سیدمحمد جهانشاهی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۳۶ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۳:

عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۳
                 
بیچاره دلم ، در سرِ آن زلف ، به خَم شد
دل کیست ، که جان نیز ، در این واقعه هم شد

انگشت نمایِ دو جهان گشت ، به عزّت 
هر دل ، که سراسیمهٔ آن زلفِ به خَم شد

چون پرده برانداختی از روی ، چو خورشید
هر جا که وجودی ست، از آن روی عدم شد

 
راهِ تو شگرف است ، به سر می‌روَم آن رَه 
زآنروی که کفر است ، در آن رَه ، به قدم شد

عشّاقِ جهان ، جمله تماشایِ تو دارند
عالم ، ز تماشایِ تو ، چون خلدِ ارَم شد

تا مشعلهٔ رویِ تو ، در حسن بیفزود
خوبانِ جهان را ، ز خجل ، مشعله کم شد

تا رویِ چو خورشیدِ تو ، از پرده علَم زد
خورشید ، ز پرده به‌در افتاد و علَم شد

تا لوحِ چو سیمِ تو ، خطی سبز برآورد
جان ،  پیشِ خطِ سبز تو ، بر سَر ، چو قلم شد

چون ، آهِ جگرسوز ، ز عطّار برآمد
با مشکِ خطِ تو ، جگرِ سوخته ، ضَم شد

برمک در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۳۵ دربارهٔ عارف قزوینی » تصنیف‌ها » شمارهٔ ۱۹:

تو عدل و داد ز نسل قجر مدار امید

که از نژاد ستم دادگر نمی آید

رحم ای خدای دادگر کردی؟ نکردی

ابقا به فرزند بشر کردی؟ نکردی

بر ما در خشم و غضب بستی؟ نبستی

جز قهر اگر کار دگر کردی نکردی

طاعون،وبا،قحطی، بگو دنیا بگیرد

یک مشت جو گر بارور کردی نکردی

آتش گرفت عالم ز گور بوالبشر بود

صرف نظر گر زین پدر کردی نکردی

گیتی و هرچه اندر، ز خشک و تر بسوزان

شفقت اگر با خشک و تر کردی نکردی

یک دفعه عالم بی خبر زیر و زبر کن

جنبنده ای را گر خبر کردی نکردی

جز خر کسی تن زیر بار غیر ندهد

گر امتی جز شیعه خر کردی نکردی

ملک کیانی را قجر چون دست خوش کرد

کوتاه اگر دست قجر کردی نکردی

---

دود این شعله طرفدار قجر کور کند

شررش تا به سر تربت خاقان گیرد

تا که آخوند و قجر زنده در ایرانند این

ننگ را کشور دارا به کجا خواهد برد

-

می‌خواستی دگر چه کند کرد یا نکرد

مردم، قَجَر به مردمِ ایران چه‌ها نکرد

ای کور دیده مردم خودبین بی‌خرد

گر نیک بنگرید به جز بد به ما نکرد

با قیدِ اِلتِزام خیانت به مملکت

این پا به سر خطا و خیانت خطا نکرد

بیگانه را به خانه دو صد امتیاز داد

در خانه باز در به رخ آشنا نکرد

شاهنشهیِ دورهٔ کسرا نمود کسر

تا صفر زان زیاد به غیر از گدا نکرد

عارف چه شد که سید ضیا آنچه را که دل

می‌کرد آرزو، نتوانست یا نکرد

نی شه گرفت نی دو تن اشراف زد به دار

گر گویمش که بدتر از این کرد یا نکرد

سپاهِ عشقِ تو مُلکِ وجود ویران کرد

بنای هستیِ عمرم به خاک یکسان کرد

چه گویمت که چه کرده است خواهی ار دانی

بدان که آنچه که ناید به گفت‌وگو آن کرد

چه کرد عشقِ تو عاجز ز گفتنم آن کرد

به من که دورهٔ شومِ قَجَر به ایران کرد

خدا چو طُرّهٔ زلفت کند پریشانش

کسی که مملکت و ملّتی پریشان کرد

الهی آنکه به تنگِ ابد دچار شود

هر آن کسی که خیانت به مُلکِ ساسان کرد

به اردشیرِ غیورِ درازدست بگو

که خَصم مُلکِ تو را جُزوِ انگلستان کرد

خرابی آنچه به دل کرد والیِ حُسنش

به اصفهان نتوان گفت ظلّ سلطان کرد

چو جغد بر سرِ ویرانه‌های شاه عباس

نشست عارف و لعنت به گورِ خاقان کرد

 

مرد و زن قجر بود این فرقشان که هست

آن مملکت خراب کن این دل خراب کن

ای طرّه‌ات کلف به رخ آفتاب‌کن

روی تو آفتاب و مه اندر نقاب‌کن

تیر نگاه چشم تو رستم به غمزه دوز

مویت کمند گردن افراسیاب‌کن

آهوی جان شکار دو چشمت به گاه خشم

از یک نگاه تند دل شیر آب‌کن

آوخ ز دست مردم چشمت فتاده‌اند

دنبال خانه دل مردم خراب‌کن

یک مرد انقلابی از این دور انقلاب

ای زن نشد چو چشم تو شهر انقلاب‌کن

مرد و زن قجر بود این فرقشان که هست

آن مملکت‌خراب‌کن این دل‌خراب‌کن

نابود باد خسرو آن کشوری که خواست

بیگانه در قلمرو مالک‌رقاب‌کن

بر باد رفته باد هر آن مجلسی که هست

خاکش وکیل و خائن و دزد انتخاب‌ کن

احمد فرزین در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۵۶ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب پنجم در رضا » بخش ۴ - حکایت طبیب و کرد:

قضا را طبیب اندر آن شب بِمُرد

چهل سال از این رفت و زنده‌ست کُرد

 

سعدی در گلستان این بیت را به عبارت دیگر آورده است:

 

شخصی همه شب بر سرِ بیمار گریست

چون روز بشد، بمرد و بیمار بزیست

 

سعدی » گلستان » باب دوم در اخلاق درویشان » حکایت شمارهٔ ۱۷

باب 🪰 در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۳۶ در پاسخ به برگ بی برگی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۹:

درود و سپاس، دوستِ عزیز،
همیشه از راهنمایی‌های پرمهر و پرنورِ شما بهره‌مند می‌شویم 🌿

در موردِ این بیتِ نخست، پرسشی ذهنم را مشغول کرده است:

دارم امید عاطفتی از جنابِ دوست
کردم جنایتی و امیدم به عفو اوست

جدا از ظرافتِ انتخابِ واژه‌ی «جناب» برای حضرتِ دوست،
آیا نمی‌شود آن "جنایت" را قتلِ زمان دانست؟

یعنی همان لحظه‌هایی که باید در نیمه‌شب،
محصولی فراهم می‌کردیم
تا بر آستانِ میخانه‌ بگذاریم،
و سحرگاهان، با نسیمِ جان‌بخشِ صبح
همّت‌مان را
در مسیرِ رسیدن به جانان،
قرار بدیم...

اما بیشترِ ما،
در شیرینیِ خوابِ بامدادی ماندیم،
و ندانستیم که آن میِ صبوحی،
پاداشِ چه شب‌زنده‌داری‌هایی‌ست...

تا کی میِ صبوح و شکرخوابِ بامداد؟

AliKhamechian در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۱۵ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۱۶۳:

چقدر آخه این غزل قشنگه!

زارامو ۱۱ در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۰۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۷:

«غزل ۲۱۳۷» واقعاً وجود دارد اما غزلی که در دیوان شمس با شماره ۲۱۳۷ ثبت شده، هیچ ربطی به این شعرِ رکیک ندارد.

در تصحیح معتبر دیوان شمس (نیکلسون، فروزانفر و نسخه‌های پیرو آن)، غزل ۲۱۳۷ چنین شروع می‌شود:

«ای جانِ من و جانِ تو، ای جانِ جهان با تو
بیرون ز جهانم من، تا با تو توانم من»

یا در برخی نسخه‌ها غزل دیگری با مطلع متفاوت، اما هیچ‌کدام حتی یک بیت هزل رکیک ندارند.

نکته مهم:
در دیوان شمس شماره‌گذاری غزل‌ها در نسخه‌های مختلف ثابت نیست؛ اما در هیچ نسخه معتبر غزلی با ساختار و واژگان شعر مورد ادعای وبلاگ وجود ندارد.  «غزل ۲۱۳۷» وجود دارد اما متن آن عرفانی و عاشقانه است.
– شعر رکیکی که به نام مولوی دست‌به‌دست می‌شود، کاملاً جعلی و از ادبیات هزلیات عامیانهٔ متأخر است.
– سبک، وزن، زبان و حتی نوع فحش‌ها هیچ سنخیتی با زبان قرن هفتم و با مولانا ندارد.

زارامو ۱۱ در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۰۰ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۷:

خیر. این شعر هیچ ارتباطی با مولانا ندارد.

سبک، واژگان و لحن شعر کاملاً از جنس هزلِ عامیانه و فحّاشی کوچه‌بازاری است؛ چیزی که در آثار مولانا اصلاً وجود ندارد.
زبان مثنوی و دیوان شمس—حتی زمانی که طنز یا طعنه دارند—هرگز به این سطح از الفاظ نمی‌رسد.

این شعر از مولفان ناشناس دوره‌های متأخر یا سروده‌های هزلیات عامیانه است که بعدها به اشتباه به نام بزرگان گذاشته شده.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۴۷ دربارهٔ عطار » مصیبت نامه » آغاز کتاب » بخش ۱ - فی التوحید باری عز اسمه:

مصرع دوم بیت 64 در نسخه خطی مجلس (به شماره ثبت 90245، صفحه 51 pdf) به شکل زیر است:

«کز جهان پیدابه بودش توشه‌ای»

به نظر نمی‌رسد که کاتب در بازنویسی واژۀ «پیه» اشتباه کرده باشد؛ زیرا ریشۀ هند و اروپایی آن عبارت است از poid. (واژۀ fat را در Webster's NewWorld Dictionary چاپ 1984 ببینید)

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۳۲ در پاسخ به کوروش دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۱۹ - سبب تاخیر اجابت دعای مؤمن:

«هم برین فن داردارش می‌کند»: او را با این ترفند معطل می‌کند.

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۲۳ دربارهٔ غروی اصفهانی » دیوان کمپانی » غزلیات » شمارهٔ ۵۱:

غروی اصفهانی » دیوان کمپانی » غزلیات » شمارهٔ ۵۱
                             
صبح ازل ، از مشرقِ حسنِ تو دمیده ست،
تا شامِ ابد ، پردۀ خورشید دریده ست

حیف است نگَه ، جانبِ مَه با مَهِ رویَت،
ماه آن رخِ زیبا ست ، هر آن دیده ،  که دیده ست

هرگز نکنم من سخن ، از سرو و صنوبر،
سرو ، آن قد و بالا ست ، هر آن کَس که شنیده ست

ای شاخۀ گل در چمنِ «فاستقم» ، امروز،
چون سروِ تو ، سَروی به فلک ، سر نکشیده ست

تشریفِ جهان گیری وُ اقلیم ستانی،
جز بر قدِ رعنایِ تو ، دُوران نبریده ست

ای طورِ تجلّی ، که ز سینایِ تو موسی،
مرغِ دلَش ، اندر قفسِ سینه ، طپیده ست

سرچشمۀ حیوان ، نبوَد جز دهنِ تو،
خضر ، از لبِ لعلِ نمکینِ تو ، مکیده ست

از ذُوقِ تو ، بلبل شده در نغمه سرائی،
وز شُوقِ تو ، گل بر تنِ خُود ، جامه دریده ست

ای رویِ دلارامِ تو ، آرامِ دلِ ما،
باز آ ، که شود رامِ من ، این دل ، که رمیده ست

باز آ ، که بِه از نفخۀ وصلِ رخِ جانان،
بر سوختۀ هجر ، نسیمی نوزیده ست

لطفی بکن و مفتخرَم کن به غلامی،
کَس ، بنده به آزادگیِ من ، نخریده ست

در دائرۀ شیفتگان ، دیدۀ دوران،
آشفته‌تر از "مفتقرِ" زار ندیده ست

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۲۲ در پاسخ به کوروش دربارهٔ عطار » مصیبت نامه » آغاز کتاب » بخش ۱ - فی التوحید باری عز اسمه:

هر ناکس را چه به معرفت؟ او را حماقت ذاتی بس است.

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۱۰ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۵:

اگر دارد طمع ، ببریده دارد

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۰۸ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۵:

چو مژه ، بر سرِ چشمَش نشاند

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۴۶ در پاسخ به نوشین دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۱:

هر دو عالم انگبین بحت بود

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۴۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۱:

عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۱
                 
برقع ، از خورشیدِ رویَش ، دور شد
ای عجب ، هر ذرّه‌ای ، صد حور شد

همچو خورشید ، از فروغِ طلعتَش
ذرّه ذرّه ، پای تا سر ، نور شد

جملهٔ رویِ زمین ، موسی گرفت
جملهٔ آفاق ، کوهِ طور شد

چون تجلّی‌اش ، به فرقِ کُه فتاد
طور با موسی ، ز هم مهجور  شد

قوّتِ خورشید ، نبوَد سایه را
لاجرم آن آمد ، این مقهور شد

قطره‌ای ، آوازهٔ دریا شنید
از طمع ، شوریده و مغرور شد

مدّتی می‌رفت ، چون دریا بِدید
محو گشت و تا ابد مستور شد

چون در آن دریا ، نه بد دید و نه نیک
نیک و بد ، آنجایگه معذور شد

هر دو عالم ، انگبینِ صِرف بود
لاجرَم ، چون خانهٔ زنبور شد

زانگبین ، چون آن همه زنبور خاست
هر یکی هم ، زانگبین مخمور شد

قسمِ هر یک  ، زانگبین چندان رسید
کز خود و از هر دو عالم ، دور شد

سایه ، چون از ظلمتِ هستی برَست
در برِ خورشید ، نورالنّور شد

همچو این عطّار ، بس مشهور گشت
همچو آن حلّاج ، بس منصور شد

علی میراحمدی در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۰۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۵:

با خواندن داستان کبروی و حرام کردن شراب توسط بهرام گور در شاهنامه به درک بهتری از بیت حافظ از منظر اجتماعی میرسیم.

«همین مه که با میوه و بوی بود
ورا پهلوی نام کبروی بود

به روی جهاندار جام نبید
دو من را به یکبار اندر کشید...»

کوروش در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۰۷:۳۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۱۹ - سبب تاخیر اجابت دعای مؤمن:

هم برین فن داردارش می‌کند

وز ره پنهان شکارش می‌کند

 

داردار یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۰۷:۲۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۱۸ - حکایت آن شخص کی خواب دید کی آنچ می‌طلبی از یسار به مصر وفا شود آنجا گنجیست در فلان محله در فلان خانه چون به مصر آمد کسی گفت من خواب دیده‌ام کی گنجیست به بغداد در فلان محله در فلان خانه نام محله و خانهٔ این شخص بگفت آن شخص فهم کرد کی آن گنج در مصر گفتن جهت آن بود کی مرا یقین کنند کی در غیر خانهٔ خود نمی‌باید جستن ولیکن این گنج یقین و محقق جز در مصر حاصل نشود:

تی شو و خوش باش بین اصبعین

کز می لاأَین سرمست‌ است این

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۰۷:۱۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۱۷ - بیان مجاهد کی دست از مجاهده باز ندارد اگر چه داند بسطت عطاء حق را کی آن مقصود از طرف دیگر و به سبب نوع عمل دیگر بدو رساند کی در وهم او نبوده باشد او همه وهم و اومید درین طریق معین بسته باشد حلقهٔ همین در می‌زند بوک حق تعالی آن روزی را از در دیگر بدو رساند کی او آن تدبیر نکرده باشد و یرزقه من حیث لا یحتسب العبد یدبر والله یقدر و بود کی بنده را وهم بندگی بود کی مرا از غیر این در برساند اگر چه من حلقهٔ این در می‌زنم حق تعالی او را هم ازین در روزی رساند فی‌الجمله این همه درهای یکی سرایست مع تقریره:

یا مراد من برآید زین خروج

یا ز برجی دیگر از ذات البروج

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۶ روز قبل، جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۰۷:۱۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۱۱۷ - بیان مجاهد کی دست از مجاهده باز ندارد اگر چه داند بسطت عطاء حق را کی آن مقصود از طرف دیگر و به سبب نوع عمل دیگر بدو رساند کی در وهم او نبوده باشد او همه وهم و اومید درین طریق معین بسته باشد حلقهٔ همین در می‌زند بوک حق تعالی آن روزی را از در دیگر بدو رساند کی او آن تدبیر نکرده باشد و یرزقه من حیث لا یحتسب العبد یدبر والله یقدر و بود کی بنده را وهم بندگی بود کی مرا از غیر این در برساند اگر چه من حلقهٔ این در می‌زنم حق تعالی او را هم ازین در روزی رساند فی‌الجمله این همه درهای یکی سرایست مع تقریره:

طمع داری روزیی در درزیی

تا ز خیاطی بی زر تا زیی

 

یعنی چه ؟