بخش ۳ - فصل وحدت و شرح عظمت
احدست و شمار از او معزول
صمدست و نیاز ازو مخذول
آن احد نی که عقل داند و فهم
و آن صمد نی که حس شناسد و وهم
نه فراوان نه اندکی باشد
یکی اندر یکی یکی باشد
در دویی جز بدو سقط نبوَد
هرگز اندر یکی غلط نبوَد
تا ترا در درون شمار و شکیست
چه یکی دان چه دو که هردو یکیست
به چراگاه دیو بر ز یقین
چه و چند و چرا و چون را هین
نه بزرگیش هست از افزونی
ذات او بر ز چندی و چونی
از پی بحث طالب عاجز
هل و من گفتن اندرو جایز
کس نگفته صفات مبدع هو
چند و چون و چرا چه و کی و کو
ید او قدرتست و وجه بقاش
آمدن حکمش و نزول عطاش
قدمینش جلال قهر و خطر
اصبعینش نفاذ حکم و قدر
هستها تحت قدرت اویند
همه با او و او همی جویند
جنبش نور سوی نور بود
نور کی ز آفتاب دور بود
با وجودش ازل پریر آمد
به گه آمد ولیک دیر آمد
در ازل بسته کی بود علمش
یک غلامست خانه‌زاد ازلش
از ابد دور دار وهم و گمان
که ابد از ازل گرفت نشان
کی مکان باشدش ز بیش و ز کم
که مکان خود مکان ندارد هم
خلق را زین صفت جهانی ساخت
تا زبهر خود آشیانی ساخت
با مکان آفرین مکان چه کند
آسمان گر بر آسمان چه کند
آسمان دی نبود امروز است
باز فردا نباشد او نوزست
در نوردد ز پیش ستر دخان
یوم نطوی السماء رو برخوان
عارفان چون دم از قدیم زنند
ها و هو را میان دو نیم زنند
نه به ارکان ثبات اوقاتش
نه مکان جای هستی ذاتش
ای که در بند صورت و نقشی
بستهٔ استوی علی العرشی
صورت از مُحدثات خالی نیست
در خورِ عزّ لایزالی نیست
زانکه نقاش بود و نقش نبود
استوی بود و عرش و فرش نبود
استوی از میان جان می‌خوان
ذات او بستهٔ جهات مدان
کاستوی آیتی ز قرآنست
گفتن لامکان ز ایمانست
عرش چون حلقه از برون در است
از صفات خدای بی‌خبر است
در صحیفهٔ کلام مسطور است
نقش و آواز و شکل ازو دور است
ینزل الله هست در اخبار
آمد و شد تو اعتقاد مدار
رقم عرش بهر تشریف است
نسبت کعبه بهر تعریفست
لامکان گوی کاصل دین این است
سر بجنبان که جای تحسین است
دشمنی حسین از آن جستست
که علی لفظ لامکان گفتست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به شرح و تفسیر مفهوم خدا و صفات او می‌پردازد. شاعر به بیان یگانگی خدا (احد) و بیکرانگی او (صمد) اشاره می‌کند و می‌گوید که او نه قابل توصیف با عقل و نه با حس است. از نظر او، خداوند در دوگانگی‌ها و تقسیمات وجود ندارد و همه چیز در وجود او یکی است. وصف‌های افلاک و منابع طبیعی در مقایسه با ذات او از درجه پایینی برخوردارند.
شاعر بر این باور است که خداوند برتر از آن است که بشر به او اشراف داشته باشد و هرگونه سوال در مورد او (چگونه، چه، کجا و...) بی‌معناست. توصیف‌های انسانی و مادی نمی‌توانند درک صحیحی از خدا را ارائه دهند. آدمی نمی‌تواند درک کند که مکان و زمان چه معنایی در مقایسه با خداوند دارند.
در نهایت، شاعر اشاره می‌کند که هرگونه قید و بند و تصور از خداوند نادرست است و او فراتر از تمامی خیالات و صور است. در این متن بر وجود و عظمت الوهیت تأکید شده و انسان را به تفکر در این حوزه دعوت می‌کند.
هوش مصنوعی: خدا یکی است و هیچ کس به شمار او نمی‌آید. او مستقل و بی‌نیاز است و کسی هم نیست که از او یاری بخواهد و پریشان شود.
هوش مصنوعی: این جمله به وجودی اشاره دارد که به طور کامل فراتر از درک عقل و فهم انسانی است و همچنین از درک حواس و تصورات خارج است. به عبارت دیگر، این وجود از محدودیت‌های عقل و حس خارج بوده و تنها با درکی عمیق‌تر یا تجربه‌ای خاص می‌توان به آن پی برد.
هوش مصنوعی: نه زیاد است و نه کم، همه چیز به گونه‌ای است که یک وحدت دارد و در حقیقت یکی محسوب می‌شود.
هوش مصنوعی: در دویدن، تنها در دویدن است که به نتیجه می‌رسیم و هرگز در یک جا نمی‌توانیم به اشتباه بیفتیم.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو را در دل خود محاسبه و بررسی می‌کنم، هیچ شکی نیست که چه یک هستی و چه دو، در حقیقت هر دو یکی هستند.
هوش مصنوعی: به مرتع دیو نزدیک نشو، زیرا از یقین و دلایل و پرسش‌ها هیچ خبری نیست. مراقب باش!
هوش مصنوعی: بزرگی او به خاطر تعداد یا کیفیت چیزهایی که دارد نیست.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که وقتی در مورد یک موضوع خاص بحث و گفتگو می‌شود، گاهی اوقات افراد به دلیل نداشتن آگاهی کافی از آن موضوع، ناتوان و عاجز می‌مانند و در نتیجه صحبت کردن درباره آن موضوع برایشان ممکن نیست.
هوش مصنوعی: هیچکس درباره ویژگی‌های خالق، چگونگی، چرایی، چه زمانی و کجا بودن او چیزی نگفته است.
هوش مصنوعی: دست او نشان‌دهنده قدرت اوست و دلیل باقی ماندن فرمانش و نازل شدن بخشش‌هایش است.
هوش مصنوعی: قدم‌های او جلوه‌ای از شکوه و عظمت دارند و نشان‌دهنده قدرت و خطر هستند، در حالی که انگشتانش نمایانگر توانایی در اعمال حکم و تدبیر هستند.
هوش مصنوعی: تمام موجودات تحت سلطه و قدرت او هستند و همه آنها به سوی او حرکت می‌کنند و او نیز در جستجوی آنان است.
هوش مصنوعی: حرکت نور همیشه به سمت نور است، آیا نور می‌تواند از آفتاب دور شود؟
هوش مصنوعی: با وجود او از آغاز، پری ایجاد شد و به دنیا آمد، اما آمدنش دیر بود.
هوش مصنوعی: در آغاز که هیچ چیز وجود نداشت، علم و دانش او را در اختیار نداشت. او مانند یک خدمتکار است که از ابتدا در این خانه وجود داشته است.
هوش مصنوعی: همیشه از خیال و تصور دوری کن، زیرا ابدیت از ابتدا جایگاه خود را مشخص کرده است.
هوش مصنوعی: هیچ جایی برای او وجود ندارد که بیش از آن یا کمتر از آن باشد، زیرا مکان خود هیچ مکان ثابتی ندارد.
هوش مصنوعی: مردم را به این ویژگی متمایل کرد تا هر یک برای خود جایی در دنیا بسازند.
هوش مصنوعی: مکان و آسمان هر کدام نقش خاصی دارند؛ اگر مکان و فضایی که ایجاد شده را با آفرینش آسمانی بسنجیم، متوجه می‌شویم که آسمان تاثیری عمیق بر زمین و مکان دارد. در واقع، آسمان بر روی زمین و مکان تاثیرگذار است و این دو به نوعی با هم در ارتباطند.
هوش مصنوعی: امروز آسمان همان آسمان دیروز نیست و فردا هم مانند امروز نخواهد بود. تغییر و تحول در زندگی همچنان ادامه دارد.
هوش مصنوعی: روزی می‌رسد که پرده‌های ظلمت و غبار کنار می‌روند و چهره‌ی آسمان نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: عارفان وقتی به یاد مسائل قدیمی و حساس می‌افتند، همواره با دقت و حساسیت به دو دسته تقسیم می‌کنند.
هوش مصنوعی: نه اساس و پایه‌های زمان، و نه مکان، نمی‌توانند نشان‌دهنده وجود او باشند.
هوش مصنوعی: ای کسی که در دام ظواهر و شکل‌ها گرفتار شده‌ای و در مرتبه‌ای بلند قرار داری.
هوش مصنوعی: هیچ چیز در دنیا از تحول و تغییر خالی نیست، و هیچ چیز نمی‌تواند به مقام و عظمت بی‌پایان برسد.
هوش مصنوعی: چونکه هنرمند وجود دارد، اما چیزی برای نشان دادن نیست، هم در زمین و هم در آسمان هیچ چیزی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: از دل و جان واقعی خود به حقیقت او توجه کن و خود را در محدودیت‌های دنیا محصور نکن.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که حقیقت و صداقت در کلام خداوند، آیتی از قرآن است و بیان معنای آن نیاز به ایمان و اعتقاد به خدا دارد.
هوش مصنوعی: عرش، مانند حلقه‌ای که از بیرون دیده می‌شود، از ویژگی‌های خداوند بی‌خبر است.
هوش مصنوعی: در کتابی که به نگارش درآمده، تصویر و صدای واقعی وجود ندارد و آنها تنها نشان‌هایی هستند که به ما منتقل می‌شوند.
هوش مصنوعی: خداوند در خبرها و پیام‌ها نازل می‌شود، پس به اعتقادات خود دقت کن و بی‌گدار به آب مزن.
هوش مصنوعی: عرش به عنوان نماد بلندی و عظمت، برای احترام و جایگاهی خاص در نظر گرفته شده است، در حالی که کعبه به عنوان مکان مقدس، برای بیان ویژگی‌ها و فضایل خاص خود مورد توجه قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: به معنای این است که هر جا که دین و حقیقت مورد ستایش قرار گیرد، باید با سر و صدا و انرژی مناسب به آن واکنش نشان دهیم و آن را مورد تأکید قرار دهیم. در واقع، لامکان و هیچ مرزی نمی‌تواند مانع از این باشد که ما از چیزهای خوب و شایسته حمایت کنیم و به آنها ببالیم.
هوش مصنوعی: دشمنی حسین به این دلیل است که علی گفت لامکان، یعنی او به چیزی اشاره کرده که فراتر از مکان و زمان است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.