وَ کَذٰلِکَ جَعَلْنٰاکُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِتَکُونُوا شُهَدٰاءَ عَلَی اَلنّٰاسِ وَ یَکُونَ اَلرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً وَ مٰا جَعَلْنَا اَلْقِبْلَةَ اَلَّتِی کُنْتَ عَلَیْهٰا إِلاّٰ لِنَعْلَمَ مَنْ یَتَّبِعُ اَلرَّسُولَ مِمَّنْ یَنْقَلِبُ عَلیٰ عَقِبَیْهِ وَ إِنْ کٰانَتْ لَکَبِیرَةً إِلاّٰ عَلَی اَلَّذِینَ هَدَی اَللّٰهُ وَ مٰا کٰانَ اَللّٰهُ لِیُضِیعَ إِیمٰانَکُمْ إِنَّ اَللّٰهَ بِالنّٰاسِ لَرَؤُفٌ رَحِیمٌ (۱۴۳)
و همچنین گردانیدیم شما را امتی میانه تا بوده باشید گواهان بر مردمان و می‌باشد پیغمبر بر شما گواه و نگردانیدیم ما قبله را که بودی بر آن مگر آنکه بدانیم کسی را که پیروی می‌کند پیغمبر را از آنکه برگردد بر پاشنه‌هایش و اگر چه بوده باشد هر آینه بزرگ مگر بر آن کسانی که هدایت کرد خدا و نیست که باشد خدا تا ضایع کند ایمان شما را بدرستی که خدا بمردمان مهربان و بخشنده است (۱۴۳)
همچنین گرداندم از هر رهگذر
مر شما را امتی بس خوبتر
تا شما باشید بر مردم گواه
بر شما شاهد ، هم احمد از اِله
نقطه باشد گر که دانی بی غلط
جای او در دایره اندر وسط
سر وسطا پس به نقطه راجع است
کو همه اطراف خود را جامع است
جامع اطراف جز توحید نیست
کاختلاف اندر وی و تردید نیست
اهل توحیدند شاهد بر نفوس
شاهد ایشان ، هم آن شمس الشموس
که ز توحید اندر ادیان واقفند
صاحب جمعند و بر کل عارفند
از امم باشند فرد و منتخب
نی چو امتها به ظاهر محتجب
چون به حقّ دین خود واقف شدند
بر همه ادیان به حق عارف شدند
قبله ات را ما نگردانیم باز
که بر آن بودت توجه در نماز
جز که تا دانیم تابع بر رسول
کیست چون حکمی ز حق یابد نزول
علم تفصیلی است این کاندر امور
تابع معلوم باشد در ظهور
نه چنان علمی که قبل از خلق بود
در مقام عینی و جمعِ وجود
بود معلوم اندر آن اشیاء تمام
سابق از ایجادشان بر وصف و نام
این چنین علمی ز موجودات او
نیست کس را هیچ غیر از ذات او
علم تفصیلی بود بعد از وجود
کآید این اشیاء ز غیب اندر شهود
داند این تفصیل را تا انتها
آن چنان که بود دانا ز ابتدا
پیش او باشد مساوی قبل و بعد
تا که دارد رنگ نحس و رنگ سعد
خواجه خود داند غلامش بِخْرد است
در موارد یا سفیه و فاسد است
لیک او را در رجوع خدمتی
می نماید امتحان هر نوبتی
تا نگوید گر سفیه و ابله است
ظل عون خواجه بر من کوته است
ور کسی را بیشتر بخشد نوا
ناید او اندر خروش و ماجرا
گفت تا دانیم تابع بر رسول
کیست، یعنی چیست اندازة عقول
از کسی که باز گردد ز ارتداد
زین تحول بر عقب ها نامراد
بس کبیر است آن به محجوبین و شاق
که گرفتارند بر کذب و نفاق
جز بر آن کو را هدایت کرد حق
نیست انکارش ز امر ماسبق
حق کجا ضایع کند ایمان کس
یا رسولش کاصل ایمان است و بس
اوست بر مردم رئوف و هم رحیم
رهنما هم بر صراط مستقیم
تا به اینجا گر که میدانی کلام
بود تفسیری به قدر فهم عام
نک شنو گر هیچ داری قلب و عین
تا کنم تحقیق خاص از قبلتین
بر دو قسم است احتجاب ای پاک دلق
یک به خلق از حق و هم بالحق ز خلق
بالحق از خلق آنکه دارد احتجاب
داند آن تحویل اول را صواب
کآن ز کعبه سوی بیت المقدس است
صورت معراج قلب اقدس است
از مقام قلب و سِر، مرد شهود
جانب روح و خفی دارد صعود
هست تحویل دوم بر کعبه باز
عود سوی قلب نزد اهل راز
حال تمکین و استقامت ز اقتضا
اینست اندر دعوت خلق از خدا
این شهود جمع در تفصیل بود
باز هم تفصیل در جمع وجود
نیست اینجا احتجاب از حق به خلق
هم به حق از خلق ای پاکیزه دلق
این نزول آمد مگر بعد از عروج
صد تبارک زین ورود و زآن خروج
بعد بعد از قرب نزد اهل دل
این بود گر هیچ باشی منتقل
این بسی بر واصلان آید گران
کآید اندر فرق از جمعی چنان
همچو محتاجی که ره یابد به گنج
چون شود زآن دور بهر اوست رنج
بر گمانش سعی او باطل شده
بعد شاهی خوار و مستأصل شده
یا چو مشتاقی که یابد وصل یار
چون به هجر افتد شود بس بی قرار
افتراقی دید بعد از اجتماع
گشت ظنّش زآن مساعی بر ضیاع
این بشارت واصلان را بس بجاست
که نه ضایع اجر و ایمان شماست
فرقۀ ثانی ز اهل احتجاب
هست ایشان را به ظاهر انتساب
بس مقیّد در عمل بر صورتند
زآن تحوّل بیخبر از علّتند
حکمت تحویل نشناسند باز
کز چه رو بر کعبه کرد اندر نماز
بر گمانشان فعل اول باطل است
صحت اندر فعل ثانی حاصل است
بد بر ایشان شاق بطلان عمل
بهر نفی آن تو هم وآن زلل
گفت ضایع نیست اعمال قدیم
زآنکه الله است و دور از وهم و بیم
او رئوف است از پی شرح صدور
هم پی رفع حجاب از فضل و نور
بر بقا بعد از فنا شد در مقام
رأفتش بر فرقۀ اولی تمام
فرقۀ ثانیه هم از رأفتش
مستفیدند از رسوم طاعتش
هم رحیم است او که در قوس صعود
قوم اولی را دهد سیر وجود
فرقۀ ثانی هم از وی کامیاب
در عمل باشند در یوم الحساب
می نماید از ره رحمت قبول
سعیشان را در فروع و در اصول
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: خداوند شما را امتی میان قرار داد تا بر مردم گواه باشید و پیامبر نیز بر شما گواه است. قبله‌ای که پیشتر داشتید، به منظور آزمودن تبعیت از پیامبر تغییر یافت، تا مشخص شود چه کسی پیروی می‌کند و چه کسی از حق برمی‌گردد. این آزمون سخت است، اما برای کسانی که از جانب خدا هدایت شده‌اند، آسان است. خداوند ایمان شما را ضایع نمی‌کند زیرا به مردم مهربان و رحیم است.
این دو بخش بعدی به تفصیل در مورد مقام توحید و رابطه انسان با خدا و همچنین تحویل قبله و معانی آن سخن می‌گوید. افرادی که از حقیقت غافل‌اند و به قضاوت نادرست دچار می‌شوند، نباید بر افکار خود اصرار کنند. خداوند، با رحمت خود، همیشه در کنار بندگانش است و آنها را به مسیر درست هدایت می‌کند. به طور کلی، ایمان و اعمال مومنان نزد خدا با ارزش است و او همواره در نظر دارد تا به بندگانش رحمت نماید.
هوش مصنوعی: ما شما را به عنوان یک جامعه وسط قرار دادیم تا بر مردم شاهد باشید و پیامبر نیز بر شما گواه باشد. ما قبله‌ای که بر آن بودید را تعیین نکردیم مگر برای این که مشخص شود چه کسی از پیامبر پیروی می‌کند و چه کسی به عقب برمی‌گردد. این موضوع برای برخی دشوار بود، اما برای کسانی که خدا راهنمایی کرده، آسان است. خدا هرگز ایمان شما را نادیده نخواهد گرفت؛ زیرا خدا به مردم بسیار مهربان و رحم کننده است.
هوش مصنوعی: ما شما را به عنوان امتی میانه قرار دادیم تا گواهی بر مردم باشید و پیامبر نیز گواه بر شماست. قبله‌ای که قبلاً داشتید را تغییر دادیم تا معلوم کنیم چه کسانی به پیامبر پیروی می‌کنند و چه کسانی به عقب برمی‌گردند. هرچند ممکن است برخی بزرگ باشند، اما این موضوع برای کسانی نیست که خدا هدایتشان کرده است. خدا هرگز ایمان شما را تباه نمی‌کند؛ چرا که او نسبت به مردم مهربان و بخشنده است.
هوش مصنوعی: من توانستم شما را از میان هر رهگذری گردآوری کنم و گروهی بهتر از شما تشکیل دهم.
هوش مصنوعی: تا زمانی که شما در میان مردم هستید، بر این اساس که شایسته گواهی و شاهد بر اعمال شما هستید، همواره احمد (حضرت محمد) از جانب خداوند بر اعمال شما نظارت دارد.
هوش مصنوعی: اگر نقطه‌ای وجود داشته باشد و تو بدانستی که بدون اشتباه در کجای دایره قرار دارد، آن نقطه در وسط دایره خواهد بود.
هوش مصنوعی: مرکز نقطه‌ای است که تمامی جوانب و اطرافش را در بر می‌گیرد و به آنها وابسته است.
هوش مصنوعی: در کل هستی، جز یکتایی و توحید چیزی وجود ندارد و هیچ گونه تردید و اختلافی در این یکتایی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: آدم‌های معتقد به یگانگی خداوند، بر روی روح‌های خودشان شاهدی دارند که همان نور و روشنی بزرگ، یعنی خورشید است.
هوش مصنوعی: کسانی که در ادیان به توحید آگاه‌اند، دارای آگاهی و دانایی کامل هستند و بر تمامی حقایق تسلط دارند.
هوش مصنوعی: فردی از میان مردم وجود دارد که برگزیده و ممتاز است، اما مانند سایر افراد در ظاهر خود را پنهان کرده است.
هوش مصنوعی: زمانی که آنها به حقیقت مذهب خود پی بردند، بر تمام ادیان دیگر نیز آگاهی حقیقی پیدا کردند.
هوش مصنوعی: ما هرگز نمی‌گذاریم که سمت نمازت را تغییر دهی، چرا که توجه و خلوص نیتت به آن سمت بوده است.
هوش مصنوعی: جز این که باید بدانیم که پیرو پیامبر کیست، زیرا هنگامی که حکمی از جانب حق نازل شود.
هوش مصنوعی: این علم، دانشی است که در آن جزئیات به‌طور شفاف و واضح در امور مشخص می‌شود و بر اساس اطلاعات موجود قابل درک است.
هوش مصنوعی: علمی که پیش از آفرینش وجود داشت، به آن معنا نیست که در دنیای واقعی و به شکل عینی وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: در آن اشیاء، همه چیز از قبل مشخص بوده است؛ پیش از اینکه به وجود بیایند، ویژگی‌ها و نام‌هایشان مشخص بود.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس جز ذات پروردگار به چنین دانشی از موجودات دسترسی ندارد.
هوش مصنوعی: علم جزئی و تفصیلی، پس از وجود، به عالم می‌آید. این علم باعث می‌شود که اشیا از عالم غیب به عالم شهود و مشاهده تجلی پیدا کنند.
هوش مصنوعی: او به خوبی می‌داند که این داستان چگونه آغاز و چگونه به پایان می‌رسد، همان‌طور که فردی آگاه از ابتدا همه جزئیات را می‌شناسد.
هوش مصنوعی: پیش او، زمان و شرایط خوب و بد هیچ تفاوتی ندارند، زیرا او به رنگ شوم و خوب توجه دارد.
هوش مصنوعی: مرد دانا خود می‌داند که بنده‌اش در چه مواردی عاقل است و در چه مواردی نادان یا فاسد.
هوش مصنوعی: اما او را در بازگشت، امتحان هر بار خدمت به او انجام می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر کسی احمق و نادان باشد، بلافاصله نمی‌توان به او اعتماد کرد و در نتیجه حمایت و کمک من از او کم رنگ خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به دیگران بیشتری عطا کند، او در هیاهو و حوادث زندگی آرامش نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: در این بیت، گفته می‌شود که برای شناختن پیروان واقعی پیامبر، نیاز است بدانیم که عقل‌ها چه اندازه‌ای دارند و چگونه می‌توانند به درک حقیقت نائل شوند. در واقع، به عمق فهم افراد و توانایی‌های ذهنی آنها اشاره شده است.
هوش مصنوعی: کسی که از بی‌دینی به ایمان بازگردد، به خاطر این تغییرات در زندگی‌اش، به سرنوشت ناگواری دچار نخواهد شد.
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که افرادی که در دنیای باطل و نفاق غرق شده‌اند، با وجود اینکه در مرتبه‌ای بالا قرار دارند، باید به حال خود افسوس بخورند و آگاه باشند که در حقیقت گمراه‌اند.
هوش مصنوعی: تنها کسی که خداوند او را هدایت کرده، حق دارد که مورد انکار قرار نگیرد و این امر از قبل مشخص است.
هوش مصنوعی: خداوند هرگز ایمان کسی را ضایع نکرده است، زیرا ایمان به او و پیامبرش تنها و تنها به خاطر خود اوست.
هوش مصنوعی: او بر مردم مهربان و بخشنده است و همچنین راهنمایی می‌کند آنها را به مسیر درست و مستقیم.
هوش مصنوعی: اگر تا اینجا به خوبی متوجه شده‌ای، صحبت‌های من فقط به اندازه درک عموم است.
هوش مصنوعی: اگر چیزی داری که به قلب و چشم مربوط می‌شود، به حرف من گوش کن تا بتوانم از این امر خاص تحقیق کنم.
هوش مصنوعی: دو نوع پرده‌پوشی وجود دارد، ای دلقی پاک: یکی آن است که از مردم در برابر حق پنهان می‌مانی و دیگری آن است که از حق در برابر مردم مستتر هستی.
هوش مصنوعی: البته، مفهوم این بیت به این ترتیب است که تنها کسی که از مردم جدا شده و در پس پرده‌ای مانده است، می‌تواند بهترین و درست‌ترین وضعیتی را که در آغاز وجود داشته، درک کند.
هوش مصنوعی: چون به کعبه نگاه می‌کنیم، به سوی بیت المقدس نیز منتقل می‌شویم؛ این تصویر، تجلی قلب پاک و مقدس است.
هوش مصنوعی: مردان حق‌بین و آگاه از مقام قلب و اسرار با توجه به روح و باطنیات، به سمت کمال و ارتقاء می‌روند.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که تغییر و تحولاتی در مسیر روحانی و معنوی رخ می‌دهد و افرادی که به عمق معانی و رازها پی می‌برند، باید به قلب خود و احساسات درونی‌شان توجه کنند. به نوعی باید خود را به منبع اصلی عشق و گرما برگردانند.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در دعوت مردم به سوی خدا، باید مانند کسی که از موقعیت خود آگاه است، صبر و استقامت نشان دهی. به نوعی، حال و احوال انسان باید متناسب با دعوت و مسئولیتش باشد.
هوش مصنوعی: وجود این شهود به صورت یکپارچه و کلی است، اما در عین حال می‌توان آن را به جزئیات تقسیم کرد و این جزئیات نیز در کلیت آن قرار دارند.
هوش مصنوعی: ای دل پاک و پاکیزه، بین که در اینجا نه از حق پنهانی وجود دارد و نه از خلق، بلکه همه چیز در نور حق روشن است و حق با خلق خود در ارتباط است.
هوش مصنوعی: این فرود آمدنش، شاید ناشی از صعودی باشد که قبلاً رخ داده است. چه خوب است این ورود و آن خروج!
هوش مصنوعی: بعد از نزدیک شدن به خداوند، در نظر اهل دل این‌گونه است که اگر حتی به اندازه‌ای ناچیز باشی، همواره در حال پیشرفت و انتقال به مراحل بالاتر هستی.
هوش مصنوعی: این موضوع برای افرادی که به حقیقت و وصال رسیده‌اند، بسیار سنگین و دشوار است، زیرا از جمعی خاص و خاصیت‌های آنها به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
هوش مصنوعی: همان‌طور که شخصی که به گنجی دست پیدا می‌کند، برای او مسیر دور و چالش‌ها تماماً ارزشمند می‌شود، به همین ترتیب رنج و سختی‌ها برای او معنی و اهمیتی ویژه پیدا می‌کند.
هوش مصنوعی: او فکر می‌کرد که تلاش‌هایش بی‌ثمر شده و اکنون در وضعیتی سخت و ناامید قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: مانند کسی که به شدت منتظر دیدار محبوبش است، وقتی که از او جدا می‌شود، بسیار بی‌قرار و ناآرام می‌شود.
هوش مصنوعی: پس از این که به جمعی از مردم پیوست، تردید و اختلافی در او پدید آمد، او به تلاش‌ها و کوشش‌هایی که کرده بود، ظن و گمان منفی پیدا کرد.
هوش مصنوعی: این خبر خوش برای رسیدگان به حقیقت مناسب است که اجر و ایمان شما هیچ‌گاه هدر نمی‌رود.
هوش مصنوعی: دسته‌ای از افراد به خاطر نقاب پوشیدن و مخفی بودن‌شان، به ظاهر به جمعی دیگر نسبت داده می‌شوند.
هوش مصنوعی: بسیاری از مردم فقط به ظاهر کارها توجه دارند و از علت و انگیزه واقعی آن بی‌خبرند.
هوش مصنوعی: چرا که حکمت و درک عمیق را نمی‌شناسند، بنابراین نمی‌دانند که چرا در نماز به سوی کعبه می‌گرایند.
هوش مصنوعی: بر اساس تصورات آنها، عمل اول ناشایست و بی‌اعتبار است، در حالی که در عمل دوم، صحت و درستی به دست می‌آید.
هوش مصنوعی: عمل بد بر آنها سخت و دشوار است، زیرا نفی آن عمل، نادرستی و اشتباهات تو نیز به همراه دارد.
هوش مصنوعی: کارهای گذشته هیچ‌گونه خسرانی ندارند، زیرا خداوندی هست که فراتر از تصور و ترس است.
هوش مصنوعی: او مهربان است و به دنبال توضیحی درباره صدور و همچنین رفع پرده‌ها از فضیلت و نور می‌باشد.
هوش مصنوعی: بعد از نابودی و زوال، او با رحمت و محبتش، به گروه اولی برتری و مقام داد.
هوش مصنوعی: گروه دوم نیز از محبت و رحمت او بهره‌مند می‌شوند و از آداب و رسوم اطاعت او بهره‌برداری می‌کنند.
هوش مصنوعی: او رحمتی دارد که در مراحل ترقی، قوم اولی را به سمت وجود و هستی خود رهنمون می‌شود.
هوش مصنوعی: گروه دوم نیز در روز قیامت در عمل خود موفق خواهند بود.
هوش مصنوعی: او به خاطر رحمتش، تلاش‌های آنها را در مسائل فرعی و اصولی می‌پذیرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.