... ای تو آرام دل پر ریش من

هین بگو چون است کار و بار تو

چون بود امسال تو یا پار تو ...

کرده آن مقتول و مغرور جهول

بار سنگین امانت را قبول

داده تن در زیر بار اختیار

غافل از انجام کار اختیار ...

... بر زمین آید برو در آن نگر

گر به سنگش بهر باروبر زنند

سنگ را بر شاخ بالاتر زنند ...

بار دیگر چون بمیری از نبات

یافتی در زمره ی حیوان حیات ...

... یا ز رؤیا و خیالات و فکر

بلکه چون گندم شدی بار دگر

می نگنجد در تو انسانی دگر ...

... زآتش غم سوخت جان زمهریر

آن سه عنصر در گریز از بار خود

در تحیر آتش اندر کار خود ...

... کان بعینه نقد جان ماستی

گفت در قزوین مرا یک بار بود

با منش انس و صفا بسیار بود ...

... هر چه کارد نیک طالع گو بکار

کانچه می خواهد همان آرد به بار

نیکبخت اردست بر خاک آورد ...

... صد ثنا از بهر آن سلطان فرد

گفت آیی از کجا بار تو چیست

در کجا این بار تو واگرد نیست

گفت از بغداد مقصد بصره است

بارهایم جمله تمر و تمره است

گفت خرما سوی بصره بری ...

... هم کنم برتر ز اخوان پایه اش

پس پسر را پیش خواند از اعتبار

مایه دادش از دراهم سی هزار ...

... راست آمد تا به دشتستان روم

بار خود بگشود در آن مرز و بوم

هر طرف می گشت و دیده می گشود ...

... دید یکسو چون تلی خروارها

ریخته بر هم چه کوهی بارها

گفت آیا چه بود اینها ای غلام ...

... کآورند از لجه دریا در کنار

بر هم انبارند اندر این ژغار

چون شنید این را از آن مرد صدوق

یادش آمد مرد حمامی و بوق

آمد و پرسید از آن انباردار

بوق تو جفتی به چند ای یار غار ...

... اشتری صد درهم استیجار کرد

بوق حمام اشتوران را بار کرد

نامه ای بنوشت پس سوی پدر ...

... هم نوشتش زودتر بفرست زر

تا فرستم بوق صد بار دگر

ورنه ترسم تاجران مخبر شوند ...

... آن یکی اندر نهیق و این نعیق

هی شترها شد سقط در زیر بار

خواجه بنماییم کو و کو حصار ...

... دم درون سینه ها یخ کرده بود

اشک می بارید از چشم سحاب

بد زمین از بحر باران آشتاب

خانه ها را جملگی در بسته بود ...

... نی پناهی بودش و نی مأمنی

از فلک می ریخت باران و تگرگ

ریخته زان گربه بچه بار و برگ

هرجهت می جست و سوراخی نبود ...

... تطمین القلب بالذکر الحکیم

یاد او شاخی است انسش بار و بر

انس نخل دوستی آن را ثمر ...

... هین برو این تخم فرخنده بکار

تا ببار آرد تورا در ده منار

روستایی شد روان تا روستا ...

... سبز گشت و سر زد این در دفین

لیک بارش پهن گشتی در زمین

هرچه او را تربیت می کرد بیش

پهن تر گشتی بروبارش ز پیش

روزها شد بار آن از جا نخاست

یک منار آنجا نشد از خاک راست ...

... گاو در دریا شد و عنبر نداد

بهمن آمد برف بارید و تگرگ

میوه ای سر بر نکرد از زیر برگ

هر گیاهی را عیان آمد بهار

شد خزان و کشت او نامد ببار

این چنین پژمرده این حاصل چراست ...

... تا حساب روزگار خود کنم

یکنظر در کار و بار خود کنم

تابکی گه ناز این گه ناز آن ...

... فارغ از هم بستن اضداد شو

ورنه باشی روز و شب در زیر بار

نی تورا کاری گشاید نه از تو کار

... سر کند افسانه ی دور و دراز

آن نهد بر دوش او بار گران

آن بدزدد بار او را در دکان

آن یکی بیهوده ای افسانه خوان ...

... هست جسم طاعتت رمی جمار

روح آن طرد از بر خود تند بار

جمله طاعاتت چنین است ای عمو ...

... بر من از هر خدمتی صد منت است

بنده ام استاده اندر بارگاه

تا چه خدمت خواهد از من پادشاه ...

... حمد و سوره آن سپاس است و ثنا

در وقوف بارگاه کبریا

گوییا آنگه خطاب آید تورا ...

... در من و در کار من شاها مپیچ

قامتی دارم خم از بار گناه

سربزیرم چونکه هستم روسیاه ...

... گردن کج کرده سر افکنده پیش

واله و حیران به کار و بار خویش

گفتش اینجا از چه هستی منتظر ...

... می دهد مزد سه روز کار تو

می نگنجد آنچه در انبار تو

گفت ای زن آن کریم مطلق است ...

... پابرهنه جانب کهسار رفت

قطره ای شد سوی دریا بار رفت

ماهیی شد جانب عمان دوید ...

... سر به سنگ آستانش می شکست

تا گشودندش در و دادند بار

برگرفتندش به دامان و کنار ...

... خاک این صحرا بود ما را کفن

ای رفیقان بار ما منزل رسید

ناقه مان از بار برون آرمید

منتهای مقصد ما از جهان ...

... جملگی فارغ ز هر بود و نبود

بارها از ناقه ها برداشتند

خیمه ها در خیمه ها افراشتند ...

... آستین افشانده بر کون و مکان

پا زده یکباره بر جان جهان

لاابالی وار میدان آمده ...

... جامه نیلی کرد زال روزگار

مو گشود از غم عروس زنگبار

گرد آورد آن شهنشاه سترگ ...

... این شنیدند از شه ملک صفا

جمله یکبار آمدند اندر خروش

لجه ی دریای عشق آمد بجوش ...

... آنکه باید آمد و خود را ربود

بار جسم و جان ز خود انداختند

رخش همت سوی گردون تاختند ...

... من فدای این گل رخسار تو

کشته گیسوی عنبربار تو

هین بیا تا بوسم آن رخسار را

تا ببویم زلف عنبربار را

گرد آیید ای مقیمان حرم ...

... پهنه و پهنا همه انوار شد

کربلا یکسر تجلی بار شد

صبح صادق بر سپاه شام تافت ...

... سینه هاشان چاک چاک از آن جلال

بانگ تکبیر و تبارک زان گروه

غلغله افکند در صحرا و کوه ...

... وصل لیلایت هوس باشد جنون را پیشه کن

عاقلان را بر سر کوی محبت نیست بار

شد به محمل آن شه محمل نشین داد از فراق ...

... نی به روز و نی به شب یک لحظه ای نغنودمی

چونکه آنها را به کام دل به بار آوردمی

دانه ی انگور آنها را به کس ننمودمی

چیدمی انگور آن بر دوش خود بگرفتمی

پس ره میخانه با بار گران پیمودمی

پس به دست خود همه انگورها افشردمی ...