سَبَتْ سَلْمیٰ بِصُدْغَیها فُؤادي
و رُوحي کُلَّ یَومٍ لي یُنادي
نگارا بر من بیدل ببخشای
و واصِلْني علی رَغْمِ الْأَعادي
حبیبا در غم سودای عشقت
تَوَکَّلْنا علی رَبِّ الْعِبادِ
أَ مَنْ اَنْکَرْتَني عَن عشق سَلْمیٰ
تُزاوَّل آن روی نِهْکو بِوادی
که همچون مُت به بوتَن دل وَ اِی رَه
غَریقُ الْعِشقِ في بَحْرِ الْوِدادِ
به پی ماچان غَرامت بِسپُریمَن
غَرَت یک وی رَوِشتی از اَما دی
غم این دل بِواتَت خورد ناچار
و غَر نه او بِنی آنچَت نَشادی
دل حافظ شد اندر چین زلفت
بِلَیلٍ مُظْلِمٍ وَ اللّهُ هادي



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
عارف: این غزل، شرح حال یک عاشق شیدا است که با وجود مشکلات و حسادت دشمنان، بر هدف خود ثابت قدم مانده و تنها تکیهگاهش خداوند است.اسارت در عشق: شاعر اعتراف میکند که دلش توسط زلفهای زیبای معشوق (سلما) اسیر شده و روحش هر روز از شدت این عشق در فریاد است.درخواست وصال و ترحم: او با التماس، معشوق (نگار) را صدا میزند که بر او ببخشاید و علیرغم میل بدخواهان، به وصال او برسد و چهره زیبایش را از او پنهان نکند.توکل بر خدا: در مسیر این سودای عاشقانه و سخت، عاشق میگوید که کاملاً بر پروردگار توکل کرده و در دریای محبت او غرق شده است (اشاره به ایمان راسخ در مسیر پر مخاطره عشق).اخطار به معشوق: در بخشهایی که از گویش محلی استفاده شده، شاعر ضمن بیان تعهد خود و آمادگی برای تحمل جریمه و تاوان این عشق، به معشوق هشدار میدهد: اگر به داد دل او نرسی و رسم وفاداری پیش نگیری، ناچار غم این دل را خواهی خورد و با عواقب ناخوشایندی روبرو خواهی شد.تخلص: غزل با تخلص حافظ پایان مییابد و او در نهایت سرنوشت دل گمشدهاش را به لطف و هدایت الهی میسپارد، حتی در تاریکی مطلق (چین زلف).به طور خلاصه، این شعر ترکیبی از: ۱. بیان عمق و درد عشق، ۲. توکل به خدا و ۳. هشدار محکم و عاشقانه به معشوق برای وفاداری است.
عارف:(معنی تحت و لفظی)معشوقه «سلمی» با آن دو زلفش، دلِ من را اسیر کرد و روحِ من هر روز مرا ندا میدهد/(معنای مفهومی),. معشوقه با زلفان خویش دل مرا به اسارت کشید و اکنون روح من هر لحظه مرا به سوی او دعوت میکند.
عارف:(معنی تحت لفظی)ای نگارا بر منِ بیدل ببخشای و مرا به وصال برسان علیرغمِ دشمنان./(معنی مفهومی)ای زیبارو، بر این دلِ بیپناه منت بگذار و مرا با وجود دشمنان به وصلِ خویش رسان
عارف:(معنی تحت لفظی). ای محبوب در غمِ سودای عشقت، ما بر خداوندِ بندگان تکیه کردیم./(معنی مفهومی)ای محبوبِ عزیز، در غمِ هجران تو ما تسلیم و توکّل به خدای بندگان کردیم.
عارف:(معنی تحت لفظی)آیا کسی که من را از عشق «سلمی» انکار کردی؟ تو از اول، آن رخِ نیکو را در بادیه (در صحرا) تظاهر کردی./(معنی مفهومی)آیا تو مرا از عشق «سلمی» انکار کردی؟ از ابتدا روی آن رخِ نیکو را در بادیه نمایاندی (ظاهراً بهظاهر دوست بودی). به غیر
عارف:(معنی تحت لفظی)ایکه همچون «متّ» در بودنِ دل و ای راه، غریقِ عشق در دریاچهی محبت است./(معنی مفهومی). چنانکه منم در حالِ غرقشدن در عشق، دل همچون قایقی در دریای مهربانی غوطهور است.
عارف:(معنی تحت لفظی)به دنبالِ «ماچان» غرامت میسپاریم، اگر تو یک روز (وی = یک بار) بیروشی از ما دیدی/(معنی مفهومی) در پیِ کارِ «ماچان» (صفِ کفش کنِ درویشان) غرامتی میدهیم، اگر که یکبار عملِ ناشایستی از ما سر زَد.
عارف:(معنی تحت لفظی)غم این دل باید بر تو وارد شود ناچار، وگرنه او بازبینی آنچه تو را نپسندیدی./(معنی مفهومی)این غمِ دل ناگزیر باید بر تو وارد شود، وگرنه آنچه شایسته تو نیست، خواهی دید.
عارف:(معنی تحت لفظی)دلِ حافظ شد در چینِ زلفِ تو، همچون شبِ تاریک، و خدا راهنمای است./(معنی مفهومی)دلِ حافظ در پیچوتابِ زلفِ یار گرفتار آمد، مانند شبِ ظلمانی، و تنها خدا راهنمایِ ماست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
خوانش آقای قاسمی
بیت 1 سَبَتْ سَلْمیٰ بِصُدْغَیها فُؤادی – بِصُدْغَیها به کسر غ (بِصُدْغِیها) خوانده شده است اما چون مثنی است باید به فتح خوانده شود. وقتی به کسر باشد می شود جمع مذکر که در اینجا کاربرد ندارد و مخصوص عاقل است.
بیت 4 تُزاوَّل به کسر ت (تِزاوَّل) خوانده شده است باید به ضم یا حداقل به فتح باشد.
خوانش آقای لیله کوهی
بیت 1 مصرع دوم و رُوحی کُلَّ یَومٍ لی یُنادی – کُلَّ به صورت مرفوع (کُلُّ) خوانده شده.
بیت 5 مصرع دوم غَریقُ الْعِشقِ فی بَحْرِ الْوِدادِ – بَحْرِ مجرور است (حرف جر بر سرش آمده) اما منصوب (بَحْرَ) خوانده شده
بیت 7 غم این دل بِواتَت خورد ناچار – بِواتَت به ضم ب خوانده شده -
در مصرع دوم و غَر نه او بِنی آنچَت نَشادی – آنچَت به شکل آنَچت خوانده شده است.
درود، بیت ۱: کلُّ. بیت ۴: عن عشقَ، تِز (تُز: تو از). بیت ۵: فی بحرَ، و ای رِه
بیت ۷: بُواتت، آنچ خواندید چرا؟!
تمام موارد رو اشتباه خواندید.
خوانش آقای مؤمن نژاد
بیت 5 مصرع دوم غَریقُ الْعِشقِ فی بَحْرِ الْوِدادِ – غریقُ مبتدا و مرفوع است اما منصوب خوانده شده است (غریقَ) -
و نیز بَحْرِ مجرور است (حرف جر بر سرش آمده) اما منصوب (بَحْرَ) خوانده شده
بیت 6 به پی ماچان غَرامت بِسپُریمَن – با فتح پ و کسر م خوانده شده و نیز مَن از بسپری جدا خوانده شده (بِسپَری مِن)
بیت 8 مصرع دوم هر دو کلمه بِلَیلٍ مُظْلِمٍ بدون تنوین خوانده شده است (بِلَیلِ مُظْلِمِ)
درود. بیت ۱: بصدغِیها. بیت ۲: ببخشا خواندید.
بیت ۵: فی بحرَ، غریقَ. بیت ۶: بسپری من، جدا خواندید!
بیت ۷: بواتِت.
بیت ۸: بلیلِ مظلمِ با تنوین نخواندید.
خوانش خانم افسر آریا
بیت 1 سَبَتْ سَلْمیٰ بِصُدْغَیها فُؤادی – بِصُدْغَیها به کسر ص و کسر غ (بِصُدْغِیها) خوانده شده است اما چون مثنی است باید به فتح غ خوانده شود.
در همین مصرع کلمۀ فُؤادی خوانده نشده است و صدا قطع شده
استرس ها بسیار عالی است
درود. بیت ۱: بصدغیها، کلمه فؤادی در خوانش نیست.
بیت ۴: نکهو خواندید.
درود. بیت ۱: بصدغیها، کلمه فؤادی در خوانش نیست.
بیت ۴: نکهو خواندید.
درود. بیت ۱: کلمه فؤادی در خوانش نیست. بیت ۴: نکهو خواندید.
جهان او راست میدارد به شادی
کِه و مِه را همی بخشد به رادی
چون لحن ماه بر کوهان گشادی
زبانش ماه بر کوهان نهادی
نه مُهرش برگرفتی نه گشادی
نه چشم کس بر آنجا اوفتادی
دگر بار ای دل سنگین فتادی!
عنان در دست بدعهدی نهادی!
ز در دم نیشها در رگ شکستی
ز چشمم چشمهها بر رخ گشادی
فرامش کرده آن کز عشق صدبار
[...]
زهی حرّی که ثابت کرد جودت
بر ارباب هنر دست ایادی
زمین با قوّت حلمی که اوراست
ز بار حلم تو کرده تفادی
بحمدالله همه معنیت جمعست
[...]
معرفی ترانههای دیگر
تا به حال ۳۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.