گنجور

حاشیه‌ها

امیر روشن در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۴۳ دربارهٔ فرخی یزدی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۱۵:

Absolute cinema

جزیره مثنوی در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۳۴ دربارهٔ عطار » منطق‌الطیر » پرسش مرغان » پرسش مرغان:

چون تهی کردی به یک مِی، پهلُوان

دوستْ‌کانی چون خوری با دیگران؟

«دوست‌ْکامی» صحیح است است و در برخی نسخه ها به همین صورت جدا از هم آمده است. شفیعی کدکنی «دوستکانی» آورده. 
دوست‌کامی: می گساری با دوستان.

علی میراحمدی در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۲۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۳:

شاید همه ما این تجربه را داشته باشیم که در شب‌های تاریک که با نوعی بیخوابی یا پریشانی روان دست و پنجه نرم میکنیم دچار نوعی از ناامیدی و هراس شده و در دل و ذهن خویشتن باورهایی تاریک و نومیدانه را میپرورانیم ؛اما با طلوع فجر و آمدن صبح آن شب تیره و تار و تجربیاتش فراموش میگردد و انگار با دمیدن خورشید، ما هم از نو متولد شده و حیات تازه ای گرفته ایم‌.
شاعر در دوبیت  اول طلوع خورشید صبحگاهی را به زیباترین شکل ممکن توصیف کرده و گویا در ادامه و در  بیت سوم به رخت بربستن تیرگی‌ها و ناامیدیها از روح و روان آدمی هنگام صبحگاهان اشاره کرده است:
چنگ در غُلغُله آید که کجا شد منکر؟
جام در قَهقَهه آید که کجا شد مَنّاع؟

همواره یکی از رسالت های شاعران آسمانی  انتشار نور امید و ترویج روحیه امیدواری در دل و روح و روان آدمیان بوده است.

در نومیدی بسی امید است

پایان شب سیه سپید است

نظامی

کوی نومیدی مرو امیدهاست

سوی تاریکی مرو خورشیدهاست

مولانا

بهزاد رستمی در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۱۶ دربارهٔ شهریار » گزیدهٔ غزلیات » غزل شمارهٔ ۴ - هفتاد سالگی:

گفته میشه یکی از راه‌های کاهش اضطراب مرگ این هستش که یک اثری از خودمون بر جهان به جا بزاریم، حالا این اثر هر چیزی می‌تونه باشه مثل نوشتن یک کتاب یا احداث مدرسه یا هر چیز دیگه‌ای. در واقع ما با این کار در قلب و ذهن دیگران به حیات خودمون ادامه می‌دیم و این اون دلیلیه که باعث میشه اضطراب مرگ برامون کاهش پیدا کنه. اما شهریار توی این بیت «گرفتم آنکه جهانی به یاد ما بودند//دگر چه فایده از یاد می‌رسد ما را»، داره خط بطلانی می‌کشه به این شیوه و این استدلال کاهنده‌ی اضطراب مرگ، که خب از لحاظ منطقی کاملاً درست است و من هم کاملاً با شهریار موافقم. اما ما چه چیزی رو باید جایگزین این تدبیر کاهنده‌ی اضطراب مرگ، یعنی به جا گذاشتن یک اثر از خودمون و زنده موندن در قلب و ذهن دیگران، بکنیم؟ برای جواب این سوال باید به یک موضوع مهم که اتفاقاً توی همون بیت شهریار هم بهش اشاره شده توجه کنیم، و اون اینه که ما با مردن آگاهیمون هم از بین میره، یعنی وقتی که ما بمیریم، از اینکه مردیم دیگه آگاهی نداریم. یا به عبارتی، هیچ نوعی از رنج و اضطرابی که قراره بعد از مرگ به وجود بیاد ما رو تحت تاثیر قرار نمیده، چرا که دیگه مایی وجود نداره.

پس با این توضیحات به این نتیجه می‌رسیم که ترس ما از اینکه بعد از مرگ دیگه در خاطر کسی نمونیم، که همین موضوع هم باعث ایجاد اضطراب میشه، اصلاً نمی‌تونه وجود داشته باشه، و بنابراین لازم نیستش که ما از این شکل از اضطرابِ مرگ کوچک‌ترین نگرانی‌ای داشته باشیم.

و اتفاقاً ما نباید انرژیمون رو صرف کاری بکنیم که اون کار قراره نتیجه‌اش این باشه که در خاطر دیگران بمونیم. در واقع میشه گفت ما هر کاری که برای غیر از خودمون انجام بدیم مساوی با این می‌مونه که عمرمون رو تلف کردیم و اکنونمون رو و تنها داراییمون رو از بین بردیم. و به نظرم این باید خیلی ترسناک‌تر از اضطراب مرگ باشه.

امیرحسین صدری در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۰۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۳:

جزء معدود غزل‌های حافظ هست که نتونستم باهاش ارتباط بگیرم

برمک در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۲۱ دربارهٔ مسعود سعد سلمان » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۷۹ - مدح سیف الدوله محمود و تهنیت فتح اگره:

 

گرد او بیشه و کوه گشن و سبز چنانک

گذر باد و ره مار درو ناخوش و تنگ

پشته ها کرد ز بس کشته در و پنجه جای

جوی خون کرد به هر پشته روان صد فرسنگ

برمک در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۱۴ دربارهٔ ملک‌الشعرا بهار » قصاید » شمارهٔ ۱۴۶ - رزم‌نامه:

 

کشوری جای مه آبادی و شاهان مدی

مهترانی چو کیامرز و چو آذرهوشنگ

آنکه جمشیدش برکرد زکیوان دیهیم

وانکه کاوسش بنهاد به گردون اورنگ

تیردادش زد بر دیدهٔ یونانی تیر

اردشیرش زد بر تارک رومانی سنگ

محمد حسین طالبیان شهرضا در ‫۲ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۳۱ دربارهٔ جمال‌الدین عبدالرزاق » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۶۲:

ساز و آوازی با صدای عبدالوهاب شهیدی و تار جلیل شهناز در دستگاه چهارگاه
روز به آخر رسید و یار نیامد
هیچکس از پیش آن نگار نیامد
این همه بر من ز روزگار بد آمد

گلهای رنگارنگ 558

همایون در ‫۳ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۷:۳۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۹۴:

چه زیبا درودی چه نازک سرودی

به خرسند مستی رسیدی که نوشت 

تا به حال همه سرمستی و شادکامی بود اینجا مرحله‌ای بالاتر پیش می آید و آن آفرین گفتن به این می و این مستی است گویی مستی دیگری پیدا شده که مست به خودش نوش باد میگوید و به این مستی و این شرابی که پیدا کرده‌است آفرین میگوید، یافتن شمس و آوردن او به گلستان بودن شرابی دیگر است و مستی دیگر که تاکنون نبود‌است

مهدی هاشمی در ‫۳ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۷:۱۴ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » تک‌بیتهای برگزیده » تک‌بیت شمارهٔ ۱۰:

فکر می‌کنم منظور شاعر اینه وقتی آدم تازه داره به ثمر میشینه مرگ میاد سراغش

محمد اسکندری در ‫۳ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۱۶ دربارهٔ شهریار » گزیدهٔ اشعار ترکی » آغیز یِئمیشی:

و اما بیت اول این شعر استاد هم به دید بنده باید چشم ها را شست و جور دیگر دید یا اگر هم اینطور نیست اشکالی ندارد به این شکل بخوانیم؛

بیر گون آغیز قالی بوش ،بیر گون دولی "داها دولی"

اینگونه معنی کرده اند که یک روزهایی هست در طول عمر آدمی دهنت خالی از قوت و غذا هست اما در عوض روزایی هم هست‌که پر از خوشمزگیست و "داد=مزه دادن" هست

اما همانطور که در نوشتار ترکی شعر آوردم، اگر اینطور هم بگوییم اشکالی درآن نیست؛

یک روزهایی هست در طول عمر آدمی که دهانت خالی از هر قوت و غذایی ست

در عوض می‌توان گفت همین دهانی که خالی بوده روزهایی از پر هم پرتر  به خود می بیند(بخوانید؛خواهد دید)

 

محمد اسکندری در ‫۳ روز قبل، یکشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۰۸ دربارهٔ شهریار » گزیدهٔ اشعار ترکی » آغیز یِئمیشی:

با عرض سلام

از دیدگاه حقیر معنی این بیت ازشعراستاد شهریار رو که ایهام سنگینی داره رو بایست در بزنگاه های روزگار کشیده باشی تا متوجه بشی

بختین دورا باخارسان یادلار قوهوم قارداش دی

امما بختین یاتاندا قوهوم قارداش یاد اولی

هنگام خوشبختی اگر توجه کرده باشی انتظاری از فامیل درجه یک نداری گرچه بسیار هم دوستشان داشته باشی ولی سراغشان نمی روی

اما هنگام سختی...

 نباید فقط در سختی ها یاد برادر و پدر نزدیکان درجه یک افتاد این سیلی روزگار است که فقط در بزنگاه ها یادمان می افتد اری همسری پدری ،یا برادری داریم و این خود نیز هنگام قطع امید از دیگر دوستانی که به اصطلاح رفیق می نامیمشان از ادمی سرمیزند

گویی در دوران شادکامی ات مهمانی‌ای  ترتیب داده باشی که فقط قوم و قبیله و برادرها در آن غایبان اصلی اند

اما در ناکامی ها و روی برگردانی های اغیار، برعکس یاد چه کسانی می افتی ؟ قوم ، قبیله ، نزدیکان

  

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۳ روز قبل، شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۳۳ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۲:

عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۲
               
خطَت خورشید را ، در دامن آورد
ز مُشکِ ناب ، خرمن خرمن آورد

چنان خطّت برآوردست ، دستی
که با خورشید و مَه ، در گردن آورد

کُلَه‌دارِ فلک ، از عشقِ خطّت
چو گل کرده قبا ، پیراهن آورد

خطِ مُشکینت ، جوشی در دل انداخت
لبِ شیرینت ، جوشی در من آورد

فلک را ، عشقِ تو در گردش انداخت
جهان را ، شوقِ تو در شیون آورد

ندانم تا فلک در هیچ دُوری
به خوبیِّ تو ، یک سیمین‌تن آورد

فلک ، چون هر شبی زلفِ تو می‌دید
که چندین حلقهٔ مردافکن آورد

ز چشمِ بد ، بترسید از کواکب
سرِ زلفِ تو را ، چوبک‌زن آورد

از آن سر رشته گم کردم ، که رویت
دهانی ، همچو چشمِ سوزن آورد

از آن سرگشته دل ماندم ، که لعلت
گُهَر سی‌دانه ، در یک ارزن آورد

ز بهرِ ذرّه‌ای وصلِ تو ، هر روز
اگر خورشید وجهی روشن آورد

چون آن ذرّه نیافت ، از خجلتِ آن
فرو شد زرد و سر در دامن آورد

دلِ عطّار در وصلت ، ضمیری
به اسرارِ سخن ، آبستن آورد

صدرا رحمتی در ‫۳ روز قبل، شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۱۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰۵:

بیا به صلح من امروز در کنار من امشب

که دیده خواب نکرده‌ست از انتظار تو دوشم

تکرار واژه‌های «امروز» و «امشب» در کنار هم، تأکیدی بر فوریت و تمنای شاعر دارد: او نمی‌خواهد این آشتی به تأخیر بیفتد.

شاعر با لحنی عاشقانه و ملایم، از معشوق می‌خواهد که کدورت و رنجش را کنار بگذارد و امشب به دیدارش بیاید.

می‌گوید: دیشب از بی‌قراری و چشم‌به‌راهی تو نخوابیدم، پس امشب بیا تا دلِ بی‌تابم آرام گیرد و صلح و صفا بازگردد.

 

صدرا رحمتی در ‫۳ روز قبل، شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۰۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴:

چو با حبیب نِشینی و باده پِیمایی

به یاد دار مُحِبّانِ بادپیما را

چو با حبیب نشینی: وقتی با یار محبوب خود می‌نشینی،

 

و باده پیمایی: و شراب (نماد عشق یا سرور) می‌نوشی،

 

به یاد دار محبان بادپیما را: به یاد دوستدارانِ در راه‌مانده یا آوارگانِ عاشق باش که در سفرند (بادپیما = کسانی که در مسیر باد، در سفرند).

این بیت اشاره به وفاداری و همدلی عارفانه دارد. شاعر می‌گوید:

اگر تو در حال وصال و شادی با محبوب خودی، فراموش مکن آنان را که هنوز در فراق و دوری‌اند؛ آنان که در طوفان عشق سرگردانند و هنوز به وصال نرسیده‌اند.

به بیان دیگر، در نعمت و آرامش، یاد رنج‌دیدگان و عاشقانِ در راه‌مانده را زنده نگه دار.

۱
۲
۳
۴
۵
۶
۵۵۸۶