... سرگردان دوک از آن دو سر شد

دریا دریا گهر برآهیخت

کشتی کشتی ز دیده می ریخت ...

... فارغ ز هیون گرم خیزم

از راه کسی که موج دریا ست

خیزید و گرنه فتنه برخاست ...

... شمشیر به شیر در نهادند

دریای مصاف گشت جوشان

گشتند مبارز ان خروشان ...

... بر جیب فلک زهی فکنده

گاو فلکی چو گاو دریا

گوهر به گلو در از ثریا ...

... صحف گردون ز شرح او ورقی

عرق دریا ز فیض او عرقی

بحر و بر هردو زیر فرمانش ...

... گنج بخشد گناه بخشاید

شه چو دریا ست بی دروغ و دریغ

جزر و مدش به تازیانه و تیغ ...

... بر سم گور کرده صحرا تنگ

صید گاهش ز خون دریا جوش

گاه گرگینه گه پلنگی پوش ...

... کان گوهر درم خریده اوست

داد جرعش به کوه و دریا قوت

نام این در نشان آن یاقوت ...

... هم در آن قصه عاقبت خفتند

واجب آن شد که کار دریابم

گر نگیرد چو دیگران خوابم ...

... که اولین روز با خود آوردی

وام دریا و کوه در گردن

با فلک رقص چون توان کردن ...

... خود زر ده دهی به چنگ آمد

در ز دریا گهر ز سنگ آمد

یافتند از طریق پیروز ی ...

... از بسی لعل ریختن با در

کشتی بخت شد چو دریا پر

گنج داران فزون ز حد شمار ...

... تازی اسبان پارسی پرورد

همه دریا گذار و کوه نورد

تیغ هندی و ذرع داودی ...

... خوانده مینوش چرخ مینو فام

من که دریافتم چنین جایی

شاد گشتم چو گنج پیمایی ...

... می در آمد به مجلس افروزی

از کف ساقیان دریا کف

درفشان گشت کامهای صدف ...

... یک فنی بوده در دوازده فن

کوه و دریا و دشت و بیشه و رود

هرچه هستند زیر چرخ کبود ...

... ساده کردش به چنگ و ناخن خویش

چون مساحت گران دریایی

زد در آن خم به آب پیمایی ...

... چون چنان دید نوش لب بشتافت

بوی خوش کرد و جان او دریافت

هوش رفته چو هوش یافته شد ...

... وین تظلم ز جور گردونست

چون به دریای خون درآمد زود

جامه چون دیده کرد خون آلود ...

... داد تا نزد میهمان بشتافت

میهمان باز نکته را دریافت

از پرستنده خواست جامی شیر ...

... این و آن چون یکی نه بیش و نه کم

شد پرستنده در به دریا داد

بلکه خورشید را ثریا داد ...

... در نمودار آن دو لؤلؤ ناب

عمر گفتم دو روزه شد دریاب

او که بر دو سه دیگر بفزود ...

... سیلی آمد گرفت صحرا یی

هر نهنگی درو چو دریا یی

گر شه این شغل را بدارد پاس ...

... کای ترا سوی هرچه خواهی راه

بنده بازارگان دریا بود

روزی ام زان سفر مهیا بود

رفتمی گه گهی به دریا بار

سودها دیدمی در آن بسیار

چون شناسا شدم به دانایی

در بد و نیک در دریایی

لؤلؤ یی چندم اوفتاد به چنگ ...

... لشگر و گنج شد بر او انبوه

این ز دریا گذشت و آن از کوه

چون به خاقان رسیده شد خبر ش ...

... که رخنه ندارد ز بسیار سو

چو دریا چرا ترسم از قطره دزد

که ابرم دهد بیش ازان دست مزد ...

... که از خار خوردن شد افروخته

چو دریا شوم دشمنی عیب شوی

نه چون آینه دوستی عیب گوی ...

... نشاید ره بیع کردن رها

چو دریا خرد گوهر از کان تنگ

دهد کشتی در به یک پاره سنگ

ز دریای او گنج گوهر مپوش

دری می ستان گوهری می فروش ...

... جداگانه بر هر دری برده رنج

بدان هر سه دریا بدان هر سه در

کنم دامن عالم از گنج پر ...

... بگیر ای صدف در کن این آب را

برا ای در از قعر دریای خویش

ز تاج سر شاه کن جای خویش ...

... نداری یکی چیز و آن همسرست

چو دریا نگویم گران سایه ای

همانا که چون کان گرانمایه ای ...

... فروزنده برقش برآمد به میغ

ز دریا سوی خشگی آورد رای

دلیلش سوی مصر شد رهنما ی ...

... نباید که آن آتش آید به تاب

که ننشیند آنگه به دریای آب

به مهرش روان باید آراستن ...

... دو ابر از دو سو در خروش آمدند

دو دریای آتش به جوش آمدند

برآمیخته لشگر روم و زنگ ...

... پلنگر که او بود سالار زنگ

بدانست کامد ز دریا نهنگ

به یاران خود گفت کاین صید خام ...

... چو روز دگر چشمه آفتاب

برانگیخت آتش ز دریای آب

دو لشگر به هم برکشیدند کوس ...

... برآمد یکی ابر زنگار گون

فرو ریخت از دیده دریای خون

در آن سیل کز پای شد تا به فرق ...

... چو شاه آن متاع گران سنج دید

چو دریا یکی دشت پر گنج دید

به جز گوهرین جام و زرین عمود ...