... غیر سر قلبی است آن سر روح

گفت حیدر ع من به راه آسمان

اعلم از راه زمینم بی گمان

وآن مقامات است در راه صفا

چون توکل یا قناعت یا رضا ...

... اصطلاحات ار که باشد مختلف

تو مشو از راه معنی منحرف

این نه تفسیر است و نه رأی من است ...

... خواست در اغوای آدم زو مدد

از دهان او بر ایشان راه یافت

تا مراد خویش بر دلخواه یافت ...

... لاجرم بر بعض بعضی دشمنند

زآنکه یک پیراهن است و صد تنند

هست در این تنگنای تن محال ...

... کز بصیرت بر کمالش واقف است

می شناسد راه و منزل را تمام

می شناسد پیر و برنا را مقام ...

... سر برآری با تضرع کای اله

ما غلط رفتیم و گم کردیم راه

آمدیم اکنون به سویت خسته دل ...

... کامر حق بر وی شد از بعد صلوة

اصلش ایثار است اندر راه دوست

هر چه آن دارد وجود از مغز و پوست ...

... پایه پایه تا مقام جمع تام

کشته نفس خویش و افکنده به راه

شاید او را گر تو خوانی ره پناه ...

... این دغل دونان که بیره رانده اند

نه که راهی رفته وز ره مانده اند

محض دعوی برده نی از یک نوید ...

... پردة دیگر به دلداری زند

تا که گوید راه عشقم سخت نیست

بر تو گر سخت است هیچت بخت نیست ...

... قدر جان چبود که تا آسان دهم

گفته بودی راه عشقم مشکل است

نیست مشکل پیش آن کاهل دل است ...

... میکشد تا هست او را جان و زور

هست صد کوه ار به راه دلبری

میرود عاشق نه از پا کز سری ...

... بی خیال از بندگی و آزادی است

دوزخ اندر راه عاشق کوثر است

وآنچه او مشکل تر است آسان تر است ...

... وز اراده و امر او غافل مباش

هست باقی تا وصولت راه ها

اختری دیدی ندیدی ماه ها ...

... تا که گردی مصدر فوز و فلاح

از پی گوساله رفتن راه نیست

در ره نفس بهیمیه مایست ...

... در صراط حق ثبات عزم تو

آب بردار ار که داری عزم راه

هر چه گویندت که در ره هست چاه ...

و إذ آتینٰا موسی الکتٰاب و الفرقٰان لعلکم تهتدون ۵۳ و إذ قٰال موسیٰ لقومه یٰا قوم إنکم ظلمتم أنفسکم باتخٰاذکم العجل فتوبوا إلیٰ بٰاریکم فاقتلوا أنفسکم ذٰلکم خیر لکم عند بٰاریکم فتٰاب علیکم إنه هو التوٰاب الرحیم ۵۴

و هنگامی که دادیم موسی را کتاب و فرقان تا شاید شما راه یافته شوید ۵۳ و هنگامی که گفت موسی مرقوم خود را ای قوم بدرستی که شما ستم کردید خودهاتان را بسبب گرفتن شما گوساله را پس بازگشت کنید بسوی پروردگار خود پس بکشید خودهاتان را این بهتر است برای شما نزد پروردگارتان پس پذیرفت بر شما بدرستی که او توبه پذیر مهربانست ۵۴

کشتن قوم موسیع یکدیگر را

وآنکه ما دادیم موسی را کتاب

تا شما یابید راهی بر صواب

وآنکه موسی گفت قوم خویش را ...

... دوست دارند اهل استعداد را

طالبان راه استرشاد را

قوم گفتند اشتباه افزوده گشت ...

... نی خبر دارد ز پا و نی ز سر

نی ز راه و نی ز یار همسفر

نه شناسد پیش رو را از قفا ...

... دعوی ایمان کنند و اتفاق

با شما در راه ایمان همره ایم

بهر طاعت چون شما بر درگه ایم ...

... میکنی از جامه دار پادشاه

موزه پنهان تا ندزدد او به راه

کی بد از علم کتاب آگاه او ...

... هیچ چون آگه نبودند از کتاب

کیست امی وهم دور از راه تو

عقل تورات و کلام الله تو ...

... نیست حرفی از کتاب آگاه او

کی شناسد راه را از چاه او

لیک پندارد که داند راه را

یا چو پیغمبر ص کلام الله را ...

... یعنی اندر عقل و دانش کامل است

بر کتاب از راه فطرت عامل است

گر مسلمان است ور گبر و یهود ...

... مدعی را کن رضا من راضی ام

پیش از این بر یاری و همراهی ات

داده بودم زین همه آ گاهی ات ...

... هم به تحقیق اینکه موسی را کتاب

ما عطاء کردیم از راه خطاب

وز قفای او رسولان پی ز پی ...

... قتل آنها بر شما بنمود سهل

فرقه ای گفتند از راه خلاف

قلب ما دارد به سختیها غلاف ...

بیسما اشتروا به أنفسهم أن یکفروا بمٰا أنزل اللٰه بغیا أن ینزل اللٰه من فضله علیٰ من یشٰاء من عبٰاده فبٰاؤ بغضب علیٰ غضب و للکٰافرین عذٰاب مهین ۹۰

بدست آنچه فروختند بآن خودشان را آنکه کافر شدند بآنچه فرو فرستاد خدا از راه حسد اینکه فرو می فرستد خدا از فضل خود بر هر که می خواهد از بندگانش پس بازگشت کردند بغضبی بر غضبی و مر کافران راست عذابی خوار کننده ۹۰

در بیان آنکه هر چه به شخص انسان رسد پاداش کرده های اوست و جزای افعال و اعمال او ...

... بگو اگر باشد برای شما سرای آخرت نزد خدا خالص از جز مردمان پس آرزو کنید مرگ را اگر هستید راستگویان ۹۴ و هرگز آرزو نمی کنند آن را ابدا بآنچه پیش داشته دستهایشان و خدا دانا است بستمکاران ۹۵

در بیان قومی که خود را از راه خطاءصاحب راه و عارف باالله میگفتند و تحقیق آنکه موت ارادی مراد است نه اضطراری

گو بر ایشان بر شما بی معذرت ...

... محرم حقیم و ابناء اللهیم

راه دین و لطف حق مخصوص ماست

غیر ما مردود از آن حصن و سراست ...

... تا به اندک نیستی قانع ز خور

طی نگردد راه روز خود مبر

گر که خوردی نی تو رهرو کاهلی ...

... جامۀ نو را به طفلان واگذار

راه تجرید آن به عریانی سپار

شو مجرد یعنی از سودای خلق ...

... کن مراعات اعنی از ما در کلام

قول ما را گوش کن از راه رفق

گر دهد با قول ما سمع تو وفق ...

... کی به ظرف قطره هرگز جا گرفت

جز که راه او به دریا وا شود

قطرگی بگذارد و دریا شود ...

... صد هزاران بار بخشیدی و باز

بر غلط رفتیم از راه مجاز

بار دیگر با دو صد بار دگر ...

أم تریدون أن تسیلوا رسولکم کمٰا سیل موسیٰ من قبل و من یتبدل الکفر بالإیمٰان فقد ضل سوٰاء السبیل ۱۰۸ ود کثیر من أهل الکتٰاب لو یردونکم من بعد إیمٰانکم کفٰارا حسدا من عند أنفسهم من بعد مٰا تبین لهم الحق فاعفوا و اصفحوا حتٰی یأتی اللٰه بأمره إن اللٰه علیٰ کل شی ء قدیر ۱۰۹

آیا می خواهید آنکه سؤال کنید پیغمبرتان را چنان که سؤال کرده شد موسی از پیش و آنکه بدل بگیرد کفر را بایمان پس بتحقیق که گمگشته در میان راه ۱۰۸ دوست داشته بسیاری از اهل کتاب کاش برمیگردانید شما را بعد از ایمان شما کافران از روی حسد از نزد خودشان بعد از آن ظاهر شد مر ایشان را حق پس عفو کنید و درگذرید تا آنکه بیاورد خدا فرمانش را بدرستی که خدا بر هر چیز توانا است ۱۰۹

میکنید آیا اراده که سؤال ...

... اکثری کاهل بیانند و کتاب

که بگردانندتان از راه دین

بعد ایمان سوی کفر از حقد و کین ...