شب چو نزدیک شد به وقت سحر

حبشی برد سوی بالین سر

چشم حس بست ازین جهان خراب

داد نقد خرد به غارت خواب

دایه آن را چو دید چابک و چست

[...]

با پدر گفت نازنین پسری

کای ز هر نیک و بد تو را خبری

چون نهم ز آستانه بیرون پای

شور و غوغا برآید از همه جای

از یمین و یسار اهل نیاز

[...]

پدر این قصه از زبان پسر

چون نیوشید گفت جان پدر

نیست پوشیده پیش اهل ادب

که بود ریش پر به عرف عرب

لیک آن پر که مرغ حسن و جمال

[...]

روزی آن نوجوان به عارف گفت

کای شناسای رازهای نهفت

چون تو را دل اسیر معنی بود

عشق معنی ز صورت اولی بود

حسن معنی نمی شود سپری

[...]

آن یکی از حجاب پیچاپیچ

غیر صورت دگر نبیند هیچ

ببرد حسن صورت از راهش

نشود دل ز معنی آگاهش

اهل عالم همه درین کارند

[...]

وان دگر گرچه عاشق صور است

لیک معشوقش از صور دگر است

حسن معنیست دیده در صورت

چشم ازان دوخته ست بر صورت

هست در دیده حسن معنی خام

[...]

شمس تبریز دید کاوحد دین

کرده نظاره بتان آیین

در دمشق از هوای غمزه زنان

گرد هنگامه هاست طوف کنان

سر بدو برده آشکار و نهفت

[...]

وان دگر گرچه بود عشق مجاز

رهزن عقل و دین او ز آغاز

عاقبت حرف عاریت بسترد

ره به سر منزل حقیقت برد

میوه ای زان درخت چید و گذشت

[...]

وان دگر گرچه سوی صورت رو

آورد نیست قید صورت او

پیش او حسن صورت و معنی

چون دو آیینه اند داده جلی

دیده بر هر کدام بگشاید

[...]

سخن عارف ستوده سیر

چون به اینجا رسید پیش پسر

گفت کای فهم را مهیا تو

عشق من بود ازین قبل با تو

رخت آیینه مصفا بود

[...]

پس پسر گفت ایهاالعارف

از مقامات عاشقی واقف

چون به من میل باطن تو نماند

پیش من ظاهر تو را چه نشاند

چون ز من دور می توانی زیست

[...]

هوشمندی بدید مجنون را

آن ز فرمان عقل بیرون را

گه به ویرانه ای همی گردید

گریه می کرد و زار می نالید

گاه چون سایه با زمین هموار

[...]

هست ازین جمله آنکه اهل نظر

که ندوزند چشم دل ز اثر

به تفکر شوند برخوردار

ز آیت فانظروا الی الآثار

در جمال اثر کنند نگاه

[...]

روش عارف نکو رفتار

از مؤثر بود سوی آثار

چون دل او ز زنگ کثرت رست

داد او را شهود وحدت دست

دید نور بسیط بی پایان

[...]

قطره ای از تموج دریا

در زمستان فتاد بر صحرا

خویش را منجمد ز شدت برد

هستی مستقل توهم کرد

لیکن از هر کسی و هر جایی

[...]

یافت ناگاه آن حکیمک راه

پیش جمعی از اولیاء الله

فصل دی بود و منقلی آتش

شعله می زد میان ایشان خوش

شد بتقریب آتش و منقل

[...]

قطره چون آب شد به تابستان

گشت آن آب سوی بحر روان

وز روانی خود به بحر رسید

خویشتن را ورای بحر ندید

هستی خویش را در او گم ساخت

[...]

آن یکی در مجالی اشیا

به صفت های حق بود بینا

هر چه بیند به معنی صفتی

گردد او را سبیل معرفتی

صد هزار آینه ست در نظرش

[...]

وان دگر جمله را یک آینه دید

که خدا را در آن معاینه دید

دید یک ذات در حدود جهات

متجلی شده به جمله صفات

یک وجود است سر به سر عالم

[...]

هر که را دیده نی به حق بیناست

دیده او به دید حق نه سزاست

تا نگردد به حکم «بی یبصر»

دیده تو به عین حق ناظر

نیست امکان جمال حق دیدن

[...]