دیده گر در فراق خون بارد

حق او هم تمام نگزارد

با غمش هیچ بر نیارم دم

گر جهان بر سرم فرود آرد

در وفا داشتنش جان بدهم

[...]

ای دوست به امّید خیالت هر شب

این دیده‌ی گرینده نخسبد ز طرب

در خواب همت نبیند ای نوشین‌لب

بی‌روزی‌تر ز من که باشد یا رب

گرفت مشرق و مغرب سوار آتش و آب

ربود حرص امارت قرار آتش و آب

همی شکنجد باد و همی شکافد خاک

به جنبش اندر دود و بخار آتش و آب

به خشگ و تر به جهان دربگشت ناظر عقل

[...]

ثقة الملک خاص و خازن شاه

خواجه طاهر علیک عین الله

به قدوم عزیز لوهاور

مصر کرد و ز مصر بیش به جاه

نور او نور یوسف چاهی است

[...]

بدان خدای که هر دم به شکر خدمت او

زبان عقل تر و کام فضل شیرین است

به لطف صنع برآورد بی ستون قصری

که قصر خسرو انجم نه قصر شیرین است

عروس نعمت او باز می رود به عدم

[...]

کس از پاسبانان نه آگاه بود

جهان‌جوی خفته به خرگاه بود

نهفته به خرگه درآمد چو مار

نیامد بر نامور شهریار

سرش گفت بردارم از یال‌، من

[...]

زمین را بخون لعل گون ساختند

تو گفتی فلک را نگون ساختند

کنازنگ زوبین هندی گرفت

بر نیو آمد چو دیو شکفت

چنان زدش بر سینه زخم درشت

[...]

یکی نامه فرمود اندر زمان

به نزدیک جمهور روشن روان

سخن در سرنامه آغاز کرد

ز گنج معانی درش باز کرد

بسیم اندر آنسیم عنبر فشاند

[...]

جهان دیده دهقان چنین کرد یاد

که ارژنگ روزی گه بامداد

چنین گفت با نامور شهریار

مرا هست امروز رای شکار

سپهدار گفتا که فرمان کنم

[...]

به پیش اندرون پیر و یل در قفا

همی رفت مانند باد صبا

چه لختی بدین کوه بنهاد گام

معطر شد او را ز عنبر مشام

به پیر آنزمان گفت گرد دلیر

[...]

سپهبد بپیچید بر خویشتن

سرم گفت کز خود ببری ز تن

که حاصل نگردد ز من کام تو

نیاید سر من بدین دام تو

تو دودی و من آتش سرکشم

[...]

وزآن روی بشنو سخن از سپاه

ز ارژنگ گردان زرین کلاه

چه رفت از پی گود یل شهریار

بگشتند گردان در آن مرغزار

پی اسب آن نامور یافتند

[...]

بشد شاد هیتال بر پیل کوس

ببست و جهان شد بگرد آبنوس

دلیران هندی پی کین همه

بروها بکردند پرچین همه

ز قطران یکی بحر آمد بجوش

[...]

دلاور برون راند آن فیل زود

خروشان وجوشان بیامد چه دود

به فرهنگ بربست راه ستیز

به کف داشت از کینه ساطور تیز

به فرهنگ گفتن که اندر نبرد

[...]

بجنبید لشکر چه دریای چین

دمیدند در دم گره بر جبین

خروشیدن سنج و شیپور و کوس

همی گفت بر نامداران فسوس

وزین روی جمهور و هیتال شاه

[...]

تنش بود لرزان دلش بود سست

خروشان و جوشان بکردار کوس

سپهبد چه دیدش فرو ماند سخت

کزین مرد گویا که برگشته بخت

چه آمد بر شهریار آن سوار

[...]

جهانجوی شیرافکن آمد ز راه

به دیبا بیاراست آن قلعه‌گاه

بهشتی شد از بس که دیبای زر

به هر کوی و برزن کشیدند در

بر افراز هر روزن از داد نای

[...]

چو خور سر زد از چتر فیروزه‌رنگ

سپهبد کمر کینه را بست تنگ

بفرمود تا اسب او زین کنند

یلان را به نخجیر آیین کنند

نشست از بر اسب با ماهروی

[...]

چو دیدند روی سپهدار شیر

فکندند تن را ز بالا به زیر

همه پیش او در خروش آمدند

چو دریای جوشان به جوش آمدند

که ای گُرد‌! ما را به فریاد رس

[...]

طلایه برآمد سر راه نیو

گرفتند برخاست بانگ غریو

که برگو چه مردی بدین تیره شب

چرا بسته داری ز گفتار لب

سپهدار بگرفت برنده تیغ

[...]