از زین‌ دین عراق و خراسان مزین است

این را دلیل ظاهر و حجت مبرهن است

حاجت نیایدش به‌ دلیلی و حاجتی

کاقبال او شناخته چون روز روشن است

بر قدّ بخت او سَلَبی دوخته است چرخ

[...]

چو دل‌ها که بینی همه روشن است

بسا دل که در بند آهرمن است

که این شیر دل مرد هم یک تن است

نه نیواسب و نه پیل در جوشن است

نه مردُم، همانا که آهرمن است

به چهر اهرمن، پیل پیکر تن است

فگنده همه دشت پر دشمن است

لب ژرف دریا سر بی تن است

همه شهر پر لشکر و جوشن است

گر ایوان شهر است اگر برزن است

بدانست کآن لشکر دشمن است

ز کردار کوش هزبر افگن است

به دل گفت مانا که این قارن است

که گاه ستیزه کُه آهن است

که پاداش رنج شما بر من است

که خسرو سر و لشکری چون تن است

تا خیال آن بت قصاب در چشم من است

زین سبب چشمم همیشه همچو رویش روشن است

تا بدیدم دامن پر خونش چشم من ز اشگ

بر گریبان دارم آنچ آن ماه را بر دامن است

جای دارد در دل پر خونم آن دلبر مقیم

[...]

راه فقر است ای برادر فاقه در وی رفتن است

وندرین ره نفس کُش، کافر ز بهر کشتن است

نفس اماره و لوامه‌ست و دیگر ملهمه

مطمئنه با سه دشمن در یکی پیراهن است

خاک و باد و آب و آتش در وجود خود بدان

[...]

زین نمط هر سخن‌که آن من است

به حقیقت طراز هر سخن است

در بُن چاه جانت را وطن است

نور قرآن به سوی او رسن است

دنیی ار دوست را غم و حزن است

عاشق دشمنان خویشتن است

زین نمط هرچه در جهان سخن است

گر یکی ور هزار زانِ من است

باد صبح است که مشاطه جعد چمن است

یا دم عیسی پیوند نسیم سمن است

نکهت نافه مشگ است نه نافه است نه مشگ

اثر آه جگر سوخته ای همچو من است

نفس سرد گرم رو از بهر چراست؟

[...]

صدرا! بدان خدای که مرغ ثناش را

در کام سالکان طریقت نشیمن است

گامی فراخ در ره حکمش همی رود

این چرخ تنگ بسته که چون کره توسن است

راتب ده وجد که بر خوان قدرتش

[...]

آن بت که رخش رشک گل و یاسمن است

وز غمزهٔ شوخ فتنهٔ مرد و زن است

دیدم به رهش ز لطف چون آب روان

آن آب روان هنوز در چشم من است

آن بت که رخش رشک گل یاسمن است

وز غمزه شوخ فتنه مرد و زن است

دیدم برهش لطیف چون آب روان

آن آب روان هنوز در چشم من است

دل شد از دست و نه جای سخن است

وز توام جای تظلم زدن است

دل تو را خواه قولا واحدا

تا تو خواهیش دو قولی سخن است

آنچه در آینه بینم نه منم

[...]