گنجور

 
ملا احمد نراقی

پس در آن شب وه چه شب نوروز او

روز نوروز جهان افروز او

وه چه شب رشک هزاران روز عید

وه چه شب صبح سعادت را کلید

وه چه شب مشکین تر از گیسوی یار

وه چه شب خوشبوتر از مشک تتار

شب نه بل خلوتسرای اهل راز

ناز گاه آن نگار دلنواز

شب نه بلکه آن نگار نازنین

کرده افشان زلف مشکین بر جبین

دید ابراهیم آن شب در منام

کآمد او را از قباب عز پیام

هین بکش در راه من فرزند خویش

بگسل از جز یاد ما پیوند خویش

سر ببر از تیغ اسماعیل را

ره مده در خواب خود تأویل را

خواب نبود وحی ربانی بود

خواب تو کی خواب شیطانی بود

کی بود شیطان نافرجام را

ره بسوی انبیا و اولیا

با ملایک روحشان همدم بود

اهرمن را از ملایک رم بود

روحشان در آسمان باشد بخواب

یرجم الشیطان منه بالشهاب

با ملک در آسمانها جانشان

اهرمن را کی بود آنجا نشان

جانشان خود آسمان دیگر است

یاد حق آنجا شهاب انور است

راند از آن آسمان پرسخن

لشکر شیطان و حزب اهرمن

عید قربانست فردا ای خلیل

خون آن را در ره ما کن سبیل

آن دل تو خلوت مخصوص ماست

دیگری را اندر آنجا ره کجاست

هرکه آنجا بی محابا پا نهد

سر به زیر خنجر بران دهد

غیر یک دلبر نمی گنجد به دل

یا دل ما یا ز غیر ما گسل

روی من بی پرده هرسو جلوه گر

دیده بگشادی به رخسار دگر

هین برو کفاره آن دیدار را

غرق خون او کن این رخسار را

کشته خواهد غیرت ما غیر را

در گشا فردا صباح الخیر را

هین برو آن سر جدا کن از بدن

در سر کویم به خاک و خون فکن

ای خلیل من بحق جان تو

خواهم آن سر از تو در دامان تو

هین ببر آن سر به دامان ای خلیل

هم در آغوش افکن آن جسم قتیل

آن سر و تن را فکن در راه ما

گو که می خواهد چنین آن شاه ما

در ره ما بایدش قربان کنی

پیکرش در خاک و خون غلطان کنی

زین بشارت جست از جا آن خلیل

آن خلیل باوفای بی عدیل

در قبول امر آن سلطان داد

هر دو دست خویش بر چشمان نهاد

گفت بخ بخ ای بخت بلند

چتر دولت سایه بر فرقم فکند

جان فدای لطف بی اندازه اش

من غلام این پیام تازه اش

من کجا و این عنایت از کجا

جز برای خود نمی خواهد مرا

چون تورا از بهر خود خواهد خدا

سازدت از هرچه غیر از خود جدا

صد سبب سازد که تنها سازدت

از زن و فرزند دور اندازدت

سازدت بیگانه از هر آشنا

دوستانت را بیاموزد جفا

روی مردم را بگرداند ز تو

خلق عالم را بکیباند ز تو

از عنایت زشت سازد خوی تو

تا گریزد هرکسی از کوی تو

زرد سازد چهره ی گلنار تو

تب فرستد بر تن بیمار تو

تا تورا سازد ز جسم و تن ملول

تا تورا از بهر خود سازد قبول

تخم پاشی یا بخشکاند برش

یا به سیلابش دهد یا صرصرش

یا بر آن برقی بریزد یا شرار

کای برو جز تخم مهر من مکار

با تو فرزند تو در جنگ آورد

تا ز فرزندت دلت تنگ آورد

خشم آرد با تو یار مهربان

تا جدایی افکند تا در میان

کز همه بری و پیوندی به او

بگسلی از جمله پیوندی به او

آن غیور است آن غیور پرده دار

جز سر تسلیم پیش او میار

گر کشد یا بخشدت تسلیم کن

در ره او ترک خوف و بیم کن

ورنه تسلیم آوری لطف الاه

سازدت تسلیم خواهی یا مخواه

چون تورا خواهد که آن آن شوی

عندلیب گلستان آن شوی

سوی خود می خواندت با صد شتاب

ورنه رفتی می کشد با صد طناب

سوی خود در خاک و خونت می کشد

جان فدایش بین که چونت می کشد

می کشد گاهی به خشم و گه به ناز

رشته گه کوته کند گاهی دراز

چونکه می خواند روان شو سوی او

سینه و سر کن قدم در کوی او

گه بزانو گه نشسته گه بسر

راه کوی دلکش او می سپر

سر برهنه پا برهنه لوک و لنگ

پا گهی بر خار میزن گه به سنگ

گه نشسته گه پیاده گه سوار

خفته گاهی بر یمین گاهی یسار

سینه میکن بر زمین و شو روان

مارسان می پیچ بر خود سوی آن

تا تورا خواند برو با عز و ناز

ورنه خواهد بردنت با ترک و تاز

چونکه خود رفتی برش نازت کشد

پیش باز آید به خود بازت کشد

ور ببردت سوی خود نازت کند

گه به بندت ور گهی بازت کند

گه نوازد گه بسوزد از کرم

گه شکر ریزد به کامت گاه سم

لیک سمش داروی جان پرور است

آتش او ز آب حیوان خوشتر است

سم او تریاق فاروقت کند

آتشش برتر ز عیوقت کند

آتشش چون آتش زرگر بود

سیم و زر را خالص و بی غش کند

سازد از این تاجهای زرنگار

زینت فرق شهان تاج دار

یا کند زان گوشوار خوش گهر

زینت گوش بتان کاشغر

گوشوار گوش خوبان تتار

همسر زلف و بناگوش و عذار

وای وای آنکو به پای خود نرفت

نی کشیدندش به خود با بند زفت

در طبیعت خوی اهریمن گرفت

در چه طبع عفن مسکن گرفت

وای او اخلد الی الارض مهان

تا ابد خوار و ذلیل و مستهان

درد اینست ای رفیق نیکخو

گر رسیدی ورنه آخر سوی او

عاقبت خیر است عیش تا ابد

خود روی خواهی و خواهی او کشد

این سخن پیداست او را واگذار

رو به سوی ذبح اسماعیل آر