شب چو نزدیک شد به وقت سحر
حبشی برد سوی بالین سر
چشم حس بست ازین جهان خراب
داد نقد خرد به غارت خواب
دایه آن را چو دید چابک و چست
باز بردش به خوابگاه نخست
بیخود افتاد تا بلندی چاشت
چاشتگاه بلند سر برداشت
چشم مالید و هر طرف گردید
زانچه شب دیده بود هیچ ندید
دید ازان منزل چو علیین
رخت خود در نشیمن سجین
نه ازان همدمان شب خبری
نه ازان شادی و طرب اثری
نه ازان آفتاب جاه و جمال
هیچ چیزش به دست غیر خیال
ره به مقصود خود ز پیر و جوان
جست چندانکه داشت تاب و توان
ناشده بر مراد خود فیروز
ماتمی در گرفت عالم سوز
دوستی حال وی چو آنسان دید
موجب آنچه دید ازو پرسید
گفت بس حال مشکلی دارم
غرقه گشته به خون دلی دارم
زد ره من به عشوه ناگاهی
دلپذیری به حسن و دلخواهی
بی نظیری که شد زبان مقال
عقل را در صفات حسنش لال
گر کسی نعت و نام او پرسید
یا محل یا مقام او پرسید
ور بگوید کجاست خانه او
خانه کیست آشیانه او
مولدش خلخ است یا فرخار
مسکنش تبت است یا تاتار
شاه اقلیم و ماه کشور کیست
خصم جانسوز و یار غمخور کیست
چشم او سرمه ناک افتاده ست
یا خود از سرمه پاک افتاده ست
نخل قدش که صنع حق بسته ست
معتدل یا بلند یا پست است
گیسویش چون کمند تافته اند
یا پی دام و بند بافته اند
رخش از نقش خال و خط ساده ست
یا خود آن زیب دیگرش داده ست
لعلش آمد حیات تشنه لبان
یا هلاک مراد دل طلبان
ابروی او که در جهان طاق است
قبله عاشقان مشتاق است
شد ز پیوستگیش پیوسته
بر جهان راه عافیت بسته
یا گشاده ست و رخنه گاه بلا
باز کرده به روی اهل ولا
از دهان و میانش هیچ نشان
هیچ کس یافت آشکار و نهان
یا خود آن سر مخفی مرموز
هست مستور سر غیب هنوز
هر چه زین نکته ها خیال کنند
وز من خسته دل سؤال کنند
جز خموشی جواب دیگر نیست
جز ندانم سخن میسر نیست
زانکه من در جمال آن دلبر
معنیی دیده ام برون ز صور
گرچه آن معنی ز صورت فرد
در لباس صور تجلی کرد
نور آن برق پرده سوز افروخت
سر به سر پرده های صورت سوخت
محو معنی و فارغ از صورم
نیست از جلوه صور خبرم
پیش من نیست رخ ز خط ممتاز
زلف او رانمی شناسم باز
گر کشد چشم او به تیغ ستم
ور دهد لعل او نوید کرم
هر دو در ذوق من بود یکسان
نیست این مشکل آن دگر آسان
دأب من نیست جز محبت ذات
ذات بر من زده ست ره نه صفات
من صفت بهر ذات می خواهم
نز برای صفات می کاهم
چون ز دل برق عشق شد لامع
ذات متبوع شد صفت تابع
من صفت بهر ذات دارم دوست
نه که در عشق ذات تابع اوست
چون کنی میل ذات بهر صفات
هست معشوق تو صفات نه ذات
هر صفت کش تو عاشقی به مثل
چون شود با نقیض خود مبدل
عشق تو نیز رو نهد به زوال
بلکه گیرد به نفرت استبدال
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به وصف حال عشق و آرزوهای خود در پی معشوق می‌پردازد. او در شب، پس از بیداری از خواب، به یاد معشوق خود غرق در اندوه و حسرت می‌شود. شاعر در تلاش است تا درباره زیبایی‌ها و ویژگی‌های معشوق سؤال کند، اما به دلیل شدت عشق و هیجان، در بیان و توصیف آن به مشکل برمی‌خورد. او به این نتیجه می‌رسد که حقیقت عشق فراتر از صفات ظاهری است و تنها عشق به ذات معشوق اهمیت دارد. همچنین، او به این نکته اشاره می‌کند که عشق به صفات ممکن است به زوال بینجامد، اما عشق واقعی به ذات است که پایدار باقی می‌ماند. در نهایت، او از حیرت و سردرگمی خود در برابر زیبایی‌های معشوق سخن می‌گوید و اشاره می‌کند که شناخت واقعی او را فراتر از ظاهر می‌داند.
هوش مصنوعی: زمانی که شب به پایان خود نزدیک می‌شود و به بامداد نزدیک می‌شویم، شخصی سیاه‌پوست به سمت سر بستر می‌آید.
هوش مصنوعی: چشم حس از این دنیای نابسامان بسته شد و از عقل و خرد نصیبش را که همان خواب است، به غارت بردند.
هوش مصنوعی: وقتی دایه این را دید، به سرعت و چالاکی آن را به محل خواب اولیه‌اش برگرداند.
هوش مصنوعی: بی‌دلیل از جایی افتاد و در میانه روز سرش را بلند کرد.
هوش مصنوعی: چشمش را مالید و در اطراف نگاه کرد، اما از آنچه در شب دیده بود، چیزی ندید.
هوش مصنوعی: به هنگام مشاهده از آن مکان، مانند علیین، لباس خود را در نشیمن سجین قرار می‌دهی.
هوش مصنوعی: نه از آن دوستان شب خبری دارم و نه از آن شادی و سرور نشانی می‌یابم.
هوش مصنوعی: این گفته به این معناست که زیبایی و قدرت آن خورشید (که می‌تواند به نمادهایی مانند مقام و نیکویی اشاره داشته باشد) به هیچ‌وجه به دست دیگران نیست و تنها در خیال و تصور ما وجود دارد.
هوش مصنوعی: آدمی باید به دنبال هدف و مقصود خود، از هر کسی چه پیر و چه جوان، تلاش کند و به هر اندازه که توان دارد، کوشش کند.
هوش مصنوعی: ناامید از رسیدن به خواسته‌هایش، حالتی غم انگیز و سوزناک در جهان به وجود آورده است.
هوش مصنوعی: دوستی حال او را مانند آن دید، پس از او پرسید که دلیل آنچه را که مشاهده کرده، چیست.
هوش مصنوعی: می‌گوید که حالش به شدت بد است و در عذاب است، به طوری که احساس می‌کند در خون دل خود غرق شده است.
هوش مصنوعی: به طرز ناخواسته و به زیبایی دلنشین، توجه و محبت خود را به من جلب کردی.
هوش مصنوعی: شخصی که به خاطر ویژگی‌های خوبش آنچنان بی‌نظیر است که حتی عقل و اندیشه هم از توصیفش ناچار سکوت می‌کند.
هوش مصنوعی: اگر کسی از شما درباره توصیف و نام او سوال کند یا از مکان و جایگاه او بپرسد،
هوش مصنوعی: اگر از او بپرسی خانه‌اش کجاست، باید بگویی که خانه‌اش متعلق به کیست و آشیانه‌اش کجاست.
هوش مصنوعی: این فرد ممکن است در خلخ به دنیا آمده باشد، یا در فرخار، و مکان زندگی‌اش می‌تواند تبت یا سرزمین تاتار باشد.
هوش مصنوعی: شاه عالم و فرشته نجات کیست؟ کسی که هم دشمن جان خود است و هم یار غم‌ها!
هوش مصنوعی: چشمان او مانند سرمه سیاه و جذاب است یا شاید خود او به دلیل زیبایی اش از سرمه دور مانده است.
هوش مصنوعی: درخت نخل که خدا آن را آفریده، به هر شکلی که باشد، چه کوتاه باشد یا بلند، همه به خواست و اراده اوست.
هوش مصنوعی: موهای او مانند کمندی پیجیده و زیبا است، یا اینکه به گونه‌ای به دام و بند کشیده شده‌اند.
هوش مصنوعی: زیبایی چهره از نقطه و خط ساده‌ای که دارد ناشی می‌شود یا زیبایی به خاطر خود آن نقطه و خط است که به آن جلوه می‌بخشد.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که زیبایی و جذابیت او می‌تواند جان تشنه‌دلان را سیراب کند یا برعکس، موجب نابودی آرزوهای آنها گردد.
هوش مصنوعی: ابروی او به قدری خوش‌فرم و جذاب است که دل‌های عاشقان را به سمت خود می‌کشاند و مانند قبله‌ای برای آن‌هاست.
هوش مصنوعی: به دنبال تحولی که به وجود آمده، راه‌های دستیابی به آرامش و آسایش در جهان بسته شده است.
هوش مصنوعی: یا اینکه درها به روی اهل محبت باز شده و برکت و خوبی به آنها روی آورده است.
هوش مصنوعی: هیچ نشانه‌ای از کسی نه در گفتار و نه در درون او پیدا نمی‌شود.
هوش مصنوعی: یا اینکه آن راز پنهان هنوز هم در عدم و غیب وجود دارد.
هوش مصنوعی: هر کسی هر اندازه که به این موضوعات فکر کند و از من دلbroken سوالات بپرسد.
هوش مصنوعی: به جز سکوت، هیچ پاسخی وجود ندارد و جز ناآگاهی، هیچ سخنی ممکن نیست.
هوش مصنوعی: زیرا که من در زیبایی آن معشوق، معنا و حقیقتی را دیده‌ام که فراتر از ظواهر و شکل‌های ظاهری است.
هوش مصنوعی: هرچند که آن مفهوم در قالب شخص خاصی نمایان شده است، اما باز هم حقیقت آن در زیر این ظاهر نهفته است.
هوش مصنوعی: روشنی آن برق، پرده را می‌سوزاند و همه پرده‌های صورت را دچار آتش می‌کند.
هوش مصنوعی: من از معانی غافل نیستم و در واقع، فقط به ظاهرها و شکل‌ها توجه ندارم.
هوش مصنوعی: من نمی‌توانم زیبایی چهره‌اش را که به خاطر زلف‌های بی‌نظیرش خاص است، در حضور خودم ببینم و دوباره شناسایی‌اش کنم.
هوش مصنوعی: اگر چشمان او با ظلم و ستم به کسی صدمه بزند، یا اگر لبان او وعده‌ی بخشش و نعمت دهند، هر دو حالت نشان‌دهنده‌ی قدرت و تاثیر اوست.
هوش مصنوعی: هر دو موضوع برای من جالب هستند، اما یکی از آنها آسان‌تر و دیگری دشوارتر است.
هوش مصنوعی: من در زندگی‌ام جز محبت به ذات خدا نیندیشیده‌ام، زیرا مسیرم تنها به خود ذات او مربوط می‌شود و نه به صفاتش.
هوش مصنوعی: من به دنبال ویژگی‌های وجودی هستم نه اینکه تنها به صفات ظاهری و ویژگی‌های فرعی توجه کنم.
هوش مصنوعی: زمانی که عشق در دل فردی شدید و مثل برق درخشان شد، به طوری که آن فرد به محبوبش نزدیک‌تر شد و ویژگی‌های او را در خود منعکس کرد.
هوش مصنوعی: من ویژگی‌ها و صفات خود را به خاطر دوست دارم، نه اینکه در عشق، ذات من پیرو او باشد.
هوش مصنوعی: وقتی که به سوی وجود می‌روی و به صفات او توجه می‌کنی، باید بدان که معشوق تو در واقع صفات اوست و نه ذات او.
هوش مصنوعی: اگر تو عاشق واقعی باشی، هر ویژگی و صفتی که داری، به نوعی می‌تواند به صورت معکوس نیز ظاهر شود.
هوش مصنوعی: عشق تو کم‌کم رنگ می‌بازد و جای آن را نفرت می‌گیرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.