بخش ۵ - فصل اندر صفا و اخلاص
پس چو مطلوب نبود اندر جای
سوی او کی بود سفرت از پای
سوی حق شاهراه نفس و نَفَس
آینهٔ دل زدودن آمد و بس
آینهٔ دل ز زنگ کفر و نفاق
نشود روشن از خلاف و شقاق
صیقل آینه یقین شماست
چیست محض صفاء دین شماست
پیش آن کش به دل شکی نبود
صورت و آینه یکی نبود
گرچه در آینه به شکل بوی
آنکه در آینه بود نه توی
دگری تو چو آینه دگرست
آینه از صورت تو بیخبرست
آینهٔ صورت از صفت دور است
کان پذیرای صورت از نور است
نور خود زآفتاب نبریدهست
عیب در آینه است و در دیدهست
هرکه اندر حجاب جاویدست
مثل او چو بوم و خورشیدست
گر ز خورشید بوم بینیروست
از پی ضعف خود نه از پی اوست
نور خورشید در جهان فاشست
آفت از ضعف چشم خفاشست
تو نبینی جز از خیال و حواس
چون نهای خط و سطح و نقطهشناس
تو در این راه معرفت غلطی
سال و مه مانده در حدیث بطی
گوید آنکس درین مقام فضول
که تجلی نداند او ز حلول
گرت باید که بر دهد دیدار
آینه کژ مدار و روشندار
کافتابی که نیست نور دریغ
آبگینت نماید اندر میغ
یوسفی از فرشته نیکوتر
دیو رویی نماید از خنجر
حق ز باطل معاینه نکند
خنجرت کار آینه نکند
صورت خود در آینهٔ دل خویش
به توان دید از آن که در گِل خویش
بگسل آن سلسله که پیوستی
که ز گِل دور چون شدی رستی
زانکه گِل مُظلمست و دل روشن
گِل تو گلخن است و دل گلشن
هرچه روی دلت مصفاتر
زو تجلی ترا مهیاتر
نه چو زامت فزونش بود اخلاص
گشت بوبکر در تجلّی خاص
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به تفکر در مورد حقیقت و شناخت و رابطه انسان با خداوند میپردازد. به بیان شاعر، انسان باید آینه دل خود را از زنگار کفر و نفاق پاک کند تا بتواند حقیقت را ببیند. ضمن اینکه شکل و صورت انسان در آینه میآید، اما آنچه در آینه میبیند واقعیت او نیست. آینههای دل، در واقع از صفات و نور الهی مطلع میشوند و عیبها و ضعفها ناشی از دیدگاه انسانهاست، نه از حقیقت. انسانها به دلیل ضعف در ادراک نمیتوانند حقیقت را به درستی مشاهده کنند و بیشتر به خیال و حواس خود متکی هستند. در نهایت، پیام این متن دعوت به رهایی از قید و بندهای دنیوی و توجه به نور حقیقت است که در دل و بصیرت نهفته است.
هوش مصنوعی: اگر چیزی که خواستهاید در مکان خودش وجود نداشته باشد، چگونه ممکن است سفرتان به آنجا انجام شود؟
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که تنها هدف در مسیر رسیدن به حقیقت، پاک کردن دل از زنگارها و آلودگیها است. برای رسیدن به این هدف، نیاز به توجه به نفس و جان داریم تا به حقیقت نزدیک شویم.
هوش مصنوعی: دل مانند آینهای است که اگر زنگار کفر و نفاق بر آن نشسته باشد، نمیتواند روشن و صاف شود. همچنین، اختلاف و جدایی نیز باعث میشود که این آینه نتواند به درستی نمایانگر حقیقت باشد.
هوش مصنوعی: شما به وضوح و روشنی اعتقادات خود را نشان میدهید و این نشاندهنده خلوص و پاکی ایمان شماست.
هوش مصنوعی: در برابر آن شخص، شک و تردیدی در دل نیست؛ زیرا آنچه در دل است، با آنچه در آینه منعکس میشود یکی است.
هوش مصنوعی: هرچند در آینه تصویری از او را میبینی، ولی در واقع این تصویر خود او نیست، بلکه تنها نمایی از اوست.
هوش مصنوعی: تو مانند آینهای هستی که به خود آینهای دیگر را نشان میدهد، اما آینه از چهره تو بیخبر است.
هوش مصنوعی: آینه تنها بازتاب دهندهٔ چهره است و خود نمیتواند صفات را بپذیرد. آنچه در آینه دیده میشود، فقط نوری است که به آن میتابد و تصویر را شکل میدهد.
هوش مصنوعی: نورش از آفتاب گرفته نشده و نقصی که به نظر میرسد، در حقیقت در آینه و در چشم خود انسان وجود دارد.
هوش مصنوعی: هر کسی که در پردهای از راز و حجاب قرار دارد، مانند بوم و خورشید است.
هوش مصنوعی: اگر زمین از نور خورشید بهرهای ندارد، به خاطر ناتوانی خود زمین است، نه به خاطر ضعف خورشید.
هوش مصنوعی: نور خورشید در دنیا روشن و واضح است، اما خفاش به خاطر ضعف چشمانش نمیتواند آن را ببیند.
هوش مصنوعی: تو تنها میتوانی با خیال و حسهای خود ببینی، زیرا توانایی شناخت و درک حدود و مرزها را نداری.
هوش مصنوعی: در این مسیر شناخت، تو دچار اشتباه هستی و زمان و ماهی که در آن هستی، تنها در داستانها باقی ماندهاند.
هوش مصنوعی: کسی که در این مرتبه بیهوده سخن میگوید، درک درستی از تجلی و ظهور روحانی ندارد و نمیتواند تفاوت آن را با حلول و فرود آمدن در چیزها بفهمد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی که حقیقت خود را در آینه ببینی، نباید آن را به صورت کج و وارونه نگاه کنی، بلکه باید آن را صاف و روشن ببینی.
هوش مصنوعی: خورشیدی که وجود ندارد، در دل ابرها نمیتواند نوری به چشمانت بتاباند.
هوش مصنوعی: یوسف، که نمایانگر زیبایی و نیکی است، از یک فرشته نیز بهتر و زیباتر به نظر میرسد، در حالی که دیو یا موجودی زشت و ترسناک، با خنجر خود میتواند به معنای خطر و تهدید باشد.
هوش مصنوعی: حق و حقیقت هرگز با باطل و نادرستی مقایسه نمیشود، و مانند آینهای که فقط نشاندهنده واقعیت است، برهان راستین و واقعی تنها به حقیقت اشاره میکند و نمیتواند فریبکاریها را نمایان سازد.
هوش مصنوعی: میتوان چهرهی خود را در آینهی دل مشاهده کرد، به شرطی که در دلم پاک و بدون آلودگی باشم.
هوش مصنوعی: دور خود را از زنجیرهایی که به خود بستهای، آزاد کن، زیرا همانطور که از گل و لای دور شدی، از این گرهها هم میتوانی رهایی یابی.
هوش مصنوعی: چون خاک تیره است، دل روشن است. خاک تو مانند کورهای است و دل مانند باغی سرسبز است.
هوش مصنوعی: هر چه دل تو پاکتر و روشنتر باشد، جلوههای الهی در تو بیشتر و واضحتر نمایان میشود.
هوش مصنوعی: اگر اخلاص و صداقت بیشتری در وجود تو وجود نداشت، بوبکر در ظهور و نمایش خاص خود، اینچنین نمیدرخشید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.