گنجور

حاشیه‌ها

دانش جو در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۲۴ دربارهٔ سعدی » بوستان » باب هفتم در عالم تربیت » بخش ۵ - حکایت:

درود بر روان پاکِ جــــنابِ "ســعدی"

رحیم غلامی در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۴۶ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر دوم » بخش ۲۳ - قسم غلام در صدق و وفای یار خود از طهارت ظن خود:

پیوند به وبگاه بیرونی
»مولانا در دفتر اول مثنوی شریف یک جا از »سبطین« یعنی حضرت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام یاد می کند، آنها را گوشواره عرش ربّانی می خواند.
چون ز رویش مرتضی شد درفشان/ گشت او شیر خدا در مرج جان
چونکه سبطین از سرش واقف بدند / گوشوار عرش ربّانی شدند

تماشاگه راز در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۴۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۷۹:

شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی
شرح غزل شماره 379: سرم خوش است و به بانگ بلند می‌گویم
معانی لغات غزل (379)
سرخوش : با نشاط، شادی حاصل از مستی .
نسیم : بوی خوش، دمِ خوش .
عبوس : ترش رویی، اَخمو، تکبّر .
وَجه : روی، چهره ، صورت .
خُمار : شخص خمار، مــی زده .
عبوس زهد به وَجِه خمار ننشیند : حالت تروشرویی ناشی از زهد ( که در چهره زاهد نمودار است ) در چهره یک نفر می زده پدیدار نمی شود .
فِرقه : دسته، گروه .
فسانه : افسانه، شهره .
سرگشتگی : سرگردانی، آشفتگی، حیرانی .
در این چمن : کنایه از این دنیا .
خود رویی : رشد و نموّ خودسرانه گیاه و انسان بدون تعلیم باغبان و معلّم و مربّی .
غبار : گَرد، گردِ راه ، گَردِ مخـصوصی که در صنعـت کیـمیـا گری آن را عامل اصلـی تبدیل مـسّ به طلا می دانسته اند !
غبار راه طلب : گرد راهی که سالک در مرحله جست و جوی معشوق یکتا می پیماید، گَردِ طریق سلوک و طلب معرفت .
کیمیا : اکسیر .
کیمیای بهروزی : اکسیر بهروزی، آنچه مایه و سبب سعادت و خوشبختی است .
نرگسِ مست : کنایه از چشم مست معشوق .
فتوی : فتوا، رأی شرعی، دستور فقهی .
زرق : ریا، دورنگی، نیرنگ .
فیض : سر ریزِ آب از رودخانه به زمین های اطراف، آب روان شده و زیاد از چشمه و رود به اطراف .
معانی ابیات غزل (379)
1) سر مستم و با صدای بلند می گویم که من دَمِ خوش زندگی را از لب پیمانه شراب جسته و بدست می آورم .
2) حالت تروشرویی ناشی از زهد (که در چهره زاهد نمودار است)، در چهرهِ می زده پدیدار نمی شود، (از این رو) من مرید و هوادار گروه میخواران مستمند و دُردنوشان گشاده رویم .
3) از آن که گیسوان محبوب، مرا مانند گوی، در خَمِ چوگان خود گرفت به سرگردانی مشهور شدم .
4) اگر پیر میکده در برویم باز نکند دَرِ چه کس دیگری را بزنم و برای چاره جوییِ کار خود به کجا بروم؟
5) چنین مپندار و سرزنشم مکن که چون گُلی خودرو و خودسر در این چمن (دنیا) روئیده ایم . (زیرا) همانطور که مربّیان مرا می پرورند رشد می کنم .
6) تو درباره من به خانقاه صوفیان و خرابات مغان کار نداشته باش . خدا شاهد است که هرجا او هست من هم همانجا با او هستم .
7) گَـردِ راه سلــوک و طلب معرفت اکسیر بهروزی و خوشبختی است و من بنده درگاه آن خاک آستانه ام که بوی عنبر می دهد .
8) از شوق دیدار چشم مست نگار بلندبالایی مانند لاله با جام باده در دست در کنار جویی افتاده ام .
9) باده بیاور که بنا به رأی شرعی حافظ ! با آب روان باده، گَردِ ریا را از دل پاک خود بزدایم .
شرح ابیات غزل (379)
وزن غزل : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع لن
بحر غزل : مجتّث مثمّن مخبون اصلم
*
سعدی : مـن آن بدیـع صفـت را بـه تَـرک چـون گـویم
که دل ببُـرد بـه چــوگـان زلـف چـون گـویم
*
با خواندن این غزل برای این ناتوان چنین استنباطی دست می دهد که حافظ این سروده را به هنگامی که سرش خوش بوده با چنین صراحت لهجه و بیان شیرینی سروده است و مقدّر چنین بوده که درباره بیت دوم این غزل، حافظ پژوهان محترم بیش از ده شرح و تفسیر بنویسند . از میان اظهار نظرهای اساتید محترم به نظری برمی خوریم که چنین اظهار عقیده شده است :
(… در هر حال هیچــکدام از این ها (یعنی اظــهار نظرهای متعدّد حافظ شناسان) قانع کننده نمی باشد . علت این تشتّت آراء را بدون تعصب باید در بی معنی بودن شعر دانست . باز حافظ نتوانسته است از عهده ی بیان مطلب به خوبی برآید .) !
شادروان دکتر خانلری با مراجعه به نسخ می نویسند : در همه نسخه ها ننشیند آمده و در همه نسخه ها به جز (ج) فرقه آمده و تنها در نسخه (ج) خرقه ثبت شده است .
اما هم ایشان و بعضی دیگر از اساتید محترم از آنجا که درباره کلمه (عبوس) و (وجه) که هر دو کلمه عربی است تسلیم معنای این کلمات در زبان محاوره فارسی شده ، از معنای اصلی و ساده این بیت به دور افتاده اند .
توضیح آنکه به حکم ثبت نسخه ها ( ننشیند) و (فرقه) صورت صحیح این دو کلمه است و از آنجا که حافظ مسلّط به زبان عربی و نحوه مکالمه آن بوده است به طور مسلّم کلمه عبوس را با ضمّ اول به کار برده است و چون در زبان فارسی این کلمه را با فتح اول به کار می بریم اکثراً در معنای این کلمه دچار سرگشتگی شده اند. عبوس به ضمّ اول به حالت ترش رویی مفرط یعنی در کمال ترشرویی گفته می شود و کلمه ( وجه ) در این بیت به معنای لغوی آن یعنی : روی و چهره و صورت به کار گرفته شده است و کلمه (خُمار) به معنای مــی زده و شراب خورده است و با کلمه مخمور تفاوت معنا دارد .
در این صورت شاعر می خواهد بگوید از آنجایی که حالت تروشرویی و تکبّر و اَخم مفرطی که در چهره زاهد به واسطه غرور زهد او مشهود است هیچ وقت در صورت یک نفر مـی زده و شراب خورده دیده نمی شود بنابراین من بنده و ارادتمند گروه دُردکشان و باده نوشان مستمند خوش رو و خوش خو هستم . و مشاهده می شود که برخلاف نظریّه آن حافظ شناس حافظ به خوبی از عهده بیان مطلب برآمده است .
شرح جلالی بر حافظ – دکتر عبدالحسین جلالی

علی در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۳۵ دربارهٔ حزین لاهیجی » غزلیات » شمارهٔ ۳۰۷:

دوستان گرامی، قرار نیست هر بیت دیگری که هم وزن و هم قافیه با شعر دیگری باشه ، به اون شعر اضافه کنیم.
اضافه کردن بیت:
دیشب صدای تیشه از بیستون نیامد
شاید با خواب شیرین ، فرهاد رفته باشد
چه ارتباطی به این شعر داره؟ آیا اضافه کردن این بیت، معنا و مفهوم و کلیت شعر رو تحت الشاع قرار نمیده؟ بهتره به آنچه شاعر گفته و در ذهنش میگذشته ، پایبند باشیم حتی اگر این بیت معنای شعر رو هم تحت تاثیر قرار نده.

مطهر حشمت نسب در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۳۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۲ - قصهٔ خورندگان پیل‌بچه از حرص و ترک نصیحت ناصح:

چون جهند از نفس خود رقصی کنند
در اینجا نفس صحیح است نه نقص ، چون نفس ،عقل،قلب ،روح،خفی و اخفی از مراتب و منازل انسان هستند

مهدی زارعی در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۲۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۲۷:

درود
حقیر انتقادی بر نحوه اجرای غزل توسط جناب فریدون فرح اندوز دارم چرا که این شیوه خوانش برای اشعار حماسی به کار میرود نه غزل لطیف حافظ
سپاس

پدرام در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۴۷ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۵۲:

وقتی شجریان یکی از بهترین آوازهای سه گاه خود را روی یکی از بهترین اشعار عطار می خواند شنونده حس وجد و سرخوشی عمیقی را تجریه می کند انگار که سال ها منتظر شنیدن چنین آواز سترگ و کم نظیری با شعری که گویی به مصاف همه عاشقانه های درخشان رفته است بوده ایم. این اجرا مربوط به سال 1375 است و این بهترین شعر عاشقانه ایست که از من عطار شنیده ام .

خسرو در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۰۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۱۹:

سخن شمع : سخن هدایت کننده
شُکر : شُکرگویی
پیش من جز سخن شمع و شُکر هیچ مگو

آریا در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۵۴ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۲۶۸:

با سلام. گویی بیت سوم این چنین باشد:
چون "نیاید" به نظر ...

محمدعلی سبحانی در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۵۳ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۸۰:

زمانی که خواندن این اشعار دل را متزلزل می کند و شک به سراغ دل انسان می آید این شاه بیت غزل سعدی به داد دل می رسد
سعدیا گر بکند سیل فنا خانهء عمر
دل قوی دار که بنیاد بقا محکم از اوست
و آنگاه به عمق فکر خیام بیشتر می توان پی برد که مروج شاد زیستن است و می گوید به خاطر ترس بی مورد ای غافل نادان از خوشی های این جهان غفلت مکن...

محمدعلی سبحانی در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۴۴ دربارهٔ سعدی » مواعظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳:

زمانی که دل به تزلزل می افتد
زان پیش که بر سرت شبیخون آرند
فرمای که تا باده گلگون آرند
تو زر نئی ای غافل نادان که ترا
در خاک نهند و باز بیرون آرند
و اشعار زیبایی از این دست..
و شک دل را فرا می گیرد
این بیت زیبای غزل سعدی به داد دل می رسد
سعدیا گر بکند سیل فنا خانه عمر
دل قوی دار که بنیاد بقا محکم از اوست

سیمین م در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ دربارهٔ سلمان ساوجی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶:

یک شب خیال چشم تو دیدیم ما به خواب
زان شب دگر به چشم ندیدیم خواب را

خسرو در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۱۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۶۵ - سؤال کردن آن کافر از علی کرم الله وجهه کی بر چون منی مظفر شدی شمشیر از دست چون انداختی:

ادمین محترم و دوستان محترم : معنی دو بیت اول می شود: آنکسی که تازگی برای خداوند متعال سلامت و ایمن شده و مست خدا و کامیابیش بود پس به ولی خود مسیح گفت: که ای امیر ایمن شدگان دستور بده تا همچون جنین با خلقتی جدید در نور متولد و داخل جهان دیگرشوم

خسرو در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۶۵ - سؤال کردن آن کافر از علی کرم الله وجهه کی بر چون منی مظفر شدی شمشیر از دست چون انداختی:

پس بگفت آن نو مسلمان علی / از سر مستی و لذت با ولی
ادمین محترم و دوستان محترم : در بیت اول جای علی و ولی جابجا شده و اشتباه است!؟ چون، علی منظور به خدای متعال است اما ولی و امیر المؤمنین منظور به مسیح است همچنین در ییت دوم جنین تشبیهی است برای ایمن شدگان و سلامت شدگان که مسیح از نور خود برای آنان نوری قرار داده

خسرو در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۸:۰۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۶۴ - خدو انداختن خصم در روی امیر المؤمنین علی کرم الله وجهه و انداختن امیرالمؤمنین علی شمشیر از دست:

ادمین محتم و دوستان محترم: این شعر تحریف و در نامهای خداوند الحاد شده !؟ چون علی نام خداوند متعال است ، احمد نام حضرت موسی است که از خداست همچنین مَحمَد ، باب رحمت ، رحمت خدا ، شیر حق ، شمشیرخدا ، کلام حق و رخی که ماه به او سجده می کند : مسیح است که صورت و وجهه ای از خداست
علی مرتضی: احمد موسی است که مورد پسند و خشنودی خداوند متعال است
سه ماه : خداوند که روح القدس است و مسیح که روح خداست و موسی که روح الامین است
مدینهٔ علم : خدای زنده حقیقی است
برای هر کدام از این موارد اسناد و مدارک معتبر قابل ارائه می باشد

خسرو در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۷:۱۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۶۵ - سؤال کردن آن کافر از علی کرم الله وجهه کی بر چون منی مظفر شدی شمشیر از دست چون انداختی:

پس بگفت آن نو مسلمان علی / از سر مستی و لذت با ولی
ادمین محترم در بیت اول جای علی و ولی جابجا شده و اشتباه است!؟ چون، علی منظور به خدای متعال است اما ولی و امیر المؤمنین منظور به مسیح است همچنین جنین تشبیهی است برای ایمن شدگان و سلامت شدگان که مسیح از نور خود برای آنان نوری قرار داده ، پس معنی دو بیت اول می شود: آنکسی که تازگی برای خداوند متعال سلامت و ایمن شده و مست خدا و کامیابیش بود پس به ولی خود مسیح گفت: که ای امیر ایمن شدگان دستور بده تا همچون جنین با خلقتی جدید در نور متولد و داخل جهان دیگرشوم

Shirazi در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۳۷ دربارهٔ پروین اعتصامی » دیوان اشعار » مثنویات، تمثیلات و مقطعات » شمارهٔ ۵۳ - خوان کرم:

بر سر راهی، گدائی تیره‌روز
پیوند به وبگاه بیرونی

Shirazi در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۶:۳۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۶۳:

دلا نزد کسی بنشین که او از دل خبر دارد
www.youtube.com/watch?v=mbzZO-Lj7cM

احمد در ‫۴ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۴:۴۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۵۵:

من فکر می کنم این غزل را مولانا زمانی سروده که در حالت نوشیدن psychedelic بوده، با نوشیدن داروی ayahuasca مولانا همان حالت وحدت الوجود را عملا تجربه می کند و در بیت آخر اشارهَ هم به آن، افیون، می کند. در این حالت همه "چون" ها "بی چون" می شود.

۱
۱۶۱۳
۱۶۱۴
۱۶۱۵
۱۶۱۶
۱۶۱۷
۵۴۵۸