گنجور

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱ - بسم الله الرحمن الرحیم

 

پناه من بحیّی کو نمیرد

بآهی عذر صد عصیان پذیرد

قدیم لم یزل معبود بیچون

پدید آرندهٔ این هفت گردون

برافرازندهٔ چرخ مدور

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۲ - در نعت حضرت سید المرسلین(ص)

 

درود از حضرتش بر جان آن کس

که نامد در جهان مانند او کس

ملایک تا بشر جمله طفیلش

نبوده با کسی پیوند و میلش

مهین و برترین آفرینش

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۳ - آغاز سخن

 

تمامت طول و عرض آفرینش

ز بهر تست اگر داری تو بینش

بهشت و دوزخ و رضوان و مالک

فروع واصلش از منها و ذلک

برای تست جمله آفریده

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۴ - در توحید فرماید

 

امانت کلمهٔ توحید میدان

که از وی زنده می‌ماند ترا جان

حیات انس و جن دایم بجانست

وجود جمله‌شان قایم بجانست

حیات جان بود از نور کلمه

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۵ - در شرح دل فرماید

 

بجدّ و سعی خود آن را طلب کن

اگر یابی دل آنگاهی طرب کن

همی جو دل اگر دل باز یابی

که خود را محرم هر راز یابی

چو روی دل ببینی شادگردی

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۶ - دربیان و شرح عقل فرماید

 

خرد شد کاشف سرّ الهی

بنور او شود روشن سیاهی

خرد شد پیشوای اهل ایمان

هم او شد رهنمای جمله نیکان

خرد شد قهرمان خانهٔ تن

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۷ - در شرح عشق فرماید

 

عجب مرغیست مرغ عشق جانا

زبان او نداند هیچ دانا

همیشه او هوای جان نوردد

بجز اندر فضای دل نگردد

بهر جان و دلی گرکوشه گیرد

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۸ - در شرح نفس فرماید

 

نباید بود ازو غافل زمانی

اگر غافل شوی یابی زیانی

بصورت گرچه او بیگانهٔ تست

بمعنی در میان خانهٔ تست

چو خصم اندر میان خانه باشد

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۹ - نباید بود ازو غافل زمانی

 

بدان ای دل اگر هستی تو عاقل

که یک دم می‌نشاید بود غافل

بروز و شب عبادت کرد باید

دل و جانت قرین درد باید

از آن بخشیدت ای جان زندگی را

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۰ - در بیان ایمان و اسلام

 

از ایمانست اصل جمله ای یار

تو را همچو جان در دل نگهدار

بسان بیخ باشد اصل ایمان

بود اسلام شاخش میوه احسان

چو بیخ اندر دلت ایمان قوی کرد

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۱ - در بیان و شرف علم فرماید

 

شرف از علم حاصل کن تو جانا

عزیز آمد همیشه مرد دانا

نباشد هیچ عزت به ز دانش

نباید بُد دمی غافل ز دانش

همیشه مرد گردد حاصل از علم

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۲ - در بیان مرد دین و شرح پیر فرماید

 

چو دولت همنشین مرد باشد

همیشه او قرین درد باشد

چو درد دین نماید وی ترا راه

شوی از خواب غفلت زود آگاه

پدید آید ترا در سینه شوقی

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۳ - در بیان نمایش و روش و کشش

 

کسی کو صاحب این درد باشد

درونش از دو عالم فرد باشد

هر آنکو طالب این کار نبود

مقامش اندرین ره یار نبود

نمایش باشد از اول قدمگاه

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۴ - درونش از دو عالم فرد باشد

 

لباس زاهدان و رنگ پوشان

که باشد سینه‌شان از شوق جوشان

دوتائی باید اول در نمایش

که تا پیدا شود در ره گشایش

چو گردش در نهادش گشت پیدا

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۵ - در بیان خرقه ارادت فرماید

 

نخستین قسم را گویند ارادت

که بستانند از اهل سعادت

چنین خرقه ز دست شیخ پوشند

بجان در راه تعظیمش بکوشند

ز دست هیچکس پوشید نتوان

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۶ - در بیان ریاضت فرماید

 

یکی دلقی و دو نان و سجاده

چو دانا گوشهٔ عزلت فتاده

بترک جمله بایداکردی یار

ارادت را نشاید جز که اینکار

بدان ای طالب راه سعادت

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۷ - در بیان رعایت ادب فرماید

 

اساس راه دین را بر ادب دان

مقرّب از ادب گشتند مردان

ادب شد اصل کار و وصل هجران

هم او شد مایهٔ هر درد و درمان

نشاید بی ادب این ره بسر برد

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۸ - در بیان نصیحت و نگاهداشت صحبت

 

ز عهد خویش داد خویش بستان

اگر غافل شوی باشی چو مستان

نفسهای تو معدود است یکسر

کند بر هر یکی حکمی بمحشر

موزع کن بخود اوقات و ساعت

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۱۹ - در تحقیق صحبت فرماید

 

بپای عشق باید رفتن این راه

بنور علم شاید رفتن این راه

بمقصد چون رسی هر دو رمیدند

ترا بی هر دو اندر خود کشیدند

چو علم کسبیت کردند غارت

[...]

عطار
 

عطار » بیان الارشاد (مفتاح الاراده) » بخش ۲۰ - در تحقیق مقامات اهل سلوک

 

مراد رهروان در فعل و طاعات

مقاماتست و اوقاتست و حالات

مقامات اختصاص خاص باشد

که صاحب وقت خاص الخاص باشد

چو صاحب حال گشت و مرتبت یافت

[...]

عطار
 
 
۱
۲