به خودش کس شناخت نتوانست
ذات او هم بدو توان دانست
عقل حقش بتوخت نیک بتاخت
عجز در راه او شناخت شناخت
کرمش گفت مر مرا بشناس
ورنه کِشناسدش به عقل و حواس
به دلیلی حواس کی شاید
گوز بر پشت قبّه کی پاید
عقل رهبر ولیک تا درِ او
فضل او مر ترا برد بر او
به دلیلی عقل ره نبری
خیره چون دیگران مکن تو خری
فضل او در طریق رهبر ماست
صُنع او سوی او دلیل و گواست
ای شده از شناخت خود عاجز
کی شناسی خدای را هرگز
چون تو در علم خود زبون باشی
عارف کردگار چون باشی
چون ندانی تو سرّ ساختنش
چون توهّم کنی شناختنش
وهمها قاصر است ز اوصافش
فهمها هرزه می‌زند لافش
هست در وصف او به وقت دلیل
نطق تشبیه و خامشی تعطیل
غایت عقل در رهش حیرت
مایهٔ عقل سوی او غیرت
عقل و جان را مراد و مالک اوست
منتهای مرید و سالک اوست
عقل ما رهنمای هستی اوست
هستها زیر پای هستی اوست
فعل او خارج از درون و برون
ذات او برتر از چگونه و چون
ذات او را نبرده ره ادراک
عقل را جان و دل در آن ره چاک
عقل بی‌کُحل آشنایی او
بی‌خبر بوده از خدایی او
چه کنی وهم را به جُستنش حث
کی بود با قدم حدیث حدث
انبیا زین حدیث سرگردان
اولیا زین صفاتها حیران
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره عظمت و فراسوی شناخت خداوند است. شاعر اشاره می‌کند که انسان به ذات خداوند نمی‌تواند به وسیله عقل و حواس خود پی ببرد و هر تلاشی در این زمینه ناکام است. عقل به عنوان رهبر، در واقع نمی‌تواند به شناخت کامل خدا برسد و انسان بدون توسل به فضل الهی نمی‌تواند به حقیقت او آشنا شود. عجز انسان در شناخت خالق و محدودیت‌های عقل در درک او مورد تأکید قرار می‌گیرد. در نهایت، انسان باید به عجز خود در شناخت خداوند اعتراف کند و بداند که حقایق خداوند فراتر از آن چیزی است که با عقل و حواس می‌توان درک کرد.
هوش مصنوعی: هیچ کس نتوانست ماهیت او را درک کند و او نیز نتوانست ذات خود را بشناسد.
هوش مصنوعی: عقل با قدرت و تیزهوشی خود به سمت تو حرکت کرد و به خوبی توانست بر تو غلبه کند، اما ناتوانی در درک حقیقت او را به شناختی عمیق‌تر از راه او رسانید.
هوش مصنوعی: به من بگو که او را بشناس، وگرنه حتی با عقل و حواست هم نمی‌توانی او را بشناسی.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به مفهوم توجه و دقت اشاره دارد. به نظر می‌رسد که اینجا می‌خواهد بگوید که ممکن است گاهی اوقات حواس ما به چیزی متمرکز نباشد یا نتوانیم تأثیرات پنهان را ببینیم. در واقع، اشاره به این دارد که در برخی موقعیت‌ها، توجه ما ممکن است به جنبه‌ای از واقعیت معطوف شود که اهمیت کمتری دارد یا از آن غفلت می‌شود.
هوش مصنوعی: عقل مانند رهبری است که شما را هدایت می‌کند، اما تا زمانی که دانش و فضیلت به شما نرسد، نمی‌توانید به آن هدایت دست یابید. به عبارت دیگر، برای بهره‌برداری از عقل و خرد، نیازمند داشتن فضیلت و دانش هستید.
هوش مصنوعی: به خاطر عقل و هوش خود، مانند دیگران بدون هدف و کورکورانه حرکت نکن. تو هم نباید مانند آنها تنها به دنبال امیال بی‌فکر باشی.
هوش مصنوعی: نعمت و خیری که از او به ما می‌رسد، در راستای رهبری ما قرار دارد و آثار و نشان‌های او ما را به سوی او راهنمایی می‌کند.
هوش مصنوعی: ای کسی که از درک و شناخت خود ناتوانی، چگونه می‌توانی خدا را بشناسی؟
هوش مصنوعی: اگر تو در دانش و علم خود ناتوان باشی، چگونه می‌توانی به شناخت خداوند نائل شوی؟
هوش مصنوعی: اگر تو راز آفرینش را ندانی، نمی‌توانی آن را به درستی درک کنی.
هوش مصنوعی: تخیلات انسان‌ها نمی‌توانند به درستی ویژگی‌های او را درک کنند و فهم آنها از او بی‌اساس و نادرست است.
هوش مصنوعی: در توصیف او، چه زمانی که سخن می‌گویم و چه زمانی که سکوت می‌کنم، هر دو کم می‌آورند و ناکافی هستند.
هوش مصنوعی: هدف نهایی عقل در مسیر او باعث شگفتی است و این شگفتی، نشانه غیرت عقل نسبت به اوست.
هوش مصنوعی: عقل و روح انسان هدف و صاحب هستند و در نهایت، آنچه که جوینده و راه پیمای حق به دنبال آن است، به آنها ختم می‌شود.
هوش مصنوعی: عقل ما به عنوان راهنما و هدایت‌گر وجود او عمل می‌کند و تمام موجودات و واقعیت‌ها در زیر سایه‌ی وجود او قرار دارند.
هوش مصنوعی: عمل او فراتر از آن است که به دست اندرون یا بیرون خود محدود باشد؛ او بالاتر از همه‌ی چگونگی‌ها و چگونگی‌هاست.
هوش مصنوعی: ذات خداوند فراتر از درک عقل است و جان و دل انسان در این مسیر ناتوان و پراکنده‌اند.
هوش مصنوعی: عقل بدون روشنایی، نمی‌تواند با ماهیت عمیق و الهی انسان آشنا شود و از شناخت خداوند غافل است.
هوش مصنوعی: در پی یافتن وهم و تصورات، چه می‌توان کرد؟ آیا این کار با قدم‌های واقعی و گفت‌وگو در مورد رویدادها انجام می‌شود؟
هوش مصنوعی: انبیاء به خاطر این مساله دچار سردرگمی هستند و اولیا به خاطر این ویژگی‌ها شگفت‌زده‌اند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.