چه صورت است که بی‌جان بدیع رفتارست

چه پیکرست که بی‌دل شگفت‌ گفتارست

مساعد قدرست او و ترجمان قضاست

وزیر عقل و وکیل سپهر دوارست

به تیر ماند و او را به‌قیر پیکان است

[...]

آن کسی بد کند که بدکارست

از تو نیکی همه سزاوارست

بیشکی آن کسی که بدکارست

به جهنم درون سزاوارست

در جهانی که طبع بر کارست

دیو لاحول گوی بسیارست

مرد عاقل همیشه تندارست

مرد جاهل ذلیل و غمخوارست

در دل و جان آنکه هشیارست

بر سر و چشم آنکه بیدارست

نفس کو مر ترا چو جان دارست

بی‌ تو در جسم تو بسی کارست

مرد دین تا بجست دینارست

همچو ناقه درست و بیمارست

دعوی عشق و عقل گفتارست

معنی عقل و عشق کردارست

زان رباده بتر ز می‌خوارست

کین مروت بر آن سخا آرست

صورت بخل آنکه زر دارست

کون پر هار و تیز ناهارست

اندکی زو عزیز و تندارست

باز بسیار خوار ازو خوارست

صوت او موت روح احرارست

فوت او غوث مردم آزارست

در بُن خانه آنکه هشیارست

کار جغد است و کارِ کفتارست

ملک و ملّت چو پود و چون تارست

آن بدین این بدان سزاوارست

دین بی‌لطف شاخ بی‌بارست

ملک بی‌قهر گنج بی‌مارست

تخت تو بر رخ زمین عارست

گردن چرخ بهر این کارست

روح دیدار و عقل گفتارست

دولت ایثار و ملّت آثارست

هم فصیح سزای گفتارست

هم صبیح ملیح دیدارست

صحبت عامه هرکه هشیارست

مثل حدّاد و مثل عطّارست