گنجور

 
۲۸۲۱

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۱۷ - باز گشتن اسکندر از جنگ زنگ با فیروزی

 

... بدین فرخی شاه فیروزمند

برافراخته سر به چرخ بلند

به مصر آمد و مصریان را نواخت ...

نظامی
 
۲۸۲۲

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۱۸ - سگالش نمودن اسکندر بر جنگ دارا

 

... دعا تازه کردند بر شهریار

که تا چرخ گردنده و اختر ست

وزین هر دو آمیزش گوهر ست ...

نظامی
 
۲۸۲۳

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۲۰ - خراج خواستن دارا از اسکندر

 

... سکندر جهانجو ی فرخ سریر

نشسته چو بر چرخ بدر منیر

ز دارا درآمد فرستاده ای ...

... بخندید و گفت اندر آن زهر خند

که افسوس بر کار چرخ بلند

فلک بین چه ظلم آشکارا کند ...

نظامی
 
۲۸۲۴

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۲۲ - رای زدن دارا با بزرگان ایران

 

... که بدخواه را چون درآرد شکست

بد چرخ را چون کند باز بست

چه افسون درآموزد از رهنمون ...

نظامی
 
۲۸۲۵

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۲۳ - نامه دارا به اسکندر

 

... به رخشنده آذر به استا و زند

به خورشید روشن به چرخ بلند

به یزدان که اهریمنش دشمن است ...

نظامی
 
۲۸۲۶

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۲۶ - کشتن سرهنگان دارا را

 

... تن کوه لرزنده بر خویشتن

ز نوک سنان چرخ دولاب رنگ

ز پرگار گردش فرو مانده لنگ ...

... رها کن که خواب خوشم می برد

زمین آب و چرخ آتشم می برد

مگردان سر خفته را از سریر ...

... پذیرنده برخاست گوینده خفت

کبودی و کوژی درآمد به چرخ

که بغداد را کرد به کاخ و کرخ ...

نظامی
 
۲۸۲۷

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۲۸ - ویران کردن اسکندر آتشکده‌های ایران زمین را

 

... ز برزین دهقان و افسون زند

برآورده دودی به چرخ بلند

همه کارشان شوخی و دلبری ...

نظامی
 
۲۸۲۸

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۲۹ - خواستاری اسکندر روشنک را

 

... که چون در سپاهان کمر بست شاه

رسانید بر چرخ گردان کلاه

برآسود روزی دو در لهو و ناز ...

... دویی از میان شما دور باد

اگر چرخ گردان خطایی نمود

بدین خانه دست آزمایی نمود ...

... رخ و زلف آراست از مشک و ماه

صدف بود گفتی مگر ماه چرخ

درو غالیه سوده عطار کرخ ...

نظامی
 
۲۸۲۹

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۰ - به پادشاهی نشستن اسکندر در اصطخر

 

... به ملک سپاهان برآراست کار

ز پیروزی چرخ پیروزه رنگ

نبودش بسی در صفاهان درنگ ...

... به جایی رسانید کار مرا

که محمل کشد چرخ بار مرا

پذیرفتم از داور آسمان ...

نظامی
 
۲۸۳۰

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۱ - فرستادن اسکندر روشنک را به روم

 

... مکش تیغ بر خون کس بی دریغ

ترا نیز خونست و با چرخ تیغ

چه خوش داستانی زد آن هوشمند ...

نظامی
 
۲۸۳۱

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۳ - داستان نوشابه پادشاه بردع

 

... شب و روز با باده و بانگ رود

تماشا کنان زیر چرخ کبود

گذشت از پرستیدن کردگار ...

... نشست سر تخت را در خورست

ز پیروزی هفت چرخ کبود

بسی داد بر شاه عالم درود ...

نظامی
 
۲۸۳۲

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۵ - رفتن اسکندر به کوه البرز

 

... سوی روم ازین پیش بودم بسیچ

عنان مرا داد از آن چرخ پیچ

بر آنم که تا جمله مرز و بوم ...

نظامی
 
۲۸۳۳

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۶ - گشودن اسکندر دز دربند را به دعای زاهد

 

... عنان راه را داد و منزل برید

چو سیاره چرخ شبدیز راند

به هر برج که آمد سعادت رساند ...

نظامی
 
۲۸۳۴

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۷ - رفتن اسکندر به دز سریر

 

... برآمد بر آنسان که ناسود هیچ

بدان چرخ پیچان به صد چرخ و پیچ

دزی دید با آسمان هم نورد ...

نظامی
 
۲۸۳۵

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۳۸ - رفتن اسکندر به غار کیخسرو

 

... گر او داشت از نعمتم بهره مند

رساند از زمینم به چرخ بلند

تو زان بهتر و برترم داشتی ...

نظامی
 
۲۸۳۶

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۴۱ - رسیدن نامهٔ اسکندر به کید هندو

 

... فرستنده وحی پیغمبران

ز فرمان او زیر چرخ کبود

بسی داده بر نیکنامان درود ...

نظامی
 
۲۸۳۷

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۴۲ - رفتن اسکندر از هندوستان به چین

 

... به خاقان که بادا سکندر پرست

به فرمان دارای چرخ کبود

ز ما باد بر جان خاقان درود ...

... وگر پیچی از امر من رای و هوش

بپیچاندت چرخ گردنده گوش

به جایی میاور که این تند شیر ...

نظامی
 
۲۸۳۸

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۴۳ - سگالش خاقان در پاسخ اسکندر

 

... که چون دارم این داوری را بسیچ

چگونه دهم چرخ را چرخ پیچ

چو مهره برآمایم از مهر و کین ...

... همی داشت شب زنده تا شب نماند

چو یاقوت ناسفته را چرخ سفت

جهان گشت با تاج یاقوت جفت ...

... بدانی که من با چنین دستگاه

که بر چرخ انجم کشیدم سپاه

نباشم چنین عاجز و روز کور ...

نظامی
 
۲۸۳۹

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۴۵ - مهمانی کردن خاقان چین اسکندر را

 

... زمین از سر گنج بگشاد بند

روا رو برآمد به چرخ بلند

سکندر چو بر خوان خاقان رسید ...

... همی بود چون سایه در زیر چاه

یکی روز کاین چرخ چوگان پرست

ز شب بازی آورد گویی به دست ...

نظامی
 
۲۸۴۰

نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرف‌نامه » بخش ۴۶ - بازگشتن اسکندر از چین

 

... ز برطاسی روس روبه ترم

گر از گردش چرخ باشد زمان

بخواهیم کین خود از بدگمان ...

... به سختی در از چاره دل وا مگیر

که گردد زمان تا زمان چرخ پیر

در این ره چو برداشتم برگ و زاد ...

نظامی
 
 
۱
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۴۹۲