گنجور

 
غزالی

بخش ۱ - اصل اول: و ما در این فضل خوی نیکو بگوئیم پس حقیقت خوی نیکو ...

بخش ۲ - پیدا کردن فضل و ثواب خوی نیکو: بدان که حق تعالی بر مصطفی (ص) ثنا گفت به خلق نیکو ...

بخش ۳ - حقیقت خوی نیکو: بدان که حقیقت خوی نیکو تا آن چیست و کدام است، سخن ...

بخش ۴ - پیدا کردن آن که خلق نیکو به دست آوردن ممکن است: بدا که گروهی گفته اند چنان که خلق ظاهر بنگردد از ...

بخش ۵ - پیدا کردن طریق معالجه: بدان که هرکه می خواهد که خلقی را از خود بیرون ...

بخش ۶ - فصل (اول همه سعادات اعمال خیر است به تکلف): بدان که اگر چه اعمال به جوارح است، مقصود از آن ...

بخش ۷ - فصل (همه اخلاق نیکو باید که طبع شود و تکلف برخیزد): بدان که بیمار را که سردی باشد، نشاید که حرارت ...

بخش ۸ - فصل (راههای رسیدن به خلق نیکو): بدان که ریاضت کاری دشوار است و جان کندن است، ...

بخش ۹ - پیدا کردن تدبیر شناختن بیماری دل و عیوب نفس: بدان که چنان که درستی تن و دست و پا و چشم بدان ...

بخش ۱۰ - علامت خوی نیکو: بدان که علامات خوی نیکو آن است که حق تعالی در ...

بخش ۱۱ - پروردن و ادب کردن کودکان: بدان که فرزند امانتی است اندر دست مادر و پدر و دل ...

بخش ۱۲ - پیدا کردن شرایط مرید اندر مجاهدت و چگونگی رفتن راه دین به ریاضت: بدان که هرکه به حق نرسید از آن بود که راه نرفت و ...

بخش ۱۳ - اصل دوم: بدان که معده چون حوض تن است و عروق که از وی همی ...

بخش ۱۴ - پیدا کردن فضیلت گرسنگی: بدان که رسول (ص) گفت، «جهاد کنید با خویشتن به ...

بخش ۱۵ - پیدا کردن فواید گرسنگی و آفات سیری: بدان که فضل گرسنگی نه از آن است که اندر وی رنج ...

بخش ۱۶ - پیدا کردن ادب مرید اندر اندک خوردن: بدان که در طعام پس از آن که حلال بود، بر مرید فریضه بود که سه احتیاط نگاه دارد.

بخش ۱۷ - پیدا کردن سر این مجاهدت و اختلاف پیر و مرید: بدان که مقصود از گرسنگی آن است تا نفس شکسته شود و ...

بخش ۱۸ - پیدا کردن آفات دست به داشتن از شهوات: بدان که از این دو آفت تولید کند، یکی آن که بر ترک ...

بخش ۱۹ - پیدا کردن شهوت فرج: بدان که شهوت صحبت بر آدمی مسلط کرده اند تا متقاضی ...

بخش ۲۰ - پیدا کردن ثواب کسی که این شهوت بگذارد: بدان که هرچند شهوت غالبتر ثواب اندر مخالفت وی ...

بخش ۲۱ - پیدا کردن آفت نگریستن به زنان و آنچه حرام است از آن: بدان که این نادر بود که کسی قدرت یابد اندر چنین ...

بخش ۲۲ - اصل سیم: بدان که زبان از عجایب صنع حق تعالی است که به صورت ...

بخش ۲۳ - پیدا کردن ثواب خاموشی: بدان که چون آفت زبان بسیار است و خود را از آن ...

بخش ۲۴ - آفتهای زبان: آن که سخن گویی که از آن مستغنی باشی که اگر نگویی ...

بخش ۲۵ - فصل (دروغ مصلحت آمیز): بدان که دروغ از آن حرام است که در دل اثر کند و ...

بخش ۲۶ - فصل (حیلت پسندیده و ناپسندیده در دروغ گفتن): بدان که چون بزرگان را حاجت افتاده است به دروغ، ...

بخش ۲۷ - فصل (گونه های غیبت): بدان که غیبت آن بود که حدیث کسی کنی اندر غیبت وی ...

بخش ۲۸ - فصل (غیبت به چشم و دست و اشارت): بدان که غیبت همه نه آن باد که به زبان باشد بلکه ...

بخش ۲۹ - فصل (غیبت کردن به دل همچنان حرام است که به زبان): بدان که غیبت کردن به دل همچنان حرام است که به ...

بخش ۳۰ - فصل (اندر علاج غیبت): بدان که شره غیبت اندر دل بیماری است و علاج آن واجب باشد و علاج آن از دو گونه است:

بخش ۳۱ - پیدا کردن رخصت به غیبتها به عذرها: بدان که غیبت حرام است همچون دروغ و جز برای حاجت مباح نشود. و این شش عذر است:

بخش ۳۲ - کفارت غیبت: بدان که کفارت غیبت بدان باشد که توبه کند و ...

بخش ۳۳ - فصل (در برابر نمام چه باید کرد): بدان که نمامی نه همه آن بود که سخن یکی با دیگری ...

بخش ۳۴ - فصل (بر ممدوح چه چیزها لازم است؟): چون کسی را مدح کنند باید که از عجب و از کبر حذر ...

بخش ۳۵ - اصل چهار: بدان که خشم چون غالب بود صفتی مذموم است و اصل وی ...

بخش ۳۶ - فصل (بیخ خشم هرگز از باطن کنده نیاید): بدان که خشم اندر آدمی آفریده اند تا سلاح وی باشد ...

بخش ۳۷ - فصل (غلبه توحید خشم را بپوشاند): بدان که اگرچه بیخ خشم هرگز از باطن کنده نیاید، ...

بخش ۳۸ - فصل (علاج خشم واجب است): بدان که علاج خشم واجب است که بیشتر خلق را خشم به ...

بخش ۳۹ - فصل (علاج علمی و عملی خشم): بدان که این گفته‌اند مسهل آن است که قصد کند که ...

بخش ۴۰ - فصل (خشم راندن تا چه حد رواست): بدان که اگر کسی ظلمی کند یا سخن زشت موحش گوید، ...

بخش ۴۱ - فصل (کین فرزند خشم است): بدان که هرکه خشم فرو خورد به اختیار و دیانت مبارک ...

بخش ۴۲ - پیدا کردن حسد و آفات آن: بدان که از خشم حقد خیزد و از حقد حسد خیزد و حسد ...

بخش ۴۳ - پیدا کردن حقیقت حسد: بدان که حسد آن بود که کسی را نعمتی رسد، آن را ...

بخش ۴۴ - پیدا کردن علاج حسد: بدان که حسد بیماری عظیم است دل را. و علاج وی هم ...

بخش ۴۵ - فصل (آفت حسد را چگونه از دل باید کند): بدان که اگر بسیاری مجاهدت بکنی غالب آن بود که ...

بخش ۴۶ - اصل پنجم: بدان که دنیا سر همه شرهاست و دوستی وی اصل همه ...

بخش ۴۷ - پیدا کردن مذمت دنیا به اخبار: بدان که رسول (ص) روزی به گوسفند مرده ای بگذشت. ...

بخش ۴۸ - پیدا کردن حقیقت دنیای مذموم: بدان که این فصل در عنوان «معرفت دنیا» بگفته ایم و ...

بخش ۴۹ - اصل ششم: بدان که شاخه های دنیا بسیار است و یکی از شاخه های ...

بخش ۵۰ - پیدا کردن کراهیت دوستی مال: خدای عزوجل همی گوید، «یا ایها الذین آمنوا لا ...

بخش ۵۱ - فصل (راه ستودنی بودن مال): بدان که مال هرچند نکوهیده است، به وجوه نیز ستوده ...

بخش ۵۲ - پیدا کردن فایده ها و آفات مال به شرح و تفصیل: بدان که مال همچون مار است اندر وی هم زهر است و هم ...

بخش ۵۳ - فایده های مال: اما فایده های مال دو قسم است: یکی دنیاوی و این را ...

بخش ۵۴ - آفات مال: و آفات وی به بعضی در دنیاست و بعضی در دین اما دینی سه نوع است:

بخش ۵۵ - پیدا کردن آفات طمع و حرص و فایده قناعت: بدان که طمع از جمله اخلاق مذموم است و مذلت اندر ...

بخش ۵۶ - پیدا کردن علاج حرص و طمع: بدان که داروی وی معجونی است از تلخی صبر و شیرینی ...

بخش ۵۷ - پیدا کردن فضل و ثواب سخاوت: بدان که هرکه مال ندارد باید که حال وی قناعت بود ...

بخش ۵۸ - پیدا کردن مذمت بخل: حق تعالی می گوید، «و من یوق شح نفسه فاولئک هم ...

بخش ۵۹ - پیدا کردن ثواب ایثار: بدان که ایثار از سخا عظیمتر است که سخی آن باشد که ...

بخش ۶۰ - پیدا کردن حد سخاوت و بخل هر کسی: بدان که هرکسی خویشتن سخی پندارد و دیگران وی را ...

بخش ۶۱ - پیدا کردن علاج بخل: بدان که این علاج مرکب است از علم و عمل:

بخش ۶۲ - پیدا کردن افسون مال: بدان که مثل مال همچون مار است که اندر وی زهر و ...

بخش ۶۳ - اصل هفتم: بدان که بیشتر خلق که هلاک شده اند اندر جاه و حشمت ...

بخش ۶۴ - پیدا کردن حقیقت جاه و حشمت: بدان که چنان که معنی توانگری آن باشد که اعیان مال ...

بخش ۶۵ - فصل (خلق در طلب جاه راه زیان می رود): اگز کسی گوید که چون طلب کمال ربوبیت طبع آدمی است ...

بخش ۶۶ - فصل (قدر کفایت از جاه مذموم نیست): بدان که جاه چون مال است و چنان که مال همه مذموم ...

بخش ۶۷ - پیدا کردن علاج دوستی جاه: بدان که دوستی جاه چون بر دل غالب شد بیماری دل ...

بخش ۶۸ - پیدا کردن علاج دوستی ثنا و ستایش خلق و کراهت نکوهش خلق: بدان که کس باشد که بر ثنای خلق حریص بود و همیشه ...

بخش ۶۹ - پیدا کردن درجات مردا اندر مدح و ذم: بدان که مردمان اندر شنیدن مدح و ذم خویش بر چهار درجه اند:

بخش ۷۰ - اصل هشتم: بدان که ریا کردن به طاعتهای حق تعالی از کبایر است ...

بخش ۷۱ - پیدا کردن کارها که بدان ریا کنند: بدان که حقیقت ریا آن بود که خویشتن به پارسائی فرا ...

بخش ۷۲ - پیدا کردن درجات ریا: بدان که درجات ریا متفاوت است و بعضی عظیم تر است و تفاوت آن از سه اصل خیزد:

بخش ۷۳ - پیداکردن ریایی که از رفتن مورچه پوشیده تر است: بدان که ریا بعضی ظاهرتر است چنان که کسی اندر میان ...

بخش ۷۴ - فصل (چه وقت شادی از اطلاع مردمان بر عبادت رواست): بدان که هرکه بدان شاد باشد که مردمان را بر عبادت ...

بخش ۷۵ - پیدا کردن ریایی که عمل را باطل کند: بدان که خطر ریا اندر اول عبادت بود یا پس از فراغ ...

بخش ۷۶ - پیدا کردن علاج بیماری دل به ریا: بدان که این بیماری و علاج این واجب است و جز به ...

بخش ۷۷ - فصل (راه از بین بردن وسوسه ریا): چون متقاضی شهوت ریا را خلاف کردی و به دل آن را ...

بخش ۷۸ - پیدا کردن رخصت اندر اظهار طاعت: بدان که اندر پنهان داشتن طاعت فایده آن است که از ...

بخش ۷۹ - پیدا کردن رخصت در پنهان داشتن معصیت: بدان که ظاهر کردن عبادت باشد که ریا بود، اما معصیت پنهان داشتن به همه وقتی روا بود به سبب هفت عذر:

بخش ۸۰ - پیدا کردن رخصت دست بداشتن از خیرات از بیم ریا: بدان که طاعت بر سه درجه است: یکی آن است که به خلق ...

بخش ۸۱ - فصل (نشاط عبادت همیشه ریا نبود): بسیار وقت بود که به سبب مردمان نشاط عبادت پدید ...

بخش ۸۲ - فصل (هرکار که برای ثواب است باید خالص خدای را بود): بدان که هرچه طاعت است چون نماز و روزه، اخلاص اندر ...

بخش ۸۳ - اصل نهم: بدان که کبر و خویشتن بزرگی صفتی مذموم است و به ...

بخش ۸۴ - فضیلت تواضع: رسول (ص) گفت، «هیچ کس تواضع نکرد که خدای عزوجل او ...

بخش ۸۵ - پیدا کردن حقیقت کبر و آفت آن: بدان که کبر خلقی است بد و اخلاق صفت دل است ولیکن ...

بخش ۸۶ - پیدا کردن درجات کبر: بدان که کبر بعضی از بعضی عظیمتر است و فاحش تر است ...

بخش ۸۷ - پیدا کردن اسباب کبر و علاج آن: بدان که هرکه تکبر کند از آن کند که خود را صفتی ...

بخش ۸۸ - پیدا کردن علاج کبر: بدان که هر علتی که قدر یک حبه از وی راه سعادت ...

بخش ۸۹ - علاج بر جمله: اما علاج بر جمله مرکب است از معجون علم و عمل:

بخش ۹۰ - علاج به تفصیل: اما علاج به تفصیل آن است که نگاه کند تا تکبر چه ...

بخش ۹۱ - پیدا کردن عجب و آفت آن: بدان که عجب از کارهای مذموم است و رسول(ص) گفت، ...

بخش ۹۲ - حقیقت عجب و ادلال: بدان که هر که را حق تعالی نعمتی داد چون علم و ...

بخش ۹۳ - پیدا کردن علاج عجب: بدان که عجب بیماری است که علت آن جهل محض است و ...

بخش ۹۴ - فصل (سوال و جواب): سوال: اگر کسی گوید که چون نمی کنم و همه وی می ...

بخش ۹۵ - فصل (عجب به قدرت و جمال و نسب حماقت محض است): بدان که گروهی را جهل به جایی باشد که عجب آورند به ...

بخش ۹۶ - اصل دهم: گمان نیکو بردن به خویشتن.

بخش ۹۷ - پیدا کردن علاج غفلت و نادانی: بدان که بیشتر خلق که محبوب اند به سبب غفلت اند و ...

بخش ۹۸ - پیدا کردن ضلالت و گمراهی و علاج آن: بدان که گروهی دیگرند که از آخرت غافل اند ولیکن ...

بخش ۹۹ - پیدا کردن پندار و علاج آن: بدان که اهل پندار مغرورند و این قوم کسانی اند که ...