احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۵۷ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » ترجیعات » شمارهٔ ۷ - در مدح جلال الدین شروان شاه اخستان:

در زیر نویس برخی نسخه‌ها گفته شده که منظور از «جو جو» (مصرع دوم بیت 1)، می‌تواند گذشته از معنی «اندک اندک»، «پاره پاره» و «ذره ذره» اشاره به شهر «جو جو» باشد که مُشک خوب و جامه‌های ابریشمی داشته است. اما وجود موردهای دیگر از همین شاعر نشان می‌دهد که به احتمال بسیار زیاد در اینجا نیز منظور شاعر از «جو جو» همان معنی‌های نخست باشد. البته این نکته در مورد شماره 4 کاملا مشخص است.

1-«جوجو جانی در این جهان من دارم» (رباعی 237)

2-«تا جامهٔ صبر من بدرد جو جو» (رباعی 290)

3-«زو هر جو جوهری است، جو جو درده» (رباعی 293)

4-«جوجو شدی برابر آن مشک و طرفه نیست/هرجا که مشک بینی جوجو برابر است» (غزل 68)

5-«مائیم و دلی جو جو از اندیشهٔ عشقت» (غزل 109)

6-«بر خاک راه او مرا جو جو دل پر خون‌نگر» (غزل 196)

7-«جوجو شدم از عشقش او جو به جو این داند» (غزل 256)

8-«شب، زن هندوی و جانم جوجو اندر دست او/جو به جو می‌دید شب حال دل رسوای من» (غزل 281)

9-«خاقانی است جوجو در آرزوی او» (غزل 283)

10-«جوجو شد از غم نو به نو بی‌روی گندم‌گون او» (غزل 293)

11-«جوجو شده است جانم و بر تو به نیم جو» (غزل 300)

12-«مرا گر خال گندم‌گونت جوجو می‌کند گو کن» (غزل 391)

13-«جوجو همه جان است مِیْ، فعلش به خروار آمده» (قصیده شماره 200)

14-«جوجو از زر منم در آن بازار» (ترجیعات، شماره 6)

15-«جو به جو جور دلستان برگیر/دل جوجو شده ز جان برگیر» (ترجیعات، شماره 6)

16-«دانهٔ دل جوجو است و چهره کاه» (قطعات شماره 30)

17-«جوجو ستد آنچه دادش ایام» (قطعات، شماره 114)

 

*نگرش سیستمی در کار پژوهشی، یعنی راه دستیابی به نتیجه مطمئن‌تر

افشین آگاه در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۲۴ دربارهٔ سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۲۶ - در مدح نظام الدین:

با درود در مصراع " در شبه دینار رگو اکسون کسا اطلس گلیم " رگو افتاده است منبع لغتنامه دهخدا ذیل واژه رگو شاهد از سوزنی. نسخه مرحوم ناصرالدین شاه حسینی نیاز به تصحیح کاستیها داشته است. جایگزین می کنم.  متشکرم

ali solgi در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۸:۱۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۳۲:

رعد وبق باعث بارورشدن ملکول اب که بصورت بخار متراکم شده به اب تبدیل شود وباعث بارش بیشترمیشود  

علی علائی در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۱۰ در پاسخ به فرهود دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » سهراب » بخش ۴:

شما یک فرض را گذاشتید وسط و بر اساس آن حکم مطلق صادر کردید، بدون ذره ای شک و تردید!

 

محسن رضایی در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶:۵۵ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب دوم در احسان » بخش ۱۷ - حکایت درویش با روباه:

سلام 

سعدی این شعر زیبا رو برای انسانهای تنبل گفته منظورش اینه که در زندگی باید تلاش کرد و هرکس نکنه از گرسنگی میمیره و اینکه تا انسان تلاش نکنه خدا روزی بهش نمیده به قول معروف از تو حرکت از من برکت

فریما دلیری در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۵۷ دربارهٔ جهان ملک خاتون » دیوان اشعار » رباعیات » شمارهٔ ۲۰:

چقدر زیبا

مهرداد در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۵۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۵۳ - بیان آنک حصول علم و مال و جاه بدگوهران را فضیحت اوست و چون شمشیریست کی افتادست به دست راه‌زن:

در بیت «چون نُمایی چون نَدیدَستی به عُمر          عکسِ مَه دَر آب هَم اِی خامْ غُمْر».
غَمْر به معنای؛ مرد بی‌تجربه، نادان و احمق؛ جاهل؛ درست است.
برای هم‌آوایی با «عُمر» در انتهای مصرع اول به صورت «غُمْر» آورده شده است.

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۰۸ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۱:

عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۱                   

تا دوست ،  بر دلم ، درِ عالم فراز کرد
دل را به عشقِ خویش ، ز جان بی نیاز کرد

دل از شرابِ عشق ، چو بر خویشتن فتاد
از جان بشست دست و به جانان دراز کرد

فریاد برکشید ، چو مست ، از شرابِ عشق
بیخود شد و ز ننگِ خودی احتراز کرد

چون دل بشُست از بد و نیکِ همه جهان
تکبیر کرد بر دل و بر وی نماز کرد

بر رویِ دوست ، دیده چو بر دوخت ، از دو کُون
این دیده چون فراز شد ، آن دیده باز کرد

پیش از اجل بمرد و بدان زندگی رسید
ادریسِ وقت گشت ، که جان چشم باز کرد

چندان که رفت راه ، به آخر نمی‌رسید
در هر قدم ، هزار حقیقت ، مجاز کرد

عطّار شرح چون دهد ، اندر هزار سال
آن نیکویی ، که با دلِ او ، دلنواز کرد

سیدمحمد جهانشاهی در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۳۰ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۰:

عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۰
                         
بس نظرِ تیز ، که تقدیر کرد
تا رخِ زیبایِ تو ، تصویر کرد

رویِ تو ، عقلم  صدفِ عشق ساخت
چشمِ تو ، جانم هدفِ تیر کرد

نرگسِ جادوت ، دل از من ربود
گفت  :  که این جادویِ کشمیر کرد

جادویِ کشمیر ، نیارد همی
پیشِ تو ، یک مسئله تقریر کرد

زلفِ تو ، باز این دلِ دیوانه را
حلقه درافکند و به زنجیر کرد

هر که سرِ زلفِ تو ، در خواب دید
کافریَش ، عشقِ تو تعبیر کرد

با سرِ زلفِ تو ، همه هیچ بود
هرچه ، دلم حیله و تدبیر کرد

کفر از آن خاست ، که در کاینات
کوکبهٔ زلفِ تو ، تأثیر کرد

زلفِ تو ، اسلام برافکنده بود
لیک نکو کرد ، که تاخیر کرد

مرغِ دلم ، تا که زبونِ تو شد
قصد بدو ، عشقِ زبون گیر کرد

در رهِ عشقِ تو ، دلم جان بداد
تا جگرِ سوخته ، توفیر کرد

نالهٔ شبگیرِ من ، از حد گذشت
چند توان ، نالهٔ شبگیر کرد

کس بنَداند ، که دلِ عاشقم
در رهِ عشقِ تو ، چه تقصیر کرد

لاجرم اکنون ، چو به دام اوفتاد
دانهٔ جان ، در سرِ تشویر کرد

بر دلِ عطّار ، ببخشای از آنک
روزِ جوانیش ، غمت پیر کرد

محسن ز در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۱۴ در پاسخ به حسن جعفری دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰۳:

اگر صرفاً به درک و برداشت خواننده از شعر تکیه کنیم نتیجه همان می‌شود که در مورد رباعیات خیام می‌گویند و او را فردی میخواره و دائم الخمر می‌پندارند یا عراقی را شاعری شاهدباز!

برای درک مفهوم شعر نیاز به دانشی است که بتوان براساس آن به ابعاد کلام شاعر آگاهی یافت و نتیجه نداشتن این دانش و اتکاء به برداشت شخصی و حس خواننده، در بسیاری از برداشتها فاجعه آفرین است چنانکه بسیاری از «خود ادیب پنداران» اشعار حافظ را چنان شرح می‌کنند که فرسنگها با حافظ و اندیشه و دنیای او فاصله دارد.

در مورد سعدی و اینکه آیا اشعار او صرفاً عاشقانه است یا عارفانه یا به تعبیر بهتر «عاشقانه ی عارفانه» هم کافی است به شواهد و ادله رجوع نماییم و شعر را با آن شواهد تطبیق دهیم. اگه مطابقت حاصل شد نیازی به رجوع به برداشتهای شخصی نیست.

در غزل معروف و زیبای «ما گدایان خیل سلطانیم» که من آن را مرامنامه عشق در شعر سعدی می‌دانم، ابیاتی وجود دارد که منطبق بر فرازهایی از دعای ابوحمزه ثمالی است و این انطباق چنان واضح و مبرهن است که قابل چشم پوشی و انکار نیست. در این حالت چطور می‌توان این تأثیرپذیری را انکار کرد و براساس برداشت و حس شخصی آن را تشریح کرد و به نتیجه صحیح رسید؟

سعدی بی گمان مانند مولانا عارف خانقاه نشین نیست اما به این نکته هم باید توجه داشت که بطور کلی «عارف» به معنای «خانقاه نشین» نیست همچنانکه حافظ هم مدرس علوم دین بوده است نه «عارف عزلت گزین خانقاه» ولی کسی را نمی‌شناسیم که غزل حافظ را عارفانه نداند.

فرهود در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۶:۵۲ در پاسخ به علی علائی دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » سهراب » بخش ۴:

چه طرز حرف زدنه؟

از نظر گذاشتن در اینجا پشیمان شدم؛ شایسته و لایق صحبت نیستید.

یار در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۶:۱۱ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتی‌ها » دوبیتی شمارهٔ ۱۰۹:

به به! بی‌نظیر! دیگر سخنی نمی‌ماند.

Maryam Koosha در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۵:۵۱ دربارهٔ سیف فرغانی » دیوان اشعار » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۵۵:

دوبیت آخر از عمعق بخارایی است. 

رجوع کنید به: 

دیوان سیف فرغانی، تصحیح ذبیح‌الله صفا، انتشارات فردوسی، 1364: 74 (پاورقی) 

دیوان عمعق بخاری، تصحیح سعید نفیسی، انتشارات کتابفروشی فروغی، 1339: 164- 165

برمک در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۴۱ دربارهٔ مسعودی مروزی » ابیات پراکنده از شاهنامهٔ مسعودی » شمارهٔ ۲:

میپندارم  این بیت بدینگونه بوده

سپّری شد نشان خسروانا
چو کام خویش راندی در جهانا

 سروده مروزی با زبانی کهن تر از زبان دقیقی و فردوسی بود  همچنان که وزنش نیز  دگر بود  بیگمان سخن بلند فردوسی  شاهنامه او را به دست فراموشی و نابودی سپرده باز پدر مقدسی امرزاد که همین سه بیت نیز از او یاد کرد



در ادبیات  عرب  واژ مثنوی و مزدوجه نیست  جای ان  دویتو  میگویند  که واژی پارسی است گمانم. مزدوج و مثنوی هردو   گردانش دویتوی پارسی باشد

سروده های شاهنامه  مسعودی مروزی را سالها پیش  در  نبیگ مقدسی خواندم  و سپس بسیار گشتم که  نشانی از  بیتهای دیگرش یابم  و چیزی نیافتم  جز انچه  ثعالبی  از گفته او یاد میکند  بی انکه سروده های او بیارد

کوروش در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۳۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۶۹ - باز دادن شاه گنج‌نامه را به آن فقیر کی بگیر ما از سر این برخاستیم:

نخوت‌ش بر ما سبالی می‌زند

لیک ریش از رشک ما بر می‌کند

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۳۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۶۹ - باز دادن شاه گنج‌نامه را به آن فقیر کی بگیر ما از سر این برخاستیم:

باد سبلت کی بگنجد و آبِ رو

در شرابی که نگنجد تار مو

 

یعنی چه 

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۲۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۶۹ - باز دادن شاه گنج‌نامه را به آن فقیر کی بگیر ما از سر این برخاستیم:

چون بخواهم کز سرت آهی کنم

چون علی سر را فرو چاهی کنم

 

یعنی چه ؟

 

رسول م در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۰۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۰۵:

در اولین مصرع از اولین بیت، به نظر می‌آید اشتباه تایپی ساده، وزن را بهم‌زده و حیف این غزل که با اولین کلمات به سختی درست خوانده بشود. وزن شعر "مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن" خود دلیل بر این خطاست.

بجای "توی" اصلاح بشود "تویی"

عباسی-فسا @abbasi۲۱۵۳ در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۱۱ در پاسخ به رامش دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۹:

آلبوم نای شکسته

با استاد خرم و نجاحی

 

رفتم همۀ آلبوم‌ها را به هم ریختم نای دل نبود

وحشت کردم که چرا شنیدم ولی ندارم😁

بیقرار در ‫۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۰۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۱:

گفتم تب از تـو دارم ، گفتا تَبَت فُــزون باد 
گفتم که آهِ من بین ، گفتا که از درون باد 

گفتم که ماهرویا ، سنگدل چرا چنینی
گفتا دل چو سنگم ، با مستی و جنون باد

گفتم که از جمالت ، من تحفه ای نچیدم 
گفتا که ظاهر است این ، در باطنم که خون باد

گفتم که تارِ زُلفت ، حبل المتین عشق است 
گفتا که پیچ زلفم ، از خاطرت بُرون باد 

گفتم خوش آن هوایی ، کز کوی یار خیزد 
گفتا که دل مَبَندَش ، افسانه یا فُسون باد 

گفتم به حسرت از آن ، لعلت لبت نشستم
گفتا که خوش نشستی ، سهمِ دلت سکون باد

گفتم که از تو رحمی ، بر ما رَسـَد نهایت ؟ 
گفت‌ ار چنین نباشد ، این قامتم نگون باد 

گفتم که عاشقم من ، بر عاشقت نظر کن 
گفتا که از فراقم ، آن قامتت چو نون باد 

گفتم که بی قرارم ، یکدم قرار من شو 
گفتا که بی قراری ، هر لحظه ات فزون باد 

( مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن )

#رضارضایی « بیقرار »