گنجور

حاشیه‌ها

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۱۶ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۴۱ - اجازه خواستن حضرت علی اکبر از حضرت برای رفتن به جهاد:

به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقی است

کار ویرایش مثنوی طاقدیس به پایان رسید، اما

1-چندتایی از بیت‌ها در این مجموعه شعر–به دلایلی ناشناخته–بدون قافیه هستند.

2-گفتنی است که ملا احمد نراقی واژگان بسیار گسترده‌ای داشته و در واژه‌پردازی زبردست بوده است.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۵۷ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۲۷ - دستور یافتن حضرت سلیمان برای مهمانی مخلوقات:

اکنون می‌توان گفت که شکل درست مصرع دوم بیت 35 چنین است: «می‌رسد از جودِ اَرفَعبار او».

«ارفعبار» = «اَرفَع» + «بار» = «بسیار زیاد، در حد اعلی»

 

*این حاشیه پس از ویرایش، حذف نخواهد شد تا به عنوان سندی برای پیگیری پژوهشگران باقی بماند.

فرهود در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۴۰ در پاسخ به افسانه چراغی دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۲۳ - پیدا شدن شاپور:

به گستاخی برِ شاپور بنشست در ...

با درود 

تشبیه لب به تنگ شکر منظور همان شکرپاش است. و بار شکر مورد نظر نیست؛ دهان معشوق به‌سبب کوچکی و شیرینی به دهانه شکرپاش تشبیه می‌شود.

به گل می‌گفت کای تَنگ شکرپاش  (عطار)

 


در بیت زیر هم خواجوی کرمانی تَنگ شکر را همراه با نمکدان استفاده کرده است.

چو تنگ شکر در شکرگون پرند

شکر ریخته از نمکدان به قند

در اشعار به هر دو معنی (بار شکر) و (کوزه شکر و شکرپاش) بکار رفته است ولی وقتی که به لب تشبیه می‌شود یا شکرپاشی، استعاره برای سخن گفتن بکار می‌رود بیشتر کوزه و شیشه شکر مورد نظر است.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۲۸ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۴۰ - شهادت حضرت علی اصغر در میدان بر روی دست حضرت:

در مصرع نخست بیت 29 «همچو اسماعیل اینها سر نهم» وجود «اینها» مناسب نیست. به استناد نسخه خطی مجلس به شماره ثبت 5379، این مصرع چنین است: «همچو اسماعیل اینجا سر نهم»

افسانه چراغی در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۰۵ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۲۳ - پیدا شدن شاپور:

به گستاخی برِ شاپور بنشست در ...

تَنگِ شِکر یعنی بارِ شکر

در لغتنامه دهخدا در معنی «تَنگ» همین بیت نظامی هم به عنوان شاهد مثال آمده است.

در بیشتر جاها همین معنی مورد نظر است.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۳۹ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۳۹ - خطاب حضرت سیدالشهداء ع به اصحاب خود در صبح عاشورا و آماده شدنشان برای قتال:

مصرع دوم بیت نخست به شکل «ای سرافرازان میدان بقا» قافیه بیت را به هم می‌زند. به استناد نسخه خطی مجلس به شماره ثبت 5379، «میدان وفا» درست است.

رضا خاموش در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۴۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۳۴:

منظور از قطب زمان در مصرع نهایی که شمس تبریز هم بگزیده و محبوب اوست کیست؟ انسان کامل؟!

کوروش در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۰۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۵۹ - وصیت کردن پدر دختر را کی خود را نگهدار تا حامله نشوی از شوهرت:

کز ضرورت بود عقد این گدا

این غریب‌اشمار را نبود وفا

 

غریب اشمار یعنی چه

 

یار در ‫۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۱۸ دربارهٔ اوحدی مراغه‌ای » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴:

دستم چو شد حمایل در گردن خیالت

پنهان کن از رقیبان دست حمایلم را

 

بینظیره این بیت، بنظرم شاه بیت این غزل همین بیت است، گرچه تمام ابیات این غزل بسیار زیباست.

احتمال دارد که حافظ تحت تاثیر این بیت قرار گرفته و بیت زیر رو گفته باشه

ای دوست دست حافظ تعویض چشم زخم است

یارب ببینم آن را در گردنت حمایل

سام در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۴۳ دربارهٔ جهان ملک خاتون » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۲۳۰ - استقبال از سعدی:

سعدی » غزل شمارهٔ ۴۳۷

بگذار تا مقابل روی تو بگذریم

دزدیده در شمایل خوب تو بنگریم

شوق است در جدایی و جُور است در نظر

هم جُور به که طاقت شوقت نیاوریم

روی ار به روی ما نکنی حکم از آن توست

بازآ که روی در قدمانت بگستریم

ما را سری‌ست با تو که گر خلق روزگار

دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم

گفتی ز خاک بیشترند اهل عشق من

از خاک بیشتر نه که از خاک کمتریم

ما با توایم و با تو نه‌ایم، اینت بلعجب

در حلقه‌ایم با تو و چون حلقه بر دریم

نه بوی مهر می‌شنویم از تو ای عجب

نه روی آن که مهر دگر کس بپروریم

از دشمنان برند شکایت به دوستان

چون دوست دشمن است شکایت کجا بریم؟

ما خود نمی‌رویم دوان در قفای کس

آن می‌برد که ما به کمند وی اندریم

سعدی تو کیستی؟ که در این حلقهٔ کمند

چندان فتاده‌اند که ما صید لاغریم

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۴۶ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۳۸ - روز عاشورا و حالات اصحاب آن حضرت:

1-وجود «بل» در مصرع دوم بیت شماره 10 مشخص می‌کند که این مصرع به شکل «این ندایی بل صدای آشنا» نادرست است. به استناد نسخه خطی مجلس به شماره ثبت 5379 این مصرع چنین است: «این ندا نی بل صدای آشنا»

2-در مصرع نخست بیت 24: «بَروها» = «ابروها»

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۱۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۴:

من چنان لاغری ، که پهلویِ من

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۱۳ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۴:

آبِ  حیوان ، چنین گلاب نداشت

آوین در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۱۱ در پاسخ به صاف دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵:

سلام

 الان که داشتم ابیات این غزل رو می خوندم دقیقا داشتم به همین فکر می کردم که هر بیت برای خودش دنیایی سخن داره

ابو سعید در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۸:۱۰ در پاسخ به ملیکا رضایی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۷:

با سلام و احترام و تشکر

عزیز مضمونی که بنده اشاره کردم مضمون عرفانی نبود بلکه یک معادله‌ی عیان و آشکار هست. حافظ چرا حافظ شده؟ چون حافظ قرآن هست و قرآن به اشاره نازل شده نه به صراحت. این جفای در حق حضرت حافظ هست که اشعارش رو از قرآن و مفاهیم دینی جدا بدونیم فقط چون صرفا خودمون به علت العللی از مفاهیم دینی گریزانیم

حمزه علیدادی در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۳۷ در پاسخ به علی سعیدی دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر دوم » بخش ۴۷ - تتمهٔ اعتماد آن مغرور بر تملق خرس:

من چند وقت پیش تحقیق می‌کردم، بعضی از تاریخ پژوهان و محققان معتقدند که آذربایجان (آذربایجان خودمون و جمهوری آذربایجان که اونم مال خودمون بود) تقریبا ۱۰۰۰ سال پیش به زبون فارسی حرف میزدن. به خاطر مسایل سیاسی و کوچ کردن بعضی‌ها از آسیای میانه به مرور زمان زبونشون عوض شد.

خیلی از بزرگ شاعران فارسی زبون مال آذربایجان هستند.

نظامی گنجوی، خاقانی شروانی و ... 

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۴۹ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۳۴ - روانه شدن جناب امام حسین ع به سمت عراق:

1-بیت شماره 13 به شکل «توشه بردارید از دیدار او/خوان دعا در گوش گوهربار او» به جای «توشه بردارید از دیدارها/خوان دعا در گوش گوهر بارها» بسیار گویاتر است. نسخۀ خطی مجلس به شماره ثبت 5379 نیز آن را تایید می‌کند.

2-در مصرع نخست بیت 14 «آمد ز پی» (به جای «آید ز پی») درست است؛ هم برای سازگاری با «رسید» در مصرع دوم و هم به استناد نسخه خطی.

3-مصرع نخست بیت 16 به شکل «رُسته کوپا جای نسرین یاسمن» نادرست است (البته گذشته از اشتباه چاپی). شکل درست آن به استناد نسخه خطی عبارت است از «رُسته گویا جای نسرین و سمن»

صبا در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۲۳ دربارهٔ جلال عضد » دیوان اشعار » غزلیّات » شمارهٔ ۶:

چرا این غزل با غزل شماره‌ی ۲۷ از امیرخسرو دهلوی یکسان است؟

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۵ ماه قبل، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۲:۰۷ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۲۳۲ - پیغام آوردن جبرئیل به حضرت رسول و شهادت امام حسین ع:

به استناد بخش 78 تذکرة‌الاولیای عطار، انسان می‌توان دارای جایگاه‌های زیر باشد:

زمین، آسمان، عرش، قابِ قوسیْن و نور

به همین خاطر عطار در این بخش می‌گوید: «کسی که از زمین تا نور برسد، مرد نیکی نخواهد بود اگر خود را از چند پشه‌ فراتر ببیند.»

۱
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۵۶۷۳