برمک در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۳۷ دربارهٔ کلیم » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶:

هیچ نسبت نیست با می‌خورده پیکان خورده را

Behnam Ghafari در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۳۲ دربارهٔ نظیری نیشابوری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۲۳۳:

چراغِ دیده ، نمی  داشت،دیر روشن شد... چشمم از اشک تر بود،  طول کشید تا تو را دیدم،،مثل چراغی که فتیله‌ش نم داشته ...

علی میراحمدی در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۰:۲۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۸:

آن جوانبخت که میزد رقم خیر و قبول
بنده پیر ندانم ز چه آزاد نکرد
برای فهم این بیت حافظ بهتر است نگاهی به حکایت عطار بیندازیم.
مقایسه بیت حافظ و حکایت عطار شما را با طرز سخن حافظ و روش او در بیان مفاهیم عرفانی بیشتر آشنا خواهد کرد.
یک دیگر از کلیدهای فهم شعر حافظ آگاهی از میراث ادبی عرفانی پیش از اوست .
شارح شعر حافظ باید به میراث ادبی و عرفانی پیش از او مسلط باشد و بسیاری از متون پیش از دوره حافظ را خوانده و دریافته باشد تا دچار کج فهمی نگردد.


حکایت عطار:

گفت لقمان سرخسی کای اله
پیرم و سرگشته و گم کرده راه

بنده‌ای کو پیر شد شادش کنند
پس خطش بدهند و آزادش کنند

من کنون در بندگیت ای پادشاه
همچو برفی کرده‌ام موی سیاه

بندهٔ بس غم کشم، شادیم بخش
پیرگشتم ، خط آزادیم بخش.....

علی نیک در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۲۰ دربارهٔ خواجوی کرمانی » دیوان اشعار » صنایع الکمال » سفریات » غزلیات » شمارهٔ ۳۴:

 ۱. **جان هر زنده دلی زنده بجانی دگرست**  

   **سخن اهل حقیقت ز زبانی دگرست**  

   - **معنی:** جان هر فرد زندهدل (عارف)، زنده به جانی دیگر است (روح الهی). سخن اهل حقیقت (عارفان) از زبانی دیگر (منشأ الهی) جاری میشود.  

   - **مفهوم:** عاشقان حقیقی، حیاتی فراتر از زندگی مادی دارند و سخنانشان بازتاب حقیقت الهی است.

 

---

 

### ۲. **خیمه از دایرهٔ کون و مکان بیرون زن**  

   **زانک بالاتر ازین هر دو مکانی دگرست**  

   - **معنی:** خیمهٔ وجودت را از دایرهٔ زمان و مکان (محدودیتهای دنیوی) بیرون کش، چرا که بالاتر از این دو، جایگاهی دیگر (عالم ملکوت) وجود دارد.  

   - **مفهوم:** دعوت به ترک تعلقات دنیوی و پرواز به سوی عالم معنا.

 

---

 

### ۳. **در چمن هست بسی لاله سیراب ولی**  

   **ترک مه روی من از خانهٔ خانی دگرست**  

   - **معنی:** در چمن دنیا لالههای سیراب (خوشگذرانان) بسیارند، اما معشوق من (که مانند ماه زیباست) از خان و مان دیگری (اصل و نسبی الهی) است.  

   - **مفهوم:** تمایز معشوق حقیقی (خدا یا عشق الهی) از معشوقان زمینی.

 

---

 

### ۴. **راستی راز لطافت چو روان می گردی**  

   **گوئیا سرو روان تو روانی دگرست**  

   - **معنی:** وقتی با لطافت (به عنوان حقیقت) در حرکت هستی، گویی سرو روان (درخت سروِ روان) تو، روانی دیگر (حقیقتی متعالی) دارد.  

   - **مفهوم:** حرکت عارفانه، انسان را به حقیقتی فراتر از ظاهر مادی میرساند.

 

---

 

### ۵. **عاشقان را نبود نام و نشانی پیدا**  

   **زانکه این طایفه را نام و نشانی دگرست**  

   - **معنی:** عاشقان را نام و نشانی آشکار نیست، چرا که این گروه نام و نشانی دیگر (هویتی الهی و ناشناخته برای دنیا) دارند.  

   - **مفهوم:** عاشقان حقیقی در گمنامی و بیخودیِ عرفانی غرقاند.

 

---

 

### ۶. **یک زمانم بخدا بخش و ملامت کم گوی**  

   **کاین جگر سوخته موقوف زمانی دگرست**  

   - **معنی:** ای خدا! لحظهای (فرصتی برای وصال) به من ببخش و ملامتم مکن، چرا که این جگرسوخته (دلِ سوخته از عشق) در انتظار زمانی دیگر (وقتِ ملاقات) است.  

   - **مفهوم:** التماس عاشق برای وصال و درخواست شکیبایی.

 

---

 

### ۷. **تو نه مرد قدح و درد مغانی خواجو**  

   **خون دل نوش که آن لعل زکانی دگرست**  

   - **معنی:** ای خواجو! تو مرد میخواری و بادهنوشی معمولی نیستی، "خون دل" بنوش (رنج عشق را تحمل کن) که آن گوهر (لعلِ خونین) از معدنی دیگر (عشق الهی) است.  

   - **مفهوم:** عشقِ خواجو، عشقی آسمانی و فراتر از شراب دنیوی است.

 

---

 

### ✨ پیام کلی شعر:

شعر بر محور **عشق عرفانی** و **رسیدن به حقیقت وجود** استوار است. خواجو عاشق را به ترک تعلقات دنیوی، تحمل رنج عشق و پرواز به سوی عالم معنا دعوت میکند. او تأکید دارد که عاشقان حقیقی، هویتی فراتر از نام و نشان دنیا دارند و سخنانشان از منبع الهی جاری میشود.

با کمک Deepseek 

فرهود در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۳۵ در پاسخ به Mojtaba M دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۵۹ - داستان آن کنیزک کی با خر خاتون شهوت می‌راند و او را چون بز و خرس آموخته بود شهوت راندن آدمیانه و کدویی در قضیب خر می‌کرد تا از اندازه نگذرد خاتون بر آن وقوف یافت لکن دقیقهٔ کدو را ندید کنیزک را به بهانه به راه کرد جای دور و با خر جمع شد بی‌کدو و هلاک شد به فضیحت کنیزک بیگاه باز آمد و نوحه کرد که ای جانم و ای چشم روشنم کیر دیدی کدو ندیدی ذکر دیدی آن دگر ندیدی کل ناقص ملعون یعنی کل نظر و فهم ناقص ملعون و اگر نه ناقصان ظاهر جسم مرحوم‌اند ملعون نه‌اند بر خوان لیس علی الاعمی حرج نفی حرج کرد و نفی لعنت و نفی عتاب و غضب:

موافقان شما کم نیستند؛ اگر شما نیز خواستار حذف هوش‌مصنوعی از گنجور هستید

لطفا با مدیر گنجور تماس بگیرید و دلایل خود را بگویید. ایمیل تماس با گنجور

پیمان شریفی در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۲۰ در پاسخ به سید محسن دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۷۸:

سلام با توجه به مصرع بعدیش به معنی بی مو است. 

امیرحسین صباغی در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۱۰ دربارهٔ ایرج میرزا » قطعه‌ها » شمارهٔ ۷۷ - حیله:

قوطی سیگارشو میدادی لااقل!

.فصیحی در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۴۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۶:

در قران آیه‌ای هست که میفرماید بعضی‌ها از خواندن قران هدایت برهدایتشان افزوده میشه و بعضی بر گمراهی وتاریکیشان 

شعر حافظ گویی نهاد وباطن انسان رو برملا می‌کنه و این ویژگی رو گویی از قران گرفته باشد انچنان که خود اعتراف می‌کند هرچه کردم همه از دولت قران کردم

یا دقیقا مثل ایه‌ای که باران را مثال می‌زند که چون بر زمین شوره زار میبارد جز گیاه خشن وسخت نمی‌روید و همان باران بر زمین نرم و مستعد گل وریحان و ثمرات گوکاگون می‌رویاند

بستگی داره شعر حافظ بر چگونه دلی ببارد!

 

باز هم سپاس از جناب برگ بی برگی🌹

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۲۶ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۹۹ - تتمه حکایت ابرهه و استغاثه به ولی عصر ع:

مصرع دوم بیت 17 به شکل زیر درست است:

«تندر از وژداخ خود تن درکشید» (تندر از نقاهت خود بیرون آمد)

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۰۱ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۱۰۲ - در بیان عسل خاک آلوده در وسط چاه و مشغول شدن به آن:

مصرع دوم بیت 7 به شکل «پهن کرده بر رسن و بگشوده کام» هم از نظر وزنی لنگ می‌زند و هم نامفهوم است.

در نسخه خطی، این مصرع چنین است: «پهن کرده برسن و بگشوده کام»

با توجه به 3 بار تکرار بجا و هوشمندانۀ واژۀ «رسن» در این شعر و به استتناد فرهنگ نظام (که واژه «وَرسن» را به همان معنی «رسن» ثبت کرده)، شکی باقی نمی‌ماند که در نسخه خطی، واژه «برسن» تلفظ دیگری است از «ورسن».

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۲۵ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۱۰۰ - تتمه داستان طوطی و شاه:

با توجه به اینکه در این داستان، طوطی فریب زاغ را می‌خورد، دربار شاه را ترک می‌کند و همه چیزش را از دست می‌دهد، مصرع نخست بیت 4، به شکل «کرد ایوان شهان را خیر یاد» درست نیست. وانگهی با چنین شکلی، خود بیت نیز بدون قافیه می‌شود. بنابراین، شکل درست این مصرع چنین است:

«کرد ایوان شهان را خیرباد» (در اینجا، «خیرباد» = «وداع»)

یعنی: با ایوان پادشاهان وداع کرد

 

*این حاشیه پس از ویرایش، حذف نخواهد شد تا به عنوان سندی برای پژوهشگران باقی بماند.

علیرضا در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۲۶ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۱۲:

سلام بر دوستان جان 🌹 

یه کم طولانیه ولی خواندنش خالی از لطف نیست. 

البته من کاملش رو نیاوردم ولی میتونید با یه جستجوی کوچک پیداش کنید 

بسیار زیباست ❤️ 

 

ای دنیا، از من فاصله بگیر، که مهارت را بر گردنت انداختم، از چنگالت بیرون جستم، از دام‌هایت فرار کردم، و از رفتن در لغزشگاه‌هایت دوری گزیدم.
کجایند گذشتگانی که به بازی‌هایت آنان را فریفتی؟ کجایند ملّت‌هایی که با زر و زیورت آنان را مغرور نمودی؟ اینک اینان گروگان‌های قبور، و فرورفته در لابلای لحدهایند.
به خدا قسم ای دنیا اگر موجودی قابل دیدن و جسمی سزاوار لمس بودی، حدود خدا را بر تو جاری می‌ساختم در رابطه با بندگانی که به آرزوها فریبشان دادی، و ملت‌هایی که در پرتگاه‌های هلاکت‌انداختی، و پادشاهانی که تسلیم نابودی کردی و به سرچشمه‌های بلا وارد نمودی، به جایی که در ورود و خروجش امنیت نباشد.
هیهات هر کس گام در لغزشگاه‌هایت نهد بلغزد، و هر که سوار آب‌های متراکمت گردد غرق شود، و آن که از دام‌های تو به یک سو رود موفق گردد،
و کسی که از فتنه‌های تو سالم است باکی ندارد که گرفتار تنگی زندگی باشد، و دنیا نزد او مانند روزی است که لحظه پایانش فرا رسیده.
از من دور شو، به خدا قسم رام تو نشوم تا مرا به خواری نشانی، و عنان به دستت نگذارم تا هر کجا خواهی ببری. قسم به خداوند، (قسمی که فقط اراده حق را از آن استثنا می‌کنم)، آن‌چنان نفس خویش را به ریاضت وادارم که به یک قُرص نان زمانی که برای خوردن یابد شاد شود، و به جای خورش به نمک قناعت کند
و کاسه چشمم را در گریه‌های شب و روز قرار دهم تا چون چشمه‌ای که آبش فرو رفته اشکی در آن نماند.
آیا به همان‌گونه که حیوان چرنده شکمش را با چریدن پر کند و بخوابد، و رمه گوسپند که از علف سیر می‌شود و به جانب خوابگاهش می‌رود، علی هم از توشه خود بخورد و بخوابد؟!
چشمش روشن که پس از سالیانی دراز به چهارپایان رها شده، و گوسپندان چرنده اقتدا کند.
خوشا به حال کسی که واجبات پروردگارش را به جا آورده، و مشکلات را تحمل نموده، و در شب از خواب خوش دوری کرده، تا وقتی که خواب بر او چیره شود زمین را فرش خود گرفته، و دست را بالش زیر سر کند، در میان جمعیتی که ترس از قیامت دیده‌هایشان را بیدار گذاشته، و پهلوهاشان از بستر استراحت جدا شده،
و لب‌هاشان به ذکر پروردگارشان آهسته و آرام گویاست، و گناهانشان به کثرت استغفار از بین رفته، «اینان حزب خدایند، و بدانید که حزب خدا رستگارانند».
پسر حنیف از خدا پروا کن، و قرص‌های نان خودت تو را بس باشد، تا این روش موجب خلاصی‌ات از آتش جهنم گردد. 

خلاصه سخنان حضرت خطاب به دنیا:

برو این دام بر مرغ دگر نه، که عنقا را بلند است آشیانه 

نامه عتاب آمیز امیرالمومنین به عثمان ابن حنیف والی ایشان در بصره

 

یا علی ✋ 🌹 

Afi۱۸۸۹ در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۸:۳۱ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » تک‌بیتهای برگزیده » تک‌بیت شمارهٔ ۳۸۰:

من فکر می‌کنم هوش مصنوعی کاملاً اشتباه تفسیر کرده مفهوم این شعر رو... به نظرم منظور شعر این باشه که وقتی که زیاد می‌نوشید دیگه می بر شما کارساز نیست و در جایی که دیگران با چند پیمانه مست می‌شوند شما هرچقدر هم بنوشید مست نخواهید شد (بخاطر شرابخوری‌های بی‌حسابی که قبلا کردید) و به‌ناچار باید در میانه مستان هشیار بنشینید و این خودش کفاره و عذاب بزرگیه...

فرامرز عبداله پور در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۵:۰۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۵:

مژده ی یوسف گلر ای پیرِ کنعان غم یِئمه
کلبه ی احزان اولار بیر گون گولوستان غم یِئمه

ای گورن غم خوش اولار حالون اورک زار ایلمه
تِئز تاپار آشفته احوالوندا سامان غم یِئمه

گر بهار عمر قوردورسا چمن زار اوسته تخت
چتر گول باشه سالارسان مرغ خوشخوان غم یِئمه

گر مرادیملا ایکی گون دورِ گردون گِئتمدی
دائما بیر ساندا قالماز حالِ دوران غم یِئمه

نا امید اولما کی غیب اسراری گیزلین دیر سنه
پرده دالیندا اویونلار واردی پنهان غم یِئمه

ای کونول سیلِ فنا گر هستی بنیادین قازا
چون کی سن نوحلا اولارسان گلسه طوفان غم یِئمه

کعبه شوقیله بیابان دا قدم اورسون اگر
چوخلی دانناقلاردا گورسون سن تیکاننان غم یِئمه

گرچی منزل بس خطرلر ایچره دیر مقصد اوزاق
هر نه یول وارسا اولار بیر گون ده پایان غم یِئمه

حالیمی پوزموشدی جانان فرقتی طعنِ رقیب
حالیوه واقیف خدای حال گردان غم یِئمه

فقر کونجینده قارانلیقدا گِئجه خلوت چاغی
تا اولا ویردون دعا و درس قرآن غم یِئمه
(۲۲۷/۱۴۰۴/۰۲/۲۲)

Mojtaba M در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۴:۳۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۵۹ - داستان آن کنیزک کی با خر خاتون شهوت می‌راند و او را چون بز و خرس آموخته بود شهوت راندن آدمیانه و کدویی در قضیب خر می‌کرد تا از اندازه نگذرد خاتون بر آن وقوف یافت لکن دقیقهٔ کدو را ندید کنیزک را به بهانه به راه کرد جای دور و با خر جمع شد بی‌کدو و هلاک شد به فضیحت کنیزک بیگاه باز آمد و نوحه کرد که ای جانم و ای چشم روشنم کیر دیدی کدو ندیدی ذکر دیدی آن دگر ندیدی کل ناقص ملعون یعنی کل نظر و فهم ناقص ملعون و اگر نه ناقصان ظاهر جسم مرحوم‌اند ملعون نه‌اند بر خوان لیس علی الاعمی حرج نفی حرج کرد و نفی لعنت و نفی عتاب و غضب:

سلام خدمت همه دوستان عزیز،اشعار مولانا خود گویاست،معنایی که هوش مصنوعی در نظر گرفته واقعا در خیلی موارد بی ارتباط و اشتباه است،اگر جای اصلاح و بازبینی یا معنا کردن قوی تر هست لطفا پیگیری بفرمایید، با آرزوی موفقیت و سلامتی همیشگی دوستان عزیز، سپاسگزارم...

نگین در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۴۷ دربارهٔ نظیری نیشابوری » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۵۵۶:

خیلی شعر قشنگیه 🥹اما احساس میکنم در بیت اول منظور شاعر اینه که 

الان که از من دوری داری از عشقت دل دیگران رو آباد میکنی یا باز هم داری دل عشاق رو خراب میکنی 

همینطور در بیت غنیمت های عالم را بدل هست به نظر میاد معنی درست نباشه شاعر میگه هر چیز با ارزشی توی دنیا یکی دیگه ازش هست اما تو تکی و ثانی نداری البته باز هم برداشت منه

علیرضا در ‫۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۰۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹:

مغبچه باده فروش همان است که زور کشیدن کمان ابروی جانان را دارد . در اینجا حافظ عمل او را در حد مغان می داند .

پورداد وفائی در ‫۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۵۴ دربارهٔ سید حسن غزنوی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۳ - به التماس دوستی گفته:

مصرع اول بیت دوم در نسخه‌های خطی به همین صورت نوشته شده است و مشکل از نگارش گنجور نیست.

فرهود در ‫۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۲۹ در پاسخ به علی میراحمدی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۸:

مقایسه این دوبیت به این شکل نشان از عدم شناخت شما از شعر حافظ و نظامی دارد.

بیت اول که آورده‌اید از یک مثنوی است که عنوان آن نیز مناجات است.

بیتی که از حافظ آورده‌اید از یک غزل است. 

مقایسه شما کاملا بی‌ربط است.

دکتر حافظ رهنورد در ‫۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۱۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۳:

دوستان متوجه نشدند. مسئله (نیست که نیبست‌ها) نیست.

(در سراپای وجودت) هست