خسروا ای آنکه قهرت روز رزم و گاه کین

چرخ را با تیره خاک ره برابر می کند

گر نبود آنکه بینی روز رزم اندر هوا ...

... هرچه می گویم مکن این آرزو را لب ببند

کاین هوس را چرخ عالی قدر کمتر می کند

او همی گوید که گر الطاف شه باشد قرین

قدر خاک تیره را از چرخ برتر می کند

... از در اندرز رمزی از رموز

که اگر در دور ناهموار چرخ

عیش یا غم بایدت بیدرد و سوز ...

... کوه در نزد حلم تو قیراط

چرخ انجام امر و نهی ترا

چیست دانی معلم محتاط ...

... دهر در یاریش کند تفریط

چرخ در خواریش کند افراط

در تنش از محن فسرده روان ...

... به جرم آنکه کمان را چرا نشد قربان

حکیم گوید چرخ از زمین بزرگترست

ولی منت بنمایم خلاف این برهان ...

تویی چرخ و بس بد ترا فخر رفعت

منم خاک و بس بد مرا ذل پستی ...

گر چرخ جفا کرد چه می باید کرد

ور ترک وفا کرد چه می باید کرد ...

... که شاخ خرمی را برگ و بر سوخت

به دام روزگار از کاوش چرخ

همای دولتم را بال و پر سوخت ...

... ز نکهت خم زلف تو عنبری آموخت

چو چرخ داد به چشم تو علم صیادی

دل مرا به ضرورت کبوتری آموخت ...

... گر ترا نبود پناه از گردش غم دور جام

در تطاول های چرخ از مهر و مه تقصیر چیست

شیر گیران را کباب از ران آهو بره بخش ...

... که خاک ره ترا برابر به زر گرفت

صفایی یکی به چرخ بگو دیگر آفتاب

نتابد که شهر ما فروغ از قمر گرفت

... تا چند به خاک اشک زمین گرد توان ریخت

تاچند به چرخ آه فلک تاز توان کرد

خون زاد و غمم راحله ره آه و رفیق اشک ...

خلاف عادت اگر چرخ یاوری می کرد

به خاک کوی توام بخت رهبری می کرد ...

... تا گروهی زیدآزرده دل از خار جفا

چرخ از خاک بر انگیخت گلندامی چند

هرکه آزار دلی را به ستم سهمی راند ...

... بر آن سرم که کنم خاک درگهت سر خویش

اگر ز رشک مرا چرخ دربدر نکند

ز بسط و طول صفایی ملول خواهم شد ...

... الا دلی که تیغ جفا را سپر شود

او با رقیب راغب و ترسم که چرخ نیز

آخر رفیق آن بت بیدادگر شود ...

... حالی که وصل و هجر عنان بر عنان رسید

از کینه ی چرخ وکاوش اختر به ما نرفت

چندان جفا که زان مه نامهربان رسید ...

... روم به کوکب ناسعد خویش گریم زار

کنون که چرخ ترا دور مه سحاب کشید

به دل نماند صفایی توانی و تاب نماند ...

... جان به اقدامش صفایی در سپار

فرق عزت تا برافرازی به چرخ

روی ذلت ز آستانش برمدار

... پیر دهقان سرفکندی پای تاک

گر نبودی سفله پرور چرخ دون

غیر رز هرگز نروییدی زخاک ...

... با آن همه رم دل آمدت رام

از چرخ کبوتری ندیدم

دل بردن و زیر پا فکندن ...