گنجور

حاشیه‌ها

ماهان منش در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۸:۴۸ در پاسخ به میلاد احمدی دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۴۰:

کجا میشه این آواز رو پیدا کرد؟

مهدی از بوشهر در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۸:۲۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۰۹۷:

سلام بر عاشقان مولانا و چاووشی 

گاها تصور می‌کنم که اگر حضرت مولانا زنده بود،  امروزه با این تحول موسیقایی و این صدای ملکوتی چاووشی، چه وجدی و چه سمائی می‌کرد. 

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۱۹ دربارهٔ عطار » منطق‌الطیر » جواب هدهد » حکایت شیخ سمعان:

عطار در این شعر با زیرکی وصف ناپذیری  ترکیب «دست و مست» را در دو معنا به کار برده است:

1- در بیت شماره 182 می‌گوید «آن صنم را دید می در دست و مست/شیخ شد یکبارگی آنجا ز دست»

یعنی: آن صنم را دید که باده در دست دارد و مست است. شیخ در آنجا به یکباره، از دست رفت.

2- دربیت شماره 196 اشاره میکند «شد خراب آن پیر و شد از دست و مست/مست و عاشق چون بود؟ رفته ز دست»

یعنی: شیخ پیر خراب شد وَ از «دست و مست» رفت/....

در اینجا، «دست و مست» یک «جفت مرتب» است که معنایی گسترده‌تر از واژه «دست» دارد.

«جفت مرتب»* که پیش از این در واژه‌نامه‌ها (از جمله لغتنامه دهخدا) به عنوان «توابع» از آنها یاد شده، از دو عضو «پایه» و «پیرو» تشکیل می‌شود و همواره دارای معنایی گسترده‌تر از واژه پایه است. در نمونه یاد شده، نخستین عضو «پایه» و عضو دوم «پیرو» می‌باشد.

 

*مرتب از این نظر که تنها با رعایت ترتیب، این جفت دارای بار معنایی خواهد بود.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۱۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۱:

«رخت و پخت» در زبان‌های ایرانی، از مفهوم‌هایی است به نام «جفت مرتب»* که پیش از این در واژه‌نامه‌ها (از جمله لغتنامه دهخدا) به عنوان «توابع» از آنها یاد شده است. در این جفت مرتب، نخستین عضو «پایه» و عضو دوم «پیرو» است. یک جفت مرتب همواره دارای معنایی گسترده‌تر از واژه پایه می‌باشد.

 

*مرتب از این نظر که تنها با رعایت ترتیب، این جفت دارای بار معنایی خواهد بود.

فرهود در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۱۸ در پاسخ به مهرناز دربارهٔ نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش دوم: خردنامه » بخش ۴ - تازه کردن داستان و یاد دوستان:

هر از گاهی قلم نغزنگار (شعر و سخن)، قامت شاعری نو را برمی‌افرازد و او را نام‌آور می‌کند.

دکتر حافظ رهنورد در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۱۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۳:

صوفی‌گری و بساط مربوطه در زمانه‌ی حافظ، بساطی پر رونق و پر طمطراق بوده که بسیاری از حکام از آن حمایت می‌کردند؛ پیش و‌ پس از خواجه حافظ

او اساس هنر خود را علیه آنان گذاشت که به نوعی ایستادن در برابر گفتمان مسلط بود؛ اما بودند در همان زمانه صوفیان پاک و درست که از دلق صوفی‌گری به عنوان درجه‌ی روحانی استفاده نمی‌کردند که خرد و‌کلان را بفریبند. کما این‌که  غزل ۱۳۰ تقدیمی‌ست به یکی از صوفیان حقیقی به‌نام ابوالوفا فرصت شیرازی 

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۴ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۳۹ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۸۴ - اشاره به حدیث انماالمرء مخبو تحت لسانه:

به استناد نسخه خطی مجلس به شماره ثبت 5379 در مصرع دوم بیت 24، «دَژواخها» به جای «وژواخها» درست است. درخور یادآوری است که واژۀ «وژواخ» در هیچ واژه‌نامه‌ای وجود ندارد.

Mebia در ‫۴ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۲۷ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۲۲:

البته آنچه من همخواندم و شنیدم این شعر سرایش ناصر خسرو بوده ولیکن اینکه می گویند ناصرخسرو شراب نمی خورده کافیه به اینک زیر در گنجور از سفرنامه ناصر خسرو مراجعه فرمائید .

ناصرخسرو » سفرنامه » بخش ۲ - خواب ناصر خسرو

Of course, what I heard and heard this was Nasser Khosrow"s poem, but they say Nasser Khosrow did not eat wine.  

علی عشایری در ‫۴ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۱۸ دربارهٔ کمال‌الدین اسماعیل » رباعیات » شمارهٔ ۲۰۲:

مصراع نخست و سوم این رباعی براساس دستنویس کهن کتاب رسائل العشاق تصحیح می‌شود:

جز بر دل من غم تو پیروز مباد

جز  جان من از غم تو باسوز مباد

بس روز رخت ندیدم و بود روا

روزی که غمت نبینم آن روز مباد

رجوع کنید به مقالهٔ «تصحیح و بازیابی چند بیت براساس دستنویس رسائل العشاق و وسائل المشتاق» از علی عشایری، کهن‌نامهٔ ادب پارسی، سال ۱۵، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۳، صفحات ۲۷۱-۳۰۳.پیوند به وبگاه بیرونی

علی عشایری در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۱۲ دربارهٔ انوری » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۶۲:

این رباعی براساس دستنویس کهن کتاب رسائل العشاق تصحیح می‌شود.

رجوع کنید به مقالهٔ «تصحیح و بازیابی چند بیت براساس دستنویس رسائل العشاق و وسائل المشتاق» از علی عشایری، کهن‌نامهٔ ادب پارسی، سال ۱۵، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۳، صفحات ۲۷۱-۳۰۳.پیوند به وبگاه بیرونی

علی عشایری در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۰۷ دربارهٔ کمال‌الدین اسماعیل » رباعیات » شمارهٔ ۹۰:

مصراع سوم این رباعی براساس دستنویس کهن کتاب رسائل العشاق تکمیل و تصحیح می‌شود:

بیماری بنده را طبیبی استاد

رجوع کنید به مقالهٔ «تصحیح و بازیابی چند بیت براساس دستنویس رسائل العشاق و وسائل المشتاق» از علی عشایری، کهن‌نامهٔ ادب پارسی، سال ۱۵، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۳، صفحات ۲۷۱-۳۰۳.پیوند به وبگاه بیرونی

علی عشایری در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۰۳ دربارهٔ سنایی » دیوان اشعار » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۰۲:

مصراع نخست پیوند به وبگاه بیرونیاین رباعی براساس دستنویس کهن کتاب رسائل العشاق تصحیح می‌شود:

نادیده تو را چو راه را کردم ساز

رجوع کنید به مقالهٔ «تصحیح و بازیابی چند بیت براساس دستنویس رسائل العشاق و وسائل المشتاق» از علی عشایری، کهن‌نامهٔ ادب پارسی، سال ۱۵، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۳، صفحات ۲۷۱-۳۰۳.

علی عشایری در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۰:۵۴ دربارهٔ امیر معزی » قصاید » شمارهٔ ۱۷۹:

بیت نخست این قصیده اشکال قافیه دارد و براساس دستنویس کهن رسائل العشاق تصحیح می‌شود:

تهنیت گویند شاهان را به عید نامورد

عید را من تهنیت گویم به شاه دادگر 

رجوع کنید به مقالهٔ «تصحیح و بازیابی چند بیت براساس دستنویس رسائل العشاق و وسائل المشتاق» از علی عشایری، کهن‌نامهٔ ادب پارسی، سال ۱۵، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۳، صفحات ۲۷۱-۳۰۳.پیوند به وبگاه بیرونی

علی عشایری در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۰:۵۰ دربارهٔ ازرقی هروی » رباعیات » شمارهٔ ۷:

این رباعی براساس دستنویس کهن کتاب رسائل العشاق تصحیح می‌شود و صورت کهن و درست در آن‌جا ذکر شده:

چون بدعهدی گشت نخست از تو درست

در شستن دست از تو چرا بودم سست

گر دست بشستمی ز تو روز نخست

امروز به خونْ روی نبایستی شست

رسائل العشاق، برگ ۱۵۰ پشت

رجوع کنید به مقالهٔ «تصحیح و بازیابی چند بیت براساس دستنویس رسائل العشاق و وسائل المشتاق» از علی عشایری، کهن‌نامهٔ ادب پارسی، سال ۱۵، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۴۰۳، صفحات ۲۷۱-۳۰۳.پیوند به وبگاه بیرونی

علیرضا فتح آبادی در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۰:۴۷ دربارهٔ ایرج میرزا » قطعه‌ها » شمارهٔ ۸۱ - انتقاد از قمه‌زنان:

سلام دوستان در بیت 14 یعنی 

کِی کُشته شود دوباره زنده/با نفرین تو بر کشنده؟!
نباید به جای واژه ی <زنده> واژه ی < مرده> قرار گیرد؟؟ حتی واژه ی < کشته> هم مناسب تر از این حالت بار معنایی را منتقل میکند

بهناز شکوهی در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۲۰:۰۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۶۴:

با توجه به این‌که طبق دستورالعمل وب‌سایت گنجور، تمامی خوانش‌ها باید دقیقاً مطابق با نسخه‌ درج‌شده در سایت و منابع مکتوب باشند، من در خوانش خود «سیلِ اَجَل» را قرائت کردم. با این حال، به نظر می‌رسد که «سیلیِ اَجَل قفا زند این همه را» صحیح‌تر باشد، چراکه «قفا زدن» به معنای سیلی زدن یا پس‌گردنی است و از این جهت با مفهوم مصرع نخست نیز هم‌خوانی بیشتری دارد.

هاوژین در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۲۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۵۴:

این شعر رو همیشه به یاد شهدا میخونم💔

همیرضا در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۸:۲۷ در پاسخ به AliKhamechian دربارهٔ مشتاق اصفهانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱:

وزن دوری است، روی مشتاق باید توقف کنید. متن درست است.

AliKhamechian در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۵۲ دربارهٔ مشتاق اصفهانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱:

بیت آخر وزنش غلطه 

اینگونه به نظر میرسه باید باشه که: همین نه مشتاقِ آرزویت...

که هم معنای صحیح داره هم وزن صحیح

حسین نامدار (حکیم) در ‫۵ ماه قبل، شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۱۶ دربارهٔ خواجوی کرمانی » دیوان اشعار » صنایع الکمال » سفریات » غزلیات » شمارهٔ ۱۶:

با درود.

در دو بیت اول نیز بعد از جمله‌ی "ای دل نگفتمت" باید "که" وجود داشته باشد تا وزن شعر (مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن) درست باشد. کلا هم تمام ابیات با "ای دل نگفتمت که" شروع می شود. 

 

۱
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۵۶۳۰