... چو آهسته او گام را برگرفت

سبک پاسبان نوحه را در گرفت

جرس بانگ می زد که باش این زمان

که خاموش گردد سبک پاسبان

چو باد صبا همرهش می فتاد ...

... کنم گوش بر قول دستان سرای

فرود آمد از پشت اسب سیاه

کمندش بیفکند بر پیشگاه ...

... شبستان آن روز روشن کجاست

گمان برد کان دم مگر پاسبان

گران سر بود از شراب گران ...

... همه چون مه هفته در دلبری

ز اسب و سام و کلاه و کمر

ز تیغ سرافشان و زرین سپر ...

... که از روی او دشت گلنار شد

نشسته چو شاهان بر اسبی نوند

به دست اندرش باز زرین کمند ...

... کمر بسته چون نامور خسروان

بر اسب او شیر مردان روان

پس آن بلنداختر کامکار ...

... همان به که سازم برو بر کمین

ز افراز اسبش زنم بر زمین

ببندم دو بازوش از کین و قهر ...

... سبک روی برتافتند از گریز

براندند بر دشت اسب ستیز

نگه کرد فرهنگ ز افراز کوه ...

... ز رزمش دلیران بپیچیده روی

برانگیخت اسب و سرش باز شد

به جنگ آوری با وی انباز شد ...

... درفش ستیزنده افراختند

بپوشید اسباب پیکار شاه

ستادند نزدش سران سپاه ...

... تو با لشکر گشن پرخاشخر

بگفت و برانگیخت اسب نبرد

بدان لشکر نامور حمله کرد ...

... درآمد به اندیشه ها کوتهی

کنون زان نشستم به اسب سمند

که رو آورم سوی آن ارجمند ...

... دگر ره ز جا جست همچون شرار

تمرتاش بر کرد اسب نوند

درآورد او را به خم کمند ...

... دلاور سواری پدیدار گشت

نشسته بر افراز اسب سیاه

قدش سرو بر سرو تابنده ماه ...

... ز عشوه گری نرگسش همچو آب

سواری که می راند در پیش اسب

بیامد بر شه چو آذرگشسب ...

... بگفت و به خرگاه شد بیدرنگ

نهانی بپوشید اسباب جنگ

برآراست خود را به چینی قبا ...

... به نوشش رسانیم از زهر بهر

به زین برنهادند و راندند اسب

سوی سام یل همچو آذرگشسب ...

... ز تیغش شهشاه چین سر بتافت

به تندی برانگیخت اسب نوند

به نیرنگ سر دور کرد از گزند ...

... ز جا اندر آمد سراسر سپاه

برانگیختند اسب گندآوران

کشیدند یکسر پرندآوران ...

... شگفتی فروماند سام دلیر

برانگیخت اسب از پی دار و گیر

بدان سان ز جا اندر آمد غراب ...

... ز یادش دل خویش را شاد کرد

وز آن پس برانگیخت اسب نبرد

بر لشکرش رفت بر سان گرد ...

... چو آگاه گشتند از آن داوری

براندند اسب از پی یاوری

پری دخت پوشیده ساز نبرد

ز هودج به اسب اندر آمد چو گرد

خروشنده شد ماهرو همچو میغ ...

... نهان ره سپر شد به خرگاه سام

سر پاسبان دید در خواب خوش

تو گفتی که در سر ندارند هش ...

تمرتاش خواندی ورا به روند

چو راندی به نخجیر اسب سمند

بجستی به مانند تندر ز جای ...

... به پرده درآورد بر دوش بست

نهانی گذر کرد از پاسبان

سوی لشکر سام گو شد روان ...

... به پا اندر آری سر بتکده

ببندی درو پیل و اسب و دده

چو این کرده باشی بدانم نخست ...

... دل خویش از آن بند خرسند کرد

از آن بپوشید اسباب جنگ

سرخویش را دید در زیر سنگ ...

... سهیل جهانسوز با تیغ تیز

برانگیخت اسب از پی و رستخیز

سیاه از پی کینه آمد برون ...

... ز سام و ز آهو سخن راندند

که راند از پی آهو اسب سمند

همی خواست کش سر درآرد به بند ...

... روان شد پی او چو آذرگشسب

خرامنده او و شتابنده اسب

همی گفت با دل کزین بگذری

که دارد درین دشت آبشخوری

چو لختی براند اسب را کامیاب

پدیدار گردید از دور آب ...

... زمانی چو شد دیدگان کرد باز

ندید هیچ در زیر خود اسب جنگ

نشستنگهی بد بر افراز سنگ ...

... دگر ره سپر شد یل کامیاب

بدید اسب گردنکشان و غراب

گسسته لگام و نگون کرده زین ...

دگر ره قمرتاش و قلواد شیر

براندند اسب آن دو مرد دلیر

نجستند روز و شب آرام و خواب ...

... شده وحشیان گرد او انجمن

همان دم چو هرای اسبان شنید

به مانند وحشی از ایشان رمید ...

... همه ساز آورده بر وی تمام

ز اسباب و از ساز رزم و شتاب

ببسته سراسر به پشت غراب

بپوشید اسباب رزم آن سوار

نشست از بر باره راهوار ...

... به کوه فنا راه دل برگرفت

براندند اسبان به روز و به شب

که آمد تن اسب در ره به تب

همه راهشان لاله و مرغزار ...

... کبابی بکردند و خوردند سیر

چو راندند اسبان در آن مرغزار

به زیر آمد از اسب سام سوار

... عنان خرد را همان دم کشید

چو بشنید قلواد بر شد به اسب

سوی شهر آمد چو آذرگشسب ...

... سپهبد چو بشنید شد در شگفت

نشست از بر اسب آمد به شهر

سری پر زکینه دلی پر ز قهر ...

... چسان کشت آن دیو دل پرهراس

برادر پسر گرد گرشاسبم

که از تخمه شاه شیداسبم

نیاکان من دیوکش بوده اند ...

... بحل کرده داده به مردی رضا

جهانید سالار اسب غراب

چو شیر اندر آمد به سوی کلاب ...

... در بخت بر روی خود باز دید

پیاده شد از اسب تسلیم شاه

ز پا موزه افکند و از سر کلاه ...

... چنین گفت کای شاه گردنکشان

ترا اسب تازنده در زیر زین

چه دانی ز پویندگان غمین ...