درویش نیم اگرچه کم می‌کوشم

دیوانه نیم اگرچه گم شد هوشم

گر بی‌برگی به مرگ مالد گوشم

آزادی را به بندگی نفروشم

حرص‌وشهوت‌خواجگان‌راشاه‌ومارابنده‌اند

بنگر اندر ما و ایشان گرت ناید باوری

ما کلف الله نفسا فوق طاقتها

ولا تجود ید الا بما تجد

تا سنائی کیست کاید بر درت

مجد کو تا گویدش کز راه برد

نام او می‌دان و نقشش را مبین

[...]

صدر تو چرخست و تن را بال سست

روی تو شیدست و جان را چشم درد

جان من آزاد کن تا عقل من

هر دمت گوید زهی آزاد مرد

تازه گردانم به ناجستن که باد

[...]

هیچکس‌رانامده‌است‌ازدوستان‌درراه‌عشق

بی‌زوال ملک‌صورت ملک‌معنی‌در کنار

زین جهان همه سراسر غم

دلم از دل گرفت و از جان هم

آن دختر دوشیزه که دوشش دادند

امروز چو دی به شام توشش دادند

ای درون پرور برون آرای

وی خردبخش بی‌خرد بخشای

خالق و رازق زمین و زمان

حافظ و ناصر مکین و مکان

همه از صنع تو مکان و مکین

[...]

به خودش کس شناخت نتوانست

ذات او هم بدو توان دانست

عقل حقش بتوخت نیک بتاخت

عجز در راه او شناخت شناخت

کرمش گفت مر مرا بشناس

[...]

احدست و شمار از او معزول

صمدست و نیاز ازو مخذول

آن احد نی که عقل داند و فهم

و آن صمد نی که حس شناسد و وهم

نه فراوان نه اندکی باشد

[...]

دهر بی‌قالب قدیمی او

طبع بی باعث کریمی او

نشود دهر و طبع بی‌قولش

همچو جان از نهاد بی‌طولش

این و آن هردو ناقص و ابتر

[...]

پس چو مطلوب نبود اندر جای

سوی او کی بود سفرت از پای

سوی حق شاهراه نفس و نَفَس

آینهٔ دل زدودن آمد و بس

آینهٔ دل ز زنگ کفر و نفاق

[...]

بود شهری بزرگ در حدِ غور

واندر آن شهر مردمان همه کور

پادشاهی در آن مکان بگذشت

لشکر آورد و خیمه زد بر دشت

داشت پیلی بزرگ با هیبت

[...]

آن یکی رجل گفته آن یک ید

بیهده گفته‌ها ببرده ز حد

وآن دگر اصبعین و نقل و نزول

گفته و آمده به راه حلول

وان دگر استواء عرش و سریر

[...]

راد مردی ز غافلی پرسید

چون ورا سخت جلف و جاهل دید

گفت هرگز تو زغفران دیدی

یا جز از نام هیچ نشنیدی

گفت با ماست خورده‌ام بسیار

[...]

جانت را دوزخ آشیانه مکن

خاطرت را محالْ خانه مکن

گرد بیهوده و محال مگرد

بر در خانهٔ خیال مگرد

از خیال محال دست بدار

[...]

هرکه را عون حق حصار شود

عنکبوتیش پرده‌دار شود

سوسماری ثنای او گوید

اژدهائی رضای او جوید

نعل او فرق عرش را ساید

[...]

راد مردی کریم پیش پسر

داد چندین هزار بدرهٔ زر

پسرش چون بدید بذل پدر

تر زبان شد به عیب و عذل پدر

گفت بابا نصیبهٔ من کو

[...]

آن نبینی که پیشتر ز وجود

چون تو را کرد در رحم موجود

روزیت داد نُه مه از خونی

کردگار حکیم بی‌چونی

در شکم مادرت همی پرورد

[...]

سبب هدیهٔ ایادی او

نفس را مهتدی و هادی او

در ره شرع و فرض و سنّت خویش

منّت حق شمر نه منّت خویش

نوربخش یقین و تلقین اوست

[...]