الباب العاشر فی سبب تصنیف الکتاب و بیان کتابة هذا الکتاب رعایة لذوی الالباب
بخش ۱ - در عذر گوید: بنده در پیش شاه دینپرور
بخش ۲ - اندر خط و قلم و کاغذ و خاطر گوید: از دل آبستن است خامه من
بخش ۳ - فی حسب حاله و بیان احواله و سبب احترازه من اهل الدنیا وانزوائه و تجریده منالخلائق و سبب تصنیف هذاالکتاب: حسب حال آنکه دیو آز مرا
بخش ۴ - فی افتخار نفسه علی اهل عصره: خطر من گهر پریشان کرد
بخش ۵ - فی بیان حاله و حسب احواله رحمةاللٰه علیه: گر در آورد یافت خلد و نعیم
بخش ۶ - فصل اندر ضعف و پیری: راکعم کرد روزگار حسود
بخش ۷ - فصل اندر تبدیل حال: بدر بودم شدم هلال مثال
بخش ۸ - التمثل فیالاجتهاد: ابن خطاب آن به مردی فرد
بخش ۹ - در رهایی جستن جان گوید از تن: رقص کن پیش دل به چاره خویش
بخش ۱۰ - اندر تفضیل سخن خویش گوید: از همه شاعران به اصل و به فرع
بخش ۱۱ - اندر مدح خواجه عمید احمدبن مسعود تیشه و وصف حال خانهای گوید که از جهت حکیم سنایی کرده بود و اسباب مهیا گردانیده: دوستی مخلص اندرین شهرم
بخش ۱۲ - یمدح الشیخ الامام جمالالدین فخرالاسلام تاج الخطباء احمدبن محمدالملقب بالحذور: خلق از این خانه بر حذر باشد
بخش ۱۳ - در قناعت و انزوای خویش گوید: ای که در زیر طبع گردونی
بخش ۱۴ - فیالقناعة: گوشهای گیر از این جهان مجاز
بخش ۱۵ - حکایت: آن شنیدی که بود پنبهزنی
بخش ۱۶ - التمثیل: از پی نای و چنگ بوالخداش
بخش ۱۷ - حکایت: آن شنیدی که رفت نادانی
بخش ۱۸ - در صفت خلوت و تنهایی گوید: سلوتی نیست روح را از کس
بخش ۱۹ - در وصف بیطمعی و خویشتنداری خود گوید: من نه مرد زن و زر و جاهم
بخش ۲۰ - اندر افتخار خویش فرماید: ذم شنیدی ز مرغ عیسیرو
بخش ۲۱ - اندر ضعف خویش گوید: آن چنان در سخن ضعیف تنم
بخش ۲۲ - اندر بد دلی خویش گوید: منم اندر ولایت خسرو
بخش ۲۳ - حکایت: آن شنیدی که مرغکی در شخ
بخش ۲۴ - فی ذمالجهال والناصحین لهم: نوح را گرچه عمر داد اله
بخش ۲۵ - حکایت: ایهاالناس روز بیشرمیست
بخش ۲۶ - در شرع و شعر گوید: ای سنایی چو شرع دادت بار
بخش ۲۷ - کتاب کتبه الی بغداد مع نسخة تصنیفه انفذه عند الامام الاجل الاوحد برهانالدین ابیالحسن علیبن ناصر الغزنوی یعرف به بریانگر: ای تو بر دین مصطفی سالار
این آمار از میان ۷۵۳ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۷۵۳ | ۱۰۰٫۰۰ |
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | مثنوی | ۷۵۳ | ۱۰۰٫۰۰ |