گنجور

حاشیه‌ها

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۲۸ در پاسخ به رسول لطف الهی دربارهٔ ایرج میرزا » اشعار دیگر » شمارهٔ ۱ - من گرفتم تو نگیر:

البته ایرج میرزا در جایی دیگر شعری هم سروده اند در باب تجاوز به زنی چادری

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۴۷ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۴۴ - مناجات به درگاه قاضی الحاجات:

مصرع دوم بیت 31، «از کرم» درست نیست؛ بیت بدون قافیه می‌شود و معنی کل بیت هم کم رنگ. به استناد نسخه خطی، «بیش و کم» درست است.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۰۳ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۴۵ - در بیان اشتیاق به تشرف سرّمن رأی و استمداد از امام عصر ع:

1- در مصرع دوم بیت نخست، یعنی «تا فرات و فاخریاتِ نجف» معلوم نیست «فاخریات نجف» چه معنایی دارد. با نگاهی دقیق به نسخۀ خطی مجلس به شماره ثبت 5379، متوجه شکل درست آن می‌شویم: «تا فرات و غاضریات و نجف»

به این ترتیب، معنی کل بیت روشن می‌شود.

(به استناد لغتنامۀ دهخدا، «غاضریة» دهی است از نواحی کوفه نزدیک کربلا.)

2-مصرع دوم بیت 40 به شکل «پرتوت بر نیک و بر بد تافته» (به جای «پرتوت بر نیک و بد برتافته») درست است. دقت کنیم که «برتافتن» یعنی «برگرداندن».

 

*هنگام ویرایش و تصحیح اسناد، سخنوران را بسیار باهوش‌تر از خود بدانیم تا کمتر دچار فریب ذهن شویم.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۲۸ دربارهٔ ملا احمد نراقی » مثنوی طاقدیس » بخش ۴۶ - بقیه داستان طوطی و شاه:

1-در مصرع نخست بیت 11، «مکس» (makas) به جای «مگس» درست است، به دلیل:

- با وجود «مگس» در هردو مصرع، هم بیت بدون قافیه می‌شود و هم مصرع نخست نامفهوم.

- «مکس» یعنی «باج، خراج، مالیات، حق گمرکی» و «در مکس شدن» یعنی «باج گرفتن، زور گیری کردن»

2-مصرع دوم بیت 26 به شکل «می‌نبخشندت چرا این لحظه سود» به جای «می‌نبخشیدی چرا این لحظه سود»؛ زیرا معنی کل بیت با این تصحیح می‌شود:

«ماه و خورشیدی که تو را سجده می‌کردند، چرا اکنون سودی برایت ندارند؟»

البته نخسۀ خطی مجلس به شماره ثبت 5379 نیز چنین چیزی را تایید می‌کند.

3-در مصرع نخست بیت 28، «امتهان» به جای «امتحان» درست است. «امتهان» یعنی «خوار کردن، بیگاری کشیدن».  البته در نسخه خطی مجلس نیز «امتهان» ثبت شده است.

 

*پدیدۀ فریب ذهن را جدی بگیریم!

امیر عباس طیبی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۵۲ در پاسخ به مریم حدادی دربارهٔ فرخی سیستانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۳۵ - در ذکر سفر سومنات و فتح آنجا و شکستن منات و رجعت سلطان گوید:

درود. اگر به پای باز دقت کنید، می‌بینید که حلقه حلقه‌ست. شاعر میگه به قدری زر و ثروت از سومنات به تاراج برده شد توسط سربازان که بخشی از اون‌ها روی زمین میفتاد و در گیاهان فرو می‌رفت، همین باعث شد که گیاهان مثل پاهای باز، حلقه به حلقه به نظر بیان. (اغراق در حجم ثروتی که به تاراج رفت)

بهزاد بهرامی در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۴۴ در پاسخ به اقبال کاظمی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱:

با سلام و عرض ادب، دقت مهمی به این موضوع داشتید معنا در دو جنبه ظاهری و باطنی متجلی است. اگر هوش مصنوعی به قسم باطنی دسترسی ندارد لیکن در قسم ظاهری می تواند به کار آید.

داود شبان در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۳۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۹۵:

استاد رضا ساقی عزیز درود به شرفت که با شرحیات زیبا و دلنشینت من بی سواد علاقه مند به شعر خوانی کردی،هرجا هستی مستدام باشی.

صدیقه نارنج در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۳۳ دربارهٔ سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۹۵ - خطاب به خود:

در بیت ۳ رنگیم و با پلنگ اجل کارزار ما، رنگ به معنی بز کوهی است (فرهنگ عمید)

شیر بینم شده متابع رنگ (مسعود سعد سلمان)

رضا از کرمان در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۱۴ در پاسخ به هادی مردی دربارهٔ سعدی » بوستان » باب دوم در احسان » بخش ۱۰ - حکایت کرم مردان صاحبدل:

درود خدا بر شما باد

کجای کارید دوستان گرامی شعر از سعدی است وحاشیه ها در خصوص فردوسی بیشتر نوشته شده 

شاد باشید 

شاهان نوذری در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۶:۲۱ در پاسخ به حسن روشن دربارهٔ فردوسی » هجونامه (منتسب):

هیچ شاهد عینی نیز در تاریخ وجود ندارد مبنی بر این که فردوسی، این ابیات(هجونامه) را سروده باشد و تنها نظامی عروضی از آن نقل کرده است.

بهرام خاراباف در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۶:۰۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۰۶ - غالب شدن حیلهٔ روباه بر استعصام و تعفف خر و کشیدن روبه خر را سوی شیر به بیشه:

موسیِ جان سینه را سینا کند 

 طوطیانِ کور را بینا کند

 

#مولوی 

مصرع اول غیر ازآنکه می تواندبه حضرت موسی وورازونیازش درکوه سینااشاره داشته باشدمی تواندبه لحاظ معنای لغتی نیز موردتوجه قراربگیرد

موسی =تسلی دهنده وتسلی داده شده 

سینه=گستره،پهنه

سینا= از کلمه" سئنا " گرفته شده

به معنی کشف کننده ، محقق، دانشمند، به عمق چیزی پی بردن، شکافتن مطالب

معنی مصرع:تسلی دهنده گستره سینه رابه محلی برای به تحقق وعمق بخشیدن وشکافتن مطالب می کند

ازجهت آوایی نیز می تواند به مصرع اول عنایت داشت. تبدیل شدن سینه(آوای کوتاه)به سینا(آوای بلند)توسط موسی

اززیبایی های بیت:

واج خواهی حرف س

هم آوایی جان ویان(درکلمه طوطیان)

تکرار را

آواهای بلند:جا نا،یا،را نا

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۳:۲۰ دربارهٔ ناصرخسرو » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۶:

من چرا خیال می کردم این شعر مال پروین است؟!

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۳:۰۲ دربارهٔ ایرج میرزا » مثنوی‌ها » شمارهٔ ۱۵ - مزاح با یکی از وزیران:

آیا این هم همان وزیر امور خارجه است که با او نیز در شعری دیگر یک مزاح بیضه ای دیگر کرده بود؟

و در ضمن کمال السلطنه همان پدر ابوالحسن خان صبا نیست؟

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۵۹ در پاسخ به مهدی رضائی دربارهٔ ایرج میرزا » قطعه‌ها » شمارهٔ ۸۱ - انتقاد از قمه‌زنان:

مرثیه را هم با خلوص نیت نسروده. حاشیه جناب تدینی را در همین صفحه ببینید.

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۴۱ در پاسخ به مهدی الهی دربارهٔ ایرج میرزا » مثنوی‌ها » عارف نامه » بخش ۲:

یعنی فرایض دینی در زمان قاجار تابو بوده اند؟ والا ما که شنیدیم مردم آن زمان خیلی مذهبی بوده اند و مرجع تقلید داشته اند.

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۲۰ دربارهٔ ایرج میرزا » مثنوی‌ها » عارف نامه » بخش ۵:

حرفهای ایرج میرزا در اشعار مختلف همدیگر را نقض می کنند. در یک شعر می گوید عصمت و بی حجابی می توانند با هم باشند. همچنین می گوید به زور رابطه برقرار کردن با دیگران کار درستی نیست. ولی در این شعر برعکس می گوید.

پ.ن: خب عصمت و باحجابی هم با هم می توانند باشند.

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۴۴ در پاسخ به تورج رامان دربارهٔ ایرج میرزا » مثنوی‌ها » شمارهٔ ۲۲ - پسرِ بی هنر:

و البته در آن قصه، شعر را بازنویسی کردند و علی مردان خان را عاقبت به خیر گرداندند.

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۳۱ در پاسخ به علی شیرزادی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳:

اگر واقعی بود وقتی آن شعر را در گوگل می نویسید باید مدخل گنجور ظاهر می شد. اما نمی شود!

گنجور حتی از سوزنی سمرقندی هم شعر دارد. پس قطع به یقین این اشعار شایعه هستند.

امین آب آذرسا در ‫۴ ماه قبل، یکشنبه ۸ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۳۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳:

من در گوگل نوشتم "اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را / به خال هندویش بخشم سر و دست و تن و پا را" تا ببینم آیا مدخلی از سایت گنجور برای این شعر از صائب تبریزی ظاهر می شود یا نه. ولی باز هم مدخل گنجور برای همین شعر حافظ باز شد. پس یعنی صائب چنین شعری ندارد و این داستان و اشعار بعدی از شهریار و غیره شایعه است؟!

دکتر حافظ رهنورد در ‫۴ ماه قبل، شنبه ۷ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۵۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۹:

همچنان که وقتی باد به دیدار شمع می‌آید، خامش شدن شمع لاجرم است و به زبانی شمع می‌میرد؛ خواجه حافظ نیز در بیت پنجم می‌فرماید: گذر او مثل گذر نسیم بر شمع، جانم را از شوق می‌گیرد و این خوش است؛ اما او‌ خود گذری بر ما نمی‌کند.

 

بیت آخر نیز  زاده‌ی ذهن رندی چون حافظ است

 

معنای تلویحی آن چنین است؛ ما که چنین بی‌پروا بر سنگدلی معشوق اعتراض می‌کنیم و علنی راز مگو را می‌گوییم (زبان بریده صفت کسانی‌ست که اسرار مگو را به زبان می‌آورند) ترک سر کرده‌ایم و از عقوبت باکی نداریم.

۱
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۵۶۲۹