گنجور

حاشیه‌ها

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۴۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

این الف وین میم ام بود ماست

میم ام تنگست الف زو نر گداست

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۳۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

دیده را نادیده خود انگاشتم

باز زنبیل دعا برداشتم

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۳۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

برده در دریای رحمت ایزدم

تا ز چه فن پر کند بفرستدم

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۲:۱۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

لیک حق اصحابنا اصحاب را

در گشاد و برد تا صدر سرا

 

اصحابنا اصحاب یعنی چه ؟

 

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۴۶ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۱:

به استناد زیرنویس نسخه علی عبدالرسولی، در مصرع نخست بیت 21، «گِل به نیل» از آن رو به کار برده شده که در گذشته نیل فروشان در نیل گِل می‌ریختند تا وزن آن افزایش یابد.

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۳۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

چشم تیز و گوش تازه تن سبک

از شب هم‌چون نهنگ ذوالحبک

 

ذوالحبک یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۲۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

کو بلی‌گو جمله را سیلاب برد

یا نهنگی خورد کل را کرد و مرد

 

مصرع دوم یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۲۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

کو هنر کو من کجا دل مستوی

این همه عکس توست و خود توی

 

مستوی یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۱۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۸ - انابت آن طالب گنج به حق تعالی بعد از طلب بسیار و عجز و اضطرار کی ای ولی الاظهار تو کن این پنهان را آشکار:

من ز دیگی لقمه‌ای نندوختم

کف سیه کردم دهان را سوختم

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۱۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۷ - رجوع کردن به قصهٔ قبه و گنج:

خیز ای داود از خلقان نفیر

ترک آن کردی عوض از ما بگیر

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۱۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۷ - رجوع کردن به قصهٔ قبه و گنج:

غنچه را از خار سرمایه دهد

مهره را از مار پیرایه دهد

 

مصرع دوم یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۵۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۷ - رجوع کردن به قصهٔ قبه و گنج:

بر چه بگشادی بدل این دیده‌ها

یک به یک بئس البدل دان آن ترا

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۵۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۷ - رجوع کردن به قصهٔ قبه و گنج:

لیک من اینک بریشان می‌تنم

قایل این سامع این هم منم

 

بر ایشان میتنم یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۵۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۷ - رجوع کردن به قصهٔ قبه و گنج:

اسجدوا لادم ندا آمد همی

که آدمید و خویش بینیدش دمی

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۲ ماه قبل، شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۴۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۷ - رجوع کردن به قصهٔ قبه و گنج:

گر بدیدی ز آینه او یک پشیز

بی‌خیالی زو نماندی هیچ چیز

 

یعنی چه ؟

 

مجید ملک محمد در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۱۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۴۲ دربارهٔ قاآنی » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۲۹۱ - در هزل و مطایبه گوید:

بجای ران سربء سعی کردم گران سرین ویرایش کنم موفق نشدم اینجا تذکر دادم با عذرخواهی

افسانه چراغی در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۱۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۲:۰۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۱:

مولانا بیش از هشتصد سال پیش در این رباعی، به یک اصل مهم خودشناسی اشاره می‌کند که امروزه یکی از توصیه‌های کلیدی روانشناسان است و بسیاری از مردم آن را باور دارند:

او می‌گوید: اگر کسی به شما این امید را داده که غم خوردن به شما کمکی می‌کند، آگاه باشید که فریب او را نخورید. اتفاقا اگر حال درونتان خوش باشد و دل آرام و روشن داشته باشید، همۀ جهان و کائنات با شما هم‌نوا و هماهنگ می‌شوند و یاری‌تان می‌کنند. اما اگر حال درونتان خوش نباشد و دل غمگین و تاریک داشته باشید، یاریگری از بیرون نخواهید داشت.

در ادبیات عرفانی ما حال خوش و شادمانی درونی جایگاه بلندی دارد. مولانا معتقد است اندیشه و حال درونت تعیین می‌کند که جهان بیرون چگونه با تو رفتار کند. در واقع رفتار جهان با تو، بازتابی از احوال درون خود توست.

انسان با فرستادن پیام شادی و حال خوب و انرژی مثبت به جهان، روی کائنات تاثیر می‌گذارد و نیروهای مثبت را به سمت خود فرا می‌خواند تا با یاری آنها، دنیای بیرون از وجودش نیز مانند دنیای درونش، روشن و خوش و آرام شود.

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۱۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۴۹ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹:

اگر مصرع نخست بیت دهم را درست بنویسیم و درست بخوانیم، قطعا نیازی به تغییر نخواهد بود.

«حکم قضای بود و گر، نه چنین بُدی/خاقانی از کجا و هوای تو از کجا»

 

*معنی بیت: حکم قضا بود؛ اگر چنین نبود، خاقانی کجا و هوای تو کجا!

امیرحسین صدری در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۱۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۴۰ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتی‌ها » دوبیتی شمارهٔ ۲۲۹:

لوت یعنی لخت و یک واژه تاتی هست

همون طور که در ابتدا به جای ندونم گفته نِذونُم ! که اونم تاتی هست

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۱۱ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۸:۵۳ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲:

1-شاعر که در مصرع نخست بیت شماره 3 این غزل می‌گوید «از آنجا که شب پردۀ راز من است»، قطعا می‌خواهد روز هم پرده‌ای داشته باشد تا رازش را بپوشاند. به همین خاطر، در مصرع دوم می‌افزاید «می‌خواهم پرده‌ای از دود دل روی روز بکشم».

2-اگر تنها با کمی دقت بیت شمار 4 را بررسی کنیم که می‌گوید «اما از ترس رقیب و نفی گمان، راه را بر آه درون‌سوز بسته‌ام»، بی‌درنگ پی خواهیم برد که در مصرع دوم بیت شماره 3، «دودِ دل» درست است که البته با نسخه‌های خطی نیز انطباق دارد.

3-شاعر به زیبایی و با ظرافت وصف ناپذیری از مفهوم «تاریکی شب» و «سیاهی دود» بهره گرفته است.

4-بد نیست نگاهی هم ببیندازیم به بیت شماره 2 از غزل 36 خاقانی؛ یعنی «به هفت آسمان، هشتمین درفزایم/ز دود دلی کآسمان‌وش فتاده است»

5-توجه داشته باشیم که این سخنور، «دود دل» را در مصرع دوم بیت 5 (قصیدۀ 176)، مصرع نخست بیت 4 (قصیدۀ 184) و مصرع نخست بیت 28 (قصیدۀ 119) نیز به کار برده است.

 

متاسفانه مصرع دوم بیت شماره 3 در دو نسخه سال‌های اخیر به شکل نامفهوم و ناسازگار «خواهم کز دردِ دل، پرده کنم روز را» آمده است که دیگر نمی‌توان آنرا به اشتباه چاپی نسبت داد.

 

*واقعیت انسجام در گفتار و هوش سرشار سخنوران بزرگ را بپذیریم.

*از دستکاری اسناد هویت ملی به بهانه ویرایش و تصحیح بپرهیزیم و به یاد داشته باشیم که همیشه، همه جا و در انجام هر کاری، بهره گیری از «نگرش موضعی»، یعنی پی‌آمد فاجعه بار.

۱
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۵۶۷۳