ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ فَهِیَ کَالْحِجٰارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَ إِنَّ مِنَ اَلْحِجٰارَةِ لَمٰا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ اَلْأَنْهٰارُ وَ إِنَّ مِنْهٰا لَمٰا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ اَلْمٰاءُ وَ إِنَّ مِنْهٰا لَمٰا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اَللّٰهِ وَ مَا اَللّٰهُ بِغٰافِلٍ عَمّٰا تَعْمَلُونَ (۷۴)
پس سخت شد دلهای شما بعد از این پس آنها بودند چون سنگها یا سختتر در شدت و بدرستی که از سنگها هر آینه جاری می‌شود از او جویها و بدرستی که از آن هر آینه شکافته می‌شود پس بیرون می‌آید از آن آب و بدرستی که از آن هر آینه فرود می‌آید از ترس خدا و نیست خدا بی‌خبر از آنچه می‌کنید (۷۴)
پس سخت شد دلهای شما بعد از این پس آنها بودند چون سنگها یا سختتر در شدت و بدرستی که از سنگها هر آینه جاری می‌شود از او جویها و بدرستی که از آن هر آینه شکافته می‌شود پس بیرون می‌آید از آن آب و بدرستی که از آن هر آینه فرود می‌آید از ترس خدا و نیست خدا بی‌خبر از آنچه می‌کنید (۷۴)
گشت قاسی پس شما را دل چو سنگ
سختتر زآن بلکه دل بگرفته زنگ
أشَد کَالْحِجارةِ أو بعدِ ذلِک
بعد از آن آیت، چنین شد بی رشد
سختتر از سنگ بودن آهن است
قلبها بسیار از آن رویین تن است
که نیابند از مواعظ لینتی
یا که تنبیه از ظهور آیتی
سنگها هم زآنکه دارند اختلاف
در جمود و هم به نرمی بی خلاف
بعضی از آن گردد اندر سودها
منفجر زآن آبها و رودها
سنگها منشق شود بسیار از آن
تا شود زآن آبهای خوش روان
باز می آیند بعضی زآن فرود
خشیت حق را ز تأثیر وجود
همچنان کز کوه بینی سنگ ها
ریزد و هابط شود فرسنگ ها
نیست حق غافل ز فعل نیک و دون
گر نه ای غافل ز عما تَعملُون
قلبها را هم چنین دان یک به یک
ظاهر است و نیست حاجت بر محک
آن یکی سخت و سیه همچون حجر
که نگیرد هیچ نقشی از تبر
هم بود قلبی کز او آید برون
چشمه ها و نهرها از حد فزون
همچو سنگی کز عصای موسوی
گشت ظاهر زو عیون معنوی
علم توحید است و عرفان آن عیون
کز زبان اهل دل آید برون
هست مستغرق به بحر علم و نور
نهرها منشق شود زآن در فطور
هرکه نوشد جرعه ای زآن تا ابد
زنده ماند چون سپهر بی عمد
قلب دیگر هست ، قلب باخشوع
که کند بر حق به هر آنی رجوع
هر دمی ریزد ز خوف حق چو کوه
وجهۀ او گشته با حق از وجوه
مایل است آن دل به سوی اصل خود
تا نماند بی نصیب از وصل خود
آن دل زهاد و اهل طاعت است
بر وی از حق هر دمی صد رحمت است
قلب دیگر باشد ار دانی سخن
با تو آن معشوق جان گوید نه من
پاره پاره ، چاک چاک از داغ عشق
هر دمی بر وی رسد ابلاغ عشق
همچو برقی که زند بر ابر هِی
که به دشت و کوه بارد پی به پی
بر دل عاشق زند برق از درون
تا شود جاری ز چشمش جوی خون
می شکافد دم به دم از یاد دوست
جاری از وی هر دمی صد نهر و جوست
نه چنان کآب آید از آن خاره ها
هست با او بلکه بس دل پاره ها
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این آیات و متن، سختی دلهای انسان‌ها با دلهای سنگین مقایسه شده است. بعد از نشانه‌ها و آیات الهی، برخی از دل‌ها به قدری قسی و سخت می‌شوند که هیچ تاثیری از نصایح و یادآوری‌ها نمی‌پذیرند. این دل‌ها همانند سنگها هستند که با وجود اینکه برخی از آنها آبهای زنده‌ای را تولید می‌کنند، اما برخی دیگر هیچ نشانه‌ای از نرمی و تاثیرپذیری ندارند.
در ادامه، بیان می‌شود که بعضی دل‌ها از ترس خدا و آگاهی از حق فرود می‌آیند و این موضوع نشان‌دهنده قدرت تأثیرگذاری آیات الهی است. همچنین، دل‌هایی که به یاد خدا و عشق الهی زنده‌اند، مشابه جوی‌های جاری، مملو از عشق و نور می‌شوند و همواره در حال دریافت رحمت خداوند هستند.
در نهایت، دلهای زنده را با دلهای سخت مقایسه می‌کند و نشان می‌دهد که دلهای عاشق با یاد کردن از خدا همیشه فعال و زنده‌اند و از عشق الهی پر از نهرهای محبت و رحمت هستند.
هوش مصنوعی: سپس دلهای شما بعد از آن سخت شد، چنان‌که مانند سنگها یا حتی سختتر از آنها شدند. به‌راستی که از سنگها جوی‌هایی جاری می‌شود و از برخی از آنها آب می‌جوشد و بعضی دیگر به خاطر ترس از خدا می‌افتند. و خداوند از آنچه انجام می‌دهید غافل نیست.
هوش مصنوعی: سپس دلهای شما بعد از این بسیار سفت و سخت شد، مانند سنگها یا حتی سختتر. در حقیقت، از سنگها رودها جاری می‌شود و از آنها آب بیرون می‌آید. همچنین، از آنها به خاطر ترس از خدا، باران نازل می‌شود. خداوند از اعمالی که انجام می‌دهید، بی‌خبر نیست.
هوش مصنوعی: دل قاسی پس از شما، به سختی سنگ است و حتی دلش زنگار گرفته است.
هوش مصنوعی: پس از آن آیه، عده‌ای سختتر از سنگ شدند و از راه هدایت دور ماندند.
هوش مصنوعی: دل‌ها از آهن هم مقاوم‌ترند و سختی‌شان بیشتر از سنگ است. بسیاری از انسان‌ها دارای بدنی قوی و دشوار شکسته هستند.
هوش مصنوعی: اگر کسی نتواند از نصیحت‌های ملایم بهره‌برداری کند یا از نشانه‌ها و آیات عبرت نگیرد، در واقع از درک و فهم درست دور است.
هوش مصنوعی: سنگها به خاطر تفاوت‌هایشان در سختی و نرمی، هیچ گونه اختلافی ندارند.
هوش مصنوعی: برخی افراد از آنچه که به دست می‌آورند، به خوبی بهره می‌برند و از منابع طبیعی مانند آب و رودخانه‌ها بهره‌مند می‌شوند.
هوش مصنوعی: سنگها از شدت آب به تکه‌های کوچک تبدیل می‌شوند تا آبهای شیرین و روان ایجاد شوند.
هوش مصنوعی: برخی از افراد به خاطر تأثیر وجود خداوند، دوباره به او بازمی‌گردند و احساس ترس و خشوع نسبت به او می‌کنند.
هوش مصنوعی: همان طور که از کوه سنگها پایین می‌ریزند و به فاصله‌های دور می‌افتند،
هوش مصنوعی: هیچ حقی از اعمال نیک و زشت غافل نیست. اگر تو از آنچه انجام می‌دهی بی‌خبر هستی، بدان که آن حق آگاه است.
هوش مصنوعی: قلبها همگی به مانند یکدیگرند؛ هرکدام ظاهر خاص خود را دارند، اما در حقیقت چیزی جز یک احساس نیستند و نیازی به آزمایش و سنجش ندارند.
هوش مصنوعی: یک نفر بسیار خشن و سخت مثل سنگ است که هیچ نشانه‌ای از ابزار و زخم برنمی‌دارد.
هوش مصنوعی: قلبی وجود دارد که از آن چشمه‌ها و نهرها به وفور جاری می‌شوند.
هوش مصنوعی: همان‌طور که سنگی به واسطه عصای موسی به آب درآمد و از آن چشمه‌های معنوی جوشید، انسان نیز می‌تواند با راهنمایی و هدایت‌های معنوی به شناخت و بصیرت دست یابد.
هوش مصنوعی: معرفت به خداوند به عنوان علم توحید شناخته می‌شود و درک این علم مانند چشمه‌هایی است که از زبان اهل دل و عاشقان حقیقت فوران می‌کند.
هوش مصنوعی: شخصی که در دریاچه علم و نور غرق شده است، نهرها و جویبارهایی از آنجا به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: هر کسی که از آن نوشیدنی جرعه‌ای بنوشد تا ابد زنده خواهد ماند، مانند آسمان که به طور طبیعی و بدون تلاش باقی می‌ماند.
هوش مصنوعی: قلبی وجود دارد که با خشوع و احترام به خداوند، در هر لحظه به او باز می‌گردد و به درگاهش روی می‌آورد.
هوش مصنوعی: هر لحظه از ترس خدا، چهره‌ام مانند کوه تغییر می‌کند و با خداوند، رابطه‌ام از نظر ظاهر تغییر یافته است.
هوش مصنوعی: دل مشتاق است به سوی ریشه و اصل خود برود تا از وصال و نزدیکی‌اش محروم نماند.
هوش مصنوعی: دل زاهدان و کسانی که در طاعت و عبادت هستند، مورد لطف و رحمت الهی قرار می‌گیرد و هر لحظه از جانب خداوند بر آن دل، صد رحمت نازل می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر قلبت تغییر کند، می‌دانی که آن معشوق جان با تو صحبت می‌کند، نه من.
هوش مصنوعی: بخاطر داغ عشق، هر لحظه جانم در حال آسیب دیدن است و به شدت تحت تأثیر احساساتم قرار دارم.
هوش مصنوعی: مانند رعد و برقی که بر ابرها می‌درخشد و بلافاصله باران را بر دشت و کوه نازل می‌کند.
هوش مصنوعی: بر دل عاشق، عشق به شدت اثر می‌گذارد و از درون او را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تا جایی که احساساتش به چشمانش راه پیدا کرده و به شکل اشک‌های خونین سرازیر می‌شود.
هوش مصنوعی: هر لحظه از یاد دوست، جریانی تازه به وجود می‌آید که مانند سیلابی از آن سرازیر می‌شود و صدها نهر و جوی از آن نشأت می‌گیرد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که آنچه به ظاهر و از دور به نظر می‌رسد، ممکن است فریبی باشد. در واقع، آنچه از شکست‌ها و دردها به ما می‌رسد، تنها یک حس و ظاهری است و عمق آسیب‌دیدگی و درد، بیشتر از آن چیزی است که تصور می‌شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.