عبدالرضا فارسی در ‫۳ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۱۷ دربارهٔ ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۶:

درود دوستان 

از کهن ترین ترکیبات کنایی زبان و ادب پارسی و آن " مروارید پیش پای خوکان افشاندن "

است:

     من آنم که در پای خوکان نریزم                              مر این قیمتی در لفظ دری را
استاد دکتر مهدی محقق در شرح این بیت با اشاره به این نکته که تشبیه مدح گفتن ناکسان به آویختن مروارید بر گردن خوکان به صورت " ... اقلد الدر اعناق الخنازیر " در شعری عربی
سروده ی ابوعلی حسن بن محمد دامغانی آمده است.
گفتنی است که " مروارید پیش پای خوکان افشاندن " یکی از امثال کهن پارسی است که
خاستگاه آن را می توان در یکی از متون دیرساله ی برجای مانده از زبان و ادب پهلوی موسوم
به درخت آسوریک بازجست ، متنی که متعلق به ادب پارتی (اشکانی) است و یکی از کهن ترین نمونه های ادب تمثیلی ما به شمار می آید. در این کتاب که مناظره ایست میان نخل (سمبل زندگی کشاورزی) و بز (سمبل زندگی دامپروری) چنین آمده است :
این زرین سخنم / که من (بز) به تو (نخل) گفتم / چنان است که پیش خوک و گراز / مروارید
افشانید

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۱۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی یزدگرد بزه‌گر » بخش ۳:

نخاس مرد کنیزک فروش 

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۵ اسفند ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۱۰ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی یزدگرد بزه‌گر » بخش ۳:

استاد کزازی آورده است اشقر اسبی که یال سرخ و دم سیاه دارد 

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۰۳:۰۵ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی شاپور سوم » پادشاهی شاپور سوم:

منظور این است که بادی شدید وزیدن گرفت و عمود خیمه (یا همان پشه بند یا همان دیرک چادر را )از جا کند و بر سر او خورد و سبب مرگ پادشاه گشت.

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۲۹ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی شاپور ذوالاکتاف » بخش ۱۵:

ز مانی فراوان سخن ها براند منظور این که از مانی پیامبر سخن های زیادی بیان کرد 

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، شنبه ۲۷ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۳۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸:

وزن غزل  : مفعول مفاعلن مفاعیل بحر هزج مسدس الحرب مقبوض مقصود ا مناجات : و از گفتن مصدر باب مفاعله از مجرد نجوی بمعنی راز - معنی بیت : از میخانه زندان مست با برون نهاد و با خرد تباه گشته راز میگفت. +خرقة زهد :پشمینه پارسائی ، تشبیه صریح طامات : لاف و گزاف صوفیانه و ادعای کشف وکرامات وخرق عادت - لباس طامات تشبیه صریح - آتش زده در لباس طامات: صفت مرکب ، حال برای فاعل در بیت پیش همچنین است وضع مصراع اول این بیت در نسخه بدل این بیت بصورت دیگر نقل شده که برمتن ترجیح دارد

دل برده شمع مجلس اوست

پروانه دولت و سعادات

معنی بیت بصورت اخیر پروانه اقبال و نیکبختیها دل ربوده و شیفته شمع محفل یارست . در ره او در نسخه بدل در رخ او بجای در ره او آمده که برمتن ترجیح دارد. معنی دو بیت جان عاشق در پیش دیدار یار با ناتوانی این گفته را بر زبان میراند که ای فرمانروای ساخت بزرگواری و خرق عادت در شطرنج عشق تو که هزار شاه در برابر رخ تو مات است، کشتن یک پیاده اثری ندارد؛ مقصود آنکه کشتن عاشق ناتوان را حاصلی نباشد در این بیت با اصطلاحات بازی شطرنج صنعت مراعات نظیر دیده میشود . حقا : قید تأکید جانشین جمله بحقیقت میگویم و یقین باشد - معنی بیت : بحقیقت میگویم و بجان عزیزت سوگند میخورم که عاشق با نثار هزار جان هم بدیدار تو رخصت نیابد.
بصیر در برخی نسخه ها «بصیر» بجای بصیر آمده که برمتن ترجیح دارد . مهمات جمع مهمه امور واجب و ضروری - معنی بیت اگر دیده دل من بصیرت و بینشی داشت جز عشق را از کارهای واجب و لازم نمی شمردم هیهات بفتح اول و سکون دوم بمعنی دور است و در سیاق فارسی از اصوات (شبه جمله است و برای بیان تحسر و تأسف و استبعاد بکار میرود مأخوذ از هیهات اسم فعل عربی که مثلثة الآخر است، حافظ فرماید :
میرفت خیال تو زچشم من و میگفت /هیهات ازین گوشه که معمور نماندست

معنی بیت ندانم که بازمانده ایام زندگی چگونه سپری شود آنچه از عمرم گذشت دریغا که بر باد رفت و هدر شد.  - و : حرف اضافه است در اینجا مفید معنی ملازمت. معنی بیت: چون با گذشت روزگار سعدی صافی درون شد، از این پس من (سعدی) و ملازمت بر نوشیدن باده درد آلود خرابات مغان که مهبط نور خداست، حافظ فرماید:
ما و می و زاهدان و تقوی / تا یار سر کدام دارد.

منبع دیوان غزلیات سعدی به کوشش دکتر خطیب رهبر 

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۲۴ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی شاپور ذوالاکتاف » بخش ۸:

گل مُهر خواه... 

عبدالرضا فارسی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۱۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی شاپور ذوالاکتاف » بخش ۷:

بدو میزبان گفت...

عبدالرضا فارسی در ‫۵ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۰۹ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی بهرام بهرامیان » پادشاهی بهرام بهرامیان:

بشکرد یعنی شکار کند.

عبدالرضا فارسی در ‫۸ ماه قبل، یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۳۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اسکندر » بخش ۲۶:

بر آن در، که او را فرستاد دوست 

عبدالرضا فارسی در ‫۸ ماه قبل، یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۲۵ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اسکندر » بخش ۲۴:

بر او رانده ام حکم اختر شناس 

عبدالرضا فارسی در ‫۱۰ ماه قبل، یکشنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۴۹ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی بهمن اسفندیار صد و دوازده سال بود » بخش ۳:

ز درد نیا دست کین را بشست 

عبدالرضا فارسی در ‫۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۳۱ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۰۶:۳۳ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۲۳:

مشوران ازین رای بیهوده گش. گش به معنای صفرا می‌باشد. اشاره به عصبانی شدن دارد

عبدالرضا فارسی در ‫۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۴۳ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۱۶:

در بعضی نسخه ها به جای گرشاسپ هوشنگ آمده است.

عبدالرضا فارسی در ‫۱ سال قبل، یکشنبه ۱۷ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۴۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۱۵:

ناهار به معنی گرسنه 

عبدالرضا فارسی در ‫۱ سال قبل، یکشنبه ۱۷ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۳۵ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۱۴:

نسخه خالقی نخوانم دلیر 

عبدالرضا فارسی در ‫۱ سال قبل، یکشنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۱۰ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۵:

که دانا نخواند ترا پاک رای

عبدالرضا فارسی در ‫۱ سال قبل، یکشنبه ۲۷ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۵۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان هفتخوان اسفندیار » بخش ۹:

تاج گران

عبدالرضا فارسی در ‫۱ سال قبل، یکشنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۳۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان هفتخوان اسفندیار » بخش ۷:

شَعر نوعی پارچه 

عبدالرضا فارسی در ‫۱ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۰۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود » بخش ۳۲:

یعنی اسفندیار اسب را شتاب داد