... ببین به تخته تابوت تاجدارانند

به اسب و پیل بنه رخ دلا چو فرزین راه

پیادگان ره عشق شهسوارانند ...

... نفس هوس انگیز ادب کن به ریاضت

این اسب هرون رام کن از قمچی و مهمیز

زد آتش تبریز به جانها شرر امروز ...

... در پی فراخ و تنگ

ای بسا اسب همایون تیزتک

روز پیری کمتر از یابوی لنگ ...

... دوال رخش تو را صد چو اردلان بندد

رکاب اسب تورا صد چو اردوان گیرد

نوشته اند دهد دین حق رواج علیع ...

چو در خواب شد دیده پاسبان ها

نوای درای آمد از کاروان ها ...

... مهار شتر در کف ساربان ها

دوان تازی اسبان ز پیش قوافل

نشسته بر آن اسب ها پهلوان ها

نمد زین بزیر و گژین جامه در بر ...

... گرفته رهی دور در پیش و سرخوش

رها کرده ز اسبان تازی عنان ها

سواره دلیران به پیچیده سرها ...

... فلک کجر و بسان پیل شطرنج

شهب تازنده چون اسبان اشهب

یکی چون اسب راهش از چپ و راست

یکی چون پیل رفتارش مورب ...

... بحر و بر اندر عزا جانور اندر عذاب

اسبی دارد روان ساخته در زیر ران

برق و بخارش عنان آهن و آتش رکاب

هر دم شکلی کند گونه این اسب را

تا به دگرگونه شکل گردد از آن کامیاب ...

... ز هر دو سوی کریم و ز هر دو سو اطیب

چنین پسر شد در خورد اسب و تیغ و سپه

چنین پسر شد شایان اسم و رسم و لقب ...

... ارث پدرت زنگ و جهاز شتران بود

نه تاج و نه اورنگ و نه اسب و نه ستام است

ای کودک از این بستان بگذر که گذشته است ...

... بنمود روز دیگر آکنده کیسه از زر

هم اسب و هم درشکه هم باغ و هم عمارت

آن دلبران شاهد در کسوت مجاهد ...

... از آن سپس که پیاده شدی و کندی رخت

بخصم دادی اسب و ستام و گرز و کمند

دوباره باز نپوشد ترا سلیح نبرد ...

... یا همچو تخت کاوس اندر فراز باد

فرمود اسب من که جمام است و تا بحال

گردن نداده است به زنجیر انقیاد ...

... فقلت القلب فی جهة الشمال

در این اثنا پیشکاران اصطبل و جلوداران اسبان خاصه را دیدم که اسبان تازه بزاده و مهور تازی نژاده را با کمند بسته در دامن باغ میکشانند لختی بیش رفته حضرت اقدس را که با روی چو ماه بتماشای داغگاه آمده بودند زمین بوس ادب بجای آوردم - فرمودند هان ای امیرالشعراء چونانکه آن مرد شاعر سیستانی پسر قلوع که بوالحسن علی فرخیش مینامند داغگاه ابوالمظفر امیرنصرناصردین بلخی را با اسبان نو بزاد بیتی چند ستاید تو نیز بایستی چنان چکامه فراهم کنی و این بیت فرخی برخواندند

تا پرند نیلگون بر وی بندد مرغزار

پرنیان هفت رنگ اندر سرآرد کوهسار

من نیز شرط طاعت را سر بزیر انداخته پس از اجازت در گوشه ای که بچشم بزرگ منظر خردبین آنحضرت در نیایم بنشستم و این قصیده غرا برهم فروبستم و تا من از نبشتن و خواندن بپرداختم هنوز نیمه اسبان را بداغ نیاورده بودند با اینکه از یکصد اسب در آن روز بفزون داغ برنهادند قصیده این است

ابر چون پیلان مست آمد فراز کوهسار ...

... برجیس چون وزیری با فرهنگ

چون اسب گرم پویه شود رامی

چون پیل راه کج سپرد خرچنگ ...

... شخسار آنچنان شد کاندر گل

اسب و سوار ماندی تا آرنگ

... ز سیل اشک یتیمان و خون مظلومان

بگل فرو رود اسب و سوار تا آرنگ

تفوبر آن قلم و دست و تیغ و طوق و نگین ...

... بدان مثابه که ایران از او خرابی یافت

نیافت از ستم بیور اسب و پور پشنگ

دلش ز ناله و فریاد عاجزان بنشاط ...

... تو سفله کی بمقام شهان رسی حاشا

کجا سبق برد از اسب بادپا خر لنگ

چگونه خسبد و ایمن ز جان خویش زید ...

... عروض خیمه را بشکست و بگسیخت

همه اسباب و اوتاد و فواصل

بغارت برد از گلبن لیالی ...

... علمداران شدند از باد لرزان

سپهداران شدند از اسب راجل

تهی گردید از لشکر فیافی ...

... بگمراهی چو ضلال بن مهلل

بغلطند از فراز اسب بر خاک

چنان کز قله کهسار جندل ...

... تو خورشیدی و گردونت چو توسن

چو تازی اسب دریا کمتر از خاک

چو یازی تیغ مردان کمتر از زن ...

... بخانه خود بر خوان همی برد مهمان

وزیر شه بیکی اسب پیلتن بنشست

پیادگان پریرخ در آن رکاب روان ...

... یاد آن چاک قبا و آن تکمهای انگله

یاد دیگی دیگی و اسب قبل منقل ز پس

یاد آن فراش و شاطر با چماق و مشعله ...