صلاحِ کار کجا و منِ خراب کجا
ببین تفاوتِ رَه کز کجاست تا به کجا
دلم ز صومعه بگرفت و خِرقِهٔ سالوس
کجاست دِیرِ مُغان و شرابِ ناب کجا
چه نسبت است به رندی صَلاح و تقوا را
سماعِ وَعظ کجا نغمهٔ رَباب کجا
ز رویِ دوست دلِ دشمنان چه دریابد؟
چراغِ مُرده کجا شمعِ آفتاب کجا
چو کُحلِ بینشِ ما خاکِ آستانِ شماست
کجا رویم بفرما ازین جناب کجا
مَبین به سیبِ زَنَخدان که چاه در راه است
کجا همی رَوی ای دل بدین شتاب کجا
بِشُد! که یادِ خوشش باد روزگارِ وصال
خود آن کِرِشمه کجا رفت و آن عِتاب کجا؟
قرار و خواب ز حافظ طمع مدار ای دوست
قرار چیست صبوری کدام و خواب کجا؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
فاصلهی زیادی میان ِ صلاح ِ کار و من ِ مست و خراب هست. ببین که تفاوت ِ ره (فاصله) از کجا به کجاست! من کجا و مصلحتاندیشی کجا؟
از صومعه (عبادتگاه صوفیان) و خرقهی فریبکاری ایشان دلم گرفت. به دنبال دیر مغان میگردم و شراب ناب که به آنجا پناه ببرم و این دلگیری و دلتنگی خود را آنجا فروشویم یا بازگویم.
رندی چه نسبتی با صلاح و تقوا میتواند داشته باشد؟ تناسبی با هم ندارند! گوش دادن به موعظه کجا و آواز و آهنگ و آوایِ خوش ساز (رباب) کجا؟
دل ِ دشمنان چه ادراک و فهمی از رویِ دوست میتواند داشته باشد؟ چنانکه چراغ خاموش نمیتواند شمع آفتاب را دریابد. دل دشمنان هم نمیتواند رویِ دوست را درک کند.
خاک درگاه شما مانند همان سرمهای است که به چشم میکشم تا نور چشمم زیاد شود. [دستکم] بفرمایید بگویید که از این جناب (آستانهی خانه شما) به کجا برویم؟
به طمع سیب زنخدان (اشاره به چانهی یار) گمراه نشو که چاه در راه است (راه دشوار است). ای دل من، [که مرا همراهت میبری] با این شتاب به کجا میروی؟
روزگار وصال گذشت و رفت! یادش بهخیر! آن ناز و غمزه و کرشمه کجا رفت و آن سرزنش و عتاب کجا؟ دل شاعر برای روزگار وصال و هم کرشمه و هم عتاب معشوق تنگ شده است.
از حافظ انتظار قرار و خواب نداشته باش. قرار چیست؟ صبوری کدام است و خواب کجاست؟ و در معنای دوگانهی قرار، هم میتوان گفت که انتظار آرامش و آسودگی و خواب نداشته باش. و هم تکرار قرار در مصراع دوم، معنای پیمانشکنی را به ذهن میآورد. یعنی انگار که حافظ عهد کرده بود که آرام باشد و بیاساید، اما اکنون میگوید که قرار چیست؟ یعنی زیر قرار و عهد خود میزند! میگوید کدام قرار؟ صبوری ندارم که بر عهدی که ببندم وفا کنم و بر آن صابر باشم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
همین شعر » بیت ۱
صلاحِ کار کجا و منِ خراب کجا
ببین تفاوتِ ره کز کجاست تا به کجا
نوای دلکش حافظ کجا و نظم رهی
«ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا»
کجاست منزلت ای گنج دیریاب کجا
کجا نشان تو یابم درین خراب کجا
نهان چو آب حیاتی درین سرای فریب
کجا وصال تو جویم درین سراب کجا
لبت به کام رقیبان چگونه آتش شوق
[...]
امید عیش کجا و دل خراب کجا
هوای باغ کجا، طائر کباب کجا
به می نشاط جوانی به دست نتوان کرد
سرور باده کجا، نشئهٔ شباب کجا
به ذوق کلبهٔ رندان کجاست خلوت شیخ
[...]
کمال حسن کجا، دیده پر آب کجا؟
شکوه بحر کجا، خیمه حباب کجا؟
مرا که جلوه هر ذره است رطل گران
کجاست حوصله جام آفتاب، کجا؟
نمانده است ز دل جز غبار افسوسی
[...]
به غیر میکده زاهد بود شراب کجا
کجا روم دگر ای خان و مان خراب کجا
اشاره ای ست که از باده سیر نتوان شد
وگرنه مست کجا، رغبت کباب کجا
در آن دلی که غم عشق نیست راحت نیست
[...]
کجا رسم من مسکین بدان جناب کجا
وصال بحر کجا گمره تراب کجا
در انتظار قدومت بجان رسید دلم (کذا)
کجاست وعده وصلی از آن جناب کجا
گهی قرار دهم آن که بینمت در خواب
[...]
معرفی آهنگهای دیگر
تا به حال ۱۰۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.