احمد خرمآبادیزاد
دارای دکترای شیمی، علاقهمند به ادبیات، زبان و زبانشناسی و ....
احمد خرمآبادیزاد در ۱۳ روز قبل، دوشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۲:۰۷ در پاسخ به تینا دهقان دربارهٔ فخرالدین اسعد گرگانی » ویس و رامین » بخش ۲۷ - اندر باز آمدن دایه به نزدیک رامین به باغ:
درست است! در متون، هزاران بار به این موضوع برمیخوریم؛ و در همهجا na و ma بر سر فعل آمدهاند. ولی دقت کنیم به جمله زیر که در آن، واژه «نه» جدا نوشته میشود:
«او نه چای خورد و نه چیزی گفت»
احمد خرمآبادیزاد در ۳ ماه قبل، چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۰۵ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۴۶ - طلب کردن خورشید جمشید را:
در دو نسخه خطی مجلس (به شمارههای بازیابی 13924 و 36765) در مصرع نخست بیت 40، به جای «چه» واژه «چو» ثبت شده است که به نظر سازگارتر میباشد.
احمد خرمآبادیزاد در ۳ ماه قبل، سهشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۰۶ دربارهٔ مسعود سعد سلمان » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۷۵ - در تهنیت لوا و عهد خلیفه و مدیح ملک ارسلان:
در نسخه خطی مجلس (به شماره بازیابی 13354)، دو بیت آخر به شکل زیر ثبت شدهاند که از نظر قافیه سازگاری دارند:
نشاط را همه در مجلس تو باد مقام/ملوک را همه بر درگه تو باد ملاد
به حل و عقد و بد و نیک عزم جزم تو را/چو کوه باد ثبات و چو باد باد نفاد
احمد خرمآبادیزاد در ۳ ماه قبل، سهشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۳۶ دربارهٔ مجد همگر » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۴:
در باره بیت شماره 12:
در لغتنامه دهخدا، فرهنگ فارسی معین، فرهنگ عمید و فرهنگ تاجیکی (چاپ فرهنگ ماصر)، واژه «مَلاد» (malad) وجود ندارد. تنها چیزی که میتوان گفت این است که واژه عربی «ملاذ» (به معنی پناهگاه، دژ و تکیهگاه) در پی فرآیند واجشناختی به «ملاد» تغییر کرده است.
احمد خرمآبادیزاد در ۴ ماه قبل، دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۱۱:۲۶ دربارهٔ حاجب شیرازی » گزیدهٔ اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۳۳:
با تبدیل سال قمری به خورشیدی، بازۀ سال تولد و مرگ حاجب شیرازی عبارت است از: 1234-1233 و 1295-1294. یعنی او در سده سیزدهم خورشیدی میزیسته است!
احمد خرمآبادیزاد در ۴ ماه قبل، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۱۲:۵۰ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۵۴ - بر رخش «زلف» عاشق است چو من:
واژه «دُرْجْ» (با تلفظ dorj)، یعنی صندوقچۀ اشیاء قیمتی (فرهنگ فارسی معین را ببینید).
احمد خرمآبادیزاد در ۴ ماه قبل، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۱۲:۴۶ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۵۴ - بر رخش «زلف» عاشق است چو من:
اگر نگاهی بیندازیم به بیت سوم از غزل شماره 51 ابراهیم شاهدی، یعنی:
رو اندش دنیا ز دل خویش برون کن
هر کس که چنین کرد بد اندیش ندارد
متوجه میشویم که احتمالا واژه «اندش» باید به معنی «اندیشه» یا «اندوه» باشد. با این برداشت دوم، واژه «اندشار» در بیت شماره 5 این شعر از رودکی، به معنی «اندوهگسار» خواهد بود. چنین معنایی، با مفهوم کل بیت شماره 5 سازگار است:
درد را که به اندوهگسارت بگویی، با حرفهای خوب دلت را خوش میکند!
احمد خرمآبادیزاد در ۴ ماه قبل، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۲۶ در پاسخ به علیرضا دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۶۲:
ایرادی در وزن یا نگارش وجود ندارد. در اینجا، واژه «خُسُر» (با تلفظ khosor) به معنای پدر زن میباشد (فرهنگ فارسی معین، لغتنامه دهخدا، لُغتِ فُرَس).
احمد خرمآبادیزاد در ۵ ماه قبل، سهشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۱:۴۷ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۴۱ - غزل:
در دو نسخه مجلس، بیت شماره 22 چنین نوشته شده است:
چو گل گر صحبتم میخواهی از خار/به شب در زیر پهلو بستر انداز
احمد خرمآبادیزاد در ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۵۳ دربارهٔ ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۹۵:
«یات» در مصرع نخست بیت شماره 5 مخفف «یا تو را» میباشد.
احمد خرمآبادیزاد در ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۰:۵۲ دربارهٔ جهان ملک خاتون » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۶۶۸:
«یات» در مصرع دوم بیت شماره 6 مخفف «یا تو را» میباشد.
احمد خرمآبادیزاد در ۶ ماه قبل، جمعه ۱۸ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۲۳ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۳۶ - غزل:
1-بیت شماره 19 در یکی از نسخههای مجلس به شکل زیر آمده است:
«تو گفتی بخت گیتی روی برگاشت/و یا ایزد ز گیتی مهر برداشت»
بر خلاف شکل کنونی (که بسیار خام، سبک و نارساست)، این شکل از بیت شماره 19 نه تنها شیوا، رسا و گویا میباشد، بلکه با توانایی شاعر سازگارتر است!
2-گفتنی است که در نسخه دوم مجلس، بیت 19 به این شکل ثبت شده است:
«تو گفتی بخت گیتی روی برداشت/و یا ایزد ز گیتی مهر برداشت»
اما مشکل بنیادی این شکل از بیت، نداشتن قافیه است. اکنون اگر در مصرع نخست همین شکل، واژه «برداشت» را به «برگاشت» تبدیل کنیم، دقیقا همان شکلی است که در نسخۀ نخست مجلس دیده میشود!
یادآوری:– روی برگاشتن = روی برگرداندن (فرهنگ فارسی معین)
احمد خرمآبادیزاد در ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۱۶ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۳۰ - جمشید و سفر دریا:
در کتاب «خورشید و جمشید» که به سرپرستی شادروان احسان یارشاطر گردآوری شده، از چهار نسخه بهره گرفتهاند. گویا نسخههای پنجم و ششم (موجود در مجلس) در آن زمان در دسترس نبوده است.
1-در یکی از این نسخهها:
بیت «وداع پیر کرد از دیر مینا/بیامد ضمه زو نزدیک دریا» وجود دارد که پس از نخستین بیت آمده است. چنین بیتی هم با آغاز داستان در بخش 28 سازگار است و هم پیشدرآمدی است بر اینکه جمشید کنار دریا میآید و دستور ساخت کشتی را میدهد.
2-در هر دو نسخه، بیت شماره 3 به این شکل است:
«صد و هشتاد کشتی راست کردند/در او چیزی که میبایست بردند» این شکل از بیت شماره 3، از نظر قافیه کاملا سازگار است (بر خلاف شکل کنونی).
احمد خرمآبادیزاد در ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۲۴ دربارهٔ سلمان ساوجی » جمشید و خورشید » بخش ۳۳ - جواب دادن حورزاد جمشید را:
مصرع نخست بیت شماره 2 را به گونهای باید خواند که معنیاش چنین باشد: «راستش را بخواهی، این اسب ویژه دریا میباشد.»
این خوانش، با مصرع دوم همین بیت و بیتهای شماره 3 و 4 سازگار است.
احمد خرمآبادیزاد در ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۲۳:۵۱ دربارهٔ سلمان ساوجی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰:
بزرگانی چون دکتر تفضلی، ابوالقاسم حالت و عباسعلی وفایی با مقایسه و بررسی دقیق نسخههای خطی، هریک اثر معتبری به جا گذاشته است. دقت این بزرگواران به اندازهای بوده که آدم جرأت بررسی دوباره را به خود نمیدهد. به هر حال، بررسی دوباره همه نسخههای خطی موجود، و از همه مهمتر، قافیهبندی غزل، نشان از آن دارد که –اگر خوشبین باشیم–احتمالا غزل شماره 10 مربوط به شاعر دیگری است.
احمد خرمآبادیزاد در ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۴۷ دربارهٔ اسدی توسی » گرشاسپنامه » بخش ۸۵ - نامه ی اثرط به گرشاسب:
در فرهنگ فارسی شادروان دکتر معین و نیز لغتنامه دهخدا، واژه «وَرْغ» به معنی «سد برای آب» (آببند) آمده است. اما در بیت شماره 80 (انجام پند سوم برهمن) متوجه میشویم که «ورغ» برای «مهار کردن ریگِ روان» نیز به کار میرفته است.
احمد خرمآبادیزاد در ۷ ماه قبل، چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۱:۱۹ دربارهٔ نشاط اصفهانی » دیوان اشعار » مثنویات » شمارهٔ ۳۸:
تغییر فاز از بیت شماره 40
این بخش از مثنوی را که از آغاز میخوانیم، تا بیت شماره 40 در فضای ویژهای هستیم. اما ناگهان از همین بیت با تغییر لحنی شگفتاگیز روبرو میشویم! دلیلش این است که ده بیت آخر، در مدح سیفالدوله (صاحب اختیار اصفهان) سروده شده است (نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای ملی، شماره قفسه: 3118).
احمد خرمآبادیزاد در ۷ ماه قبل، دوشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۲۶ دربارهٔ نشاط اصفهانی » دیوان اشعار » مثنویات » شمارهٔ ۲۵ - آدمی را بر جانوران فخری نیست ....:
واژه «عَرَض» در مصرع دوم بیت 20 به این معنی است: «آنچه که قائم به جوهر است و خودش وجود مستقلی ندارد.» (فرهنگ فارسی دکتر معین)
احمد خرمآبادیزاد در ۷ ماه قبل، چهارشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۲۵ دربارهٔ مجد همگر » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۵:
واژه «اَرْچَل» در مصرع نخست بیت شماره 14همان «اَرْجَل» است.
«اَرْجَل» یعنی اسب یا هر چهارپای دیگری که یک پایش سفید باشد (فرهنگ فارسی شادروان دکتر معین).
احمد خرمآبادیزاد در ۷ ماه قبل، چهارشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۲، ساعت ۱۳:۲۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۸۲ - در تهنیت عید و مدح ناصرالدین ابوالفتح طاهر:
واژه «سُکسُک» در مصرع دوم بیت شماره 4 برای اسبی به کار میرود که «بد رفتار» بوده و هنگام تیز رفتن، سوار خود را «جنبانده و ناآرام» میکند (فرهنگ فارسی تاجیکی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران، 1385).
با توجه به بیت شماره 6 از غزل 2993 دیوان شمس مولانا:
سُکسُک بُدیم و توسن و در راه صدق لَنگ/رهوار از آن شدیم که رهوار میکشی
«سُکسُک» یعنی «سرکش» و «رام نشده».