چه دانستم که این سودا مرا زین سان کند مجنون
دلم را دوزخی سازد دو چشمم را کند جیحون
چه دانستم که سیلابی مرا ناگاه برباید
چو کشتیام دراندازد میان قُلْزُم پرخون
زند موجی بر آن کشتی که تختهتخته بشکافد
که هر تخته فروریزد ز گردشهای گوناگون
نهنگی هم برآرد سر، خورد آن آب دریا را
چنان دریای بیپایان، شود بیآب چون هامون
شکافد نیز آن هامون، نهنگ بحرفرسا را
کشد در قعر ناگاهان به دست قهر چون قارون
چو این تبدیلها آمد نه هامون ماند و نه دریا
چه دانم من دگر چون شد که چون غرق است در بیچون
چه دانمهای بسیار است لیکن من نمیدانم
که خوردم از دهانبندی در آن دریا کفی افیون
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
در این شعر، شاعر به حسی اشاره دارد که بر اثر سیر تکاملی عارفانه به وی دست داده است، شاعر در مواجه با جذبه عشق ناشی از شهود عظمت هستی چنان زیر و زبر می گردد که تمام مبانی عقلی که سالیان سال تحصیل کرده بود زیر و زبر می گردد و جهانی نو برابرش پدیدار می گردد که به تمامی وی را متحیر و گیج می نماید. درست مانند تعبیر حافظ در آن مصرع که می گوید: عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد. یا تعبیر عطار در منطق الطیر آنجا که میگوید: چون رسید اینجا سخن کوتاه شد، رهرو و رهبر برفت و راه شد (یعنی رهرو و رهبر و خود راه همگی در مواجهه با کمال مطلق محو گشتند)
هوش مصنوعی: نمیدانستم که این عشق تا این حد مرا دیوانه کند، دل من را جهنمی سازد و چشمانم را به آبراهی شبیه کند.
هوش مصنوعی: چه میدانستم که ناگهان طوفانی مرا خواهد برد و مانند کشتیای که در آبهای خروشان و خونی غرق میشود، گرفتار خواهم شد.
هوش مصنوعی: موجی بر روی کشتیای میزند که به تکههایش شکسته میشود و هر تکه به خاطر چرخشهای مختلف، به زیر آب میرود.
شاعر زیر و زبر شدن خود بر اثر عشق را در چند بیت با تعبیرات مختلف بیان می کند، در این بیت بدینگونه مثال می زند که این تحول مانند این بود که یک نهنگ از قعر دریا سر بر آورد و تمام آب را ببلعد و دریا خشک شود
هوش مصنوعی: آن هامون نیز شکافته میشود و نهنگ بزرگ را به عمق ناگهانی میکشاند، همچون قهر و غضب قارون.
وقتی این تغییرات به وجود آمد، نه هامون باقی ماند و نه دریایی به جا ماند. نمیدانم دیگر چه اتفاقی افتاد، زیرا آنجا دیگر جایی بود که چون و چرا و چه اتفاق افتاد معنایی نداشت، فضای بی چون و چرا تمامی چون و چراها را در خود بلعید
دهان بندی اصطلاحی شبیه به پایبندی است، پایبندی به اصول یعنی برقرار ماندن بر اصول، اینجا هم دهان بندی در دریا یعنی برقرار ماندن و دست و پا زدن در آن دریا است که بر اثر آن آب دریا در دهانش فرو رفته و شاعر این را تمثیلی از حالت گیج شدگی خود قرار داده، شاعر می گوید نمی دانم چه شد و این نمی دانم تازه یکی از هزاران سوالی است که مطرح می گردد، ولی من آنقدر مدهوش گشتم که سوال کردن را هم از یاد برده ام
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
چه روز است آنکه هست او را شب تاریک پیرامون
سپهر از بوی او مشگین زمین از رنگ او گلگون
مگر ترسید رخسارش ز زلف مار کردارش
که گرد خویشتن عمدا نوشت از غالیه افسون
دو آذرگون شدند از خون مرا دو چشم از هجرش
[...]
خدایا دور کن چشم بد از این دولت میمون
وزین شاه مبارک رای ملک آرای روزافزون
شهشرق ارسلان ارغو که هست اندر جهانداری
به بهروزی چو اسکندر به بیروزی چو افریدون
به هر ماهی که نوگردد نصیب او ز هفت اختر
[...]
ایا از چنبر اسلام دایم برده سر بیرون
ز سنت کرده دل خالی ز بدعت کرده سر مشحون
هوا همواره شیطانی شده بر نفس تو سلطان
تنت را جهل پیرایه دلت را کفر پیرامون
اگر در اعتقاد من به شکی تا به نظم آرم
[...]
بهشتی نقد شد حاصل سپهری تازه گشت افزون
از این خوش مرکز معمور و عالی منظر میمون
خجسته کعبه دولت مبارک خطه عشرت
به برجیس آن یکی مختص به زهره این دگر مقرون
اگر جنت نهی نامش نه مدحی باشدش در خور
[...]
چه دانی تو خراباتی که هست از شش جهت بیرون
خرابات قدیم است آن و تو نو آمده اکنون
نباشد مرغ خودبین را به باغ بیخودان پروا
نشد مجنون آن لیلی به جز لیلی صد مجنون
هزاران مجلس است آن سو و این مجلس از آن سوتر
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۱۵۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.