گنجور

حاشیه‌ها

آیدین آذری در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۴ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۹:۴۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۶:

اختلاف نسخ:
1. "زلف توام" بجای "نوشین لبان"
یاد باد آن صحبت شبها که با زلف توام بحث سرّ عشق و ذکر حلقۀ عشاق بود
2. "عشق" بجای "بحث"
حسن مهرویان مجلس گرچه دل می‌برد و دین عشق ما بر لطف طبع و خوبی اخلاق بود
3. "ساعد" بجای "دامن"
رشتۀ تسبیح اگر بگسست معذورم بدار دستم اندر ساعد ساقی سیمین‌ساق بود
4. یک بیت اضافه
پیش از این کاین نه رواق چرخ اخضر برکشند دور شاه کامکار و عهد بواسحاق بود
5. تقدم و تأخر ابیات

پاکرای در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۴ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۸:۲۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:

اگر یوتیوب را جستجو کنید این شعر با صدای زنده یاد مرتضی شریفیان و اجرای گروه تنبور شمس می بابید. خیلی عالی خوانده است.

میثم.ط در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۴ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۵:۲۸ دربارهٔ ملک‌الشعرا بهار » قصاید » شمارهٔ ۲۰۹ - ای وطن من:

در بیت هشتم، مصراع نخست چنین است:
دردا و دریغا که چنان گشتی بی برگ
دیوان اشعار بهار، برگ 176

مینا در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۴ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۴:۰۷ دربارهٔ رضی‌الدین آرتیمانی » ساقی‌نامه:

با سلام به دوستان گرامی
برای اینکه شعر را با جان و دل درک کنید، پیشنهاد می کنم آلبوم های ساقی نامه با صدای استاد شهرام ناظری را گوش بدهید. آوازی حیرت انگیز و به شدت تاثیرگذار.

ایلیا محمدی در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۴ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۰:۴۰ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۳۲:

مولانا صائب بعد از آنکه از مملکت هند برگشته تا آخر حیات در نزد سلاطین صفویه معزز و محترم زیسته و از طرف شاه عباس ثانی به لقب ملک الشعرایی مفتخر شده است ولی در روز جلوس شاه سلیمان اشعاری که منظوم ساخته و مطلع آن این است :
احـاطه کرد خـط آن آفتـاب تـابـان را
گرفت خیل پری در میان سلیمان را
شاه سلیمان را بجهت حسن صورتی که در جوانی داشت به غیظ آورده و تا آخر عمر با مولانا تکلم نکرده است . مولانا سه چهار سال بعد از جلوس وی در شهر اصفهان درگذشت و هم در آنجا مدفون است و عبارت «صائب وفات یافت » (1081 هَ . ق .) تاریخ فوت اوست
از لغتنامه دهخدا

ایلیا محمدی در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، جمعه ۴ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۰:۲۳ دربارهٔ امیرخسرو دهلوی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۷۲۷:

درود
اولا در بیت دوم هوش غلط و هوس درست است

ثانیا یه نکته ای که میخواستم خدمتتون عرض کنم اینه که از این غزل امیر خسرو برخی از شعرا تقلید کردن و بر همین وزن و قافیه غزل گفتن از جمله صائب و بیدل
مثلا صائب عینا مصرع
رو تضمین میکنه و در غزلی میگه
به حوالی دو چشمش حشم بلا نشسته
چو قبیله گرد لیلی همه جابجا نشسته
صائب تبریزی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۶۴۷/#

مهرداد پارسا در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۲۳:۰۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۸:

سطح آزاداندیشی حافظ در قیاس با روزگار خودش خیلی خوب بوده. حافظ هر چند در اشعارش گاهی پا را فراتر ار حدود مذهب می گذارد اما بی شک در زندگی شخصی خودش یک مذهبی محسوب می شده و مردم او را با این شهرت می شناختند که اگر جز این بود او در جامعه خود دوام نمی آورد و خیلی زود کشته می شد.
اما چیزی که هست، همین سطح از آزاداندیشی و گام زدن در وادی های فرامدهبی و عبور از خط قرمزهای جامعه ولو در حد شعر و بیان اشتیاق های درونی، در حدود 7 قرن پیش شاهکاری فکری است. توجه کنیم که در همین غرب هم تا حدود یک قرن پیش اشعار امثال حافظ و خیام توسط مراکز رسمی جامعه به دیده تردید و توبیخ نگریسته می شد.
پس اندیشه حافظ و ارزش امروزی آن را باید به محک قرون و دوره ای که در آن می زیسته سنجید.

ادیب ادیبی در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۲۲:۴۶ دربارهٔ وحشی بافقی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱:

سلام،ضمن تشکر ازعزیزان دست اندر کار این سایت بسیارباارزش،اساتید مکرم ادبیات فارسی،روی علاقه وافر به زبان وادبیات شیرین پارسی،اطلاع کافی دارندکه الفبای فارسی دارای 32 حرف هست،واگر100 راصد مینویسیم،صرفابخاطر معنای آن وتمایز آن بامعانی دیگر است،هیچگاه سد معنی 100 نمی دهد ،غلت،معنی غلط نمیدهدبلکه معنی غلت خوردن وحرکت چیزی میدهد،ماباید ازتمام،حروف الفبای فارسی درجای مناسب آن استفاده کنیم،سد بمعنای راه بند آب وصد رابرای 100 بنویسیم،تعصب منفی روی زبان عربی که کاملترین زبانست ،نگرشی نژاد پرستانه وقبیح است،

محسن در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۲۲:۲۳ دربارهٔ عبدالقادر گیلانی » غزلیات » شمارهٔ ۲۰ - چون برقع بر اندازد:

مصراع اول بیت دوم و مصراع دوم بیت سوم ایراد وزنی دارد.

صدرالًدّین خالصی در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۱۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۹۸:

بیت 8، اگر بگونه زیر نوشته و خوانده شود چمِ سخن مولانا روشن تَر میشود
گر بگویم ای برادر خیره مانی زین عجب
عرش و کرسی ، آسمان‌ ِ این همه کردار مست

فؤاد در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۳۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » داستان رستم و اسفندیار » بخش ۹:

زواره بر او آفرین کرد و پور
اینجا پور چه معنایی میده؟

محمد حسین در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۱۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۹۷ - جواب گفتن خر روباه را:

سلام.
آمده: نه پی کسپ‌اند نه حمال رزق
احتمالا درست این است: نه پی کسب‌اند نه حمال رزق

ایرانی در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۰۳ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۲۸۴:

در تمامی ابیات ، مصرع های دوم مثالی برای توضیح و تاکید مصراع های اول میباشد و این از خصایص بارز سبک اصفهانی یا همان سبک صائب است.

محسن موسوی زاده در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۵۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۲:

درود به همه ی دوستان ارجمند
من هم باور سرکار خانم گلی را دارم.
خوب است رواداری را پیشه کنیم و هر که سخن خود بگوید و دیگر را داوری ننماید.
سپاس

احمد در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۵۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۳۶:

بیت دوم وقتی می گوید هست این سرنا پدید... منظور مولانا این است که سرنا که همان انسان است (که در بیت اول توضیح داده است) پیدا و آشکار است و وقتی می گوید هست سرنایی نهان... منظور سرنازن است که خداوند است که نهان است. سرنایی به معنی سرنا زن مثل مرد نایی که یعنی مرد نی نواز

amir soroosh در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۱۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » سهراب » بخش ۱۰:

با سلام و درود بر همه ادب دوستان و ایران دوست تان
فراموش نکنیم که شاهنامه، سروده فردوسی نیست و فردوسی فقط راوی داستانهای ایران باستان است. و براساس اسنادی که به دست او رسیده بوده است میراث ملی ما را با نظمی نیرومند جاودان کرده است و خود او در جایگاه امانتداری امین هیچ دخل و تصرفی در متن شاهنامه نکرده است که اگر چنین میکرد شاهنامه از درجه اعتبار ساقط می گشت.

مهران در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۹:۵۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱ - سرآغاز:

بسم الله و علیکم السلام
خواهش میشود اختیار دارید.مطالب باز جسته و گریخته است پوزش. ما خود نیز قفل گشته و فرج جای دیگریست. صراحتا منظور جنابعالی را از درج مطلب در نیافتیم. حال انکه این مطالب استدلال شخصی بوده و اگر حرفی در رد مواضع یا سوالی به صورت موردی دارید بفرمایید تا بسط دهیمش در حد توان .انشا الله.
سلسله ی موی دوست ،حلقه ی دام بلاست
هر که در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست
مالک ملک وجود حاکم رد و قبول
هر چه کند جور نیست ور تو بنالی جفاست
خوش به حال و سعادتت که خرابی ، تا خراب مشوی، استوار نگردی
چگونه مست نگردی ز لطف آن شاهی
که او خراب کند عالمی به پیغامی

محمد در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۹:۴۹ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » آغاز کتاب » بخش ۵ - گفتار اندر آفرینشِ آفتاب:

به چندین فروغ و به چندین چراغ بیاراسته چون به نوروز بابه

محمد در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۹:۴۷ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » آغاز کتاب » بخش ۵ - گفتار اندر آفرینشِ آفتاب:

به چندین فروغ و به چندین چراغ بیاراسته چون به نوروز باغ
به نظر حقیر منظور حکیم در این بیت این بوده که با توجه به اینکه امکان دیدن اشیاء جز با وجود نور میسر نمیباشد و از طرفی خود نوری که از خورشید به زمین میرسد متشکل از چند طیف نوری است مثل رنگین کمان که در اثر برخورد با جو زمین در زمانی که باران میبارد و نور خورشید تابیده میشود این نور به جندین طیف(فروغ) از رنگهای مختلف نمایان میگردد به باغ رنگارنگی از گلها و گیاهانی تشبیه گردیده که در نوروز از خاک سر بر میآورند لذا در این بیت حکمت حضرت فردوسی بخوبی نمایانده میگردد

علی رضا صادقی در ‫۶ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۳ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۰:۰۲ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب سوم در عشق و مستی و شور » بخش ۱۶ - حکایت سلطان محمود و سیرت ایاز:

بیت: نگه کرد کای دلبر پیچ پیچ/ ز یغما چه آورده ای گفت هیج
سهوی به شکل زیر در فرهنگ فارسی دکتر معین راه یافته است.
در ذیل مدخل «پیچ پیچ» در کنار سایر معانی برای این واژه، معنای «پر ناز و غمزه» نیز ذکر شده است و ابیاتی هم به عنوان شاهد ارائه گردیده است. از جمله بیتی از سنایی غزنوی در کتاب حدیقه :
شـاهد پیچ پیچ را چـه کنی ای کم از هیچ ، هیچ را چه کنی ؟
حدیقه / ص 356 / سطر 12
را ذکر کرده است و به اشتباه مأخذ آن را کتاب هفت پیکر نظامی، تعیین کرده است. حال آن که مأخذ صحیح آن کتاب حدیقه¬الحقیقه سنایی است . آن گونه که در ذیل بیت هم به مأخذ آن اشاره کرده¬ایم، در صفحه ی 356 سطر 12 با تیتر «اندر صفت معشوق» تصحیح مرحوم مدرّس رضوی ( دانشگاه تهران ، پنجم ، 1377. ) ذکر گردیده است.
از طرفی، زمانی که به کتاب هفت پیکر ( تصحیح وحید دستگردی ، زوّار ، اوّل ، 1384.) هم رجوع می¬کنیم ، به درستی می¬بینیم که مرحوم وحید دستگردی در تعلیقات مربوط به این بیت :
شاه چون دید پیچ پیچی او چاره¬گر شد ز بد بسیچی او
ص 98 / سطر 10
درکتاب هفت پیکر ، بیت سنایی را به عنوان شـاهد برای واژه¬ی پیچ پیچ ، معـنای «پر غمزه و ناز» را ذکر کرده است و به درستی هم به نام شاعرآن یعنی سنایی، بدون ذکر نام کتاب اشاره کرده است.
سهو استاد معین به کتاب بوستان تصحیح استاد دکتر غلامحسین یوسفی(خوارزمی ، هشتم ، 1384.) راه یافته است . ایشان در تعلیقات مربوط به بیت :
نگه کرد کای دلبر پیچ پیچ ز یغما چه آورده ای ؟ گفت : هیچ
بوستان / 1829
به فرهنگ فارسی دکتر معین استناد کرده و همان سهو را مرتکب شده است. وسواس علمی و دقّت نظر استاد دکتر یوسفی بر کسی پوشیده نیست، امّا با توجه به اطمینان کامل به مندرجات مـأخذ مـورد استـنادش و اعتـبار مؤلف آن ، در پی تحقیق بیشتر برنیامده¬اند.
در کتاب بوسـتان به تصحیح و توضیح آقـایان : دکتر انزابی نژاد و دکتر قـره-بگلو(جامی، دوّم ، 1381.) در ذیل بیت فوق علی¬رغم اشاره به فرهنگ فارسی معین، شاهدی را ارائه نکرده¬اند که بتوان فهمید شارحین محترم به این نکته پی برده¬اند یا خیر؟
برای اطمینان بیشتر به لغت¬نامه مراجعه شد که علی رغم شواهد شعری بسیار، بیت مورد بحث سنایی و سعدی ذکر نشده است . از این رو کسانی که به لغت نامه استناد کنند ، مرتکب سهو و خطایی نخواهند گردید.

۱
۲۳۸۹
۲۳۹۰
۲۳۹۱
۲۳۹۲
۲۳۹۳
۵۵۳۹