نیکویی کن شها که در عالم

نام شاهان به نیکویی سمر است

یک صحیفه ز نام نیک ترا

بهتر از صد خزانه گهر است

طفل اشکم مدام در نظر است

چه توان کرد‌؟ پارهٔ جگر است

می‌رود یار و مدعی از پی

خوب و زشت زمانه در گذر است

هیچ نعمت چو زندگانی نیست

به خوشی نزد هر که جا نور است

منم آن کسی که زندگانی من

بی تو از روز مرگ تلخ تر است

قلم بخت من شکسته سر است

موی در سر ز طالع هنر است

بخت نیک، آرزو رسان دل است

که قلم نقش بند هر صور است

نقش امید چون تواند بست

[...]

طبع کافی که عسکر هنر است

چون نی عسکری همه شکر است

قطرهٔ کوثر و قمطرهٔ هند

از شکرهای لفظ او اثر است

نه کلکش به نیشکر ماند

[...]

زین اشارت که کرد خاقانی

سرفراز است بلکه تاجوَر است

پشت خم راست دل به خدمت تو

همچو نون و القلم همه کمر است

بختم از سرنگونیِ قلمش

[...]

گر نشستی ورای خاقانی

نه ورا عیب و نه تو را هنر است

زحل نحس تیره روی نگر

کز بر مشتری ورا مقر است

گرچه طبعم ز سایه بر خطر است

سایبان‌م شمایل هنر است

خورش خصم شهد یا شکر است

خورد من یا دل است یا جگر است

منظر از فرش چون بهشت آراست

کرد هر زینتی که باید راست

ور کنم صبر جای پر خطر است

کافتم زیر و محنتم زبر است

ای به تاراج برده هرچه مراست

جز به تو کار من نگردد راست

رویت از حسن در جهان سمر است

عقد زلفت نشیمن قمر است

ز‌آن رخ تازه و لب شیرین

همه آفاق پر گل و شکر است

تا دلم ز‌آن گل و شکر بچشید

[...]

هر که را دردل از خرد خبراست

صنعت ذات او همه هنر است

هنری باش و هرچه خواهی باش

نه بزرگی بمادر و پدر است

نافه مشک را به بین بمثل

[...]

ای وزیری که گوش هوش تو را

از پس پرده ی قضا خبر است

دیده ی فطنت تو می بیند

هرچه ایام را به پرده در است

پرده های رواق کردونت

[...]

مهتری باش و هرچه خواهی کن

نه بزرگی به مادر و پدر است

نافهٔ مشک را ببین به مَثَل

کاین مثالی بزرگ و معتبر است

کاو زآهو گرفت عزّ و شرف

[...]

صفت عمرو و زید جمله تراست

از برای چه می‌دوی چپ و راست؟

عیب یاران و دوستان هنر است

سخن دشمنان نه معتبر است

مُهر مِهر از درون ما نرود

ای برادر که نقش بر حجر است

چه توان گفت در لطافت دوست

[...]

نام‌هاشان به صورت ار دگر است

همه را یک فروغ و یک شرر است

اینکه آمد ز اولین بتر است

اولین نور بود این شرر است