محمد علی سلطانی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۲۰:۰۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر پنجم » بخش ۱۰۵ - حکایت آن مخنث و پرسیدن لوطی ازو در حالت لواطه کی این خنجر از بهر چیست گفت از برای آنک هر کی با من بد اندیشد اشکمش بشکافم لوطی بر سر او آمد شد می‌کرد و میگفت الحمدلله کی من بد نمی‌اندیشم با تو «بیت من بیت نیست اقلیمست هزل من هزل نیست تعلیمست» ان الله لایستحیی ان یضرب مثلا ما بعوضة فما فوقها ای فما فوقها فی تغییر النفوس بالانکار ان ما ذا اراد الله بهذا مثلا و آنگه جواب می‌فرماید کی این خواستم یضل به کثیرا و یهدی به کثیرا کی هر فتنه‌ای هم‌چون میزانست بسیاران ازو سرخ‌رو شوند و بسیاران بی‌مراد شوند و لو تاملت فیه قلیلا وجدت من نتایجه الشریفة کثیرا:
واقعا هوش مصنوعی رکورد زد
مرد هلندی کنده چوبی را به خانه برده و فشار میدهد
واقعا اینجا دیگه حیثیت گنجور در معرض ...است
بهترین کار حذف این اپشن هوش مصنوعی است
یا لااقل ورژن به روز تری جایگزین کنید به احتمال قوی
تیم تجهیز این نرم افزار را برای کارهای فنی بار کرده
در هر صورت این موارد در اشعار همه شعرا فراوان است
و مایه وهن گنجور
برمک در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۸:۱۴ در پاسخ به علی رضا صادقی دربارهٔ شاطر عباس صبوحی » غزلیات » شمارهٔ ۱۳ - نقطه خال تو:
طبرستان را هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
طوفان را هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
دمقراطی(دمکراسی) هم با ط مینویسند ایا عربی است؟
قیراط را هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
بلاط لاتین هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
اسطوره(استوری) هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
اسطوانه(استوان از ریشه استادن) هم با ط مینویسیم آیا عربی است؟
بط را هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
طرم طالقان (طارم طالقان) هم با ط مینویسیم ایا عربی است؟
ایاران پهلوی را هم عیاران مینویسیم ایا عربی است؟
شهر ایرانی پرذه را هم بردعه نوشتیم ایا عربی است؟
زرپران را هم زعفران نوشتیم ایا عربی است؟
ورته/گرده/vorticvariety/versal/veer/Convert/Version// را هم ورطه نوشتیم آیا عربی است
ور/ورت/ورته/ورشت/ورشن/variety/veer/Version.
گشتن در پهلوی ورتن بوده ( ریشه آن ور است) هنوز هم میگوییم وول میخوره و یا فرفره(وروره) از انست
در انگلیسی کهن و لاتین نیز گردنه را geardenaum و geardena میگفتند
حالا اینها پارسی و یونانیست و ت را ط گفتند در خود عربی میدانی چه اندازه واژه عربی است که انرا به گونه گوناگون میگفتند؟
خلق/خرق/خرج (از اخوندها بپرس معنی لغوی خلق چیست و جدا از یکی دیگر بپرس معنی لغوی خرق چیست )
صرف/حرف/خرف(صرف یعنی گردیدن / گشتن انصراف انحراف )
نفخ یعنی باد / فوت کردن و دمیدن نفخ/نفث/نفس -
تنفس تنفخ تنفث
یا زارعین المشمش لاتزرعونه
جیبو عقدکم یا ناس خل ینفثونه
الشیخ ینفث فی العقد شوف هالنمونه
-
رعب/رهب/ ارهاب/ ارعاب
خوف /هوب/ اخاف /اهاب / خافت / هابت
-
هندیها هنگامی که بخواهند بگویند نیست چه میگویند؟
میگویند نهی نهی هه .
هندیها میخواهند بگویند اینسان نیست چه میگویند؟ (این سان را در روستاهای ایران ایسا و ایسه میگوییم لرها هم ایسا و ایسه و اوسا میگویند)؟
میگویند: ایسه نهی نهی هه
نهی نهی هه
میخواهند بگویند نه نه اینکار را نکن چه میگویند؟
میگویند نهی نهی
نهی نهی که دیگر از نه و no هست و«نه» را به عربی لا میگویند اما نهی نهی را لهی لهی نمیگویند
نهی نهی برات اشنا نیست؟(مثلا تو عربی ) اگر نیست بگو نهی نهی اگر هست بگو بهی بهی
این از نهی نهی و بهی و بهی
شما شهریان بودن را بود میگویید و ما دهاتی ها مانند انگلیسیها بودن را بی میگوییم
برخی هم بودن را بی و وی میگویند
میخواهیم بپرسیم بود یا نبود میگوییم بی یا نبی
برخی هم جای بود نبود یا همان بی نبی میگویند وی نوی
(عربها و را ف میگویند همچنین وی نوی(بود نبود) را فی نفی میگویند
نهی نهی نفی نفی
دوستمان نباید میگفت افطار باید میگفت فطر ریشه افطار و فاطر از فتردن پارسی است تا باور کند
علی میراحمدی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۴۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۵:
گویا این غزل که غزل زیبائی هم هست منتسب به چند شاعر میباشد؛ اما نکته اینجاست که در دیوان حافظ بسیار بسیار بسیار بیشتر دیده و خوانده میشود.
علیرضا شیشه‌گر در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۷:۰۵ دربارهٔ ابوالفضل بیهقی » تاریخ بیهقی » مجلد هفتم » بخش ۳ - طغرل:
در بند ۶ منظور از شغل وکالت نه وکالت دادگستری بلکه منظور نوعی نیابت بوده که در قدیم به عنوان وکالت ذکر می‌گردیده است.
سیدمحمد جهانشاهی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۲۴ دربارهٔ عطار » منطق‌الطیر » عذر آوردن مرغان » حکایت خسروی که سگ تازی خود را رها کرد:
چند بیت آخر را ، علی جهاندار با همراهی پیرنیاکان خوانده است
احمدرضا نظری چروده در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۱۸ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۵۸:
دوستی و دشمنی بسا خلق صائب آفتاب است
از جدل آسوده شد هر کس ز مهر و کین گذشت
گنجور لطفا مصراع نخست بیت فوق را به شکل زیرتصحیح کنید.
دوستی ودشمنی با خلق صائب آفت است
بهزاد دماوندی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۱۶ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی یزدگرد » بخش ۱۷:
درودها
سپاس از گنجور .
به پایان آمد شاهنامه در25 فروردین 1404 در حالیکه برای دریافت درست و دقیق برخی ابیات به حاشیه های گنجور مراجعه می کردم و می آموختم ازحاشیه های دوستان .
خلیل شفیعی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۰۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۴:
نگاه دوم : عناصر برجسته‌ی غزل ۲۴۴
✨ معاشران! گره از زلف یار باز کنید / شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید
دعوت به زدودن موانع میان دل‌ها و ایجاد صمیمیت
لذت از شب وصل، با کش‌دادن و ادامه دادن لحظه‌های خوش
اهمیت قصه و گفت‌وگو در کنار یار، برای طولانی کردن حال خوش
✨ حضور خلوت اُنس است و دوستان جمعند / و اِن یَکاد بخوانید و در فراز کنید
اشاره به فضای خلوت و معنوی همراهان رازدار
توصیه به حفظ حرمت و حفاظت از لحظه‌های ناب با قرائت آیه‌ی «و إن یکاد»
تأکید بر در بستن و نگه‌داشتن صفای محفل از چشم بد و مزاحمان
✨ رَباب و چنگ به بانگ بلند میگویند / که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید
موسیقی به‌عنوان واسطهٔ انتقال پیام معنوی
توصیه به شنیدن آگاهانه و دل‌سپردن به پیام‌های پنهان اهل راز
اهمیت دریافتن معنا از دل صداها، نه صرفاً شنیدن آن‌ها
✨ به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد / گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید
تأکید بر ایمان و توکل به یار (یا نیروی برتر)
آرامش در گروی اعتماد به لطف کارساز
اطمینان از نرسیدن اندوه به دل اگر دل به یار بسپاری
✨ میان عاشق و معشوق فرق بسیار است / چو یار ناز نماید، شما نیاز کنید
ترسیم رابطه‌ی عاطفی در محور ناز و نیاز
شناخت جایگاه خود در نسبت عاشقانه و احترام به این نقش
پذیرش قاعدهٔ زیبای رابطهٔ یک‌سویه در جهان عشق
✨ نخست موعظهٔ پیر صحبت این حرف است / که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
توصیه به دوری از همنشینان نامتناسب و ناسازگار
هشدار نسبت به تأثیرات منفی معاشرت‌های آلوده
انتخاب دقیق دوستان برای حفظ صفای دل و جان
✨ هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق / بر او نمرده، به فتوای من نماز کنید
عشق، شرط حیات حقیقی و معیار زنده‌دلی
تقبیح بی‌عشقی به عنوان نوعی مردگی پنهان
ارزش‌گذاری عرفانی بر زیستن با عشق، نه صرفاً زنده بودن
✨ وگر طلب کند انعامی از شما حافظ / حوالتش به لب یار دل‌نواز کنید
نشان از بی‌اعتنایی حافظ به انعام‌های مادی
غایت لذت و پاداش در نظر حافظ، رسیدن به لب یار است
لب یار به عنوان نماد همهٔ خواسته‌های روحی و شورانگیز
⬅️ خلیل شفیعی (مدرس ادبیات فارسی)
اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
احمدرضا نظری چروده در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۰۰ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰۸۵:
سرگردان باید سرگران باشد. گنجور تصحیح نماید.
سرگران یعنی سرسنگین ومغرورانه رفتار کردن.
با خاکسار خویش چنین سرگردان مباش
از آفتاب فیض به دیوار می‌رسد
تصحیح
با خاکسارخویش چنین سرگران مباش
ازآفتاب فیض به دیوار می رسد.
خلیل شفیعی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۴:۵۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۴:
✨ معاشران! گره از زلف یار باز کنید / شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید
در جمع یاران، گره از زلف یار بگشایید؛ یعنی موانع را بردارید تا نزدیکی و صمیمیت بیشتر شود. این شب خوش و دلپذیر، با ادامه دادن این قصه‌ی شیرین، دلنشین‌تر خواهد شد.
✨ حضور خلوت اُنس است و دوستان جمعند / و اِن یَکاد بخوانید و در فراز کنید
اکنون که محفل اُنس برپاست و دوستان حاضرند، برای دفع چشم‌زخم آیه‌ی «و اِن یکاد» را بخوانید و در خلوت را ببندید تا این صفای یگانگی حفظ شود.
✨ رَباب و چنگ به بانگ بلند میگویند / که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید
نوای سازها بلند است و معنایی در خود دارد؛ میگوید با دلی آگاه و گوشِ هوشیار، پیام اهل دل را بشنو، نه فقط صدا را.
✨ به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد / گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید
به جان یار، اگر کار را به لطف یار (یا خداوند کارگشا) بسپارید، غم راهی به دل شما نمی‌یابد.
✨ میان عاشق و معشوق فرق بسیار است / چو یار ناز نماید، شما نیاز کنید
رابطه‌ی عاشق و معشوق نابرابر است؛ ناز از یار و نیاز از عاشق زیبنده است. این قانون عشق است.
✨ نخست موعظه‌ی پیر صحبت این حرف است / که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
نخستین پند بزرگانِ آگاه آن است که از هم‌نشینی با افراد ناباب و ناجنس دوری کنید، که خلوت جان را آلوده می‌کنند.
✨ هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق / بر او نمرده، به فتوای من نماز کنید
اگر کسی در حلقه‌ی عاشقان نباشد و دلش با عشق نتپد، در حقیقت مرده است، گرچه راه می‌رود؛ پس بر او نماز میت بخوانید.
✨ وگر طلب کند انعامی از شما حافظ / حوالتش به لب یار دل‌نواز کنید
و اگر حافظ، پاداشی طلب کرد، دلش را به لب شیرین یار حواله دهید، که آن تنها پاداشی‌ست که آرامش میدهد.
⬅️ خلیل شفیعی ( مدرس ادبیات فارسی)
اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
برمک در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۲۶ در پاسخ به بهرنگ دربارهٔ شاطر عباس صبوحی » غزلیات » شمارهٔ ۱۳ - نقطه خال تو:
بدین گونه میگوید نقطه خال تو بالای لب هست و گویی نوشته غلط هست و چون هرجا نوشته غلط باشه باید انرا مکید (پاک کرد) پس من نیز لبت را بکم
برمک در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۳:۲۳ در پاسخ به بهرنگ دربارهٔ شاطر عباس صبوحی » غزلیات » شمارهٔ ۱۳ - نقطه خال تو:
مکیدن به معنی پسودن و پاک کردن است مس/مج/مک/ماچ چیزی را مالیدن(دست کشیدن ) است که معنی پاک کردن و بوسه و مکیدن نیز میدهند واژگان مک/مچ/مج/مس/ ماچ/ بوسه همریشه اند واژگان ماچ و بوسه نیز در ریشه خود یعنی مس کردن و لمس است مانند مک .
مس را عربان نیز به گونه مس و مسح گرفته اند
اوستایی ان بگونه مرز امده به معنی روفتن و پاک کردن است
بنگرید به لغتنامه دهخدا ذیل واژگان مجیدن / برمجیدن / مکیدن
بیشتر که کاغذها کاهی بود و نوشتن با مرکب پاک کردن دردسر داشت برای پاک کردن معمولا روی نوشته غلط با چکه ای اب تر میکردند انگاه با یک پنبه خشک روی ان میگرفتند تا اب جوهر را بمکد و نوشته پاک شود برای همین به پاک کردن مکیدن میگفتند هم اکنون هم برای پاک کردن میگویند دست بکش اگر توانستی دستی به مبلها بکش یعنی پاکشون کن .
فرید کیومرثیان زند در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۳۲ دربارهٔ ابوالفضل بیهقی » تاریخ بیهقی » باقیماندهٔ مجلد پنجم » بخش ۲ - نامهٔ حشم تگیناباد:
(( مناظره‌ای در خلوت خویشتن با خدای خویش))
دل شکسته گفت:
«ای خدای بی‌نهایت، چرا این بار گران بر دوش من گذاشتی؟
آیا من بنده‌ات نبودم؟ در دل شب‌ها، خالصانه پیشت بودم، چرا این‌گونه در غم غرق شدم؟»خدا گفت:
«ای دلِ شکسته، آیا ندانستی که در سختی‌هاست که می‌شناسی من را؟
من همیشه در کنار تو بوده‌ام، تو فقط از من غافلی. از سکوت دنیا به صدای من گوش کن، که من در دل شب‌ها برای تو می‌خوانم.»دل شکسته آه کشید:
«ای خدا، دستم خالی است، هیچ‌کس جز تو، بر دوشم نمی‌بیند.»خدا گفت:
«دست خالی‌ات پر خواهد شد، نه از مال و زر، که از نور ایمان.
تو با هر اشک، به من نزدیک‌تر می‌شوی. آرام باش، همه چیز از آنِ من است.»دل شکسته گفت:
«اما چرا این‌قدر دردم طول کشید؟»خدا جواب داد:
«رنج، درسِ حقیقت است. در تندباد سختی‌ها، دریا به جوش می‌آید و در آن، گوهر‌ها پدیدار میشود.
تو در هر درد، بذر حکمت را می‌کاری و فریدران در درونت، شکوفا میشود.»دل شکسته به سکوت نشست، و آرام آرام اشک‌هایش خشک شد؛
این‌بار نه از رنج، بلکه از نورِ فهم، که عشقِ بی‌پایان خدا در دلش نشست.---
نثر مقفی : فریدران - فرید کیومرثیان
اول بهار 1404 شیراز
فرید کیومرثیان زند در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۳۱ دربارهٔ سنایی » حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه » الباب الاوّل: در توحید باری تعالی » بخش ۴ - فصل تنزیه قِدم:
(( امرَ کلُّهُ لله ))
مگر نه خالق از ازل فرمود، بی‌چون و چرا
که: «قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ کُلَّهُ لِلَّهِ»، ای دل، باخدا!به اختیار ما نباشد ذره‌ای در کار خلق،
کلّ هستی زیر فرمان است و در قبض قضادل شکسته، آمدم با دست خالی، بی‌نفس
با هزاران اشک و آه از غربتِ این ماجراای خدایم، ای که لطف از توست بی‌منّت و زور،
من ندانم جز تو درمانی برایم در بلاتوکّل بر تو کردم، ای امینِ آسمان،
نه به زر، نه تاج، نه شمشیر و کاخ پادشاتو بس آرامشی، ای حاکم کلِّ جهان،
که فرو ریزد ز نامت، فتنه و شور و جفابه دست قدرتت، ای دوست، دل آرام شود،
گر هزاران زخم باشد، میشود صبر و شفابندهات هستم، چه با فقرم، چه با تنگی و درد،
تا تو باشی، زنده‌ام با عزم و مهر و ارتجافریدران، در خویشتن خویش از درد زمان،
لیک آرامش بجوید از تو، ای نورِ هُدی
قصیده : شاعر فریدران - فرید کیومرثیان شیرازی
اول بهار 1404 فارس
فرید کیومرثیان زند در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۱:۳۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر دوم » بخش ۲۶ - فرمودن والی آن مرد را کی این خاربن را کی نشانده‌ای بر سر راه بر کن:
(( امرَ کلُّهُ لله ))
مگر نه خالق از ازل فرمود، بی‌چون و چرا
که: «قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ کُلَّهُ لِلَّهِ»، ای دل، باخدا!به اختیار ما نباشد ذره‌ای در کار خلق،
کلّ هستی زیر فرمان است و در قبض قضادل شکسته، آمدم با دست خالی، بی‌نفس
با هزاران اشک و آه از غربتِ این ماجراای خدایم، ای که لطف از توست بی‌منّت و زور،
من ندانم جز تو درمانی برایم در بلاتوکّل بر تو کردم، ای امینِ آسمان،
نه به زر، نه تاج، نه شمشیر و کاخ پادشاتو بس آرامشی، ای حاکم کلِّ جهان،
که فرو ریزد ز نامت، فتنه و شور و جفابه دست قدرتت، ای دوست، دل آرام شود،
گر هزاران زخم باشد، میشود صبر و شفابندهات هستم، چه با فقرم، چه با تنگی و درد،
تا تو باشی، زنده‌ام با عزم و مهر و ارتجافریدران، در خویشتن خویش از درد زمان،
لیک آرامش بجوید از تو، ای نورِ هُدی
قصیده : شاعر فریدران - فرید کیومرثیان شیرازی
اول بهار 1404 فارس
روح‌الله نوری در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۵۶ دربارهٔ خواجوی کرمانی » دیوان اشعار » صنایع الکمال » سفریات » غزلیات » شمارهٔ ۲۰۴:
مصراع اول بیت ۷، «نبوید» درست است، اصلاح شود.
مصراع دوم بیت ۱۱، «بنگر» درست است، اصلاح شود.
.فصیحی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۰۴ در پاسخ به برگ بی برگی دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۰۶:
سلام وعرض ادب جناب برگ بی‌برگی
تشکر از شرح زیباتون💐
خلیل شفیعی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۳۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۳:
نگاه دوم: عناصر برجسته‌ی غزل ۲۴۳
✿ ۱. بویِ خوشِ تو هر که ز بادِ صبا شنید
از یارِ آشنا سخنِ آشنا شنید
➤ معشوق آن‌چنان آشناست که حتی بوی او، پیامی آشنا در جان می‌نشاند.
➤ حضور غیرمستقیم او، از جنس شناخت قبلی و عمیق است.❦
۲. ای شاهِ حُسن، چَشم به حالِ گدا فِکَن
کاین گوش بس حکایتِ شاه و گدا شنید
➤ تمنای توجه از مقامی بلند، اما با لحنی خونسرد و آشنا؛ نه غریبه، نه فروتن.
➤ گدا، شنونده‌ای مجرب است؛ شایسته التفات.❧
۳. خوش می‌کنم به بادهٔ مُشکین مَشامِ جان
کز دلق‌پوشِ صومعه بویِ ریا شنید
➤ پاکی جان از طریق حقیقت و راستی حاصل میشود نه زهد ظاهری.
➤ دوری از تظاهر دینی و پناه به لذت روحانی.✧
۴. سِرِّ خدا که عارفِ سالِک به کَس نگفت
در حیرتم که باده‌فروش از کجا شنید
➤ شگفتی آگاهانه از انتقال ناگهانی راز به کسی خارج از عرف سلوک.
➤ تأکید بر اینکه راز حقیقت، در انحصار هیچ‌کس نیست و آشکار می شود✿
۵. یا رب کجاست محرمِ رازی که یک زمان
دل شرحِ آن دهد که چه گفت و چه‌ها شنید
➤ طلب همدل و هم‌زبان برای بیان تجربه‌های لطیف روحانی.
➤ سکوت دل تا وقتی که شنونده‌ای واقعی نباشد.❦
۶. اینَش سزا نبود دلِ حق‌گُزارِ من
کز غمگسارِ خود سخنِ ناسزا شنید
➤ گلایه از ناسپاسی کسی که باید مایه‌ی آرامش باشد.
➤ بی‌مهری در برابر مهربانی، ناعادلانه و غیرمنتظره است.❧
۷. محروم اگر شدم ز سرِ کویِ او چه شد؟
از گلشنِ زمانه که بویِ وفا شنید؟
➤ دل‌آساییِ خود از فراق: این درد، همگانی است.
➤ نفی انتظار وفاداری از جهان یا معشوق دنیوی.✧
۸. ساقی بیا که عشق ندا می‌کند بلند
کان کس که گفت قصهٔ ما، هم ز ما شنید
➤ عشق خود سخنگوست؛ حقیقت آن در درون ماست، نه در گفتهٔ دیگران.
➤ آوای درونی عشق، دلیلِ صداقت و اصالتِ تجربه‌ی عاشقانه است.✿
۹. ما باده زیرِ خرقه نه امروز می‌خوریم
صد بار پیرِ میکده این ماجرا شنید
➤ مستی عرفانی سنتی دیرپا دارد، تازه‌کار نیستیم.
➤ تاییدِ سلوک ما توسط پیر دانا، حجت بر صداقت آن است.❦
۱۰. ما مِی به بانگِ چنگ نه امروز می‌کشیم
بس دور شد که گنبدِ چرخ این صدا شنید
➤ پیوند بین نغمهٔ عشق و هستی، با سابقه‌ای ازلی.
➤ جهان گوش سپرده است به زمزمهٔ عاشقان، از گذشته‌های دور.❧
۱۱. پندِ حکیمْ محضِ صَواب است و عینِ خیر
فرخنده آن کسی که به سَمعِ رضا شنید
➤ ستایش آگاهی و پذیرش خردمندی.
➤ خیر واقعی در پذیرش با دل است، نه صرفاً شنیدنِ لفظی.✧
۱۲. حافظ، وظیفهٔ تو دعا گفتن است و بس
در بَندِ آن مباش که نشنید یا شنید
➤ پیام نهایی: دعا وظیفهٔ عاشق است، نه شرطی برای پاسخ گرفتن.
➤ بی‌تعلق به نتیجه؛ اوج تسلیم و آزادگی در عشق⬅️ خلیل شفیعی ( مدرس ادبیات فارسی)
فروردین ماه ۱۴۰۴
خلیل شفیعی در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۲۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۳:
نگاه اول: شرح غزل ۲۴۳ دیوان حافظ
(براساس نسخه‌ی قزوینی و غنی)
✿ ۱. بویِ خوشِ تو هر که ز بادِ صبا شنید
از یارِ آشنا سخنِ آشنا شنید
هر که نسیمی از بوی جان‌افزای تو را از باد صبا دریافت، گویی پیامی دل‌انگیز از دوست آشنا شنیده است. صبا، قاصد مهر است و نشانهٔ حضور یار.
❦
۲. ای شاهِ حُسن، چَشم به حالِ گدا فِکَن
کاین گوش بس حکایتِ شاه و گدا شنید
ای پادشاه زیبایی، نگاهی به این دل‌باخته‌ی نیازمند بینداز؛ این دل بسیار قصه‌ی شاه و گدا را شنیده و چشم‌به‌راه التفات توست.
❧
۳. خوش می‌کنم به بادهٔ مُشکین مَشامِ جان
کز دلق‌پوشِ صومعه بویِ ریا شنید
جانم را با بادهٔ خوشبو شاد می‌کنم، چرا که از زاهد ظاهرپرست جز بوی ریا نشنیدم. مشام جان، حقیقت را از صداقت می‌فهمد، نه ریا و زهد.
✧
۴. سِرِّ خدا که عارفِ سالِک به کَس نگفت
در حیرتم که باده‌فروش از کجا شنید
رازی که اهل سلوک به کسی نمیگویند، چگونه به گوش باده‌فروش رسیده؟ حیرت از آن است که اسرار دل، گاه از راهی دیگر برملا میشود.(رنگ رخساره خبر میدهد از سر ضمیر)
✿
۵. یا رب کجاست محرمِ رازی که یک زمان
دل شرحِ آن دهد که چه گفت و چه‌ها شنید
ای پروردگار، کجاست آن همدل رازدار تا دل من لحظه‌ای بنشیند و همه آنچه را شنید و گفت، بی‌کم‌وکاست بازگو کند؟ ( دلی پر از نغمه، اما بی‌هم‌نفس.)
❦
۶. اینَش سزا نبود دلِ حق‌گُزارِ من
کز غمگسارِ خود سخنِ ناسزا شنید
دل وفادار من شایسته آن نبود که از غم‌گسارش سخنی تلخ بشنود. کسی که قدردان محبت است، نباید طعنه‌ی بی‌مهری ببیند.
❧
۷. محروم اگر شدم ز سرِ کویِ او چه شد؟
از گلشنِ زمانه که بویِ وفا شنید؟
اگر از کوی یار بی‌نصیب ماندم، چه باک؟ مگر کسی در این زمانه ی بی‌وفا، بوی وفاداری شنیده است؟
✧
۸. ساقی بیا که عشق ندا می‌کند بلند
کان کس که گفت قصهٔ ما، هم ز ما شنید
ای ساقی، بیا! که عشق با صدای بلند میگوید که هر که راز ما را گفت، از خود ما شنیده است. این سخن، از سرچشمه‌ی جان برخاسته است.
✿
۹. ما باده زیرِ خرقه نه امروز می‌خوریم
صد بار پیرِ میکده این ماجرا شنید
ما از دیرباز، زیر خرقه شراب نوشیده‌ایم، نه امروز. پیرِ میکده بارها حکایت حال ما را شنیده؛ این راه تازه‌ای نیست.
❦
۱۰. ما مِی به بانگِ چنگ نه امروز می‌کشیم
بس دور شد که گنبدِ چرخ این صدا شنید
با آواز چنگ ،شراب می‌نوشیم و این نیز تازه نیست. سال‌هاست که فلک آواز شور و مستی ما را شنیده است.
❧
۱۱. پندِ حکیمْ محضِ صَواب است و عینِ خیر
فرخنده آن کسی که به سَمعِ رضا شنید
پند حکیم دانا، عین درستی و نیکی است؛ خوشا آن‌که با گوش جان و دل پذیرایش شد و قدر آن را دانست.
✧
۱۲. حافظ، وظیفهٔ تو دعا گفتن است و بس
در بَندِ آن مباش که نشنید یا شنید
ای حافظ، وظیفه‌ات فقط دعا کردن است؛ نگران آن نباش که معشوق یا خداوند بشنود یا نه. دعا خود راهی است بسوی وصال.
⬅️ خلیل شفیعی ( مدرس ادبیات فارسی)
رضا از کرمان در ۲ ماه قبل، دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۰۶ در پاسخ به فیروزه سعادت یار دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۴۱: