گنجور

حاشیه‌ها

حسین در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۲۳:۱۳ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۰:

به خدا "گرفتم"درسته
با "گفتم"وزن شعر هم به هم میریزه

محمد فخارزاده در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۰۸:۰۴ دربارهٔ حافظ » اشعار منتسب » شمارهٔ ۱۱:

این غزل بسیار زیبا که اتفاقا آرم کنگره حافظ در سال 1364 بود در نسخه آقای دکتر سلیم نیساری جز غزلهای اصلی آمده. فقط بیت پنجم از متن فوق در مکان بیت هشتم قرار دارد. این غزل از نظر قوّت شعر و زبان دلنشین و روانی که دارد با بهترین غزلهای حافظ پهلو میزند

مجیدباهر در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، دوشنبه ۱۵ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۰۶:۴۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۹:

دیر است که دلدار پیامی نفرستاد
ننوشت کلامی و سلامی نفرستاد
دیر: لفظ مشترک است مابین دیر زمان و خیلی وقت
که : حرف بیانی
نفرستاد:فعل نفی ماضی

شادان کیوان در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۲۳:۲۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۵:

در بیت دوم منظور از کلمهُ " میان" اینستکه در قلب و درون قالب انسان پیچیدگی هایی است که هیچکس قادر به کشف و درک آن نیست مگر خداوند.
در بیت سوم ایهام ظریفی برقرار است. از طرفی چون نوازندهُ نی دائم لب بر نی دارد بنظر میرسد که نی و نی نواز مدام در حال بوسیدن هم و کامیابی از لب یکدیگرند و لذا شاعر هم میخواهد که لب یار، او را هم همچون نی به کام برساند وکم و بیش تهدید میکند که تا آنوقت، هر نصیحتی بگوش او همچون باد خواهد بود و این معنا هنگامی بدست میاید که مصرع اول را تا آخر یکجا بخوانیم و مکث را بین دو مصرع بگذاریم.
از طرف دیگر تمام فعل و انفعال نی و آوایی که از آن بیرون میاید بواسطهُ جریان هوا (باد)ی است که نی زن در آن میدمد. پس اگر مصرع اول را تا پایان "لبش" یکجا بخوانیم و با مکث کوتاهی باقی مصرع اول و مصرع دوم را بدنبال هم بخوانیم، معنای بیت این میشود که تا زمانی که لبش (لب یار) مرا بکام نرساند، همهُ نصایح عالم بگوش من چون بادی خواهد بود که درون نی در جریان است. پس در حالت اول مورد تشبیهِ نی، کامیابی آن از لب یار است و در حالت دوم مورد تشبیهِ نی، بادی است که در درونش جاری است.
در بیت بعدی هم " هشت خلد" ایهام دارد. واژهُ "هشت" میتواند تأکیدی باشد بر اینکه گدای کوی تو هیچ نیازی به بهشت ندارد(امروزه هم میگوییم سی سال حاضر نیستم فلان کار را بکنم) و هم "هشت خلد" اشاره ایست به درجات هشتگانه بهشت از خُلد تا فردوس.
در بیت بعدی (پنجم) "خراب آباد" مصرع دوم را میتوان همچون فلان آباد و بهمان آباد، سر هم خواند که برای خود ترکیب قلقلک دهنده ایست. و هم میتوان مکث کوتاهی بین "خراب" و "آباد" نمود و اینگونه برداشت کرد که اساس "آبادی" هستی شاعر از آن "خراب" مستی عشق است. یعنی تا از مستی عشق "خراب" نشوی، هستی تو "آباد" نمیشود، "هست" نمیشوی "وجود" نخواهی یافت.
در بیت بعدی باز ایهامی برقرار است و آن بیت را هم میتوان دو گونه خواند و دوگونه معنا کرد. کلمه "داد" را میتوان هم بصورت فعل گذشته از مصدر "دادن"، و هم بمعنای "عدل و داد" گرفت. در حالت اول شاعر به "دل" میگوید که یار، نصیب و قسمت تو را همین (بیداد و جور) قرار داده و این "بیداد و جور" را بهمان دلیل بتو میدهد (از آن دادست (مختصر "از آن جهت یا دلیل داده است")) که نصیب و قسمت تو چیز دیگری نبوده . این یعنی تسلیم باش و دم مزن (تعبدا).
در حالت دوم شاعر به "دل" میگوید که نصیبت همین بیداد و جور است و "این"(نصیب جور و بیداد) از"آن" (یار) عین عدل و "داد" است. که این معنا نهایت تسلیم عاشقانهُ عاشق در برابر معشوق و معبود را میرساند که بیداد و جور یار (در عین حالیکه واژهُ "ظلم" بکار نبرده) را، عدل و داد یار میداند و پذیرش عدل دیگر منتی ندارد و کمال مطلوب هم هست.

شادان کیوان در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۲۲:۵۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۳:

در بیت سوم این غزل، " خدا را بسوختیم" یعنی بخدا قسم که سوختیم.
در بیت ماقبل آخر باید مصرع اول را تا پایان "وظیفه" در مصرع دوم، پشت سر هم خواند و با مکثی کوتاه باقی مصرع دوم میاید. در توضیح معنای این بیت باید وظیفه را معنا کرد که علاوه بر مسئولیت و کاری که بعهدهُ کسی است، حق و حقوق هم معنا میدهد همچنانکه واژهُ " وظیفه بگیر" هنوز کم و بیش رایج است . پس معنای بیت این میشود که معشوق خود به حق و حقوق تو آگاه است و آنرا خواهد داد و نیازی به درخواست و بیا ن حاجت نیست.
در بیت تخلص ، "محاکا" با میم مضموم بمعنای گفتگو و داستان گفتن است و خواجه بحث و مجادله با مدعیان را غیر ضرور میداند چرا که هنر دیر یا زود خود را خواهد نمایاند و کذب مدعی نیز آشکار خواهد شد همچنانکه قرنهاست غزلیات خواجه همچون گوهر دست بدست شده و سینه به سینه میگردند اما از مدعیان نامی یا نشانی باقی نمانده است.

مهدی اقبال در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۲۲:۳۷ دربارهٔ شهریار » گزیدهٔ غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵ - نقش حقایق:

عجب بیتی است این بیت .ای کاش فقط همین یک بیت را همیشه آویزه گوشمان می کردیم:
"آهسته که اشگی به وداعت بفشانیم
ای عمر که سیلت ببرد چیست شتابت"

جواد مؤمنی در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۲۲:۰۱ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۳:

الف. مصراع:بود ساز تجرد لازم 'قطع'تعلق ها
اصلاح شود.
ب.وزن مصراع دوم همین بیت مغشوس است.
ج.در بیت ماقبل آخر,بریدن 'ها'درست است.

جواد مؤمنی در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۲۱:۳۷ دربارهٔ بیدل دهلوی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۴:

تو آن بحر "کهر خیزی"
درست است.

جواد مؤمنی در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۸:۵۳ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۱۵ - عشرت خسرو در مرغزار و سیاست هرمز:

مصراع"ز بند قراضه برنخیزند"
ناقص است

لیدا در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۸:۴۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۴۷ - ترجیح نهادن شیر جهد را بر توکل:

در بیت 17 به این نکته اشاره شده که شرافت سر به عقل است و اگر سر عقل نداشته باشد مانند دم ( پست ترین عضو بدن ) می شود !

لیدا در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۸:۳۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۴۶ - ترجیح نهادن نخچیران توکل را بر اجتهاد:

قدما فضولی را فاعل میدانستند و فضول را مصدر !

لیدا در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۸:۳۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۴۶ - ترجیح نهادن نخچیران توکل را بر اجتهاد:

در بیت 7 و 8 دیده به معنی بینش است !
بینش خداوند را جایگزین بینش خود کن که جایگزین خوبی است ! ( نعم العوض ) از این طریق میتوانی به تمام خواسته هایت برسی !

لیدا در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۸:۳۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۴۵ - ترجیح نهادن شیر جهد و اکتساب را بر توکل و تسلیم:

الکاسب در این بیت کسی است که به دنبال جهد و تلاش است !

سعید در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۳:۳۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۴۴:

مصرع اول بیت سوم کغاز غلط و که آغاز صحیح است

صابر برزویی در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۱:۳۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۷۹:

من به عنوان یکی از علاقه مندان به حافظ این غزل را در ردیف سه غزل برتر حافظ می دانم. به نظر می رسد در مصرع دوم از بیت اول «هم» زائد است.

محمد در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۱:۱۱ دربارهٔ خیام » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱:

در مورد حاشیه رضا این شعر به نظر برای خیام نمیاید

خالد سلطانی در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۰۹:۳۳ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۸ - در شکایت از حبس و بند و مدح عظیم الروم عز الدوله قیصر:

دربیت (روم ناقوس بوسم... ) نظر آقای افشین صحرایی عالمانه و قابل تامل است ؛اما اگر بوس کردن را به مفهوم توجه کردن و ابراز علاقه در نظر بگیریم نه تنها ایرادی ندارد بلکه مثل بوسیدن قرآن که به نشانه بزرگداشت و احترام است بوسیدن هر کدام از نمادهای ادیان دیگرنیز ایرادی ندارد و بوسیدن ناقوس صرفا حالت کنایی دارد و ارتفاع بلند ناقوس خللی به معنی وارد نمی کند.

سایه های بیداری سایه های بیداری در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۰۲:۴۷ دربارهٔ صائب » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۸۶۶:

با عرض سلام و ادب خدمت شما عزیزان :
در مصرع دوم از بیت سوم ، چنین به نظر میرسد که اگر کاما ( ، ) را بعد از حرف ( و ) قرار دهیم ، معنی و مفهوم بیت بیشتر نمایان خواهد شد .
در مصرع اول ، شاعر از حاصل مرگ و حیات میپرسد و در مصرع دوم خود به آن پاسخ میدهد :
حاصل حیات : در زندگی به خواب
حاصل مرگ : به مردن فسانه ایم
پس اگر با این دید به بیت مزبور نگاه کنیم ، این چنین خواهد بود :
از ما مپرس حاصل مرگ و حیات ---- در زندگی به خواب و ، به مردن فسانه ایم .
متشکرم .

آرمین در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۱۳ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۳:۳۵ دربارهٔ عطار » پندنامه » بخش ۷۴ - در بیان رعایت یتیم و نصایح دیگر:

با سلام و درود
به نظرم در بیت نهم "ببخشایی" به جای "ببخشای" صحیح باشد.
با تشکر

آرمین در ‫۱۴ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۱۳ فروردین ۱۳۹۰، ساعت ۱۳:۳۲ دربارهٔ عطار » پندنامه » بخش ۷۵ - در بیان صلۀ رحم و زیارت خویشاوندان:

سلام
فکر می کنم بیت آخر از نظر وزنی کامل نیست.
و به نظرم کلمه ی "افسانه" به جای "فسانه" وزن را کامل می کند.
احتمالا اشتباهی رخ داده است.
با تشکر

۱
۵۲۴۹
۵۲۵۰
۵۲۵۱
۵۲۵۲
۵۲۵۳
۵۴۷۰