گنجور

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱ - در توحید

 

ای خداوندی که از لطف تو جاه آورده‌ام

ز آنچه بودستم گرفته بارگاه آورده‌ام

هست روشن هست نور روشنی چندین دلیل

هفت شاه از چرخ و از اَنجُم سپاه آورده‌ام

گر کسی خواهد گواه از شرق عالم تا به غرب

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲ - در مدح علاء الدین محمد بن سلیمان

 

آورد گرد فتح و ظفر پیش چشم ما

باد از رکاب عالی لازال عالیا

گرد از رکاب عالی بر نصرت و ظفر

در دیده رعیت باشد چو توتیا

عالی علاء دولت و دین آنکه تا بحشر

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۳ - در مدح شه مظفر تمغاج خان

 

شه مظفر تمغاج خان کامروا

که گردش فلک توسن است رام ورا

ورای او ملکی نیست در بسیط زمین

مطاع و نافذ فرمان به ناروا و روا

شه بزرگ عطا کدخدای خرد و بزرگ

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۴ - در مدح طغان تکین

 

بسی عطای خدایست بی خلاف و خطا

خدایگانرا هست از خدای هفت عطا

یکی ز هفت عطا سوی تخت شاه آمد

که رفته بود بفرمان شاه سوی ختا

حکیم زد مثلی کز خطا صواب آید

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۵ - در مدح سلطان رکن الدین

 

خدایگان جهانرا خدای داد عطا

شهنشهی ز شهنشاه زاده والا

خدایگان بعطائی که از خدای گرفت

چه گنجها که بخلق خدای داد عطا

قلج قراخان پیوند ارسلان خاقان

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۶ - در مدح قلج تمغاج خان

 

بسعد اختر میمون مظفر گشت بر اعدا

قلج تمغاج خان مسعود رکن الدین والدنیا

قلج تمغاج خان مسعود رکن الدین والدنیا

بسعد اختر میمون مظفر گشت بر اعدا

مکرر کردم این یک بیت و هر بیتی مکرر به

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۷ - خدایا مرا دریاب

 

ای نکودارنده تا اندر جهان داری مرا

بر نکونامی نگهدار و نکوکاری مرا

چون طریق خوب کرداری به است از هر طریق

برمگردان از طریق خوب کرداری مرا

چون بهر کاری بحق یاری گر خلق توام

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۸ - در مدح سلطان سنجر

 

عزیز دین و دنیا کرد و جاه افزود صاحب را

شهنشاه جهان سنجر معز الدین والدنیا

خداوند جهانداران که کمتر بندگان دارد

به از جمشید و افریدون به از اسکندر و دارا

بجان و جاه خلعت داد و بنوازید از گیتی

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۹ - در مدح نصیرالدین

 

عاشقی شد رسم و راه و سیرت و آئین مرا

هر که بیند بیند این را با من و با این مرا

رنج فرهاد است بر من عاشقی را گاهگاه

کامرانی خیزد از معشوق چون شیرین مرا

عاشقم بر روی خوب آنکه با دیدار او

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۰ - در حسب حال خود گوید

 

چو شست گشت کمان قامت چو تیر مرا

چو شست راست برآمد بهار و تیر مرا

چو تیر کان زکمان از گشاد شست پرد

پرید عمرو کمان گشت و شست تیر مرا

ز شست زلف کمان ابروان و تیر قدان

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۱ - در موعظه و نصیحت

 

در این جهان که سرای غمست و تاسه و تاب

چو کاسه بر سر آبیم و تیره دل چو سراب

خراب عالم و ما جغدوار و این نه عجب

عجب از آنکه نمانند جغد را بخراب

بخواب غفلت خفتیم خورده شربت جهل

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۲ - در مدح سلطان مسعود بن الحسین

 

برآمد ز برج حمل آفتاب

به نظاره جشن مالک رقاب

بر آن تا بمنظر چو بیند چو دید

شهی دید بر تخت افراسیاب

چو افراسیاب ملک نام جوی

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۳ - در مدح سلطان مسعود ثانی

 

ای بتاج و تخت شاهی وارث افراسیاب

گرد فتح و نصرت از نعل سم افراسیاب

از تجمل نعل زرین ساز مر افراس را

کز تجمل نعل زرین ساختی افراسیاب

عکس ماه نو فلک بر آب دریا افکند

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۴ - در مدح علی بن الحسین ذوالفقار

 

ای به پیروزی گرفته ملکت افراسیاب

آفتاب ملکی و ملکت چو ملک آفتاب

شرق تا غربست ملک آفتاب و ملک تو

آن او با انقلاب و آن تو بی انقلاب

نور قرص آفتاب از نور رای تست کم

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۵ - در مدح شمس الملک

 

سوی ختا بسفر شد بعزم و رأی صواب

بدفع شر خشم شاه شرع با اصحاب

ز پادشاه ختا جست عدل نوشروان

چو یافت آنچه بجست آمد از خطا بصواب

امان خطه اسلام بود ز اهل خطا

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۶ - در مدح وزیر نظام الدین

 

شد برج حمل موکب سلطان کواکب

کز نوبتیانش برتر بهتر بمراتب

گوئی حمل از گنبد پیروزه سلب نیست

جز مرکب پیروزی سلطان کواکب

آغاز سواریش بدو بود و ازو شد

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۷ - در مدح نصیرالدین

 

ای رخ خوبت بمثل آفتاب

چون بمثل گویم بل آفتاب

هیچ شناسی تو که روی ترا

خوانده رهی از چه قبل آفتاب

روی ترا نیست بخوبی بدل

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۸ - در مدح تمغاج خان

 

بخت بیدار شهنشه خسرو مالک‌رقاب

کرد بر بالین غفلت شوربختان را بخواب

دید چون در خواب غفلت رفت ماه نو همی

تیغ خون آلود بر بالین چو تیغ آفتاب

غفلت اندر طاعت سلطان به حق گردن‌کشی‌ست

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۹ - شاعر دروغگوست؟

 

ز روزگار به جان آمدم ز غم بشتاب

اگر بنالم جای است ازین عنا و عذاب

زمانه میدهدم گوشمال و می زندم

مگر که خیک شد ستم زمانه را دریاب

مثل زنند که شاعر دروغگوی بود

[...]

سوزنی سمرقندی
 

سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۲۰ - در مدح ملک مسعود

 

ماه رجب فرخ فرخنده چه ماه است

کز یازده همتاه ورا رفعت و جاه است

چون یوسف کنعان ملک یازده کوکب

در سال بحرمت ملک یازده ماه است

آمد بسلام ملک مشرق و مغرب

[...]

سوزنی سمرقندی
 
 
۱
۲
۳
۱۳