خسروا ای آنکه قهرت روز رزم و گاه کین
چرخ را با تیره خاک ره برابر میکند
گر نبود آنکه بینی روز رزم اندر هوا
روزگار از بیم تیغت خاک بر سر میکند
حاجتت نبود به خنجر روز کین کز روی کین
گردش مژگان چشمت کار خنجر میکند
بُرّش از بازوی ارغونست نز برنده تیغ
با بداندیشش مگو کاین حرف باور میکند
ذوالفقار چه که عمرو عبدوُد دارد خبر
کآنچه با او میکند بازوی حیدر میکند
خسروا شخصیست نورانی جمال از اهل نور
کز جمال خویش بزمم را منور میکند
نوری است امّا ز عریانی به نور آفتاب
آیت نور علی نور اینک از بر میکند
هست چون تیغ تو عریان لاجرم چون تیغ تو
زاشک خونین رخ پر از یاقوت احمر میکند
از غلامی تو دارد گفتگو وین حرف را
قند میپندارد و هردم مکرر میکند
هرچه میگویم مکن این آرزو را لب ببند
کاین هوس را چرخ عالیقدر کمتر میکند
او همیگوید که گر الطاف شه باشد قرین
قدر خاک تیره را از چرخ برتر میکند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف قدرت و قهر یک پادشاه (خسرو) در میدان جنگ و زمان کینه میپردازد. شاعر از تأثیر او بر چرخ و زمان صحبت میکند و بیان میکند که اگر خسرو در میدان نباشد، روزگار به خاطر ترس از تیغ او خاک بر سر میکند. لطافت و اثرگذاری نگاه او به اندازهای است که با چرخش مژگانش، کار خنجر را میکند. او به نوعی بلاغت و جذابیت خسرو اشاره دارد که بزم را نورانی میکند و در عین حال، قدرت و شجاعت او را به تیغی تشبیه میکند. در نهایت، شاعر به این موضوع اشاره میکند که اگر الطاف این پادشاه با خاک تیره همراه شود، قدر آن را بالاتر میبرد. شاعری که این متن را سروده، با بیان مضامین عمیق و تصاویری زیبا، ویژگیهای شخصیتی و حمایتگرایانه خسرو را به تصویر میکشد.
هوش مصنوعی: ای خسرو، تو کسی هستی که در روز جنگ و زمان درگیری، قهر و شدت تو به گونهای است که زمین تیره را با چرخ و فلک برابر میسازد.
هوش مصنوعی: اگر ناظر نباشی که چگونه روز جنگ در آسمان میگذرد، زمانه به دلیل ترس از شمشیر تو، خاک را بر سر میریزد.
هوش مصنوعی: نیازی به خنجر در روز انتقام نیست، زیرا نگاه پر از کینهات به تنهایی مثل خنجر عمل میکند.
هوش مصنوعی: تیغ او از بازوی ارغون ساخته شده، نه از فلز سخت. بنابراین به او بگو که به صحبتهای بدخواهان گوش ندهد؛ چون ممکن است این حرفها را باور کند.
هوش مصنوعی: ذوالفقار، شمشیر علی (ع)، چه بسا که عمرو عذربیانگر قدرت و شجاعت علی (ع) است. او به خوبی میداند که آنچه با عمرو عذربی میگذرد، در حقیقت قدرت و توانایی حیدر کرار (علی) را نشان میدهد.
هوش مصنوعی: شخصی با چهرهای درخشان و روشن از اهل نور وجود دارد که با زیباییاش مجالس و محافل را روشن و پرنور میکند.
هوش مصنوعی: این بیت درباره وجود نوری صحبت میکند که به وضوح و روشنی تابش آفتاب بیان شده است. در واقع، نوعی نور برتر و خاصتر از نور معمولی را به تصویر میکشد که در آن از عریانی و بیپناهی فاصله گرفته و به درک و شناخت عمیقتری از نور میرسد. این تصویر، انتظاری از دستیابی به حقیقت و معنای عمیقتر را به ذهن میآورد.
هوش مصنوعی: وجود تو مانند یک تیغ برّاست و به همین دلیل، چون تیغی که از آن خون جاری است، صورتت را پر از زیبایی و درخشش یاقوت قرمز میکند.
هوش مصنوعی: این فرد درباره تو صحبت میکند و گویی این حرفها برایش شیرین و خوشایند است و هر بار آن را تکرار میکند.
هوش مصنوعی: هر چه میگویم که این آرزو را فراموش کن و زبانت را ببند، چون این خواسته تو را کمتر از آنچه که هست، در نظر چرخ زمان قرار میدهد.
هوش مصنوعی: او میگوید اگر نعمتهای پادشاهی در کنار باشد، ارزش و مقام خاک سیاه را از آسمان نیز بالاتر میبرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بر بناگوشت بلای خط که سر بر میکند
جزو جزو عاشق بیچاره ابتر میکند
سرو کز بالای خود در سر کند باد، آن مبین
آن نگر کِش باد پیشت خاک بر سر میکند
چند گویی پیشت آیم، وه که چون تو یوسفی
[...]
آنک از کان هر زرو گوهر که سر بر می کند
پیش دست کان یسارش خاک بر سر می کند
جود اوکی بحر اخضر را نپوشد هر نفس
جامه ی سیمابی موجش که در بر می کند
چون صبا از محمر اخلاق او دم می زند
[...]
هر زمان عشقش سر از جایی دگر بر میکند
سوزش اندر هر سری سودای دیگر میکند
با کمال خویشتن بینی، نمیدانم چرا؟
هر زمان آیینه را با خود برابر میکند
صورت ماهیت رویش نمیبیند کسی
[...]
باد عُنفت چشمه خور را مکدّر می کند
خاک پایت توتیا در چشم اختر می کند
ابر دست گوهرافشان تو در روز عطا
آستین آرزو پر درّ و گوهر می کند
قدّ تو بر هفت مسند چار بالش می زند
[...]
سبزه از خط غبارت خاک بر سر میکند
غنچه از لعلت قبا را چاک در بر میکند
میزند سرو روان را پنچهها بر سر چنار
تا چرا با قد تو خود را برابر میکند
میروی در باغ و هر جانب برای دیدنت
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.