی است، چرا باید در گوشه‌ای بی‌خبر از خوشی‌ها، با چیزهای تلخ به سر ببرد؟
هوش مصنوعی: وقتی در خانه‌اش جایی ندارد، چگونه می‌تواند خوشی و لذت زندگی را آرزو کند؟
هوش مصنوعی: زندگی در این ویرانه بیفایده است، پس بهتر است که بی‌خبر از آنجا بروی و بر سر سفره‌ای دیگر بنشینی.
هوش مصنوعی: اگر به تو راهی به قصر پادشاه بدهند، چه بهتر که در جایی دلپذیرتر و با زندگی راحت‌تری مثل یک روستا و غذای ساده‌تری بگذرانید؟
هوش مصنوعی: آرزو کن جهانی را که در آن وسعتها و نعمتها به وضوح دیده می‌شوند.
هوش مصنوعی: کسی برای همیشه و در آینده نمی‌تواند آرزوی چیزی را داشته باشد که خود آن را به دست آورده و پیش کشیده است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که افرادی آمده‌اند که هیچ آرزویی برای مرگ خود ندارند و به نوعی از زندگی و فعالیت‌هایشان بهره‌مند هستند. آنها همچنان در مسیر حیات و فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند و به زندگی خود اهمیت می‌دهند.
هوش مصنوعی: حق، دانا و آگاه به خیانت‌کنندگان و ظالم‌هاست و بر همه‌ی بی‌خودان و ستمکاران تسلط دارد.
هوش مصنوعی: اگر به تفسیر و توضیحات دقت کرده‌ای، حالا آماده باش تا معنای عمیق‌تری را درک کنی اگر توانایی تفکیک و تمییز آنها را داری.
هوش مصنوعی: کمی تأمل کن در دلیل این پاسخ که چرا به اهل کتاب چنین فرموده است.
هوش مصنوعی: و آن‌گاه که پیامبر احمد (ص) با صدای دلنواز خود، از خواستن مرگ نهی کرده است.
هوش مصنوعی: پس به یقین، مرگی که باید به آن آرزو داشت، ارادی و به خواست او به دست می‌آید.
هوش مصنوعی: کسی که تحت فرمان ملکان قرار گیرد، چهارتا از خود را از دست داده و در این صورت، دیگر نمی‌تواند به راه و رسم سلوک و سیر و سلوک خود بپردازد.
هوش مصنوعی: مرگ سفید در ابتدا به این معناست که باید به چیزی پایدار و محکم اکتفا کنیم که هرگز نمی‌میرد.
هوش مصنوعی: تلاش کردن برای به دست آوردن درآمد حلال و سپس در هر شرایطی کمتر خوردن.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که باید به کمترین‌ها راضی نباشی و برای رسیدن به مقصد خود تلاش کنی. روز خود را از دست نده و اجازه نده که ناچیزی‌ها تو را متوقف کند.
هوش مصنوعی: اگر تو در مسیر پیشرفت خود تنبلی کنی، بهتر است که با جدیت و پشتکار به جلو بروی، حتی اگر گرسنه و نیازمند باشی، زیرا در این راه دل‌های باصفا و با اراده به تو کمک خواهند کرد.
هوش مصنوعی: چشمانم بی‌نهایت خالی است و در انتظار نیستم. این رود، راهی را با بال‌هایش می‌رود و آن یکی با اسب لنگ و کم‌توان پیش می‌رود.
هوش مصنوعی: اگر به مرگ سفید برسی، در آن صورت بدان که نزد مردان مرگ سفید چه معنایی دارد، و این که گرسنگی چیست.
هوش مصنوعی: مرگ سبز به چه معناست؟ این، بدون پوشش کبر و خودخواهی است و همچنین نشانه‌ای از سلطنت و بزرگی است.
هوش مصنوعی: لباس نو را به کودکان بسپار و راه خالصی را به برهنگی واگذار کن.
هوش مصنوعی: شخصی که از دنبال کردن آرزوهای دنیوی دست برداشته است، یا مانند پارچه‌ای باکیفیت و نوست یا مانند لباسی فرسوده و کهنه.
هوش مصنوعی: در این وضعیت، موجودی که تنها و بی‌نیاز است، وجود ندارد و انسان از آستین برهنه و فکر عاری از پوشش رنج می‌برد.
هوش مصنوعی: جامه به من بگو که لباس را کوتاه کن، بدن بی‌پناه یعنی از خواسته‌ها و تمایلات خود جدا شو.
هوش مصنوعی: لباس‌هایت را درآور، و جامه‌ای ساده بپوش تا بتوانی آرزوهایت را به راحتی دنبال کنی.
هوش مصنوعی: مرگ سومین رنگ است ای صاحب هنر و آن مردن ناشی از خواسته‌های نفس پست است.
هوش مصنوعی: اگر خون جانت را بریزی، تو ای روحانی، از قید وجود رهایی یافته‌ای و دیگر فانی هستی.
هوش مصنوعی: نفس سرکش و ناپاک خود را بکش و آزاد شو تا از افکار و وسوسه‌های آزاردهنده رهایی یابی.
هوش مصنوعی: هر لحظه او را وسوسه‌ای تازه می‌آید و باید همیشه از او مراقبت کرد.
هوش مصنوعی: زمانی که وسواس و نگرانی‌هایش از تو آزاد شود، تو توانسته‌ای به حق و حقیقت نزدیک‌تری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.