به شهری رسیدند خرّم دگر

پُرآرایش و زیب و خوبی و فر

ز بیرونش بتخانه ای پر نگار

براو بی کران برده گوهر به کار

نهاده در ایوانش تختی ز عاج

[...]

دگر جای خارا یکی کوه دید

بَرکوه شهری پُر انبوه دید

به دروازهٔ شهر بر راه بر

نشانده بتی دید بر گاه بر

برو مردم شهر پاک انجمن

[...]

کُهی دید دیگر ز سنگ سیاه

برون کرده زین سو بر آن سوی راه

کرا کس ندانستی از بوم هند

که او پاکزادست و گر هست سند

برفتی به سوراخ آن که فراز

[...]

چنین تا بقنوجش آورد شاد

پس آن گه در گنج ها برگشاد

مهی شاد و مهمان همی داشتش

که یک روز بی بزم نگذاشتش

سَر ماه چندانش هدیه ز گنج

[...]

سپهدار از آن پس برآراست کار

شدن سوی ایران بَر شهریار

برون رفت مهراج با او به هم

همی رفت یکی هفته ره بیش و کم

سر هفته بدرود کردش پگاه

[...]

به روم اندرون بُد شهی نامجوی

که در رومیه بود آرام اوی

به شاهیش هر سوی گسترده نام

به کامش همه کشور روم رام

بُدش دختری لاله رخ کز پری

[...]

پدر گفت گرت ازشدن چاره نیست

بدین دیگر اندرز باری بایست

بسا کس که او جُست راه دراز

چو شد نیز نامد سوی خانه باز

یکی از پی مرگ و از روز تنگ

[...]

سمند سرافراز را کرد زین

برون رفت تنها به روز گزین

همه برد هر چش نبد چاره زوی

سوی شام زی بادیه داد روی

یکی ریدک ترک با او به راه

[...]

سوی باغ با دایه ناگه ز در

درآمد پری چهره سیمبر

یکی جام زرین به کف پُر نبید

چو لاله می و جام چون شنبلید

نهفته به زربفت رومی برش

[...]

چو بنهاد گردون ز یاقوت زرد

روان مهره بر بیرم لاجورد

سپهبد سوی دیدن شاه شد

به نزد سیه پوش در گاه شد

بدو گفت کز خانه آواره ام

[...]

بیابانی آمدش ناگاه پیش

ز تابیدن مهر پهناش بیش

چه دشتی که گر وی بود چرخ ماه

درو ماه هر شب شدی گم ز راه

همه دشت سنگ و همه سنگ غار

[...]

چو بگذشت ازین کار ماهی فره

بیآمد به نزدیک آب زره

ز اخترشناس و مهندس شمار

به روم و به هند آن که بد نامدار

بیاورد و بنهاد شهر زرنج

[...]

به جنگ آن دو سالار پیش از دو شاه

رسیدند زی یکدگر کینه‌خواه

دو لشکر زدند از دو سو پره باز

ببد دست جنگ دلیران دراز

سواران به یک جا برآمیختند

[...]

چوباز سپیده بزد پر باز

از او زاغ شب شد گریزنده باز

شه کابل آورد لشکر به جنگ

برابر دو صد برکشیدند تنگ

بپیوست رزمی گران کز سپهر

[...]

یکی نامه نزدیک گرشاسب زود

نبشت و نمود آن کجا رفته بود

ز کابل شه و لشکر آراستن

ز نادادن باژ و کین خواستن

دگر گفت چون نامه خواندی بجای

[...]

وز آن سو چو از شهر داور سپاه

سوی جنگ برد اثرط کینه خواه

سپه سی هزار از یلان داشت بیش

دوصد پیل برگستوان دار پیش

دلیران پرخاش دو رویه صف

[...]

پس که چو خور ساز رفتن گرفت

رخش اندک اندک نهفتن گرفت

غو دیده بان از برِ مه رسید

که آمد درفش سپهبد پدید

خروش یلان شد ز شادی بر ابر

[...]

چو آمد به بتخانه ی سو بهار

یکی خانه دید از خوشی پرنگار

زبر جزع و دیوار پاک از رخام

درش زر پخته زمین سیم خام

به هر سو بر از پیکر اختران

[...]

به ایوان کابل شه آورد روی

بیامد نشست از بر تخت اوی

گهر یافت چندان زهرگونه ساز

که گر بشمری عمر باید دراز

چه بر پیل و اشتر چه بر گاومیش

[...]

به هنگام رفتن چو ره را بساخت

نشاندش پدر پیش و چندی نواخت

بدو گفت هر چند رای بلند

تو داری مرا نیست چاره ز پند

جوان گرچه دانادل و پرفسون

[...]