بهداد میرزایی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۳۷ در پاسخ به مهدي نظام زاده دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » آغاز کتاب » بخش ۱ - آغاز کتاب:

بیت سست است و از فردوسی دور است، زیرا دو بار آوردن «بیننده» در یک بیت فصیح نیست.  

بهداد میرزایی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۵۲ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » فریدون » بخش ۱۵:

در تصحیح استاد فریدون جنیدی از شاهنامه، واژهٔ بهشتی بمعنی کسی که به بهشت رفته و سعادتمند شده، به کار نرفته است. آنچه موجب پیدایش واژهٔ بهشت در زبان فارسی شده، وَهیشت اَخوْ vahišt axv در زبان فارسی میانه بوده است بمعنی ”بهترین جهان“ یا بهترین هستی، و با بهشتی که در این گفتار آمده، همانند نبوده است. ’بهشتی‘ (کسی که به بهشت رفته) به معنی مذهبی که امروز میشناسیم، در فرهنگ ایران باستان نبوده است تا در شاهنامه بیاید. اما واژهٔ بهشت در شاهنامه بمعنی جای زیبا یا با معنای استعاری به کار رفته است، مثلاً دربارهٔ رودابه میگوید ” بهشتی بُد آراسته پرنگار / چو خورشید تابان به خرّم بهار“.

همچنین بهمن سرکارآتی در مقالهٔ ”دربارهٔ فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی و ضرورت تدوین آن“ مینویسد:

”معنای لغوی واژهٔ بهشت ”بهترین“ است. گونه های قدیمتر آن وَهیشت vahišt در پهلوی و وَهیشتَ vahišta- در اوستایی است. در اوستا این صفت چند بار با موصوف اَنگهَو یا اَهَو ahav-, aηhav- بمعنی ”هستی، زندگی“ به کار رفته است. بعدها به تدریج موصوف حذف شده و صفت جانشین آن شده است و در پهلوی و فارسی معنای فردوس و جنّت به خود گرفته است. کاربرد صفت vahišta- با موصوفی دیگر یعنی مَئینیو mainyu- برابر با ”مینو“ نیز سبب شده است تا واژهٔ مینو نیز معنای ”فردوس“ پیدا کند.“

ابیات مورد بحث بالا، که در آنها واژهٔ بهشتی bihišˈtī کاربر گنجور (بنام «مزدک») را دچار تردید کرده، به شاهنامه افزوده شده اند (الحاقی هستند) به این دلایل:

- هنگامی که شب میشود، فقط طلایه داران سپاه بیدارند و بر گرد لشکر پراکنده میشوند. قارن و سرو شاه یمن در پیش سپاه چه میکنند؟! ابیات افزودهٔ (الحاقی) شاهنامه پر از این گاف ها هستند.

- در این احوال کسی هم خروش بر می آورد که ”این جنگ، جنگ اهریمن است“. ابیات افزوده از نظر دستور زبان و فصاحت و غیره، نادرستیهای بسیار دارند. در همینجا، ’جنگ اهریمن‘ درست نیست و ”جنگ با اهریمن“ باید باشد.

- ’دردِ کین‘ معنی ندارد؛ ’خون جُستن‘ در هیچ جای شاهنامه نیامده است، ”کین جُستن“ درست است.

- در این دو بیت:

هرآنکس که از لشکر چین و روم / بریزند خون و بگیرند بوم

همه نیکنامند تا جاودان / بمانند با فرهٔ موبدان

سخن، سخت سست و نادرست است، زیرا:

۱) سخن از جنگ با سلم و تور است، نه با چین و روم!!

۲) از کشتن دشمنان، کسی به بهشت نمیرود؛ لااقل باید میگفت ”هرکس که خونش را بریزند“.

۳) این ”بوم“ کجاست؟! کدم زمین را باید بگیرند؟! وانگهی برای کشیدن انتقام ایرج میرفتند، نه برای گرفتن جایی؛ و نبرد در سرزمین توران روی میدهد.

۴) در فرهنگ ایران، تنها از فرّ ایران و فرّ شاهی سخن رفته است؛ و اگر فرّی ویژهٔ موبدان میبود، به سپاهیان نمیرسید.

- در ادامه میگوید ”هم از شاه یابید دیهیم و تخت“. دیهیم پس ازیونانیها و از هنگام اشکانیان پیدا شد و در هنگام ساسانیان خیلی رایج گردید و از زینتهای شاه بوده است. تخت نیز ویژهٔ نشستن شاه بوده است. دیهیم و تخت را چگونه به سپاهیان میدهند؟ آن هم در صورتی که کشته شوند؟!

- در این بیت:

”بدارید یکسر همه جای خویش / یکی از دگر پای منهید پیش“؛

اگر از هم پای پیش نگذارند، پس چگونه به سپاه دشمن یورش ببرند؟!

- یاداوری میکنیم که شب، هنگام استراحت سپاه است و وقت رده کشیدن نیست، اما باز در ادامه میگوید:

”سران سپه مهتران دلیر / کشیدند صف پیش سالار شیر“.

مگر آن که بخواهند شبیخون بزنند. آن هم شدنی نیست، چون ایرانیان خواب را دهش ایزدی میدانستند و شبیخون را گناه میشمردند. به علاوه، در شبیخون همهٔ سپاه را نمیبرند.

بهترین تصحیح شاهنامه از آنِ استاد فریدون جنیدی است. شایسته است که آن را بخوانید. بنده در کانال تلگرامی خویش با نام «شاهنامه شناسی»، در بیش از ۷۰۰ صفحه مقاله، آن تصحیح را به تفصیل و از همهٔ جنبه ها بررسی کرده ام و برتریهای آن بر تصحیحهای دیگران را نشان داده ام. پیوند به وبگاه بیرونی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۲۶ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲۴:

سعدی سخندانم شهباز سخن ،دانم

عشق وطرب وناله اندر سخنم بینی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۲۱ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲۵:

 

 سریر ملک سخن به زیرران سعدی بین

بناز تو نازم که پیش شهی تو ننشینی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۱۰ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲۷:

شرب گفتار توسعدی بیگمان

دفتر اوراق را شد آب روی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۰۸ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲۸:

زد تیرم ومن دم نزدم خنده زنان گفت

 

کس نیست چوسعدی به جهان رند سخن گوی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۰۰ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲۹:

گل است گفتار سعدی وین عجب نیست

که گوید  وصف آن گل روی گل بوی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۵۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۳۰:

آب جوی است گفته دگران

شهد وشربت زگفت سعدی جوی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۵۳ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۳۱:

غصه وغم میزداید سعدی شیرین سخن

دربرش بنشین نگار نازنین وقصه گویی

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۴۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۳۳:

صدملک دل گرفت سعدی نیکو سخن ولی

چون نیست وصل تو ،تواش بی خانمان بگو

 

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۲۴ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸:

چون سعدی خوش سخن که دیده 

نیکو سخنی به صد کرامات

مهراد عبدی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۴۶ در پاسخ به فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد) دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۶۴:

بسیار ممنونم از شما فاطمه خانم که همچین متن پر باری را نگاشتید 🙏🙏

 

ناصر اکبری در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۲۰ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۹۰:

با سلام 

به نظر می رسد خوانش بیت ( بخل ساقی باشد آنجا یا فساد باده ها / هر دو نا هموار باشد چون رود رهوار مست ) به صورت سوالی صحیح تر و قابل فهم تر باشد و الله اعلم

فاطمه ولیخانیان در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۲:۰۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲:

پس تفسیر آقای رضااا کجاست ؟وقتی تفسیر ایشون نباشه انگار یه چیزی کمه..

سید دانیال حسینی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۱:۱۸ در پاسخ به سهیل قاسمی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۲۶:

به شدت موجز و زیبا به خراب شدن وزن در صورت وجود «زردم» به جای «خرابم» اشاره کردید. 

وزن رباعی هم «مفعول مفاعیل مفاعیل فعل» نوشته شده که بنده گمان می‌کنم غلطه و «مفعول مفاعیل مفاعیلن فع» درسته. 

محمد مهدی فتح اللهی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۱۴ دربارهٔ شاهدی » دیوان فارسی » غزلیات » شمارهٔ ۸۷:

نعیم دهر به یک منتی نمی ارزد

خوش است نان ز بازو و بار منت خویش

بنده خدا در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۷:۳۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۴۲:

اشاره دارند به روح که چون خورشید در بدن ها متجلی می شود . منطور از ترک ، سفید بودن پوست ترکان و اشاره به روشنی روح و منظور از هندوان ، سیاه بودن پوست هندیان و اشاره به ظلمت بدن ها میباشد . 

سعید سلیمانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۷:۰۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۱۰:

چقدر بد شده که از هوش مصنوعی برای برگردان به زبان فارسی امروز استفاده می‌کنید.

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۱۹ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۱۱:

در جهان ندیده کس بلبل 

همچو سعدی لطیف وخوش آواز

جلال ارغوانی در ‫۶ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۱۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۰۹:

نظر از مهر  زسعدی سخن  دان خواهی

نظر این است نداری به جهان شبه ونظیر