... مذهب ما اختیار بین آن دو است با اولویت جمع آن دو کار چه گویند مسح پا مطابق ظاهر قرآن است و غسل آن سنت

زیتون حکیم مردی را دید که بر ساحل دریایی سخت مهموم و محزون بود و بر دنیا تأسف همی خورد وی را گفت ای جوان اگر در اوج بی نیازی به دریایی بودی و کشتی ات بشکسته بود و نزدیک بود که هلاک شوی آیا آرزومند نبودی که هر چه داری از دست رود و نجا یابی گفت بلی

گفت حال اگر بر تمام دنیا سلطنت داشتی و اطرافیانت را همگی عزم قتل تو بود آرزومندی نبودی که با از دست رفتن تمام آنچه داری از ایشان خلاصی یابی گفت بلی گفت تو هم اکنون آن ثروتمندی و هم اکنون آن سلطان مرد از سخنان او رامش یافت ...

... سید شریف در حاشیه ی شرح تجرید گوید اگر پرسی راجع بدین کس چه گویی که وجود را با بودنش عین واجب داند و غیر قابل تجزیه و انقسامش بیند نیز گوید که وجود بر همه ی موجودات گسترده است

در آن ها ظاهر گشته و هیچ موجودی از وجود خالی نیست بل اشیاء عین وجود و حقیقت آن است اما با قیدها و امتیازات و تشخصات اعتباری از یکدیگر ممتاز است چنان که دریایی است که ظهورش ظهور امواج بسیار است با آن که چیزی جز حقیقت بحر در آن میان نیست

گویم این مقداری ورای قدر خرد است و خرد را جز با مجاهده و کشف در آن راهی نیست و مناظره ی عقلی بدان نرسد چه هر چیز بدانچه که بهر اوست میسر شود ...

... از سخنان حکیمان دانش اهل خود را فرا برد اگر اهل دانش فرابرندش بخل ورزیدن نسبت به علم در قبال نااهل ایفای حق علم است خط نیکو به حقیقت وضوح می بخشد

قلم درختی است که ثمرش معانی است و اندیشه دریایی است که مرواریدش حکمت است قلم زبان دست است و خودبینی آفت مغز

نادان دشمن خویش است چگونه تواند که دوست دیگری بود واجبات بنده را بیاد پروردگارش همی اندازد مال نهادنی سه چشمه ی اندوه است ...

... بهر دلی که اثر کرده خنده بسیار

بغیر دیده خونبار هیچ دریایی

ندیده ایم که باشد همیشه طوفان وار ...

... به منزل کی رساند مرد را همت چو لنگ افتد

تمنای گهر سرگشته ام دارد به دریایی

که در هر گام صد جا راه بر کام نهنگ افتد ...

... ما به چین زلف کشتی بر کنار آورده ایم

عشق دریایی است کش دیدار ساحل کرده اند

گرد خود گردم که بینم در هوای کیستم ...

... به مژگان ابر سیرابم بشارت کوه و صحرا را

که در هر قطره آب دیده دریایی دگر دارم

چه داند فهم کوته بال جولانگاه شوقم را ...

... به غیر کشتی صلحش مجو پناه که هست

نتایج غضبش موج های دریایی

مکش ز طاعت او سر که سجده در او ...

... قماش دست زد شهروده ز من مطلب

متاع من همه دریایی است و یا کانی

ز بسکه لعل فشاندم بنزد اهل قیاس ...

... ز دیده اشک می خواهند وز دل ناله بی رنجی

متاع درد پندارند دریاییست یا کانی

نه هر جیبی کنداز خشک رود چای دریایی

نه هر اشکی کنداز موج خیز گریه طوفانی ...

... خنجر مردان ز غیرت کوس تمساحی زند

پیکر گردان ز موج زخم دریایی کند

در نخستین موج کز آسیب او گردد سپهر ...

... مگو ز دیده که این قلزمیست خون آشام

ز دل مپرس که آن کشتی است دریایی

اگر مصاحبت خلق را ثمر این است ...

... همیشه در حرکت بودمی و مقصد نه

چو آن سفینه که باشد ز موجه دریایی

کنون که نوبت پیری ست نوکر شاهم ...

... آن سفینه نیست اشعار تو در وی مندرج

ژرف دریایی است سطر و نقطه اش موج و حباب

با ضمیر لاف میدانم نزد در حیرتم ...

من کرده ام از هر مژده یی دریایی

او ساخته بزم غیر را مأوایی ...

... به خود اندیشه ای کن تا چه خواهد بود حاصل ها

به دریایی که همچون نوح من افکنده ام لنگر

سفینه بر سر موجش بود تابوت ساحل ها ...

... ز چشم تر که درین باغ آستین برداشت

که شد سفینه ی گل چون حباب دریایی

به آشنایی دیوانگان عشق سلیم ...

چشم مستش از نگاهی کرد سودایی مرا

کشتی از یک قطره می گردید دریایی مرا

چشم باز از پیش پا دیدن حجابم گشته است ...

در دل هر قطره آماده است دریایی مرا

هست در هر دانه ای دام تماشایی مرا ...

... حباب آسا درین دریا به کف دارم سر خود را

من از تردامنی گردیده ام چون موج دریایی

خوشا ابری که سازد خشک دامان تر خود را

... نظر گفتم دهم آب از عقیق او ندانستم

که دریایی کند آن گوهر سیراب کشتی را

ز تدبیر معلم دل کجا ساکن شود صایب ...