چنین تا یکی روز کاین چرخ پیر

برآورد گوهر ز دریای قیر ...

... ز لشگرگه شاه فیروزمند

غریوی برآمد به چرخ بلند

تبیره چنان شد در آن خرمی ...

... مرا لب چو یاقوت رمانی است

گر او چرخ را هست انجم شناس

مرا انجم چرخ دارند پاس

گر او را علم هست بالای سر ...

... همی برد ره رهبر هوشمند

به یکسو ز پرگار چرخ بلند

چو گشت اندک اندک ز پرگار دور ...

... ز هر شیوه ای کان بود دلپذیر

سخن می شد از گردش چرخ پیر

ز تاریکی و آب حیوان بسی ...

... سری را کند بر زمین پای بند

سری را برآرد به چرخ بلند

درآرد ز منظر یکی را به چاه ...

... جهان را ز چندین ملک یادگار

ستاره که بر چرخ ساید سرش

زده سکه عبده بر درش ...

... دلی را که از خود نکردی گمش

نه از چرخ ترسد نه از انجمش

چو تو هستی از چرخ و انجم چه باک

چو هست آسمان بر زمین ریز خاک ...

... که این پرده با کس هماهنگ نیست

چه بازیچه کاین چرخ بازیچه رنگ

نبازد در این چار دیوار تنگ ...

... قران تو در گردش روزگار

میفتاد چون چرخ گردان ز کار

بلندیت بادا چو چرخ کبود

که چرخ از بلندی نیاید فرود

دو تیغی تر از صبح شمشیر تو ...

... زمان گشت و زو نام دانش نگشت

سر نوبتی گرچه بر چرخ بست

به طاعتگهش بود دایم نشست ...

... ز چشم منش چشم بد دور کرد

رباینده چرخ آنچنانش ربود

که گفتی که تا بود هرگز نبود ...

... چو صاحب رصد جای در خم گرفت

پی چرخ و دنبال انجم گرفت

بر آهنگ آن ناله کانجا شنید ...

... فلاطون پس از آفرین تمام

چنین گفت کاین چرخ فیروزه فام

از آن بیشتر ساخت افسونگری ...

... سخن می شد از هر دری دلپسند

ز خاک زمین تا به چرخ بلند

به اندازه هر کس هنر می نمود ...

... از این مندل خون نشاید گذشت

که چرخ ایستاده ست با تیغ و طشت

حصاری ست این بارگاه بلند ...

... نخستین سبب را در این تاروپود

بجوییم از اجرام چرخ کبود

بدین زیرکی جمعی آموزگار ...

... نباید که رسم بدی آیدت

بدان را بد آید ز چرخ کبود

به نیکان همه نیکی آید فرود ...

... که ره ناورم سوی سامان کار

چه تدبیر سازم که چرخ بلند

کلاه مرا در سر آرد کمند ...

... ز کام ذنب زهری انگیختند

مه چرخ را در گلو ریختند

دگرگونه شد شاه از آیین خویش ...

... لعابی زجاجی دهد روزگار

در و دشت را شبنم چرخ کوز

کند ایمن از تف و تاب تموز ...

... چه گفتم دگر ره چه زاد از سخن

چه بازی بر آراست چرخ کهن

چو ز اسکندر آمد به روم آگهی ...