گنجور

 
ادیب الممالک

شماره ۱ - گفتار میرزا صادق خان امیری - ادیب الممالک فراهانی: آن بت شوخ چشم مه سیما - نظم فرهنگ فرس جست از ما

شماره ۲ - بند دوم: بت من چه این داستان می سرود - ببحر تقارب تقرب نمود

شماره ۳ - بند سوم: بزن ای دلبر هر هفت کرده - نوای دوستی را هفت مرده

شماره ۴ - بند چهارم: سپیده چو زد دامن چرخ چاک - پر از سیم و زر گشت دامان خاک

شماره ۵ - بند پنجم: ای خطت چون تازه سنبل وی رخت چون تازه ورد - سنبل از رشک تو پیچان لاله از رنگ تو زرد

شماره ۶ - بند ششم: دوشینه چو آن شوخ شد از باع به خانه - دلجوئی من کرد و نیاورد بهانه

شماره ۷ - بند هفتم: زهی بچین دو زلف از حبش گرفته خراج - نموده لشگر حسنت عقول را تاراج

شماره ۸ - بند هشتم: ای آنکه گفتار ترا هوش و روان پاسخ بود - وز آتش عشقت دلم تابنده چون دوزخ بود

شماره ۹ - بند نهم: ای دلبر طرازی با ما چرا به نازی - عنبر چرا نسائی بربط چرا نسازی

شماره ۱۰ - بند دهم: ای رخت چون ماه نخشب وی لبت لعل بدخش - از نگاهی عمر کاهی وز نگاهی روح بخش

شماره ۱۱ - بند یازدهم - هفت خط جام جمشیدی و جز آن: رخ برافروخت همچو آیینه - آن پری پیکر سمن سینه

شماره ۱۲ - در بیان مراتب ترقی و تنزل روح به عقیده بعضی حکماء به اصطلاح عرب و عجم: ای شده جادوی بیهوشی ز هوشت سنگسار - ساخت در بحر رمل این قطعه را با چنگ سار

شماره ۱۳ - تقسیم طبقات رعیت به فرموده مه آباد: کسان به دور مه آباد چاربخش شدند - که دست را بشناسد یکسر از دستار

شماره ۱۴ - تقسیم طبقات رعیت به فرموده جمشیدشاه: شد چار صف آراسته اندر بر جمشید - از مردم این بوم که والا گهرانند

شماره ۱۵ - در شماره نام‌های هفت کشور: ای آنکه روی تو بر مه فروغ‌بخش بود - غمت به خرمن دل‌ها چو آذرخش بود

شماره ۱۶ - روزهای ماه های پارسیان: روز ماه پارسی باشد نخستین اورمزد - بهمن و اردیبهشت آنگاه شهریور بود

شماره ۱۷ - نامهای روز ماههای جلالی: روز اول باشد از ماه جلالی جشن ساز - روز دوم رزم نه دان روز سوم سرفراز

شماره ۱۸ - در اسامی خمسه مسترقه بپارسی: پنج دزدیده که در آخر ماه آبان - موبد پارسی اندرین هر سال فزود

شماره ۱۹ - نامهای پنج دزدیده در اوستا: در اوستا بود آن روز نخسین اهنود - دوم از پنجه دزدیده همی دان اشتود

شماره ۲۰ - نام انگشتان به زبان فارسی و تازی و فرانسه: ای که دل‌ها را کشد زنجیر زلفت در کمند - کام شکر کرده تلخ از رشک لعل نوشخند

شماره ۲۱ - نامهای بروج به پارسی: آن ده و دو کوشک کامد خانه سیارگان - بره و گاو و دو پیکر باشد و خرچنگ دان

شماره ۲۲ - نامهای بروج در دساتیر: شت جی افرام در دساتیرش - از بروج این چنین کند تعبیر

شماره ۲۳ - نامهای دزدمه در دساتیر: همان کیوان ابا برجیس و بهرام - سناشیر است و برهستی چو بلرام

شماره ۲۴ - در شناسائی چهار سوی زمین: چار سوی کرانه گیتی - گر بخواهی ز شعر من بشنو

شماره ۲۵ - نیز نام انگشتان به پارسی: نام انگشتان مردم در زبان پارسی - با تو گویم اندرین سرواد اگر داری پسند

شماره ۲۶ - در تطبیق ماه‌های پارسی با قبطی: ای همایون‌سرشت پاک‌نژاد - وی گرامی ادیب فاضل راد

شماره ۲۷ - هفت قلم آرایش زنان: هفت پیرایه شد بروی بتان - که از آن باغ حسن سیرآب است

شماره ۲۸ - هفت اندام مردم نمازی: ترا باید که هفت اندام هنگام نماز اندر - فروسایی به خاک تیره در کیش مسلمانی

شماره ۲۹ - نام هفت آتشکده پارسیان: زان هفت اختر بداندر فرس هفت آتشکده - کاندران آذر پرستیدند از خرد و درشت

شماره ۳۰ - فرجودهای پنجگانه اشوزرتشت: پنج فرجود پدید آمده ازشت زرتشت - که به پیغمبریش راست بود پنج گواه

شماره ۳۱ - یشتهای اوستا: نام نه یشتی که زرتشت اشوی پاک زاد - در اوستا برنهاد از دانش و فرهنگ و داد

شماره ۳۲ - ایزدان فروغهای آسمان: ایزد فروغهای سپهری که هفت شد - باشد اشاش و هور و مثر ماه و تشتری

شماره ۳۳ - پایه آیین مازدیسی بر سه چیز است: دین زرتشت که روشن ز فروغش در و دشت - پایه اش بر همت و هوخت بود با هورشت

شماره ۳۴ - نامهای امشاسپندان که ایزدی فروغند: در اوستا نام هفت امشاسپندان خدای - شد اهوره مزده آنگهه وهمن و اردیبهشت

شماره ۳۵ - در اقسام قند مکرر: بتاقند مکرر پنج قسم است - که با لعلت به دشنامی نیرزد

شماره ۳۶ - در اسامی قبایل عرب: قبایل عرب عابری است پنج گروه - که مانده ز ایشان اسمی تهی زرسمم بود

شماره ۳۷ - در نامهای کوره های فارس: کوره های فارس را نام از کیان و پیشداد - اردشیر استخر و داراب است و شاپور و قباد

شماره ۳۸ - در دانش زمین و بخشهای او از گفته پیشینیان: بتا توئی که قدت سرو باغ کاشمر است - رخت بهار ختن بوستان کاشغر است

شماره ۳۹ - سبعه منحوسه: سبعه منحوسه هفت اختر شومند - نحس و ترش روی و زشت در همه احیان

شماره ۴۰: بیشرمی سلجن است و عفت هیوند - حقد است سرول و غدر باشد نیوند

شماره ۴۱: گر تاج بود عزم و یا هست پچیو - ور سنگ بود عجب و وقار است رزیو

شماره ۴۲: تو سنگ قناعت و ذکا باشد نیراس - هزالی و مایه سبکی دان گیراس

شماره ۴۳: هدمان ایثار و نطق باشد کردیز - تنبار تقی ز تهمت و حلم غریز

شماره ۴۴ - و به نستعین و نستمد: بود به لفظ فرانسی ایا نگار جمیل - خدا دیو پرفت انبیا و گید دلیل

شماره ۴۵ - در شمار اعداد از یک تا کاترلیون: از یکی تا ده بگو آن دو تروا کاتر سنک - سیز ست ویت نف دگر دیز است در سر و علن

شماره ۴۶ - در شمار ایام هفته از یکشنبه تا شنبه: سمن که هفته بود روزهایش با ترتیب - بگیر از احد و تا به سبت می‌بشمار

شماره ۴۷ - در شمار شهور شمسیه مطابق بروج منطقه: ژانویه فوریه و مارس چو اوریل مای مه - دلو و حوت و حمل و ثور و دگر جوزا شد

شماره ۴۸ - قطعه به بحر مضارع محتوی بر هشت بیت: اپر سپس چو دنگ پس آوان شمار پیش - پارانته هست خویش و پاران اقریب و خویش

شماره ۴۹ - قطعه به بحر رمل در اسامی انگشتان به عربی و فارسی و فرانسه به ضمیمه بعضی لغات دیگر از فرانسه محتوی بر شش بیت: نام پنج انگشت را در سه زبان آرم به نظم - اندرین مقطوعه کامد بهتر از زر سبیک

شماره ۵۰: کوته برف چو لارژ فراخ اترو است تنگ - امپرسمان شتاب و آپاتی بود درنگ

شماره ۵۱ - در تعداد پایتخت دول عالم: ای دبستان فضل را شاگرد - در لب خود حدیث من کن ورد

این آمار از میان ۵۱۳ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۱۱۷ ۲۲٫۸۱
۲ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۹۶ ۱۸٫۷۱
۳ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۹۴ ۱۸٫۳۲
۴ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۴۴ ۸٫۵۸
۵ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۳۴ ۶٫۶۳
۶ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۲۷ ۵٫۲۶
۷ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۳ ۴٫۴۸
۸ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۲۳ ۴٫۴۸
۹ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۲۱ ۴٫۰۹
۱۰ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۰ ۳٫۹۰
۱۱ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۸ ۱٫۵۶
۱۲ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۲ ۰٫۳۹
۱۳ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۲ ۰٫۳۹
۱۴ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۲ ۰٫۳۹

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل/قصیده/قطعه ۴۲۵ ۸۲٫۸۵
۲ مثنوی ۶۴ ۱۲٫۴۸
۳ قطعه ۱۶ ۳٫۱۲
۴ رباعی ۸ ۱٫۵۶

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۴۹ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۱ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۵۱ شعر
۱ ۲ ۱۷ ۳۳٫۳۳
۲ ۵ ۶ ۱۱٫۷۶
۳ ۴ ۵ ۹٫۸۰
۴ ۶ ۳ ۵٫۸۸
۵ ۱۹ ۲ ۳٫۹۲
۶ ۲۲ ۲ ۳٫۹۲
۷ ۷ ۲ ۳٫۹۲
۸ ۲۳ ۱ ۱٫۹۶
۹ ۱۱ ۱ ۱٫۹۶
۱۰ ۱ ۱ ۱٫۹۶
۱۱ ۳ ۱ ۱٫۹۶
۱۲ ۲۵ ۱ ۱٫۹۶
۱۳ ۱۵ ۱ ۱٫۹۶
۱۴ ۳۵ ۱ ۱٫۹۶
۱۵ ۴۹ ۱ ۱٫۹۶
۱۶ ۸ ۱ ۱٫۹۶
۱۷ ۱۷ ۱ ۱٫۹۶
۱۸ ۱۰ ۱ ۱٫۹۶
۱۹ ۴۳ ۱ ۱٫۹۶
۲۰ ۳۴ ۱ ۱٫۹۶
۲۱ ۴۱ ۱ ۱٫۹۶